به گزارش خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، مناطق آزاد از نمونه حوزههایی به شمار میروند که در صورت لحاظ برنامه ریزی مدون و اصولی و اتخاذ تدابیر هوشمندانه میتوان از این مناطق به عنوان فرصتی ویژه و ارزنده در رشد، توسعه و شکوفایی اقتصادی کشور بهره برد.
مناطق آزاد برای نخستین بار در بندر هامبورگ آلمان تعریف و طراحی شد، کشوری که امروزه از آن به عنوان یکی از صنعتیترین و پیشرفتهترین کشورهای جهان یاد میشود.
در ایران نیز مناطق آزاد متعددی تعریف شده که البته با وجود ایراد انتقادهای بسیار به این مناطق، کم نیستند کارشناسانی که معتقدند در صورت استفاده صحیح و اصولی از این ظرفیت میتوان فرآیند توسعه و شکوفایی کشور را با سرعت و شتاب فزاینده تری همراه کرد. یکی از این مناطق آزاد، معطوف به منطقه آزاد تجاری و اقتصادی چابهار میشود. به واقع منطقه مذکور در اوایل دهه ۱۳۷۰ در ساحل شهر چابهار و در حوزه پیرامونی دریای عمان و اقیانوس هند تعریف شد.
این منطقه به عنوان یکی از حوزههای اقتصادی حساس، میان سه کشور ایران، هند و افغانستان قابل تعریف است، سه کشوری که در بسیاری از عرصه ها، به ویژه حوزه فرهنگی قرابت بسیاری به یکدیگر دارند و همین وجه اشتراک فرهنگی میتواند بسترساز فرصتهای کم نظیر اقتصادی میان سه کشور مذکور شود و به تبع در صورت حصول این امر، هر سه کشور از منافع این ظرفیت ویژه و بالقوه منتفع خواهند شد.
آنچنان که اخبار و گزارش های موجود نشان میدهد مراودات میان ایران و هند در ارتباط با بندر چابهار، برای نخستین با در سال ۲۰۰۳ میلادی کلید خورد و این مفاهمه در سال ۲۰۱۴ میلادی بصورت کامل تری به نتیجه رسید.
به واقع، بندر چابهار به عنوان کریدری بین المللی میان سه کشور مذکور، با آسیای میانه و کشورهای منطقه مذکور خواهد بود.
یکی دیگر از ویژگیهای بندر چابهار به این امر معطوف میشود که حوزه مذکور در منطقه سیستان و بلوچستان قابل تعریف است، حوزهای که به عنوان یکی از مناطق کم برخوردار کشور مطرح است و به تبع شکوفایی و رونق بندر چابهار در توسعه مطلوب و سازنده سیستان و بلوچستان نیز موثر و تعیین کننده خواهد بود.
آنچنان که مطالعات انجام شده نشان میدهد، بندر چابهار نخستین تجربه کشور هند از حیث این میزان از مشارکت در خارج از قلمروی خود محسوب میشود.
بدون تردید، مشارکت هند برای حضور در بندر چابهار بدون سرمایه گذاری محقق نخواهد شد و در شرایطی که کشور به شدت تشنه و نیازمند جذب سرمایه گذاریهای خارجی است، این بستر فرصتی ویژه برای حصول اهداف از پیش تعیین شده در این عرصه به شمار میرود.
چندی پیش، عبدالرحیم کردی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در گفت و گویی با رسانهها در ارتباط با فرصتهای بالقوه موجود در بندر چابهار اظهار کرد: چابهار یکی از محورها و محرکهای برجسته در توسعه شرق کشور به شمار میرود و نقطه تلاقی ۲ سند توسعه راهبردی ایران (سواحل مکران) و (توسعه محور شرق) است.
وی در ادامه میافزاید: منطقه آزاد چابهار در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی با تحقق ماموریت سند توسعه محور شرق در حوزه مذکور ایجاد شد تا بدین نحو، سرمایه گذاری در این حوزه تسریع و تسهیل شود.
کردی در ارتباط با ضریب سرمایه گذاریهای انجام شده در منطقه اشاره شده میگوید: مجموعه قراردادهایی که با هدف سرمایه گذاری در طول سه سال گذشته منعقد شده از مجموع قراردادهای ۱۰ سال گذشته افزونتر است.
وی میافزاید: فرآیند ثبت شرکت در منطقه چابهار نیز در بازه زمانی کوتاه مدت و با فوریت حداکثری انجام میپذیرد، به واقع در صورت کامل بودن مدارک متقاضیان این امر ظرف مدت ۴۸ ساعت کاری عملیاتی خواهد شد که همین ویژگی در تسهیل و تسریع روند سرمایه گذاری در این منطقه موثر خواهد بود.
رئیس هیات مدیره و مدیر عامل منطقه آزاد تجاری چابهار با اشاره به امکان پوشش جمعیتی ۳ میلیارد نفری در حوزه پیرامونی منطقه آزاد چابهار و به واسطه دسترسی به مسیرهای تجاری دریایی و بازارهای بین المللی، منطقه اشاره شده را یکی از مقرون به صرفهترین کانونها برای فعالیتهای اقتصادی و سرمایه گذاری عنوان میکند.
