به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ یکی از مهم‌ترین امور در هر حکومتی، مرزبانی و حفاظت از حدود و ثغور آن کشور است لذا هر کشوری با توجه به وضعیت جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود از مرزهایش مراقبت می‌کند؛ در این راستا مولفه ای، چون شرایط منطقه‌ای در حفاظت از مرزها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و روابط دیپلماتیک در این مولفه، نقش پررنگی بازی می‌کند چرا که یک کشور بخاطر نوع روابطی که با همسایگانش دارد، کیفیت مرزبانی‌اش نیز متفاوت می‌شود.

مرز‌ها نماد حاکمیت ملی و ایجاد کننده وحدت سیاسی در مساحت جغرافیایی هستند و استقلال هر کشور به مساحت جغرافیایی است که به نام آن کشور، در اسناد بین‌المللی ثبت شده است.

گذشته از این، مرز‌ها تاثیر بسزایی در قدرت اقتصادی و تبادلات تجاری کشور‌ها با یکدیگر دارند لذا تامین امنیت مرز تاثیر بسزایی بر تعداد کاروان‌های تجاری در یک کشور در برخواهد داشت و به همین جهت مرزها، در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، بخش‌های تولیدی و تجاری از اهمیت خاصی برخوردار هستند.

ایران با ۱۵ کشور جهان شامل پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکیه، عراق، کویت، عربستان، امارات متحده‌عربی، بحرین، عمان و قطر دارای مرز آبی و خاکی است. همسایگی با ۱۵ کشور و ارتباط ایران با آب‌های آزاد، موقعیت حساسی را فراهم کرده که با وجود تهدیدات عدیده‌ای که کشور با آن در مرز‌ها دست به گریبان است، باعث شده مرزبانی در کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردارشود و غیر از انجام وظیفه نیروی انتظامی دراین بخش، حوزه‌ای هم در وزارت کشور به مرز‌ها اختصاص پیدا کرده است.

یکی از سیاست‌های وزارت کشور در مرز‌ها برای تامین امنیت و نیز جلوگیری از قاچاق و توانمند سازی مرزنشینان در شهر‌های مرزی، راه اندازی بازارچه‌های مرزی است که از سال ۷۵ تا کنون تعداد ۴۲-۴۳ بازارچه مرزی در کشور فعال شده است.

بروز التهابات مرزی خصوصا در قسمت مرز‌های جنوب شرقی کشور در همسایگی با پاکستان، مصوبه ساماندهی کوله بری، امنیت گذرنامه‌های کشور بهانه‌ای شد تا با شهریار حیدری، مدیر کل امور مرزی وزارت کشور که متولد سال ۱۳۴۸ و دارای مدرک دکترای جغرافیای سیاسی است، به گفت‌وگو بنشینیم.

وی در کارنامه کاری خود، مدیرکل سیاسی، امنیتی استانداری کرمانشاه، فرمانداری شهرستان‌های ایوان غرب و قصرشیرین و نیز سخنگویی ستاد اربعین حسینی را ثبت کرده است، وی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز در حوزه انتخابیه قصرشیرین، سرپل ذهاب و گیلانغرب نیز کاندیدای شرکت در انتخابات بوده است.

متن گفت‌وگوی حدود یک ساعته تحریریه سیاسی خبرگزاری میزان با شهریار حیدری مدیرکل امور مرزی وزارت کشور را، در ادامه می‌خوانید.

 ابتدا سپاسگزارم از وقتی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار دادید.

حیدری: من هم خدمت شما سلام عرض می‌کنم. امیدوارم گفت‌وگوی مفید و پُرباری برای خوانندگان داشته باشیم.

