به گزارش خبرنگار حوزه موسیقی  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر با اجرای گروه‌های مختلف به کار خود پایان داد. کنسرت اول به اجرای ارکستر آیسو در تالار وحدت اختصاص داشت.

ارکستر آیسو به رهبری مازیار یونسی، بیشترین بخش‌های رپرتوار خود را به آثار آهنگسازان اتریش اختصاص داد. در این کنسرت، رافائل فینگر لوس از اتریش به عنوان خواننده اپرا، ارکستر را همراهی کرد.

نخستین قطعه که ارکستر نواخت، عروسی فیگارو، اثر موتسارت، آهنگساز شهیر قرن هجدهم اتریشی بود. این قطعه در واقع یک اپرا بوفا، یکی از انواع اپراست که روایتی کمدی موزیکال یا کمدی دراماتیکال دارد. این اپرا در چهار پرده تصنیف شده که داستان آن برگرفته از نمایش ازدواج فیگارو یا یک روز شلوغ، نوشته پییر بومارشه است.

با آمدن رافائل فینگر لوس روی صحنه، ارکستر بخش‌هایی از اپرای فلوت سحر آمیز، اثر موتسارت را نواخت. این قطعه آخرین اثر موتسارت است که در هزار و هفتصد و نود و یک خلق و در وین اجرا شد.

قطعه بعدی، والس امپراطور، اثر یوهان اشتراوس پسر، آهنگ ساز قرن نوزدهم اتریشی بود. اشتراوس پسر به علت تصنیف والس‌های زیاد، به پادشاه والس معروف است. او موفق شد والس را از شکل ابتدایی خود خارج کند و شکل پوئم سمفونی به آن بدهد. اشتراوس بیش از چهارصد والس ساخت. یکی از آثار اشتراوس که برای خود او محبوب است، مارش ایرانی است. با اجرای قسمت وبرلید اپرای جیپسی بارون اثر اشتراوس، بخش اول کنسرت ارکستر آیسو پایان یافت تا بعد از تنفسی کوتاه، حضار شاهد اجرای بخش دوم این کنسرت باشند.

بخش دوم این کنسرت با اجرای سوئیت سینت پل، اثر گوستاو هولست، آهنگساز بریتانیایی قرن نوزدهم آغاز شد. تانهویزر، دومین قطعه این بخش بود. این قطعه اثر ریچارد واگنر، آهنگساز شهیر آلمانیست. شهرت این آهنگساز به خاطر تصنیف اپرا‌هایش است و او را ادامه دهنده راه بتهوون می‌دانند.

بعد از اجرای پیتزیکاتو پولکا اثر اشتراوس که سومین قطعه رپرتوار ارکستر آیسو در بخش دوم بود، رافائل فینگر لوس دوباره روی صحنه آمد که قطعه فرشتگان برای تعطیلات به وین می‌روند را همراه ارکستر اجرا کند. در پایان اوورتور قطعه جیپسی بارون به دستان نوازندگان ارکستر نواخته شد و قسمت آوازی آن با اجرای فینگر لوس، به عنوان قطعه بیز کنسرت اجرا شد که با تشویق‌های مخاطبان همراه شد.

در سانس بعدی تالار وحدت هوشیار خیام با تک نوازی پیانو در دو بخش به اجرای کنسرت پرداخت. هوشیار خیام با این توضیح که ریشه‌های موسیقی غرب و شرق بسیار عمیق‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد، اجرای خود را آغاز کرد. هوشیار خیام توضیحاتی به شکل مکتوب و شفاهی در اختیار مخاطبان قرار داد. برنامه با توضیحات هوشیار خیام درباره‌ی باخ آغاز شد و پس از آن، چهار قطعه از این آهنگساز برجسته دوره باروک اجرا شد. اما بر خلاف اجرا‌های گذشته، خیام بر خلاف ترتیب بروشور منتشر شده قطعات را اجرا کرد بدین شکل ابتدا قطعاتی از باخ را طبق لیست نواخت سپس در حالی که مخاطبان منتظر شنیدن قطعه‌ای از شوپن بودند، او توضیحاتی درباره‌ کلود دبوسی ارائه داد و سپس «موومان از تصاویر» را اجرا کرد. پس از اجرای قطعه‌ی دبوسی، هوشیار خیام توضیحاتی درباره‌ی تاثیر صدای پرندگان بر موسیقیدان‌ها و ساخته‌هایشان، قطعه‌ی «پرندگان غمگین از آینه‌ها» را از موریس راول نواخت که مورد توجه و استقبال تماشاگران قرار گرفت. این آهنگساز و نوازنده پس از اجرای این قطعه سراغ شوپن رفت و نُکتورن می‌بمل ماژور، اپوس ۵۵ - شماره ۲ را اجرا کرد. با پایان این قطعه هوشیار خیام درباره قطعه‌ی «هفت روز دریا» از ساخته‌های خودش توضیحاتی را داد. این قطعه که منتخبی از آن اجرا شد مربوط به یک کار تصویری است و هوشیار خیام بخش‌هایی از این کار را اجرا کرد تا با تشویق تماشاگران مواجه شود. پایان بخش برنامه امشب تالار وحدت، قطعه‌ای به نام «ایقاعات» بود که بر اساس ادوار ایقاعی ساخته شده است. خیام با اشاره به شعر کلاسیک و موسیقی ذاتی آن، مفهوم ایقاع را برای حضار شرح داد و پس از این مقدمه قطعه‌ی ایقاعات را اجرا کرد.

