به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،امسال هم در ماه سپتامبر طبق  روال سال های گذشته نیویورک شاهد بزرگترین کارناوال سیاسی در جهان خواهد بود و سران کشورهای مختلف  برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به آمریکا سفر خواهند کرد تا دنیا باردیگر شاهد گردهمایی سیاست مداران شود. این نشست فرصت مناسبی را برای کشورها فراهم می کند تا از طریق تریبون رسمی و جهانی مواضع خودشان را نسبت به مهم ترین موضوعات  مطرح کنند و در این میان سیاست مداران در وهله نخست ترجیح می دهند موضوعاتی که افکار عمومی جهان را درگیر کرده در متن سخنرانی خود گنجانده و سپس درباره‌ مسائل مربوط به کشورشان برای چند دقیقه تریبون جهانی را در اختیار بگیرند.

اصولا متن سخنرانی روسای جمهور از جهت گیری کلی سیاست خارجی کشورشان خبر می دهد و هر موضوعی که در سخنرانی مطرح می کنند از دغدغه های اقتصادی و سیاسی دولت هایشان سرچشمه می گیرد. رئیس جمهور کشورمان هم  مانند سایر روسای جمهور جهان امسال برای ششمین بار در نشست مجمع عمومی سازمان ملل حضور خواهد داشت و در هفتادو سومین مجمع جهانی برای دفاع از مواضع کشورمان بهره برداری لازم را خواهد کرد، بنابراین با توجه به اهمیت سفر  حسن روحانی  به نیویورک و ایراد سخنرانی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، در این گزارش به بازخوانی سخنرانی‌های وی در پنج نشست قبلی می پردازیم.

جهان علیه خشونت و افراط گرایی

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی اولین بار در سال 92 بعد از انتخابات ریاست جمهوری در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به ایراد سخنرانی پرداخت. وی ضمن تبیین دقیق شرایط و اوضاع کنونی منطقه و نظام بین الملل پیشنهادات و راهکارهایی از سوی جمهوری اسلامی ایران را در راستای برون رفت از اوضاع پیش روی جامعه جهانی ارائه کرد و در ابتدای متن سخنرانی خود در این نشست گفت، جهان ما جهانی پر از بیم و امید است؛ بیم جنگ و مناسبات خصومت‌آمیز منطقه‌ای و جهانی، بیم نهادینه شدن خشونت و افراطی‌گری؛ اما در برابر همۀ این بیم‌ها، امیدهای جدیدی هم وجود دارد؛ امید اقبال مردم و نخبگان در سراسر جهان به "آری برای صلح و نه برای جنگ".

سپس در ادامه سخنرانی خود به اوضاع منطقه گریزی زد و از مداخله نظامی در افغانستان و عراق، بمب گذاری های بی هدف در کشورهای منطقه، رفتار سرکوبگرانه و خشونت ساختاری علیه مردم فلسطین، ترور شخصیت های سیاسی و مردم عادی در ایران و در نهایت فاجعه سوریه، به عنوان نمونه هایی از خشونت و افراط گرایی در سه دهه گذشته در منطقه نام برد. رییس جمهور در ادامه با تاکید بر موضوع اصلی صحبت هایش یعنی خشونت و افراط گرایی، به مسئله ترور دانشمندان هسته ای و تحریم ظالمانه علیه کشورمان پرداخت و تاکید کرد تحریم های غیرعادلانه، به عنوان جلوۀ دیگری از خشونت، ذاتاً ضد‌ صلح و ضد بشری هستند، زیرا برخلاف تبلیغات تحریم گران،این مردمان عادی هستند که قربانی دعواهای سیاسی می شوند.

در نهایت حسن روحانی با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان و تاکید بر اینکه مردم ایران در انتخابات در حرکتی هوشمندانه به گفتمان امید و تدبیر و اعتدال رأی دادند،پیام اصلی خود را این طور بیان کرد که  در این سال‌ها، یک صدای مسلط پیاپی شنیده شده است مبنی بر اینکه «گزینۀ جنگ روی میز است»، اما امروز بگذارید در برابر این سخن ناکارآمد و غیرقانونی بگویم: «صلح در دسترس است». پس به نام جمهوری اسلامی ایران در گام نخست پیشنهاد می‌کنم طرح «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد و همۀ دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی و نهاد مدنی تلاش‌های جدیدی را برای سوق دادن جهان به این سو سامان دهند. باید به جای گزینه ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به «ائتلاف برای صلح پایدار» در سراسر جهان اندیشید. امروز ایران شما و همه جامعه جهانی را به برداشتن گامی بلندتر فرا می خواند؛ دعوتِ «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری».

