به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ ماهی علاوه بر خواص منحصربفردش دارای طبعی سرد است که به همین منظور بسیاری از افراد از آن فراری هستند؛ و برخی هم مشتاقانه از آن استقبال کرده و در هفته چندین بار مصرف می‌کنند.

طب سنتی برای ماهی نیز همانند سایر خوراکی‌ها خواص و دستور مصرف خاصی را پیشنهاد می‌کند که در صورت رعایت آن می‌توانیم از عوارض طبع سرد آن در امان بمانیم.

باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد در این مطلب شما را با خواص و نحوه مصرف ماهی در طب سنتی آشنا کند؛ پس با ما همراه باشید.

نظر طب سنتی درباره ماهی و نوع مصرف آن

ماهی مزاج سرد و تری دارد. ماهی‌هایی که در اقیانوس و آب‌های شور زندگی می‌کنند، سردی و تری کمتری دارند، اما ماهی ایده‌آل، ماهی‌ای است که در آب‌های روان و شیرین زندگی کند. این نوع ماهی، ماهی معتدل از نظر مزاج است.

در طب سنتی توصیه می‌شود همراه ماهی برخی مواد غذایی مصرف شود تا از مضرات آن بکاهد.

بیشتر بخوانید: بخور و نخورهای گوشتی از نظر طب سنتی! 

از سوی دیگر، همزمانی خوردن ماهی با بعضی غذا‌ها و چاشنی‌ها مناسب نیست؛ مثلا خوردن همزمان ماهی با تخم‌مرغ، شیر و هر چه مزه ترشی دارد مثل آبلیمو یا ترشی و سیرترشی توصیه نمی‌شود.

توصیه عمومی به افرادی که مزاج خود را نمی‌دانند، خوردن موادغذایی گرم همراه ماهی است. افرادی که فشارخون دارند هم بهتر است از خوردن موادغذایی ترش‌مزه با ماهی خودداری کنند.

بهترین طعم‌دهنده برای ماهی که می‌توان با آن مصرف کرد، آب نارنج است.

نارنج تنها طعم‌دهنده ترشی است که مزاج گرمی دارد.

مصرف ماهی شکم پر از قدیم در کشور مرسوم بوده و به دلیل استفاده از موادغذایی شیرین مانند کشمش از مضرات ماهی می‌کاهد و مصرفش بسیار مناسب است.

در مازندران و گیلان، ماهی را با کمک ادویه‌های گرم به اعتدال می‌رسانند. در گیلان از گیاهانی مثل چوچاق و خالواش استفاده می‌کنند. خالواش گیاهی هم‌خانواده نعناع است.

چوچاق نیز گیاهی شبیه به گشنیز است که از عوارض سردی ماهی می‌کاهد.

مرزه، ترخون و گلپر نیز از جمله سبزی‌های مفید برای طعم دادن به ماهی هستند.

در اکثر نقاط ایران قبل از پختن ماهی آن را به مدت ۲ تا ۶ ساعت به شکل شکم‌پر یا در مجاورت این سبزی‌های معطر قرار می‌دهند.

استفاده از زنجبیل و فلفل‌سیاه نیز به عنوان طعم‌دهنده برای ماهی و میگو مناسب است.

به طور کلی، توصیه می‌شود به دنبال مصرف ماهی آب ننوشید.

بهتر است ماهی در وعده ناهار مصرف شود و اگر فردی مزاج گرمی دارد از خوردن ماهی در وعده شام خودداری کند.

نباید ماهی را سرخ کرد بلکه بهتر است ماهی در آب خود پخته شود، بعد از پخته‌شدن نیز می‌توان از روغن زیتون، کنجد و هسته‌انگور به میزان کم استفاده کرد.

در تابستان ماهی بخوریم یا خیر؟!

بسیاری از خانواده‌های ایرانی با شروع فصل گرما از خوردن ماهی اجتناب می‌کنند و این غذا را مخصوص فصل سرد سال می‌دانند؛ در حالی که متخصصان طب سنتی غذا‌هایی که با ماهی تهیه می‌شوند را ویژه فصل گرم معرفی و مصرف آن را توصیه می‌کنند.

از نظر طب سنتی، چون ماهی طبع سردی دارد و مزاج این فصل گرم است، مصرف انواع ماهی‌ها به صورت کبابی یا بخارپز یا غذا‌هایی که با ماهی تهیه می‌شود همچون قلیه ماهی و ماهی شکم پر می‌تواند مزاج بدن را متعادل سازد، ضمن این که گوشت ماهی علاوه بر مقوی و مغذی بودن در مقایسه با گوشت قرمز و مرغ بسیار سهل‌الهضم و سبک بوده و بسرعت جذب می‌شود.

در آب شور پرورش می‌یابند و در مقایسه با انواعی که رشد می‌کنند، آیا گوشت‌شان طبع متفاوتی دارد می‌گوید:

هر چه شوری آبی که ماهی‌ها در آن رشد می‌کنند مانند ماهی‌های جنوب بیشتر شود سردی ماهی کمتر شده و هر چه آب سردتر شود مانند آب شیرین رودخانه و دریای شمال بر سردی ماهی افزوده می‌شود.

چند توصیه برای طبخ ماهی از دیدگاه طب سنتی

ماهی را با مصلحاتش بخورید!

متخصصان تغذیه خوردن ماهی با لیموترش را توصیه می‌کنند، چون نه‌تن‌ها لیمو طعم بهتری به گوشت ماهی می‌دهد بلکه ویتامین C. موجود در آن به جذب آهن ماهی کمک می‌کند.

