برخی گونه‌های گیاهی که در رشته کوه‌های این استان رشد می‌کنند از نمونه‌های نادر کشور به شمار می‌روند به گونه‌ای که شناسایی، معرفی و بهره برداری از این نمونه‌ها می‌تواند لرستان را به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه‌های گیاهان دارویی در کشور معرفی کند.

در حال حاضر ۲۵۴ گونه گیاهی در استان لرستان شناسایی و جمع آوری شده که این میزان ۲۰ درصد از کل گیاهان دارویی کشور را تشکیل می‌دهد.

حسین پیرحیاتی معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان لرستان در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛ گفت: با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی استان مستعد کشت گیاهان دارویی است بنابراین سیاست گذاری کشت گیاهان دارویی در جهت کشت محصولات با خرید تضمینی از سوی کارخانجات فرآوری محصولات دارویی پیشنهاد می‌شود.

وی افزود: استان لرستان در گونه‌هایی همچون آویشن، موسیر، مرزه، چای کوهی، شیرین بیان، گل گاو زبان، سبزی‌های بهاره‌ای مانند پیاز تابستانه لرستانی با نام محلی انشک، بن سرخ تره کوهی، بابونه، بومادرن، جوشن یا درمنه ایرانی پتانسیل بیشتری دارد.
چند نمونه از این گیاهان دارویی در این گزارش معرفی می‌کنیم.

کنگر:

کنگر یکی از گیاهان خوراکی خودرو و متعلق به خانواده کاسنی می‌باشد. ساقه این گیاه ضخیم، ساده یا منشعب و با شاخه‌های کم، کوتاه و بصورت دیهیم است. برگ کنگر پهن، چرمی، محکم، با رگبرگ‌های ضخیم و برجسته و مشبک، کم و بیش شامل بریدگی‌های عمیق که قطعات آن در حاشیه بر روی ساقه و بالایی‌ها در برگیرنده کپه و بلندتر از آن می‌باشند.
گل این گیاه صورتی، مجتمع در کپه‌های بزرگ متراکم، بصورت مجموعه‌ای با راس متراکم، براکته‌های واقع در قاعده کپه‌های فرعی تقریبا ارغوانی- قهوه ای، چرمی، سرنیزه ای، محدب، ناودانی شکل و منتهی به خاری محکم و سخت و بلندتر از گلچه‌ها هستند.

این گیاه به عنوان سبزی مصرف می‌شود که برای دستگاه گوارش مقوی بوده و به هضم مواد غذایی کمک می‌کند. عصاره‌ی برگ و ریشه‌ی کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ‌ها مفید بوده و در درمان یرقان، سوء هاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بی اشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوست، نارسایی کبد، دفع مزمن آلبومین و کم خونی بعد از جراحی موثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌کند.
از آنجایی که کنگر محتوی کربوهیدرات پیچیده غیر قابل هضم به نان اینولین است، خاصیت مسهلی دارد. از طرفی اینولین موجود در کنگر باعث افزایش باکتری‌های مفید و کاهش باکتری‌های مضر در مدفوع می‌شود. در حقیقت باعث حفظ سلامتی روده شده و احتمالاً می‌تواند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهد. آنتی اکسیدان موجود در کنگر، پوست را در برابر سرطان محافظت می‌کند.

بزرگسالان برای بهره گیری از اثرات درمانی کنگر می‌توانند،۴-۱ گرم برگ خشک یا خام آن را سه بار در روز مصرف کنند. بهتر است زنان باردار، کودکان، بیماران مبتلا به بیماری شدید کبدی یا کلیوی از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند. از آنجایی که برگ‌های کنگر محرک انقباض کیسه‌ی صفراست، افرادی که سنگ کیسه‌ی صفرا دارند نباید آن را مصرف کنند، چرا که افزایش انقباض کیسه‌ی صفرا منجر به انسداد مجاری و حتی پارگی کیسه صفرا می‌شود.

ریواس:

ریواس یک گیاه علفی است که دارای ساقه‌های لطیف، آبدار و طعم ترش است که بیشتر برای تهیه کمپوت و مربا از آن استفاده می‌شود.