واردات ۱۲ میلیارد دلار قاچاق به کشور که معادل کل اعتبارات عمرانی کشور است

تحقق شعار سال از سوی مردم و مسئولان از چه طرقی امکانپذیر است؟
حیدری: شعار «حمایت از کالای ایرانی»کاملا مدبرانه، معقولانه و متناسب با شرایط وضعیت کشور انتخاب شده است. امروزه نگرانی اولیه درکشور، وضعیت اقتصادی و حل معضل اشتغال است. برای مدیریت وضعیت اقتصادی کشور و رفع مشکل اشتغال، قطعاً باید به تولید داخلی توجه داشته و طبق برنامه‌ها و سیاست‌های نظام پیش برویم. متاسفانه پدیده قاچاق، باعث وارد ساختن ضربه‌های سختی به پیکره اقتصاد کشور می‌شود؛ برای اینکه به موازات همان کالا‌هایی که در کشور تولید می‌شود، کالا‌هایی از خارج، تحت عناوین مختلف، وارد می‌شود و سیاست‌های کلی دولت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی میزان قاچاق به کشور عددی در حدود ۱۲ میلیارد دلار عنوان می‌شود که عددی معادل با کل اعتبارات عمرانی کشور است، تبعات و تأثیرات منفی بسیاری برای اقتصاد کشور دارد و در عین حال معادل بخش عمده‌ای از حجم صادرات و واردات رسمی کشور است.

از طرف دیگر همین پدیده قاچاق باعث شده امروزه، بخش عمده‌ای از شهرک‌های صنعتی با کم کاری و تعطیلی مواجه شوند. به‌نظر می‌رسد راه‌های تحقق شعار سال، مقابله و مبارزه با پدیده قاچاق، سرو سامان دادن به وضعیت اقتصادی، رفع مشکل بیکاری و حمایت از تولیدات داخلی باشد. متاسفانه شاهدیم کارخانجات عظیم و گسترده‌ای در کشور با حجم بالایی از اعتبارات خصوصی و دولتی ساخته شده‌اند، اما هنوز به مرحله تولید نرسیده، به خاطر ورود کالا‌های مشابه از خارج ورشکست می‌شوند. این حداقل پیامد، عدم حمایت از تولیدات داخلی است لذا لازم است مسئولان کشور در همه سطوح، به سمت اجرای شعار سال بروند و قطعا یکی از ضروریات امروز جامعه ما همین تحقق شعار سال است.

در حدود ۴۳ تا ۴۲ بازارچه مرزی داریم
 در سال ۹۷ در حوزه امورمرزی که به سامان دادن مرز‌ها می‌پردازد و فعالیت هدفمند و برنامه ریزی شده در این بخش مسلما در کاهش ورود کالای قاچاق به کشور می‌شود، چه برنامه‌هایی دارید؟
حیدری: در حوزه اداره کل امور مرزی وزارت کشور، به طور خاص به بازگشایی و ایجاد مرز‌ها پرداخته می‌شود، در این راستا مرز‌های رسمی یا بازارچه‌ای را توسعه می‌دهیم تا زمینه‌ای برای داد و ستد اقتصادی، اجتماعی، گردشگری، فراهم کنیم. در این زمینه، آنچه متناسب باظرفیت مرز‌ها لازم بوده را تا حدود زیادی انجام داده‌ایم و بنا داریم در سال ۹۷ یک مرور مجددی بر کارکرد همه مرز‌های زمینی، هوایی و دریایی داشته باشیم و سیاست ما در واقع بهبود و ارتقاء وضعیت موجود است؛ بنابراین امروزه بهانه‌ای برای عبور‌های غیر قانونی از مرز‌ها چه به صورت کالا و یا به‌صورت نفراتی یا هر طور دیگری، وجود ندارد و در این راستا، امروزه به اندازه کافی مرز ایجاد کرده ایم و در حدود ۴۳ تا ۴۲ بازارچه مرزی داریم.

از تمام ظرفیت‌ها برای ایجاد بازارچه‌های مرزی استفاده کردیم
این بازارچه‌ها از چه زمانی آغاز به کار کرده‌اند؟
حیدری: بخشی از این‌ها از سال ۷۵ به بعد، بخشی هم در یکی، دوسال اخیر فعال شدند. همه این بازارچه‌ها شروع به کار کردند تا بهانه‌ای برای درخواست‌های جدید نباشد، از تمام ظرفیت‌ها برای ایجاد بازارچه‌های مرزی استفاده کردیم و به دنبال بهبود و ارتقا وضعیت موجود متناسب با جمعیت، جغرافیا، شرایط مرزها، بوده‌ایم. در این باره، درخواست کشور مقابل و پذیرفتن دو طرف برای ایجاد یک مرز نیز مهم بوده است که با انجام این اقدامات، در حال حاضر درخواست برای ایجاد مرز‌های جدید به حداقل رسیده است که ما آن را هم به ضرورت انجام می‌دهیم.

