به گزارشگروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان، روزنامه ملیت در مقالهای در شماره امروز خود نوشت ترکیه از دیروز رسما وارد دوران نظام ریاستی شد.
در این مقاله آمده است: از این پس ترکیه با نظام جدیدی اداره خواهد شد. اکنون این سوال مطرح است که این تغییر در نظام سیاسی ترکیه چه تاثیری بر سیاست خارجی خواهد داشت و آیا میتوان انتظار تغییرات جدید در سیاست خارجی ترکیه را داشت؟
در واقع نظام جدید به رئیس جمهور اختیارات وسیعی را برای تصمیمگیری داده است. اما این را نیز باید خاطرنشان کرد که رئیس جمهور اردوغان در سالهای اخیر نیز در زمینه تعیین جهت و اداره امور مرتبط با سیاست خارجی ترکیه نقش اساسی داشت.
بر اساس نتایج یک نظرسنجی، که دانشگاه «قدیر خاص» چندی پیش اجرا کرد، ۶۸/۸ درصد از پرسششوندگان در پاسخ به این سوال که چه کسی سیاست خارجی ترکیه را اداره میکند؟ گفتند، رئیس جمهور، سیاست خارجی ترکیه را اداره میکند. به باور شرکتکنندگان در این نظر سنجی وزارت امور خارجه و مجلس ترکیه در ردیفهای بعدی قرار دارند.
در واقع رجب طیب اردوغان در سالهای اخیر نقش اصلی را در سیاست خارجی ترکیه داشت. بیتردید اقتدار و توانمندی شخصیت وی نیز تاثیر مهمی در این زمینه داشت. اردوغان در سالهای اخیر برای تبدیل ترکیه به یکی از قدرتهای منطقه و حتی جهان تلاش کرد. وی برای تحقق این هدف به گونهای متفاوتتر از قالبهای سنتی سیاست خارجی ترکیه رفتار کرد و بعضا از اقدامات تند نیز خودداری نکرد.
ملیت در ادامه میافزاید: ترکیه در اوضاعی وارد دوران جدید شد که با بیشترین مسائل در عرصه سیاست خارجی مواجه است. سیاست به صفر رساندن مشکلات با همسایگان متاسفانه تحقق نیافت. روابط ترکیه با اکثر همسایگان همچنان با مشکلات جدی مواجه است. ترکیه با مداخله نظامی در سوریه در این کشور نقش ایفا میکند، اما به نظر نمیرسد مسئله سوریه به زودی حل شود. در عراق نیز اوضاع اینگونه است. روابط ترکیه با مصر و اسرائیل نیز قطع شده و سردی بر مناسبات ترکیه و عربستان حکمفرما شده است. تنشها در روابط ترکیه با یونان نیز ادامه دارد. این در حالی است که مسئله قبرس نیز حل نشده باقی مانده و عملیات اکتشاف گاز بخش یونانینشین قبرس در شرق مدیترانه خطر بروز درگیریهای جدید را مطرح کرده است. روابط ترکیه با آمریکا نیز خوب نیست. مسئله سازمان فتو (فتحالله گولن)، حمایت آمریکا از «یپگ»، خرید سامانههای دفاع هوایی از روسیه و مسئله هواپیماهای اف ۳۵ مسائلی هستند که هنوز حل نشده است.
روابط ترکیه با اتحادیه اروپا نیز خوب نیست. مذاکرات عضویت ترکیه قطع شده و در مذاکرات وحدت گمرکی دو طرف نیز پیشرفتی به دست نیامده است. اختلافات ترکیه با برخی کشورهای اروپایی نیز موجب سردی بیشتر روابط با اتحادیه اروپا شده است.
در سالهای اخیر همکاریهای ترکیه و روسیه توسعه یافت. ترکیه روابط گستردهتری با بسیاری از کشورهای آسیا و آفریقا برقرار کرده است. تحولات اخیر نشانگر گرایش سیاست خارجی ترکیه به توسعه روابط با کشورهای جهان سوم است.
بیتردید توجه به مسائل سیاست خارجی از اولویتهای دولت اردوغان خواهد بود. انتظار نمیرود در دوره جدید شاهد تغییرات اساسی در سیاست خارجی ترکیه باشیم. اما این سوال مطرح است که آیا امکان اینکه دولت اردوغان اقدامات موثری در جهت حل مسائل موجود در زمینه سیاست خارجی و گشودن صفحه جدیدی انجام دهد، وجود ندارد؟ تغییرات در نظام سیاسی ترکیه امکان ارزیابی واقع بینانهتر را در زمینه سیاست خارجی فراهم کرده است؟ بی تردید گامهای رئیس جمهور اردوغان در این زمینه واکنش مثبت جهانی را نیز به دنبال خواهد داشت.
انتهای پیام/