پایان‌ بخشیدن به توهم ایران‌هراسی و زمینه‌سازی برای مشارکت‌ راهبردی با همسایگان

دومین سخنرانی رئیس جمهور کشورمان مصادف با اوج گیری داعش در منطقه و آغاز مذاکرات هسته‌ای با کشورهای 5+1بود. حسن روحانی در متن سخنرانی خود به عنوان دومین حضورش در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به این موضوع اشاه کرد که بخش‌های مهمی از منطقه در آتش تندروی و افراط می‌سوزد و افراطی‌گری، در شرق و غرب کشورمان، همسایگان را تهدید می کند، وی تاکید کرد افراطگرایان تنها به یک زبان سخن نمی‌گویند و حتی رنگ‌ پوست‌شان هم، یکی نیست و یک ملیت واحد ندارند. آنان از کشورهای مختلف به خاورمیانه آمده‌اند اما ایدئولوژی واحدی دارند: «افراطی‌گری و خشونت». روحانی در ادامه سخنرانی خود در شصت و نهمین نشست مجمع عمومی با تاسف اعلام کرد تروریسم، جهانی شده: «از نیویورک تا موصل، از دمشق تا بغداد، از شرقی‌ترین تا غربی‌ترین نقطه جهان، از القاعده تا داعش» و این در حالی است که جهان همچنان برای اتحاد در برابر افراط گرایی تردید دارد.

سپس رئیس جمهور کشورمان با اشاره تلویحی به حمایت برخی کشورهای غربی از گروه های تروریستی هم چون داعش بیان کرد؛ من در شگفتم این گروه‌های آدمکش، خود را گروه اسلامی می‌نامند و شگفت‌آورتر آنکه رسانه‌های غربی هم در همراهی با آنان، این نام مجعول را که تنفر همه مسلمانان را برمی‌انگیزد، تکرار می‌کنند، اما باید بگویم خشونت همچون یک بیماری مسری، در حال سرایت به سایرِ نقاطِ جهان است.حجت الاسلام روحانی در ادامه صحبت های خود به مذاکرات هسته ای کشورمان پرداخت و بیان کرد، مذاکره جدی و صادقانه را در دستور کار قرار داده‌ایم، زیرا براین باوریم که موضوع هسته‌ای، یک راه‌حل، بیشتر ندارد و آن فقط مذاکره است و اگر برخی در تخیل خویش، به راه‌های دیگری می‌‌اندیشند، سخت در اشتباهند،باید بگویم روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 در ماه‌های گذشته، با جدیت و امیدواری متقابل پیش رفته است و جمهوری اسلامی ایران به گواهی همه ناظران بین‌المللی، با صداقت و اقتدار به تعهداتش عمل کرده است.

در نهایت حسن روحانی پیام پایانی سخنرانی خود را این طور بیان کرد که سیاست اصولی کشورمان ، تلاش برای تعامل سازنده با همسایگان بر اساس احترام متقابل، و با تأکید بر منافع مشترک است. وی تاکید کرد طرح مسأله سلطه ایران بر کشورهای مسلمان منطقه، افسانه‌ای بیش نیست که در قالب پروژه ایران‌هراسی در سال‌های اخیر برآن دمیده شده است،بنابراین رویکرد اصولی ما، پایان‌ بخشیدن به توهم ایران‌هراسی و زمینه‌سازی برای مشارکت‌ راهبردی با همسایگان است.

 جبهه متحد برای مبارزه با افراط گرایی

سال 94 و هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال عجبی بود به طوریکه متن سخنرانی رئیس جمهور می بایست دو اتفاق مهم را در خود جای می داد،یعنی فاجعه منا و برجام. بنابراین متن سخنرانی حسن روحانی بیشتر حول این دومحور اصلی تنظیم شده بود  و در عین حال صحبت و پیشنهادات جدید برای مبارزه با افراط گرایی و خشونت مانند دو سال گذشته پای ثابت متن سخنرانی رئیس جمهور کشورمان بود. وی در سومین حضور خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل با اشاره به فاجعه منا و از دست رفتن تعدادی از هموطنانمان گفت، من به نمایندگی از سوی ملت بزرگی سخن می گویم که امروز در غم از دست دادن هزاران زائر مسلمان و صدها نفر از هموطنان خود به سوگ نشسته است؛سالمندان، جوانان،زنان و مردانی که برای انجام مناسک مذهبی در گردهمایی عظیم معنوی و جهانی حج شرکت کرده بودند؛ ولی متاسفانه قربانی بی کفایتی و سوء مدیریت مجریان شده و حتی به دلیل عدم پاسخگویی مسئولان، از شناسایی مفقودین و بازگرداندن سریع پیکر قربانیان به خانواده های عزادارشان دریغ شده است.همچنین تاکید کرد ،ابعاد فاجعه جان باختن و مجروح شدن هزاران انسان بی گناه از چهارگوشه جهان، فراتر از آن است که در حد یک سانحه طبیعی یا یک مسئله محلی با آن برخورد شود.