 اجرای مصوبه کوله بری در سال ۹۶ نیز در افزایش بازارچه‌های مرزی کوله بری موثر بود؟
حیدری: بله، در حال حاضر ۱۵ بازارچه مرزی کوله بری داریم که قبلا ۱۳ معبر کوله بری داشتیم.

بازارچه‌های مرزی کوله بری چه امیتازاتی برای مرزنشینان دارد؟
حیدری: طبق مصوبه کوله بری، دربازارچه‌های مرزی نمایندگانی از گمرک و صنعت، معدن و تجارت حضور دارند، که قبلا نبودند و این بازارچه‌ها به‌شکل یک بازرگانی با همکاری مرزبانی و فرمانداری در برخی نقاط مرزی بودند، اما امروز در جریان تصویب نامه هیئت دولت، در ۱۳ شهرستان، ۱۵ بازارچه مرزی ایجاد کردیم که این شهرستان‌ها در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان واقع است.

هم اکنون اجرای مصوبه ساماندهی کوله‌بری در مناطق مرزی در چه مرحله‌ای است؟
حیدری: مصوبه ساماندهی کوله بری، براساس شرایط و موقعیت‌ها تنظیم شده است و اجرای مصوبه هم به عهده وزارت کشور است. مصوبه ساماندهی کوله بری، حجم کالا و دوم رعایت بهداشت آن و سوم رعایت حقوق دولت و مهم‌تر از همه اینها، حقوق مرزنشینان را باعث می‌شود. در سنوات گذشته کوله‌بر، فقط کارگر تاجر بود، امروز دیگر مرزنشینان با حرمت و احترام دارای یک کارت الکترونیکی مرزی هستند و در سامانه ثبت‌نام کرده‌اند که از طریق این سامانه به کارت‌های کوله‌بران امتیازاتی منتقل می‌شود. در این صورت، ماهی یک بار وقتی فرد به مرز می‌رود و کالایش را انتخاب می‌کند مبلغ ۵۰۰ هزار تومان حداقل تخفیف سود بازرگانی دارد.

ثبت نام نزدیک به ۴۵۰ هزار نفر از ۴ استان در سامانه طرح ساماندهی کوله بری
چند نفر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند؟
حیدری: نزدیک ۴۵۰ هزار نفر از ۴ استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند. به‌صورت پایلوت در هر استانی هم یک مرز مشخص کرده بودیم که الحمدالله این تصویب‌نامه جدید از ۲ مرز سیران‌بند و خانوم شیخان در کردستان اجرا شده است و بقیه استان‌ها هم آمادگی دارند تا پایان ماه فروردین کار را انجام دهند. مبلغ ۹۰۰ میلیارد تومان برای سال ۹۶ تخفیف سود بازرگانی در نظر گرفته شد و برای سال ۹۷ درخواست سود بیشتری از دولت کرده‌ایم که امیدواریم با موافقت هیئت دولت این عدد هم تصویب شود و قاعدتاً کوله‌بری دیگر در غالب یک فعالیت رسمی، قانونی و بهره‌مندی مرزنشینان از این امتیازی است که دولت قائل است. به موازارت این کار باید دستگاه‌های اقتصادی کشور، فعالیت اقتصادی مرزنشینان را ارتقا دهند تا خود مرزنشین به کار تولید و اشتغال مشغول شود و قرار نیست همه مشکلات مرزنشین ازکوله‌بری حل شود.