گروه «کر شهر تهران» به رهبری مهدی قاسمی آغازگر شب پایانی تالار رودکی بود. در این برنامه ابتدا اثری از احمد پژمان به نام «ای یار» اجرا شد و پس از آن قطعه «زمستان» به آهنگسازی حمید عسگری به اجرا درآمد. فضای سرد و زمستانی به دست اعضای گروه با ایجاد صدای باد و خش‌خش برگ‌ها تداعی شد و کلماتی مانند سفید و زمستان مدام با صدای خوانندگان تکرار می‌شد.

«سه مینیاتور کرال» اثر محمدرضا تفضلی در ادامه برنامه اجرا شد و در یکی از بخش‌های آن متن «نمی‌دانم پس از مرگم چه خواهد شد» نوشته دکتر علی شریعتی با گروه کر در فضایی سنگین و آرام خوانده شد.

پس از آن قطعه «دریا» اثر محمد سعید شریفیان به اجرا درآمد و تلاطم‌های دریا و اوج و فرود آن با اعضای گروه کر تداعی شد. نکته قابل توجه در این قطعه آن بود که متن این اثر مفهوم نبود و تنها آوایی از کلمات شنیده می‌شد. در ادامه اثری از امین هنرمند با نام «به دیدارم بیا» اجرا شد که با موسیقی پیانو همراه بود و سپس قطعه «دیر مغان» با آهنگسازی امیر اسلامی به اجرا درآمد.

در ادامه بخش نخست کنسرت آثاری از آهنگسازان غیر ایرانی اجرا شد. چهار ترانه محلی اسلواک اثر بلا بارتوک، «در این شب درخشان» و «اگنوس دئی» اثر ساموئل باربر قطعاتی بودند که در پی هم خوانده شدند.

بخش دوم برنامه به اجرای منتخبی از ترانه‌های سه فیلم موزیکال اختصاص داشت. نخست منتخبی از موسیقی فیلم «اشک‌ها و لبخندها» به اجرا درآمد. ابتدا قطعات انگلیسی و در ادامه، ترانه‌های فارسی که در نسخه دوبله شده فیلم استفاده شده است اجرا شد.

پس از آن نوبت به اجرای ترانه‌های فیلم «لالالند» رسید. پیانو کار را آغاز کرد و پس از آن درامز و پیزیکاتو‌های کنترباس با سرعت زیاد فضایی را ایجاد کردند که ترانه‌ای با گروه کر اجرا شود. قطعه «شهر ستارگان» با تک‌خوانی و هم‌نوازی پیانو و در ادامه با روشن شدن چراغ‌های ریز بر روی صحنه، ترانه‌های آرام و ملایم فیلم شنیده شد. آخرین بخش از این برنامه به اجرای منتخبی از آهنگ‌های انیمیشن‌های والت دیزنی اختصاص داشت که فضایی نوستالژی ایجاد کرد.

بربطیان دیگر گروهی بود که در تالار وحدت به روی صحنه رفت. این گروه متشکل از حسین بهروزی نیا و علی سبزواری نوازندگان بربط، حمید خوانساری، حمید حاصلی، امین حیدری؛ مریم خدابخش، بهناز بهنام نیا، امین یساولی و فرزاد محمدنژاد نوازندگان عود، بهنام معصومی، نگار اعزازی و پژمان نقشبندی نوازندگان ساز‌های کوبه‌ای بود.