رئیس جمهور کشورمان در ادامه با اشاره به امضای توافق هسته‌ای و لغو تحریم های شورای امنیت سازمان ملل گفت ،قطعنامه 2231 شورای امنیت با وجود برخی کاستی های جدی ،تحولی مهم و مبنایی برای لغو قطعنامه‌های تحریم علیه ایران بود. ما عملکرد شورای امنیت در گذشته را غیر منصفانه می‌دانیم و تاکید می‌کنیم که ایران به دلیل فتوای مهم رهبری و نیز دکترین دفاعی خود هرگز قصدِ تولید سلاح هسته‌ای را نداشته و بنابراین قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران ناعادلانه و غیرقانونی بوده‌اند.سپس تاکید کرد، توافق هسته‌ای نمونه درخشانی از «پیروزی بر جنگ» بوده است،زیرا توانسته سایه تخاصم و حتی جنگی دیگر و تنشی دامنه‌دار را از سر خاورمیانه دور کند، بنابراین می توانیم از آن به عنوان سرآغاز دوره‌ای جدید و مثبت برای صلح و ثباتی پایدار در منطقه یاد کنیم.روحانی در ادامه سخنرانی خود گفت به موازات اجرای برجام، ما همچنین انتظار داریم که کشورهای هسته‌ای گامهای لازم را در جهت اجرای تعهدات خود بر طبق ماده 6 ان پی تی، یعنی خلع سلاح کامل هسته‌ای، بردارند. همچنین انتظار داریم که آنها در جهت ایجاد منطقة عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه، نقشی مثبت ایفاء کنند و اجازه ندهند رژیم صهیونیستی همچنان، تنها مانع بر سر راه تحقق این مهم باشد.

در نهایت به سنت سالهای گذشته روحانی با تاکید دوباره بر مبارزه با افراط گرایی بیان کرد، من برای مقابله با جهل، دیکتاتوری، فقر، فساد، تروریسم و خشونت، و مقابله با اثرات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی آن، جهان و بویژه کشورهای منطقه را به تدوین یک «برنامه جامع اقدام مشترک» برای این مبارزه و ایجاد «جبهه متحد مبارزه با افراط‌گرایی و خشونت»، دعوت می‌نمایم.

اشتباه راهبردی ایالات متحده در اجرای تعهد های برجامی

سخنرانی حسن روحانی در هفتادو یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال 95 همانند سالهای گذشته خبر از اوضاع وخیم خاورمیانه و قدرت گیری تروریست ها می داد، البته این بار در کنار اوضاع نا به سامان خاورمیانه، بد عهدی آمریکایی ها درست یکسال بعد از امضای برجام و گله مندی رئیس جمهور هم نکته مهم دیگر در متن سخنرانی وی بود. رئیس جمهور کشورمان  چهارمین سخنرانی خود  را در صحن مجمع عمومی سازمان ملل  با اشاره به اوضاع امنیت جهان و منطقه آغاز کرد و گفت، قرنی که با ترور و خشونت در نیویورک آغاز شد نباید با رقابت های خصمانه و آتش افروزی فزاینده در خاورمیانه ادامه یابد، واقعیت آن است که امروز بروز خشونت در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا شتاب حیرت آوری به خود گرفته و این منطقه گرفتار وحشیانه ترین خشونت ها و مخرّبترین سیاست ها شده است. روحانی در سخنرانی خود به بحران منطقه به شکل  گسترده ای پرداخته بود به طوریکه در بخشی از آن تصریح کرد آینده منطقه ما در گرو مواجهه با چالش هایی از قبیل بحران های امنیتی ناشی از فقدان مشروعیت و ناکارآمدیِ دولت هاست. بدون مردمسالاریِ واقعی و بدون جلبِ مشارکتِ فراگیر، نمی توان با اشکال گوناگون شبکه های جنایی و تروریستی مبارزه کرد. وی بار دیگر با اشاره به توافق هسته ای کشورمان بیان کرد تجربه گفت و گو میان ایران و کشورهای 1+5 نمونه ای موفق از سیاست اعتدال و تعامل سازنده و روی آوردن به گفت‌وگوست که با اتخاذ رویکرد برد – برد به یک بحران غیرضروری اما پیچیده و طولانی پایان داد.