جعل گذرنامه ایرانی خیلی به سختی و به ندرت انجام می‌شود
 یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت شما در ستاد گذرنامه اداره کل امور مرزی، برای ارتقاء امنیت گذرنامه‌هاست، چه اقداماتی در این زمینه برای سال ۹۷ در نظر دارید؟
حیدری:جمهوری اسلامی ایران برای ضریب ارتقاء امنیت گذرنامه از قواعد بین المللی پیروی می‌کند. جمهوری اسلامی ایران درباره گذرنامه، استاندارد‌های بین المللی را کاملاً رعایت می‌کند. در سال ۹۶ به صورت خاص و در سال ۹۵ تا جایی که بنده مطلع هستم، موردی گذرنامه جعلی نداشتیم که با آن برخورد نشود. در مرز‌های ما گذرنامه جعلی تشخیص داده می‌شود چرا که گذرنامه‌ها از ملاحظات امنیتی برخوردار است و جعل گذرنامه ایرانی خیلی به سختی و به ندرت انجام می‌شود و اگر هم در موارد نادری اتفاق بیفتد، سریعا کشف می‌شود. امکانات خوبی در این زمینه وجود دارد که دغدغه‌های این بخش را حل کرده است.

امسال این را برای اولین بار ستاد اربعین در شهرستان‌ها فعال می شود
برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین، هم از دیگر حوزه‌های کاری شماست، برای اجرای بهتر این مراسم در سال ۹۷ آسیب شناسی شده تا موارد نقض برطرف شود؟
حیدری: برگزاری مراسم پیاده روی اربعین به صورت متمرکز از سال ۹۴ که به وزارت کشور سپرده شد و هر سال هم بهتر از سال گذشته برگزار شد. برای برگزاری بهتر و باشکوه‌تر مراسم اربعین ۹۷، مسائل و مشکلات ۹۶ این راهپیمایی عظیم در سال ۹۶ را بررسی کردیم وآنچه به عنوان SWT یا نقاط ضعف، قوت و تهدید است را بررسی و احصاء کردیم، البته نقاط قوت کار در اربعین ۹۶ خیلی بالاتر از نقاط ضعف بود. نقاط ضعف هم از این جهت می‌گوییم که مشکلی برای برنامه ۹۷ نداشته باشیم، به‌طور مثال: اگر امکانات بهداشتی، درمانی و تردد، به عنوان نقطه ضعف در نظر گرفته شده است، لذا در سال ۹۷ این موارد را حتما رفع می‌کنیم. مثلا درنظر داریم در ناوگان هوایی تعداد پرواز‌ها بیشتر و منظم‌تر شود، البته ناوگان دریایی نیز به عنوان یک ظرفیت جدید است که می‌توانیم از آن در سال‌های آتی استفاده کنیم، گرچه طرف عراقی، گاهی اوقات به دلیل عدم وجود قوانین، مقررات و یا اختیارات ممکن، شاید مشکلاتی را ایجاد کند که به هیچ وجه از روی تعمد نیست، اما واقعیت این است که نقاط مثبت اربعین به حدی گسترده و وسیع بود که نقاط ضعف در کنارش اصلا معنا ندارد.

ستاد اربعین، برای سال ۹۷ برنامه ریزی‌های لازم را انجام داده است، به زودی دستورالعمل‌ستاد‌های استانی را ابلاغ می‌کنیم که با اصلاح برخی شرح وظایف همراه است. سال گذشته، ستاد اربعین شهرستانی نداشتیم امسال این را برای اولین بار است که فرمانداری‌ها در برگزاری این مراسم درگیر می‌شوند تا از ظرفیت شهرستان برای تقویت استان استفاده کنند.

دو هفته بعد از اتمام برنامه اربعین ۹۶، ستاد اربعین سال ۹۷ کارش را آغاز کرده است
 کار ستاد اربعین برای سال ۹۷ از چه بازه زمانی آغاز می‌شود؟
حیدری: تقریباً همه ۱۲ کمیته ستاد اربعین فعال شده‌اند، اولین جلسه برگزاری مراسم پیاده روی اربعین سال ۹۷ را دو هفته بعد از اتمام برنامه اربعین ۹۶ آغاز کردیم. اصلا هیچ توقفی برای برگزاری مراسم پیاده روی اربعین ۹۷ نداشتیم، هفته جاری هم جلسه ۴ آن را برگزار خواهیم کرد. تفاهم نامه‌ای آماده کردیم و منتظریم طرف مقابل هر چه زودتر تا قبل از پایان اردیبهشت این تفاهم نامه را امضا کند و کمیته‌های استانی در این زمینه فعال شده اند، کمیته‌های شهرستانی هم بعد از ابلاغ دستورالعمل از روز ۲۱ فروردین به‌بعد فعال خواهند شد.

