روغن سیاه دانه  از دانه های گیاه زیره سیاه گرفته می شود. زیره سیاه گیاه بومی جنوب غربی اسیا، مدیترانه و آفریقاست. این گیاه قرن ها به خاطر دانه های معطر و طعم دهنده خود کاشته شده و به عنوان یک ادویه یا گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گیرد.

 در ادامه به مهم ترین خواص روغن سیاه دانه اشاره می کنیم.

 روغن سیاه دانه و سرطان

بعد از بررسی های انجام شده دانشمندان دریافتند دو فتوکمیکال موجود در سیاه دانه با نام های تیموکوینونthymoquinone و تیمو هیدروکوینون thymohydroquinone در موش ها تا 52 درصد سلول های تومور سرطانی را کاهش داد.

 از آنجایی که روغن سیاه دانه از نظر این دو ماده شیمیایی غنی است، از طریق مکانیسم های مختلف می تواند به درمان و پیشگیری از سرطان کمک کند.

تیمولThymol یکی دیگر از ترکیبات فعال در روغن سیاه دانه است که به آن خواص دارویی می بخشد. تیمول یک مونوپرین طبیعی است که دارای خواص مفید زیادی است، از جمله :

 معمولا به عنوان یک عامل ضد سل و برای کشتن ویروس های مختلف استفاده می شود

• تیمول به عنوان یک ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
• تیمول در غذاها به عنوان طعم دهنده، در خوشبو کننده ها، دهانشویه ها و حتی لوازم آرایشی استفاده می شود

تمام فیتوکمیکال های نام برده در روغن سیاه دانه به آن خواص فوق العاده می بخشند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

 خواص روغن سیاه دانه

در بین تمام خواصی که روغن سیاه دانه دارد، چند مورد از آنها بسیار فوق العاده هستند، از جمله پیشگیری از سرطان، دیابت، چاقی، ریزش مو، اختلالات پوستی و عفونت.

 1- روغن سیاه دانه و پیشگیری از سرطان

به لطف وجود فیتوکمیکال های مختلف موجود در روغن سیاه دانه و خواص آنتی اکسیدانی آن، این روغن به طور طبیعی به درمان و پیشگیری از سرطان کمک می کند. بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی نشان داد که فعالیتضد تومور تیموکوینون و تیموهیدرو کوینون تا 52 درصد به کاهش تومورهای سرطانی کمک می کند.

 به علاوه تحقیقات سال های اخیر نشان می دهند که تیموکوینون ترکیب فعال که به مقدار فراوان در سیاه دانه موجود است، آپوپتوز* apoptosis را در سلول های لوسمی، سلول های سرطان سینه و سلول های تومور مغزی تحریک می کند.

 *آپوپتوزapoptosis :مرگ سلولی برنامه ریزی شده است.

 به علاوه محققان مرکز سرطانSidney Kimmel نشان داده اند که روغن سیاه دانه نه تنها سلول های سرطان پانکراس را از بین می برد، بلکه به نظر می رسد از رشد این سلول ها نیز پیشگیری می کند. پیشگیری از سرطان به وسیله روغن سیاه دانه مربوط می شود به تیموکوینون و خواص ضد التهابی آن.

 2- بهبود سلامت کبد با روغن سیاه دانه

کبد مهم ترین عضو بدن است. تقریبا هر سمی در بدن از طریق کبد پردازش می شود و صفرا در کبد نقش مهمی در هضم چربی ها و حفظ سلامت و شادابی ذهن و بدن دارد.

 در کسانی که دچار مشکل در عملکرد کبد هستند که ناشی از عوارض داروها، مصرف الکل یا بیماری های مختلف بروز می کند، روغن سیاه دانه می تواند بهبود کبد را سرعت بخشد. در بررسی هایی که بر روی نمونه های حیوانی انجام شد مشخص شد روغن سیاه دانه به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و از بروز آسیب و بیماری کبد پیشگیری می کند.

 3- مبارزه با دیابت

بررسی های اخیر دانشمندان نشان می دهند که روغن سیاه دانه باعث بازسازی نسبی سلول های بتا در پانکراس شده، غلظت پایین سروم انسولین را افزایش می دهد و غلظت گلوکز بالای سروم را کاهش می دهد. این خاصیت در روغن سیاه دانه بسیار مهم است زیرا Nigella sativa یکی از معدود مواد در گیاه سیاه دانه است که گفته می شود هم از دیابت نوع 1 و هم از دیابت نوع 2 پیشگیری می کند.

 در حقیقت طبق یافته ها سیاه دانه تحمل گلوکز را مانند متفورمین در بدن بهبود می بخشد، با این حال عوارض جانبی کمی دارد و میزان سمی بودن آن خیلی کم است. این ویژگی اهمیت زیادی دارد، چرا که متفورمین، یکی از داروهای پرمصرف برای دیابت نوع 2، عوارضی به همراه دارد.

 4- کاهش وزن با روغن سیاه دانه

این ادعا در مورد کاهش وزن با روغن سیاه دانه پشتوانه علمی ندارد و طی تحقیقات علمی و به صورت عینی و تجربی این یافته به دست آمده است. برای اثبات این ادعا نیاز به تحقیقات علمی بیشتری است.