وی در تشریح پوشش جمعیتی ۳ میلیارد نفری حوزه پیرامونی بندر چابهار میگوید:کشورهای حوزه اقیانوس هند با ۲ میلیارد نفر جمعیت و کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز تا شرق اروپا، با بیش از ۸۰۰ میلیون نفر جمعیت، تشکیل دهنده بافت قریب به ۳ میلیارد نفری جمعیتی در این عرصه به شمار میروند.
بهروز آقایی، مدیر کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گویی با رسانهها میگوید: در طول قریب به یکسال گذشته، بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در بندر چابهار آغاز شده که به واقع با اعتبار هزینه شده برای توسعه این بندر برابری میکند.
آنچنان که این مقام مسئول میگوید: یکی از ویژگیهای بارز این بندر به این امر معطوف میشود که ۶ کشور محصور در خشکی، به واسطه منطقه اشاره شده (چابهار) میتوانند به آبهای آزاد دسترسی پیدا کنند.
یکی دیگر از موارد حائز اهمیت در ارتباط با بندر چابهار به دستاوردهای سیاسی این عرصه جغرافیایی برای ایران اسلامی باز میگردد.
به واقع، در شرایطی که ایالات متحده آمریکا از هیچ تلاشی برای محدود سازی روابط کشورهای جهان با ایران دریغ نمیکند، بندر چابهار به عنوان فرصتی برای خنثی سازی و به تبعیر دیگر کم اثرسازی این رویکرد واشنگتن حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید: بنادر ایران تحریم نیستند/ سولفور سوخت کشتیها سال آینده به نیم درصد میرسد
به تعبیر دیگر هر آنچه کشور ایران، از این ظرفیتهای بالقوه برای مشارکت کشورهای خارجی (ضمن مد نظر قرار دادن حفظ منافع ملی این مرز و بوم) بهره گیرد به همان میزان در دور زدن تحریمهای یکجانبه واشنگتن و حتی چند جانبه نظام سلطه علیه ایران، موفقتر خواهد بود.
از دیگر سو، توسعه بندر چابهار و تعمیق روابط با کشورهایی همچون هند، که از آنها به عنوان قدرتهای نوظهور جهانی یاد میشود و به زعم بسیاری از نظریه پردازان و آینده پژوهان سیاسی و اقتصادی، کشور مذکور در آیندهای نه چندان دور، به عنوان یکی از ابرقدرتهای جهانی مطرح خواهد بود میتواند در تسهیل و تحقق سیاست نگاه به شرق موثر و تعیین کننده به شمار رود.
یکی از مولفهها و پیش نیازهای اساسی برای بهره وری حداکثری از ظرفیت بنادر در هر کشوری معطوف به این اصل میشود که امکان پهلوگیری کشتیها و شناورهای عظیم در بنادر فراهم شود در غیر اینصورت حصول موفقیت های لازم از چنین ظرفیتی، آنچنان که شایسته و بایسته است محقق نخواهد شد.
آنچنان که برخی از مسئولان ذی ربط مطرح میکنند، خوشبختانه این امکان در بندر چابهار به نحو شایسته و مطلوبی فراهم شده است.
بهروز آقایی (مدیر کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان) در این خصوص میگوید: طرح ساخت راه آهن به سوی آسیای مرکزی، این بندر را با اهمیت خاصی همراه کرده و به واقع منطقه مذکور به یکی از بنادر مهم در چهار راه کریدر شمال-جنوب بازرگانی جهانی تبدیل شده و افزایش بارگیری کشتیهای اقیانوس پیما در خلیج چابهار موید عمق اهمیت و جذابیت اقتصادی و تجاری این حوزه است.
این مقام مسئول در ادامه بیان میکند: در طول یکسال گذشته، پهلوگیری شناورهایی متعدد با محمولههای استراتژیکی همچون سویا، روغن، ذرت، برنج، گندم، جو و... گویای فرصتهای ایجاد شده متنوع و عدیده در بندر چابهار (شهید بهشتی) است.
وی در ادامه میگوید: از ابتدای امسال تاکنون میزان تخلیه، پهلوگیری و بارگیری کشتیها به نسبت مدت زمان مشابه سال قبل با رشد ۱۰۳ درصدی همراه شده که این امر به نوبه خود توفیق ارزنده و قابل توجهی به شمار میرود.
محمد حسن زاده، معاون بندری سازمان بنادر و دریانوردی در گفتوگو با خبرنگار راه و شهرسازی، در آخرین خبر در ارتباط با بندر چابهار اظهار کرد: بندر چابهار در بخش جابجایی کالاهای نفتی، کانتینر و کالاهای عمومی از رشد قابل توجهی برخوردار شده است.
وی در ادامه افزود: در بندر چابهار اپراتور هندی، بخشی از فاز نخست را تحویل گرفته و عملیات تخلیه و بارگیری کالا را انجام میدهند.
حسن زاده گفت :مقرر شده در روز هفتم اسفندماه که به روز چابهار نامگذاری شده در طی مراسمی از ۳۵ کشور جهان دعوت شود و نهایت سعی و تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا تمام ظرفیتهای این بندر و نقش نافذ و تاثیرگذار آن را در ترانزیت بین المللی معرفی و به نمایش گذاشته شود.
به واقع بندر چابهار را میتوان یکی از موفقیت های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران قلمداد کرد، دستاوردی که امید است با تقویت و توسعه هر چه بیشتر آن، حامل و حاوی موفقیتها و دستاوردهای ارزنده هر چه بیشتری برای اقتصاد این مرز و بوم شود.
انتهای پیام/