یکی از آیتم‌های اربعین سال ۹۷ هماهنگی برای پذیرایی از زائران غیرایرانی است
درمراسم اربعین امسال اتباع خارجی از پاکستان و افغانستان برای مراسم اربعین حضور خواهند داشت؟
حیدری: برنامه‌ریزی‌های لازم برای هماهنگی این امر صورت گرفته است و یکی از آیتم‌هایی که به مراسم اربعین سال ۹۷ اضافه شده است، همین هماهنگی برای پذیرایی مناسب از زائران غیرایرانی است. سال گذشته حجم قابل توجهی از اتباع خارجی در این مراسم حضور داشتند. پیش‌بینی کرده‌ایم، زائران دیگر کشور‌ها بدون هیچ مشکل و توقفی از مرز ایران برای حضور در این مراسم گذر کنند.

رشد ۵۰ درصدی حضور زائران در مراسم اربعین ۹۶ نسبت به سال قبل
آماری دارید که حضور زوار در مراسم اربعین ۹۶ نسبت به دوره قبل چند درصد رشد داشته است؟
حیدری: حضور زائران در مراسم اربعین ۹۶ نسبت به سال ۹۵ حدود ۵۰ درصد رشد داشته است.

به نظر شما آیا در سال ۹۷ شاهد رشد چشمگیرتر حضور مردمی در این مراسم خواهیم بود؟
حیدری: امسال آمادگی کامل برای حضور هر تعداد مسافر در مراسم اربعین را داریم. ممکن است از کشور‌هایی مثل افغانستان، پاکستان، آذربایجان و ترکیه پرواز هوایی‌شان برای مراسم اربعین را تقویت کنند. ایران به‌عنوان کشوری که محل ترانزیت زائران است، پیش‌بینی‌های لازم را کرده و آمادگی هم دارد. به طور مثال: در مراسم اربعین سال ۹۶ اگر در مرز پاکستان برای زائران این کشور توقف داشتیم در داخل این کشور بود و در ایران نبود که باز هم با همکاری ایران ظرف کمتر از ۲۴ ساعت مشکل حل شد و زائران پاکستانی هم به سلامت از مرز ما هم عبور کردند و برگشتند.

نیرو‌ی مرزبانی ایران، در تمام نوار مرزی زمینی و دریایی کاملاً مستقر است
 با توجه به گستردگی مرز‌های ایران و همسایگی با ۱۵ کشور، هرازگاهی شاهد بروز درگیری‌هایی در برخی نقاط مرزی کشور هستیم، برای جلوگیری از وقایعی مانند حادثه جکیگور (در روز ۱۷ دی ۹۵ تروریست‌ها ازکشور پاکستان با مرزبانان ایرانی درگیر شدند ویک سرباز مرزبانی را به شهادت رساندند) چه اقداماتی در دست انجام است؟
حیدری: شرایط مرز‌های کشور، بسیار پیچیده است. همسایگان ایران، سیاست‌های خاص خود را دارند. ایران بعد از روسیه دومین کشوری است که بیشترین همسایه مرزی را دارد، در برخی اظهار نظرات، ایران را در جایگاهی بعد از کشور چین قرار می‌دهند، ولی بنده معتقدم، رتبه دوم را داریم، چرا که چین با ۱۳ کشور همسایه است، ولی ایران با ۱۵ کشور همسایه است. در مرز‌های شرقی و جنوب شرقی با کشور پاکستان همسایه هستیم که در این مناطق، به دلیل عدم استقرار واحد مرزبانی کشور مقابل، پایگاهی برای جریانات مخالف با جمهوری اسلامی ایران یا اشرار منطقه‌ای که اهداف خاصی دارند، پیش آمده است. بنابر این اگر گاهی مواقع آسیبی در مرز‌های شرقی وارد می‌شود به خاطر این خلاء‌های امنیتی است که توسط کشور مقابل هم مدیریت نمی‌شود. نیرو‌های مرزبانی جمهوری اسلامی ایران، در تمام نوار مرزی، زمینی و دریایی کاملاً مستقر است.

