یکی از کلیدیترین ویژگیها و وجوه تمایز نظام مقدس جمهوری اسلامی در طول چهار دهه حیات پر برکت خود، اصل مردم سالار و برخورداری همه مردم از حق انتخاب مسئولین و تصمیم گیران در سطوح مختلف کشور بوده که چه به لحاظ کیفی و چه کمی در تعدد برگزاری انتخابات و میزان مشارکت مردم، حائز اهمیت و موجب افتخار و امتنان میباشد.
انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز یکی از نقاط عطف حضور آحاد مردم و مردم سالاری در کشور است که به جهت اهمیت جایگاه قوه مقننه، بسیار مهم بوده و با وجود نقدها و اشکالاتی که به ساختار سیستم انتخاباتی کشور وجود دارد، لازم است دستگاههای ذی ربط طی فرآیندی علمی، سنجیده و حساب شده به اصلاح و بروز رسانی این سیستم انتخاباتی بپردازند که لازم است از ظرفیت نخبگان و دانشگاهیان استفاده شود.
اکنون که بحث استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی مطرح است، لازم میدانیم چند مورد را جهت اتمام حجت و تاکید مجدد حضور شما نمایندگان ملت عرض کنیم:
مهمترین و اصلیترین ایراد این طرح، تضاد با سیاستهای کلی «انتخابات» ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و در راستای اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی است. جایی که در همان بند اول، مسئله عدالت انتخاباتی، حداکثر شناخت مردم از نامزدها و نیز لزوم افزایش مشارکت مردم در انتخابات مورد تاکید قرار گرفته و لازم است قوانین انتخاباتی به تقویت موارد فوق کمک کند، نه اینکه خود موجب تضعیف آنها شود.
عدالت انتخاباتی آنجایی زیر سوال میرود که طرح استانی شدن انتخابات بر مبنای نظام اکثریتی بنا شده که در نظامهای انتخاباتی اکثریتی، به دلیل آنکه جناح اقلیت حذف میشود، سطح تنشها و منازعات سیاسی بالا خواهد رفت و احتمال دوقطبی شدن جامعه بسیار بالاست و حذف اقلیتها و گروههای مستقل را در پی خواهد داشت.
با استانی شدن انتخابات، تعیین کننده اصلی نمایندگان یک استان، رای مرکز استان به جهت جمعیت بالای آن خواهد بود. مثلا در ۱۲ استان کشور، مرکز استان ۵ برابر شهر دوم استان جمعیت دارد. اگرچه نامزدها باید %۱۰رای حوزههای انتخابیه خودشان را بدست آورند، اما در همان حوزه انتخابیه فردی پیروز میشود که بیشترین تعداد رای استان را آورده باشد؛ لذا عملا رای مرکز استان و گرایش سیاسی یا مذهبی یا قومی مرکز استان تعیین کننده نمایندگان سایر شهرهای استان خواهد بود که با عدالتی که از آن یاد میکنیم در تضاد است و اینجا مشارکت مردم که طبق اصول یاد شده یک رکن اساسی میباشد نیز زیر سوال میرود.
لازم به ذکر است آراء هدر رفته جزو مهمترین شاخصهای ارزیابی کارآمدی نظامهای انتخاباتی در جهان است. در نظامهای اکثریتی به دلیل آنکه فقط یک گروه اکثریت پیروز و گروههای اقلیت حذف میشوند، آراء هدر رفته زیاد است که نشان از عدم کارآمدی نظام انتخاباتی است.
طبق آنچه بالاتر در سیاستهای کلی انتخابات گفته شد، لازم است مردم به حداکثر شناخت درمورد داوطلبان برسند تا بتوانند انتخابی صحیح داشته باشند، اما این طرح موجب خواهد شد به جهت عدم شناخت لازم و کافی مردم هر حوزه انتخابیه از داوطلبان سایر شهرهای استان، عملا این اصل نیز نادیده گرفته شود. همینجاست که خطر افزایش تاثیر پول و تبلیغات پیش میآید و وابستگان به قدرت و ثروت را بجای شایستگان خواهد نشاند.
از گوشه و کنار مجلس شنیده میشود که به جهت توجه نمایندگان به وظایف محلی و مسائل حوزه انتخابتی و بی توجهی به مسائل ملی طرح استانی شدن انتخابات میتواند موثر باشد. این یک مسئله درست است و اشکال است، اما راه حل آن، استانی شدن انتخابات مجلس نیست. چراکه اینگونه صورت مسئله حذف خواهد شد و مشکلات مردم در حوزههای انتخاباتی طبیعتا پابرجا خواهد بود. دقیقا این طرح باعث میشود دسترسی و نظارت مردم و پاسخگویی نماینده به جهت افزایش وسعت حوزه انتخابیه و استانی شدن، کاهش خواهد یافت. جایی که اصل جمهوریت و مردم سالاری نیز خدشه دار خواهد شد.
سیستم انتخاباتی باید به نحوی طراحی شود که اشکالات و منازعات را کم کند، نه اینکه خود باعث بروز اشکالات و گسلهای قومی و مذهبی و محل اشکال شود؛ لذا لازم است شما نمایندگان محترم مجلس بیش از هر زمان دیگری درمورد زوایای مختلف این طرح واقف باشید و روند بررسیهای علمی برای طرحهای اینچنینی را دنبال بفرمایید.
اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل، آمادگی خود را جهت بحث، تبادل نظر و برگزاری جلسات کارشناسی در خصوص اصلاح قانون انتخابات اعلام میدارد و معقتد است امکان دستیابی به طرحی بهتر که هم ایرادات قانون کنونی انتخابات را رفع کند و هم متناسب با سیاستهای ابلاغی رهبر انقلاب به کارآمدی هر چه بهتر نظام انتخاباتی کمک کند وجود دارد.
لازم به ذکر است دفاتر انجمن اسلامی در دانشگاههای مختلف کشور، به صورت جدی پیگیر این موضوع هستند و در صورت لزوم در سطح حوزههای انتخاباتی مربوطه به روشنگری و
بیان واقعیتها و پشت پردههای این طرح برای مردم و با تمام ظرفیتهای خود خواهند پرداخت.
والسلام علیکم و الرحمه الله و برکاته
انتهای پیام/