به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان ،  زمانی که دکتر عزت الله نگهبان پدر باستان شناسی ایران پس از بازدید از تپه‌های باستانی اُمام و املش و عمارلو، به قصد بازگشت به تهران در رستم آباد توقف می‌کرد، شاید نمی‌دانست که دو هفته بعد چه تحولی در باستان شناسی گیلان رخ می‌دهد به نحوی که دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آن روز در قهوه خانه سرراهی، دکتر نگهبان که بعد‌ها پدر باستان شناسی ایران لقب گرفت حکمی را با امضای خود به سه نفر از همکارانش داد تا بتواند جلوی حفاری‌های غیر مجاز در مارلیک را بگیرد، به این امید که به تهران بازگشته و با مجوز رسمی حفاری از تهران به روستای نصفی بازگردد.

شاید آن قهوه خانه سرراهی سیف الله کامبخش، ایرج مافی و محمود کرداوانی باستان شناسان چراغعلی تپه را به خاطر نداشته باشد، اما چراغعلی تپه و دیگر تپه‌های اقماری آن یعنی (جازم کول، دور بیجار، زینب بیجار پیلا قلعه)، ۱۴ ماه نواختن آرام تیشه و بیل را برای شکافتن گور‌های سلطنتی آمادر‌ها متعلق به سده ۱۳ پیش از میلاد را بخاطر دارند.

اگرچه قاچاقچیان اشیای عتیقه مدت‌ها بود به تپه‌های باستانی دستبرد می‌زدند، ولی حکم صادره عزت الله نگهبان نیز مانع از کارشکنی‌ها نشد. دو هفته بعد که کامبخش خبر کشف چهار دگمه طلا، دو مهر استوانه‌ای و دو مجسمه مفرغی را تلفنی به سرپرست گروه داد، یادآور شد که حالا مالکین محلی به تحریک قاچاقچیان سهم خواهی می‌کنند. پیام دکتر نگهبان، اما یک کلام بود: به هیچ وجه تپه مارلیک را ترک نکنید تا من با مجوز رسمی از تهران برگردم.

۱۴ ماه بعد، صندوق‌های اشیای مکشوفه تپه‌های مارلیک به تهران رفت و چندین سال در زیرزمین موزه ملی ایران ماند تا بررسی شود. حال ۵۰ سال از آن تلفن شادی بخش، می‌گذرد و برای نخستین بار، جام‌های طلای زرین، سیمین و اشیای تدفینی به گیلان بازگشته و از ۲۵ اردیبهشت تا ۸ خرداد ماه در موزه باستان شناسی رشت به نمایش درآمده است.

عصر یکی از روز‌های گرم، مردم روستای نصفی رودبار که محدوده تپه‌های باستانی در زمین‌های آبا و اجدایشان است، برای دیدن دفینه‌های اعقابشان به موزه بیستون رشت آمدند تا نمایشگاه جام‌های مارلیک را ببینند.

همراه اهالی روستا، فرماندار شهرستان رودبار، شهردار رودبار و جمعی از مسئولین این شهرستان نیز به دیدن مجموعه مارلیک آمده اند. مردم این روستا معتقدند از این همه شکوه، نصیبی برای روستا نیست و چرا سایت موزه مارلیک که مدتهاست وعده داده شده، احداث نمی‌شود؟

اگرچه دو سالی است که بطور رسمی ساخت سایت موزه مارلیک در سازمان برنامه و بودجه گیلان بحث و بررسی می‌شود، اما فرماندار شهرستان رودبار در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید دارد که با تخصیص بودجه از اعتبارات شهرستان، به زودی این سایت موزه ساخته و مسافران اتوبان قزوین به رشت می‌توانند از سایت موزه مارلیک دیدن کنند.

اختصاص ۲میلیارد ریال اعتبار برای ایجاد سایت موزه مارلیک

سید اسماعیل میرغضنفری می‌افزاید: بخش عمده آثاری که این ۱۵ روز در موزه رشت به نمایش درآمده، مربوط به حفاری‌های تپه مارلیک است که جزء زمین‌های روستای نصفی بوده بنابراین لازم است منطقه‌ای که حفاری‌های تپه مارلیک در آن صورت گرفته، سایت موزه ایجاد شود.