چه مواجهه‌ای با حمله اشرار منطقه‌ای به مرز‌ها از سوی امور مرزی وزارت کشور انجام می‌شود؟
حیدری: در حوادثی که درمرز‌ها ایجاد می‌شود، باید با دو روش یکی اینکه از داخل با استفاده از ظرفیت نیرو‌های نظامی، انتظامی، اطلاعاتی و عملیاتی کار را پیگیری کرد و در بیرون از مرز‌ها نیز با استفاده از ظرفیت دیپلماتیک وزارت خارجه باید کار را پیش برد و در این راستا بعد از بروز اتفاقات تروریستی در مرز‌های کشور، دغدغه‌های خود را به وزارت خارجه منعکس می‌کنیم، ضمن اینکه در جریان سفر وزیر کشور به کشور‌های همسایه معمولاً موضوعات اینچنینی دنباله‌گیری می‌شود تا وقوع چنین اتفاقاتی به حداقل برسد و اصلاً حذف شود. از نظر ما، چنین حوادثی اصلاً نباید پیش بیاید.

البته اختیار جغرافیایی کشور مقابل در دست ما نیست که چه جریاناتی در آن کشور شکل می‌گیرد و چه پدیده‌های ضدامنیتی درآنجا وجود دارد و این کاملاً به کشور مقابل و سیاست‌هایش بستگی دارد. همینطور این موضوع که این جریانات آیا علیه جمهوری اسلام ایران فعالیت می‌کنند یا خیر؟ این گروهک‌های تروریستی مانند جریانات سلفی جهادی، سرویس‌های اطلاعاتی برخی از کشور‌های غربی، عربی که طبیعتاً همواره یکی از تلاش‌هایشان اقدام علیه امنیت داخلی ایران است، کما اینکه گاهی اوقات می‌خواهند تا عمق کشور هم نفوذ کرده وناامنی‌هایی را ایجاد کنند که بحمدالله با هوشیاری نهاد‌های اطلاعاتی، عملیاتی، نظامی و انتظامی بخش قابل توجهی از این اقدامات بی‌اثر می‌ماند. قاعدتاً جمهوری اسلامی ایران با تمام ظرفیت‌ها دیپلماتیک و داخلی خود، چنین مواردی را پیگیری می‌کند.

سعید براتی زنده است
 در اردیبهشت سال ۹۶ در (میرجاوه) تروریست‌هایی از پاکستان، اقدام به شهادت ۱۰ مرزبان ایرانی کردند، یکی از سربازان ایرانی (سعید براتی) در این حادثه مفقود شد. وضعیت این سرباز چگونه است؟
حیدری: از طریق دستگاه دیپلماسی و هم خود وزارت کشور در نشست‌های مشترکی که با مقامات کشور پاکستان داشته‌ایم، پیگیر این موضوع هستیم. جریان تروریستی که این حرکت را انجام داده است، تابع قوانین و مقررات مشخصی نیست، اما از نظر ما یک جریان، سازمان یافته و محکوم است، لذا کشور مقابل (پاکستان) باید برای حل این موضوع به ایران کمک جدی کند. اصولا چنین جریاناتی نباید درکشور پاکستان و یا هرکشور دیگری باشند. سرنوشت این سرباز، برای ما قابل اهمیت و توجه است و از همه ظرفیت‌ها برای بازگرداندن او به کشور استفاده می‌کنیم، البته هنوز به نتیجه جدی در این زمینه نرسیده ایم، اما دست از تلاش برنمی‌داریم.

براساس اخباری که در دست داریم، سعید براتی زنده است و انشالله ایشان را به کشور باز گردانیم. البته این موضوع بستگی به رفتار آن گروه تروریستی دارد که با سرنوشت چنین افرادی، چطور رفتار می‌کنند. به صورت رسمی از کشور پاکستان، پیگیر بازگرداندن سعید براتی به کشور، شده ایم. از پاکستان خواسته ایم که از ورود این جریانات به ایران ممانعت کند و همچنین تلاش کند تا سرنوشت این سرباز برای ما مشخص شود.