 5- روغن سیاه دانه و محافظت از پوست

طی تحقیقاتی که توسط محققان ایرانی انجام شد مشخص شد که روغن سیاه دانه در بهبود کیفیت پوست و کاهش شدت اگزما مانند کرم بتامتازون عمل می کند. اگر به روغن سیاه دانه حساسیت نداشته باشید، هیچ یک از عوارض جانبی دیگر کرم ها را نیز ندارد.

 به عنوان مثال بتامتازون ممکن است باعث التهاب در صورت یا دست ها شود، التهاب و خارش در دهان و گلو، سفتی قفسه سینه، مشکل تنفسی، تغییر رنگ پوست، کک و مک، کبودی و ضعف عضلانی از دیگر مشکلاتی است که ممکن است با مصرف بتامتازون به آنها دچار شوید. به علاوه احتمال افزایش حجم در اطراف گردن، قسمت بالای پشت، روی قفسه سینه یا دور کمر نیز وجود دارد.

 بنابراین با توجه به تمام عوارض یاد شده به جای استفاده از کرم ها و پمادهای شیمیایی بهتر است از مواد طبیعی استفاده کنید.

 6- مزیت های روغن سیاه دانه برای موها

علاوه بر پوست، روغن سیاه دانه برای مو نیز فوایدی دارد. روغن سیاه دانه به روش های مختلفی به نفع مو و پوست سر عمل می کند. روغن سیاه دانه حاوی آنتی هیستامینی به نامnigellone است که به رفع ریزش مو کمک می کند. به علاوه روغن سیاه دانه دارای خواص آنتی اکسیدان، آنتی باکتریال و ضد التهابی است که به سلامت پوست سر کمک می کند، خشکی و شوره سر را از بین می برد و به بهبود سلامت موها نیز کمک می کند.

از بین تمام عفونت ها و باکتری هایی که روغن سیاه دانه می تواند از بین ببرد، استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلینmethicillin resistant staphylococcus aureus که به اختصارMRSA گفته می شود، یکی از مهم ترین آنهاست. این بیماری در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی در سراسر جهان رایج است و افراد سالمند بیش از دیگران در معرض ابتلا به این عفونت هستند. این عفونت به روش های تهاجمی مانند جراحی، لوله های وریدی و مفاصل مصنوعی منتقل می شود.

 از آنجایی که سیستم ایمنی سالمندان ضعیف تر است، احتمال بروز این بیماری در این گروه از افراد بیش از دیگران است. خوشبختانه یکی از مهم ترین ویژگی های روغن سیاه دانه مقابله با این بیماری است.

 8- بهبود باروری با روغن سیاه دانه

یکی دیگر از خواص جالب روغن سیاه دانه بهبود باروری است. تحقیقی در این زمینه انجام شد و تاثیر روغن سیاه دانه بر روی اسپرم های غیر طبیعی مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق یک گروه از افراد طی دو ماه و دو بار در روز به مقدار 2.5 میلی لیتر روغن سیاه دانه مصرف می کردند. گروه دیگر در همین مدت از دارو استقاده می کردند. آنچه محققان در پایان یافتند این بود که افرادی که روغن سیاه دانه مصرف می کردند، شاهد بهبود در تعداد اسپرم ها، میزان حرکت اسپرم ها و همچنین حجم مایع منی بودند.

 9- کنترل کلسترول با روغن سیاه دانه

آیا می دانستید روغن سیاه دانه حتی برای کلسترول هم مفید است؟ بررسی هایی در سال 2017 نشان داد که سیاه دانه نه تنها ضد دیابت است، بلکه به کنترل کلسترول نیز کمک می کند. 6 هفته بعد از مصرف روغن سیاه دانه در نمونه های حیوانی کلسترول بدLDL کاهش و کلسترول خوبHDL افزایش پیدا کرد.

 عوارض احتمالی روغن سیاه دانه و احتیاط های لازم

سیاه دانه زمانی که خورده می شود یا به صورت موضعی بر روی پوست مصرف می شود، ممکن است باعث بروز واکنش حساسیتی شود. قبل از استفاده از هر روغنی بهتر است حساسیت خود نسبت به آن روغن را بررسی کنید و مقداری از روغن را روی بخش کوچکی از پوست خود بزنید و واکنش پوست خود را به آن مشاهده کنید. از تماس روغن سیاه دانه با چشم ها و غشاهای داخلی بدن اجتناب کنید.

 زمانی که روغن سیاه دانه خورده می شود، ممکن است عوارض در پی داشته باشد، از جمله :

 حالت تهوع

• استفراغ
• یبوست
• در برخی افراد خطر بروز تشنج افزایش می یابد

 اگر دارای هر یک از شرایط زیر هستید، قبل از مصرف روغن سیاه دانه حتما با پزشک خود مشورت کنید:

 باردار هستید

• به نوزاد شیر می دهید
• داروی خاصی مصرف می کنید
• مبتلا به بیماری یا شرایط خاصی هستید

 چگونگی مصرف روغن سیاه دانه

روغن سیاه دانه را می توان به صورت موضعی بر روی پوست یا در هنگام ماساژ بدن بر روی بدن استفاده کرد. همچنین به خاطر طعم و عطر این روغن می توان از آن در غذاهای مختلف استفاده کرد.

منبع: الودکتر

/انتهای پیام

روغن سیاه دانه برای چی خوبه؟