فرماندار رودبار تاکید می‌کند: شهرستان رودبار با ایجاد این سایت موزه می‌تواند تاثیر زیادی در جذب گردشگر داشته و تنها محلی برای عبور مسافران نباشد.

وی با اشاره به اینکه طی دو سال گذشته در کمیته برنامه ریزی شهرستان رودبار اعتبار مطالعه و اجرای سایت موزه مارلیک کد دار شده است، یادآور می‌شود: در سال جاری نیز با حمایت‌های رئیس سازمان برنامه و بودجه گیلان، مبلغ دو میلیارد ریال اعتبار برای ایجاد سایت موزه مارلیک تخصیص داده شده و امیدواریم بتوانیم بخشی از فاز اجرای آن را در سال جاری آغاز کنیم.

نبود زیر ساخت‌های ایجاد سایت موزه در رودبار

اما، در شرایطی که فرماندار رودبار از ضرورت ایجاد سایت موزه مارلیک صحبت می‌کند، مدیر موزه‌های مادر گیلان می‌گوید: بنظر می‌رسد هنوز امکان ایجاد یک سایت روباز در چراغعلی تپه روستای نصفی وجود ندارد و پیش نیاز آن ایجاد زیر ساخت‌های گردشگری مرتبط با سایت موزه است.

نسرین قوامی با بیان اینکه ظرفیت شهرستان رودبار در باستان شناسی بسیار غنی است، توضیح می‌دهد: با وجود احداث ساختمان موزه در شهرستان رودبار، اما به دلیل برخی اشکالات کوچک نظیر ایجاد امنیت و تامین اعتبار برای تجهیز، عملا موزه رودبار در خاموشی بسر می‌برد.

وی با اشاره به اینکه ایجاد سایت موزه و شرایطی که گردشگر بتواند محل حفاری‌های مارلیک را بصورت روباز مشاهده کند، زیر ساخت‌های مناسب خود را می‌طلبد، تصریح می‌کند: وقتی هنوز راه دسترسی مناسبی برای روستای نصفی نداریم، چگونه می‌توان گردشگران را برای دیدن یک سایت موزه راهنمایی کرد؟

مدیر موزه‌های مادر گیلان تأکید می‌کند: گردشگر امکانات رفاهی می‌خواهد، ابتدا باید حداقل امکانات رفاهی حتی یک اسکان موقت در مسیر ایجاد شود و سپس مردم را برای بازدید از گور‌های سلطنتی آماردها در مارلیک برد. ضمن اینکه موزه شهرستان رودبار نیز باید تکمیل شود تا بتوان آثاری که در حفاری‌های منطقه کشف شده، در محل شهرستان نمایش داد.

مدیر موزه رشت به احداث و نیمه کاره ماندن تعداد زیادی موزه در سطح استان گیلان اشاره کرد که نیازمند تخصیص اعتبار است، اظهار می‌کند: در موزه رشت آثار باستان شناسی زیادی نگهداری می‌شود که گنجایش محدود موزه امکان نمایش همه آن‌ها را نمی‌دهد. ابتدا باید فضای مناسبی برای نمایش آثار باستان شناسی و حفاری داشته باشیم و سپس برای ایجاد سایت موزه اقدام کنیم.

به زودی موعد نمایش جام‌های زرین و سیمین مارلیک در رشت به اتمام می‌رسد. جام‌هایی که ارزش هنری آن و چگونگی فن فلزکاری روی آن شهرت جهانی یافته است. جام‌هایی که هرکدام به نحوی افسانه زندگی را در سده ۱۳ پیش از میلاد روایت می‌کند، برای رفتن به کشور هلند آماده می‌شوند.

هنوز باستان شناسان در حیرت هستند که در پس ذهن هنرمند، چه می‌گذشت که حیوانات بومی گیلان نظیر ورزا، اسپ تک شاخ کاسپین، گاو بالدار، عقاب ماهیگیر، گراز، قوچ و بز را گرداگرد درخت زندگی بصورت برجسته و یکپارچه هنرمندان طراحی کرده است.

امید است با نمایش این آثار، شاهد راه اندازی سایت موزه مارلیک و تجهیز موزه‌های گیلان با رویکرد تخصصی باشیم.

منبع مهر

انتهای پیام/ف