ریواس غنی از فیبر، پروتئین، کربوهیدرات، قند، ویتامین A، B، C. و موادمعدنی سدیم، پتاسیم و کلسیم است. بهترین ریواس را ریواس ایرانی سفید و عده‌ای ریواس چینی و قرمز مایل به جگری می‌دانند.

ریواس ملین و مسهل است و به عنوان داروی ضد یبوست عصاره آن را خصوصا برای کودکان مصرف می‌کنند. همچنین به دلیل خاصیت مدر بودن به مبتلایان به سنگ کلیه و مثانه آن را توصیه می‌نماییم. یکی از مهم‌ترین خواص برگ‌های ریواس آن است که لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قندخون را کاهش می‌دهد لذا، برای مبتلایان به قندخون سودمند است.

جهت خفقان، سردرد، یرقان و درد کلیه و رحم موثر است. نوشیدن شربت ریواس برای درمان کم‌خونی و بی‌اشت‌هایی به دلیل وجود مقداری آهن مناسب بوده و تقویت‌کننده خوبی است. حتی برای تقویت و ضعف بیماران مناسب است.

انشک:
انشک یکی از گیاهان بومی لرستان پیاز تابستانی بوده که با نام علمی Nectaroscordum tripedale و نام محلی اِنَشک (Enashk) که به صورت برگ‎های جوان قبل از گلدهی و خام به عنوان سبزی، همراه غذا و همچنین به صورت ریز شده در دوغ مصرف می‎شود.

خشک شده برگ‌ها به عنوان چاشنی غذا استفاده می‎شود. این گیاه طبیعت گرمی دارد و افراد بومی منطقه لرستان برای درمان درد‌های مفصلی و رماتیسمی از آن استفاده می‎کنند.

اندام مورد استفاده در گیاهان تیره لاله در اغلب برگ و پیاز گیاه است. گیاهان این تیره به دلیل داشتن طبیعتی گرم در باور‌های مردمی اغلب به عنوان درمانی مناسب برای درد‌های روماتیسمی، مفاصل و همچنین مؤثر در بهبود سرماخوردگی‎ها استفاده می‎شوند.

شنگ:
این گیاه خوراکی- دارویی جهت تنظیم فشارخون و پایین آوردن چربی خون استفاده می‌شود. تمام پیکره گیاه به صورت چای مصرف می‌شود.

زرشک:
پوست، ریشه و ساقه این گیاه خاصیت درمانی دارد. ریشه و ساقه این گیاه زرد رنگ است و اروپایی‌ها و آمریکای شمالی برای رنگ آمیزی لباس از آن استفاده می‌کردند. اما ترکیبات موجود در پوست گیاه زرشک، آن را به یک گیاه درمانی تبدیل کرده است.

پوست این گیاه حاوی آلکالوئید‌هایی است که مهم‌ترین آن‌ها Berberine است. این آلکالوئید‌ها خواص آنتی بیوتیکی (ضد باکتری و ضد عفونت) دارند و سبب تحریک بخش‌هایی از سیستم ایمنی بدن می‌شوند. برای پی بردن به این اثر، قطره‌ای زرشک را روی زبان خود بگذارید، خواهید دید دهان شما آبکی می‌شود. به گفته کارشناسان طب گیاهی، آبکی شدن دهان سبب می‌شود که بدن بتواند با عفونت مبارزه کند.

انواع عفونت‌هایی که زرشک می‌تواند در درمان آن‌ها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای- روده ای، ریه ها، عفونت‌های مخمری و اسهال

زرشک برای درمان کم اشتهایی موثر است و همچنین پماد آن برای جوش خوردن استخوان شکسته مصرف می‌شود.

قارچ کوهی:

قارچ کوهی  یکی از محصولات کوهی است که سرشار از پروتئین می باشد.

قارچ کوهی دردوره زمانی اخر فروردین تا پایان اریبهشت در کوه ها می روید.

اهالی لرستان معتقدند در روزهای بارانی هنگامی که رعد و برق رخ می دهد به دلیل شوک وارده به پوسیده بوته کما که حامل گرده های قارچ می باشند قارچ ها به صورت یکباره از زمین بیرون می‌ایند و افتاب پس از باران آن ها را رشد می دهد.

گزارش از سعیده دریکوند

انتهای پیام/د