به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، ٣٦‌سال پیش حسین علاء، نخست‌وزیر وقت ایران با شرکت در نخستین اجلاس کشورهای عضو پیمان بغداد، بر پیوستن رسمی ایران به این پیمان صحه گذاشت. پیمان بغداد ابتدا بین ترکیه و عراق منعقد شد و بنا به دعوت این دو کشور در ادامه ایران، پاکستان و انگلستان نیز به آن پیوستند.

بیشتر بخوانید : دروغ های خفته در گورستان های نظامی!

محاصره غول کمونیسم، از اروپا تا آسیا

تشکیل پیمان بغداد که بعدها با خروج عراق از آن «سنتو» نام گرفت، همچون دیگر پیمان‌ها و معاهدات شکل گرفته در سال‌های دهه‌ ٥٠ تا ٩٠ میلادی، متاثر از جنگ سرد بود. در تمام این سال‌ها دو بلوک شرق و غرب مشغول یارگیری از بین کشورهای جهان بودند و تنها تضمین برای اطمینان‌خاطر دادن به متحدان را در تشکیل پیمان‌های مختلف نظامی و اقتصادی می‌دیدند.

پیمان‌های ناتو و ورشو، به‌عنوان دو معاهده نظامی مادر، اکثر کشورهای اروپایی حاضر در اردوگاه‌های شرق و غرب را دربرمی‌گرفتند و این میان نیاز به پیمان‌های جدید که کشورهای غیراروپایی را نیز درگیر کند، بشدت احساس می‌شد. با تشکیل پیمان نظامی «سیتو» در جنوب شرقی آسیا که با هدف محافظت از کشورهای این منطقه از خطر نفوذ کمونیسم تاسیس شد، پرکردن خلأ به وجود آمده از ناتو در اروپا تا سیتو در آسیای جنوب‌شرقی را «سنتو» برعهده گرفت. حضور همزمان پاکستان در سنتو و سیتو، همچنین عضویت توامان ترکیه در ناتو و سنتو، همگرایی بین این سازمان‌ها که هدف اصلی همه‌‌شان محاصره شوروی بود را تضمین می‌کرد.

پیمان‌های بی‌خاصیت، متحدان بی‌رغبت

سه ‌سال بعد از انعقاد پیمان بغداد، کودتای سوسیالیستی عبدالکریم قاسم در عراق، اصل این پیمان را که بنایش مبارزه با کمونیسم بود، زیر سوال برد. خروج خودخواسته عراق از پیمان بغداد نام آن را به سنتو تغییر داد، اما همزمان این پیمان را بشدت ضعیف کرد و بعدها تعلل ایران و ترکیه در ارایه کمک‌های نظامی به پاکستان در جنگ این کشور با هندوستان، یکی از اصول اساسی سنتو را که بر همکاری‌های متقابل نظامی تاکید داشت، کاملا زیر سوال برد. سنتو در این دوران کاملا تضعیف شده بود و به نظر می‌رسید این پیمان نیز همچون سیتو، بیش از هر چیز قرار است نقش لولو سرخرمن را در برابر شوروی و اقمارش بازی کند.

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تهران پیمان سنتو را ترک کرد و این درحالی بود که سه ‌سال قبل از این تاریخ، پاکستان نیز از سنتو خارج شده بود. با خروج ایران از این پیمان آخرین میخ بر تابوت سنتو کوبیده شد، زیرا از کشورهای موسس و عضو، تنها ترکیه و انگلستان باقی مانده بودند که عضویت این دو کشور در ناتو، رسما ادامه کار پیمان سنتو را فاقد موضوعیت می‌ساخت.

منبع:  روزنامه  شهروند

انتهای پیام/