مصرف مقادیر زیاد چاشنی‌هایی، چون لیموترش و انواع ترشی‌ها به همراه ماهی به دلیل آن که هردو طبع سردی دارند بخصوص برای سرد مزاجان توصیه نمی‌شود، چون ضمن این‌که سبب بی‌حالی، ضعف و هضم سخت غذا می‌شود، تشدید‌کننده بیماری‌های سرد همچون روماتیسم، آلزایمر، افسردگی و... است.

در روایات اسلامی آمده است اگر ماهی بخصوص شب هنگام خورده شود و با مصلحاتش همچون خرما، گردو، عسل، روغن بادام شیرین، کنجد، زنجبیل، آویشن یا به همراه ادویه‌جات با طبع گرم خورده نشود، یکی از عوامل تشدید‌کننده ام‌اس و سکته خواهد بود.

بهترین چاشنی ماهی آب نارنج و سیر است که هم فواید بی‌شمار و هم طبع گرمی دارند.

ماهی برای سردمزاجان یعنی کسانی که پوست سرد و در کل جنب و جوش کمی دارند یا در مجاورت با هوای سرد یا باد کولر دچار سردرد و رخوت می‌شوند مناسب نیست.

ماهی و میگو، تقویت‌کننده نطفه و نیروی جنسی

در طب نوین ماهی و میگو را به دلیل دارا بودن برخی ویتامین‌های خاص و املاحی، چون سلنیوم برای تقویت و باروری نطفه مردان مناسب می‌دانند.

ماهی مولد نطفه است و به تولید اسپرم سالم کمک می‌کند. ضمن این که میگو به دلیل طبع گرم و مواد مغذی زیادی که دارد به باروری نطفه کمک می‌کند.

از دیدگاه طب سنتی ماهی و بیشتر از آن میگو، تقویت‌کننده قوای جنسی است که البته ماهی برای کسانی که گرم مزاج هستند بالابرنده نیروی جنسی و در سرد مزاجان سبب کاهش قدرت جنسی می‌شود.

اشپل چه طبعی دارد؟

به تخم همه ماهی‌ها اشپل گفته می‌شود و خاویار نام تخم ماهی ازون برون است. اشپل طبع گرم و خاویار مزاج گرم‌تری دارد و هر دو زیاد‌کننده نیروی جنسی و بارور‌کننده نطفه هستند.

ماهی همه بیماری‌ها را درمان نمی‌کند

افسردگی و فراموشی در گروه بیماری‌های سرد قرار دارند و اگر هم ماهی با مصلحاتش خورده شود برای این گروه از بیماران مناسب نیست.

در مورد بیماری‌های قلبی، اگر مشکلات قلبی در اثر اختلالات ناشی از گرمی مزاج رخ دهد مصرف ماهی توصیه می‌شود، اما در غیر این صورت سردی ماهی خود سست و ضعیف‌کننده قلب خواهد بود که بهتر است در این خصوص میگو و اشپل که طبع گرمی دارند را جایگزین ماهی کرد.

اشپل و میگو از تقویت‌کننده‌های حافظه و هوش و التیام‌دهنده افسردگی هستند، اما، چون ماهی رطوبت زیادی دارد و تولید‌کننده بلغم است، برای رفع این امراض مناسب نیست بنابراین کسانی که بیماری‌های سرد دارند بهتر است از میگو و تخم ماهی و افرادی که بیماری‌های گرم دارند از ماهی استفاده کنند.

در طب سنتی مصرف دو بار در هفته ماهی را مناسب و مکفی دانسته‌اند و به گفته دکتر رضایی اگر به هر دلیلی نتوانستید از ماهی استفاده کنید انواع مغز‌ها و روغن کنجد جایگزین خوب ماهی برای دریافت امگا ـ‌۳ هستند.

ماهی‌ها خوب و بد دارند

ماهی‌ها هر چه در آب تمیزتری پرورش یابند و جنب و جوش بیشتری داشته باشند، کیفیت بیشتر و بهتری دارند.

بیشتر بدانید: مصرف همزمان این غذاها ممنوع! 

ماهی‌های پرورشی که به تعداد زیاد در استخر‌های کم وسعت رشد می‌کنند یا ماهی‌هایی که اغلب کف رودخانه، دریا یا اقیانوس بی‌حرکت و ساکن هستند و شنای کمتری می‌کنند یا در آب‌های آلوده به سر می‌برند، در گروه ماهی‌های خوب قرار نمی‌گیرند.

ماهی قزل‌آلای غیرپرورشی که در خلاف رودخانه حرکت می‌کند یا ماهی سفید دریای شمال از بهترین و پر‌جنب و جوش‌ترین ماهی‌های شمال هستند. ضمن این که کیلکا و ساردین نیز به دلیل جثه ریزشان شناگر‌های فعالی هستند و در طب سنتی مصرف ماهی‌های ریز برای درمان بیماری‌های زردی و یرقان و اختلالات کبدی بسیار توصیه شده است.

خواص ماهی در کلام امام رضا (ع)

امام رضا (علیه السلام) میفرمایند: هر که از درد شقیقه و شکم می‌ترسد، در تابستان و زمستان نباید بعد از خوردن ماهی بخوابد.

در حدیثی دیگر می‌فرمایند: باید از این بپرهیزی که... تخم مرغ و ماهی را هم زمان در معده گردآوری؛ چه، هرگاه این دو با یکدیگر گرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان درد به وجود می‌آورند.

غسل کردن با آب سرد پس از خوردن ماهی، سبب فلج خواهد شد.

انتهای پیام/