تعویض زندانیان با کشور ترکمنستان

 روز دوم فروردین، براثر تیراندازی مرزبانان دریایی ترکمنستان به سمت ماهیگیران ایرانی دو تن ازآن‌ها جان باخته و دو تن دیگر دستگیر شدند، آخرین اقدامات انجام شده درباره این حادثه چیست؟ آیا اخیرا تبادل زندانی با کشور ترکمنستان صورت گرفته است؟
حیدری: در همین ایام فروردین، بخاطر سفیر رئیس جمهور و هم اقدامات و پیگیری‌هایی که از قبل انجام داده بودیم، و نشست‌هایی که با مقامات مربوطه در کشور ترکمنستان داشتیم، بحث روی تبادل زندانیان دو کشور بود که ۴ نفر از کشور مقابل که متجاوز مرزی بودند، دستگیر کرده بودیم و در زندان‌های کشور بودند، این‌ها را آزاد کردیم و در قبالش آن‌ها ۲۸۳ نفر که در میان آنها، ۶ تبعه افغانستانی مقیم ایران هم بخاطر بحث‌های انسان دوستانه تبادل شدند، ما مسئولیتی در مقابل سرنوشت آن‌ها نداشتیم، اما چون مقیم ایران بودند، در مقابل سرنوشت آن‌ها مسئولیت داشتیم و تا آخرین لحظه تلاش کردیم و هم اکنون مراحل قانونی آزادی آن اتباع ایرانی و افغانستانی در حال انجام است.

ممکن است برخی از این افراد به‌صورت غیرقانونی رفته باشند. عموماً محاکم در کشور ترکمنستان متناسب با جرم نیست و خیلی سنگین‌تر از جرمی است که فرد مرتکب می‌شود. به طور مثال، بخاطر خطای یک راننده نباید ۱۵ سال زندان برایش در نظر گرفته شود. درباره شهادت صیادان ایرانی، برداشت این است که آن‌ها در حوزه دریایی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند و گاهی اوقات، چون با موقعیت جغرافیایی آشنایی ندارند، ممکن است براثر جریان باد، جابجا شوند. اما آنچه کشور ترکمنستان در قبال این‌ها مطرح کرده است از نظر ما واقعیت ندارد و هنوز در حال انجام بررسی موضوع هستیم که آیا این صیادان، مرتکب اشتباهی شده‌اند یا خیر؟ فعلاً در چارچوب دیپلماسی وزارت خارجه در حال پیگیری است و نشست‌هایی را با کشور مقابل داشته‌اند و انشاالله این موضوع به سرانجام خواهد رسید و اگر کشور مقابل خطایی کرده باشد، باید پاسخگو باشد و اگر هم اشتباه از طرف این صیادان بوده است، این هم قابل بررسی است، ولی در عین حال ما ضمن اینکه حقوق شهروندان برایمان اهمیت دارد به چارچوب بین‌المللی و قوانین مرزی هم پایبند هستیم.

چند هزار قایق در جنوب، فعالیت می‌کنند که بخشی از آنها هنوز مجوز شیلات و دریانوردی ندارد

