شهر مکه یکی از کانون های گردشگری مذهبی جهان به شمار می رود که هر ساله میلیون ها نفر با هدف زیارت خانه خدا رهسپار این منطقه می شوند و بالتبع سود سرشاری که در سایه سفر حجاج به این شهر نصیب کشور عربستان می شود، بر هیچکس پوشیده نیست.
شهرهای کربلا و نجف نیز از دیگر کانون های برجسته و حائز اهمیت گردشگری بخصوص در میان شیعیان به شمار می رود که عموما در ایام محرم و اربعین حسینی، حضور زائران شیعه و بعضا غیر شیعه در مقطع مذکور ، بسیار خیره کننده است.
در کشور ایران، شهرهای قم و مشهد نمونه و تجلی گاهی از صفوف زائران ایرانی و خارجی محسوب می شود که با در نظر گرفتن برخی مناطق دیگر همچون شهر ری و امامزاده هایی همچون شاه عبدالعظیم حسنی در ری، امامزاده صالح(ع)، امامزاده داوود(ع)، امامزاده بی بی سکینه و اسماعیل(ع) در غرب استان تهران و صدها امامزاده دیگر، هر یک ظرفیت و کانونی است که در کنار جلا و تقویت رحیه دینی و معنوی، از حیث توسعه اقتصادی و گردشگری و ارتقای ضریب اشتغالزایی بسیار مهم و حائز اهمیت به شمار می روند.
با افزودن مساجدی همچون شیخ لطف الله، مسجد کبود، مسجد امام اصفهان و دیگر مساجد و ابنیه متبرکه با معماری خاص و ویژه ایرانی و اسلامی، بیش از پیش به عمق و اهمیت این حوزه برجسته در بخش گردشگری دینی و مذهبی پی خواهیم برد.
به موازات این مراکز و ابنیه، وجود برخی مراسم ویژه و منحصر به فرد به نوبه خود ظرفیتی عظیم در گردشگری و جذب زائران و گردشگران دینی،مذهبی و عقیدتی به شمار می رود.
یحیی جهانگیری سهروردی، معاون بین المللی دانشگاه مذاهب اسلامی در گفت و گویی با رسانه ها با اشاره به موضوع فوق، میگوید: هدف گردشگری مذهبی میتواند، تنها حضور در اماکنی خاص و یا دیدن و رویت آن باشد اما در کنار آن وجود مراسم آیینی خاصِ ویژه ای همچون آیین قالی شویان کاشان یا عزاداری روز تاسوعای مردم زنجان، ظرفیت برجسته ای در جذب گردشگر به شمار می رود.
به گفته وی؛ گردشگری در حوزه مذهب به دو بخش مذهبی و گردشگری زیارتی تقسیم می شود که کارکردهای متفاوتی را می توان برای آن مُتصور بود.
گردشگری زیارتی،گردشگری یک فرد باورمند؛ به عنوان یک عمل دینی به شمار می رود مانند زیارت امام رضا(ع) توسط فردی شیعی و یا رفتن یک فرد بودیسم به معبد بودا ، اما گردشگری مذهبی لزوما به باورمندی یک فرد خاص منتهی و خلاصه نمی شود.
جهانگیری سهروردی میگوید:گردشگر مذهبی فارغ از مذهب باور و اعتقادات شخصِ علاقه مند، به دیدن مکان ها، آیین ها و مناسک مذهبی اطلاق می شود همچون زیارت یک فرد غیر مسلمان از حرم مطهر رضوی(ع) یا بازدید یک فرد مسلمان از معبد چک چک یزد که مربوط به زرتشیها است و در واقع موارد اینچنینی در قالب گردشگر مذهبی قابل تعریف هستند.
معاون بین المللی دانشگاه مذاهب اسلامی با تاکید بر لزوم تقویت هر چه بیشتر گردشگری دینی و مذهبی در کشور بیان میکند:کشوری همچون ترکیه در این زمینه موفق عمل کرده و حتی در ماه مبارک رمضان که عموما ضریب گردشگری با کاهش مواجه می شود،کشور مذکور با تدابیر و ابتکارات خاص و ویژه و البته خلاقیت و نوآوری ، موفق به جذب گردشگران بسیاری می شود و این در شرایطی است که در ایران علاوه بر تنوع قومی و مذهبی ما شاهد حضور کلیمیان، زرتشتی ها، اهل تسنن و...هستیم و می توان از ظرفیت های مذکور در راستای جذب گردشگری دینی و مذهبی، به نحو هر چه مطلوب تری بهره مند شد.
وی کشور مالزی را یکی از نمونههای موفق دنیا در حوزه گردشگری مذهبی مینامد و در ادامه میگوید: اخیرا کشور مذکور طی پروژه ای تجاری و گردشگری احداث 999 مسجد جهان را در ابعاد کوچک در دستور کار قرار داده که این طرح میتواند درآمد بسیاری را برای صنعت گردشگری مالزی به همراه داشته باشد.
حجت الاسلام و المسلمین احمد شرفخانی، معاون فرهنگی، اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه در گفتوگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در ارتباط با ظرفیت ها و فرصت های گردشگری دینی و مذهبی در ایران اسلامی اظهار کرد: در کشور ایران بیش از 8 هزار بقعه متبرکه وجود دارد اما در ایامی مانند نوروز که گردشگران مذهبی بیش از سایر اوقات به زیارت و سیاحت می روند تنها 2 هزار و 700 امامزاده و بقعه آمادگی میزبانی از زائران را دارند و به تعبیری می توان گفت از ظرفیت موجود حداقل استفاده صورت می گیرد.
با این اوصاف، مسعود سلطانی فر در زمان تصدیگری بر کرسی سازمان میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قائل به ضعف گردشگری مذهبی در ایران نبود.
وی در آن مقطع و در گفت و گویی با خبرنگار ما، با تکذیب چنین ضعف و نارسایی گفت: ایران از رتبه و جایگاه قابل توجه و مطلوبی در جذب توریسم برخوردار است و در ادامه در ارزیابی سهم شهرهای ایران از گردشگری مذهبی، مشهد و قم را سرآمد این کانون بیان کرد..
به هر ترتیب نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که فرصت های بسیاری در عرصه گردشگری در ایران اسلامی هدر می رود که گردشگری مذهی و دینی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
برای حصول توفیقات هر چه بیشتر در این حوزه باید در جهت تامین زیرساخت ها، اقامتگاه ها و هتل های مناسب در شهرهای مختلف کشور و بخصوص مناطقی که از جذابیت هر چه بیشتری در این عرصه برخوردارند، تلاش افزون تری را لحاظ کرد.
به واقع در صورت عدم تامین رضایت گردشگر در بخش مذکور، یکی از چرخه های اصلی و اساسی در جذب توریسم مذهبی لنگ خواهد زد و به موازات آن تبلیغات و اطلاع رسانی دقیق و صحیح از دیگر الزاماتی است که با اتکای به آن می توان به موفقیت های چشمگیری در عرصه اقتصادی و فرهنگی و توسعه فرصت های شغلی دست پیدا کرد.
گزارش : ناصر رمضانی
انتهای پیام/