سپس در ادامه سخنرانی خود به بد عهدی زود هنگام آمریکا در اجرای برجام اشاره کرد و گفت،ایالات متّحده، به خوبی می داند که برجام ، اکنون یک سند پذیرفته شدۀ چندجانبه است و اهمال نسبت به اجرای آن از سوی آمریکا، تخلفی بین المللی تلقّی خواهد شد و اعتراض جامعه  جهانی را برخواهد انگیخت. بنابراین هر گونه بدعهدی در اجرای برجام، به بی اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد در نتیجه تعلل این کشور در اجرای تعهدات قانونی اش در ماه های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود. روحانی تاکید کرد که تایید دست اندازی به میلیاردها دلار اموال ملت ایران به دنیا نشان داد که گروه های فشار صهیونیستی می توانند از طریق مصوبات غیرقابل دفاع کنگره، حتی عالی ترین نهاد حقوقی و قضایی آمریکا را به نقض بدیهی ترین اصول آمره حقوق بین الملل عرفی و قراردادی وادارند.

دعوت برای حضور در آینده پر امید ایران

حسن روحانی در حالی سال گذشته به نیویورک سفر کرد که در دوازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری پیروز میدان شده بود و در عین حال  باراک اوباما از کاخ سفید خداحافطی کرده و دونالد ترامپ با حاشیه های پر رنگ تر از متنش به عنوان رئیس جمهور جدید ایالات متحده سوگند یاد کرده بود. رئیس جمهور کشورمان در پنجمین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل به پیروزی خود در انتخابات اشاره کرد و گفت بیش از 41 میلیون ایرانی یعنی 73 درصد واجدان شرایط، با حضور خود در پای صندوق‌های رای، یک بار دیگر به برنامه اینجانب برای اعتدال و احترام به «حقوق بشر و حقوق شهروندی» در سیاست داخلی و اتخاذ خط مشی «تعامل سازنده» در سیاست‌خارجی و پیشرفت در مسیر تحول اقتصادی اطمینان کردند، وی سپس با تمجید از مشی اعتدال و صلح طلبی تصریح کرد ایران از گذشته، پرچم‌دار تسامح در حق ادیان و اقوام مختلف بوده است، چراکه یهودیان را از رنج اسارت بابلی نجات داده است؛ ارمنیان مسیحی را با آغوش باز در میان خویش پذیرفته و در میان خود یک "قارۀ فرهنگی" و تنوعی کم نظیر از اقوام و ادیان را جای داده‌است. ایران ‌قرن ها پیش مدافع حقوق یهودیان و اکنون مدافع حقوق فلسطینیان است. ایران همان ایران حق‌جو و آرامش‌طلب است.

از آنجایی که دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا در این نشست در صحن مجمع عمومی حاضر شده و سخنرانی تندی را علیه ایران و برجام ایراد کرده بود روحانی در پاسخ به لفاطی های وی در متن سخنرانی خود به صراحت اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری نخواهد بود که برجام را نقض می کند، ولی در مواجهه با نقض آن عکس‌العمل متناسب و قاطع خواهد داشت. اگر این توافق به دست «نااهلان عرصه سیاست» از بین برود، مایه تأسف خواهد بود و دنیا فرصت بزرگی را از دست خواهد داد.همچنین در ادامه تاکید کرد،ادبیات جاهلانه، زشت، کینه توزانه و مشحون از اطلاعات غلط و اتهامات بی‌پایه‌ای که از زبان رئیس جمهور آمریکا علیه ملت ایران دیروز در این مجمع محترم شنیده شد، نه تنها در شأن سازمان ملل نبود بلکه در تقابل با خواسته امروز ملت‌ها از این اجلاس -یعنی اتحاد دولت‌ها برای مقابله با جنگ و تروریسم قرار داشت.علاوه بر این روحانی در پاسخ به اتهامات بی پایه ترامپ متذکر شد توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، از جمله توانمندی های موشکی، تنها جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و برای حفظ صلح و ثبات در منطقه و جلوگیری از ماجراجویی بیخردان هدف گذاری شده است.

حسن روحانی در پایان سخنرانی خود در هفتادو دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل از آمادگی ایران برای همکاری های بلند مدت در زمینه نفت و گاز و حمل و نقل خبر داد و گفت سیاست دولت در ایران بر بهبود مستمر فضای کسب و کار، حمایت از حقوق مالکیت فکری، اصلاح مداوم قواعد حکمرانی شرکت ها و مبارزه جدی با پولشویی، فضای حقوقی مساعد برای سرمایه گذاری در شرکتهای دانش بنیان و حوزه های مختلف فنی و اقتصادی متمرکز است، بنابراین به سخنگویی از ملت مهمان نواز ایران، از همه آنها که صلح و امنیت و پیشرفت را در سایه مشارکت و همکاری ملت ها جستجو می کنند، برای سفر به ایران و مشارکت در این آینده پرامید، دعوت می کنم.

گزارش از مریم پیک آذر
انتهای پیام/