 با توجه به اینکه حتما حد فاصل‌های قانونی مرز‌های آبی و زمینی مشخص است، چرا باز صیادان ایرانی و یا خارجی به آب‌های مرزی کشور مقابل وارد می‌شوند؟ برای رفع این معضل راهکاری وجود ندارد؟
حیدری: یکی از مهمترین دلایل وقوع چنین حوادثی، عدم آشنایی به قوانین و مقررات، دریایی است. برای جلوگیری از وقوع چنین حوادث دلخراشی، در وهله اول به شیلات، سازمان بنادر و دریانوردی اعلام کردیم که وقتی مجوزی به یک صیاد می‌دهد باید آن فرد را با حدود قوانین و مقررات بین‌المللی آَشنا کند، هم‌اکنون چند هزار قایق در جنوب داریم که فعالیت می‌کنند بخشی از این چند هزار هنوز مجوز شیلات و دریانوردی ندارد. قاعدتاً با این وضعیت با قوانین و مقررات دریایی هم آشنا نیستند لذا ممکن است برخی اقدامات این صیادان از نظر کشور مقابل تجاوز مرزی محسوب شود و همینطور بالعکس. افرادی که از کشور مقابل به حریم مرزی کشورمان وارد شوند، حال به‌صورت عمدی یا غیرعمدی، باید حضورشان را بررسی کنیم آن هم در چارچوب کار قضایی و قاعدتاً کشور مقابل هم درباره تبعه‌های ایرانی چنین کاری را انجام می‌دهد.

در برخی موارد که برای صیادان ایرانی در مرز‌های مشترک آبی با کشور‌های دیگر پیش می‌آید تا اقدامات دیپلماسی کشور درباره آن فرد به نتیجه نرسیده باشد، درباره آن موضوع نمی‌توان بررسی کرد و نظر نهایی را داد. به‌طور مثال، یک قاچاقچی که ساعت ۱۲ شب از آن طرف مرز می‌خواهد، ورودکند، یک مرزبان چگونه باید تشخیص دهد که آن فرد قاچاقچی یا فرد عادی که راهش را گم کرده است؟ این امر قابل تشخیص نیست؛ بنابراین بخاطر موقعیت زمانی و شرایط آب و هوایی ممکن است افراد، مسیرشان به‌صورت ناخودآگاه عوض شود. کشور ایران به همه قواعد بین‌المللی احترام می‌گذارد، اما اگر، نمونه‌های تعمدی هم پیش آید، فقط در چارچوب دیپلماسی باید مشخص شود، هم اکنون نیز این روند جریان دارد و موضوعات در حال رصد و پیگیری است.

تعدادی از صیادان بوشهری که در آبهای مرزی مشترک با عربستان بازداشت شدند، در زندان بسر می برند

روز ۲۷ خرداد ۹۶ ماموران مرزبانی دریایی، رژیم سعودی به قایق حامل دو صیاد بوشهری ایرانی شلیک کردند که ۱ نفر از این صیادان جان باخت. دوم مرداد نیز قایق‌های متجاوز سعودی توسط مرزبانی ایران دستگیر شدند، آیا این صیادان عربستانی با صیادان ایرانی تبادل شده اند؟ یا بخاطر عدم وجود ارتباطات دیپلماتیک صیادان ایرانی همچنان در زندان عربستان به سر می‌برند؟
حیدری: ۵ نفر از آن‌ها سال گذشته آزاد شدند، بخشی از آن‌ها هم در زندان‌های عربستان به سر می‌برند و دوران محکومیتشان را می‌گذرانند.

 دوران محکومیتشان چند ساله است؟
حیدری: مشخص نیست، وزارت خارجه در حال بررسی است.

وزارت کشور هرگونه حادثه‌ای برای شهروندان ایرانی در جهان را از مجاری دیپلماسی پیگیری می‌کند
 بخاطر اینکه با عربستان روابط دیپلماتیک نداریم، هنوز برای آزادی این افراد اقدام نشده است؟
حیدری: چنین موضوعات از طریق دیپلماسی قابل پیگیری است، ارتباطات تنها از طریق ارتباطات مستقیم با کشور مقابل نیست و ممکن است از طریق کشور واسطه دیگری پیام منتقل شود و یا از مجامع بین‌المللی این ظرفیت را ایجاد کننیم. قاعدتاً وزارت خارجه در انجام روش‌های دیپلماسی تخصص دارد و مطالبه ما هم به‌عنوان وزارت کشور آزادی این صیادان است، این‌طور نیست که پیگیر این موضوع نباشیم؛ وزارت کشور هرگونه اتفاق و حادثه‌ای که برای شهروندان ایرانی در هر نقطه‌ای از جهان اتفاق بیفتد را با حساسیت تمام از مجاری دیپلماسی آن پیگیری می‌کند.

منبع: میزان

انتهای پیام/