تک‌نوازی حسین بهروزی‌نیا نخستین بخش برنامه بود و پس از آن ساز‌های کوبه‌ای و سایر نوازندگان گروه نیز شروع به نواختن کردند. قطعه «سنگ» در ادامه شنیده شد. پس از آن نوبت به تک‌نوازی حمید خوانساری رسید و پس از دقایقی با آغاز نواختن تنبک، چهارمضراب با دستان همه اعضای گروه نواخته شد.

در ادامه برنامه شنونده تک‌نوازی عود امین یساولی بودیم و سپس قطعه‌ای پرسرعت با نام «باد» به اجرا درآمد. سپس بهناز بهنام‌نیا به تک‌نوازی عود پرداخت و پس از مدتی با افزوده شدن ساز‌های کوبه‌ای، سایر اعضای گروه نیز شروع به نواختن قطعه پر شور «الماس» کردند.

بخش دوم برنامه با دو نوازی امین حیدری و حسین بهروزی نیا آغاز شد و مخاطبان شنونده گفت‌وگوی دو ساز بودند. در ادامه قطعه «آهنگ سکوت» اجرا شد و سپس نوبت به تک‌نوازی مریم خدابخش رسید. اجرای یکی از آثار مطرح بهروزی‌نیا با نام «آفتاب نیمه‌شب» بخش بعدی برنامه بود و پس از آن دونوازی دشتی اثر اکبر محسنی به دست حسین بهروزی نیا و حمید خوانساری انجام شد. سپس نوبت به قطعه «کولان» رسید که بسیار تند و پر هیجان اجرا شد و پس از آن گروه کوبه‌ای مقدمه را نواخت تا قطعه «گل نیشان» اجرا شود. آخرین بخش این برنامه نیز اجرای قطعه «امان امان» بود.

آخرین کنسرت پاپ هم در برج میلاد و با محسن ابراهیم زاده انجام شد. ابراهیم زاده دو سانس ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰ میزبان طرفدارانش بود.

در کنسرت ابراهیم زاده به تصاویر ال سی دی توجه زیادی نشده بود و فقط برای اجرای قطعه «دونه دونه» ویدئو پخش شد. نکته دیگر اینکه ابراهیم زاده درباره تیپ و ظاهر خود و کیفیت کنسرت از طرفدارانش نظر سنجی می‌کرد.

ابتدای کنسرت قطعه بی کلام با معرفی یک به یک نوازندگان انجام شد. ارکستر به رهبری رضا لمعانی روی صحنه آمدند.

«پای ثابتم»، «شبگردی»، «تیمار»، «غلاف»، «بوی بارون»، «درد و دل»، «این دل رفت»، «گرداب»، «میشی فداش»، «عاشق شدم»، «بهونه پره»، «دونه دونه»، «گل پونه» و «بی قرارم» قطعاتی بود که در این کنسرت اجرا شد.

اوج کنسرت ابراهیم زاده اجرای دو قطعه «عاشق شدم» و «دونه دونه» بود که با همراهی همگانی حاضران در سالن اجرا شد.

در سانس اول اجرا‌های این شب فرهنگسرای نیاوران، گروه «یاغلیق» به اجرای موسیقی قشقایی پرداخت.

در ابتدای این اجرا، قطعه‌ای با عنوان سحر آوازی اجرا شد. در ادامه هم قطعات «بیستون درآمد»، «شاه میرزا آنلی آغور هلی»، «هلی متوسط»، «آسانک ها» و «آمان آمان» اجرا شد. همچنین این گروه قطعات نام آشنای موسیقی قشقایی همچون هلهله، گدلآغرائل ف. جیران جیران و ائیلچی بیلر را اجرا کردند. تمامی نوازندگان این گروه موسیقی را بانوان قشقایی تشکیل داده بودند. اشعار این قطعات را شاعر میرزا ماذون سروده بود.

گروه موسیقی قشقایی که با لباس‌های محلی در این برنامه حاضر بودند، اکثر قطعات را به صورت همخوانی اجرا کردند. از نکات قابل توجه این اجرا نوازندگی نوازنده سه تار قشقایی گروه بود که به خوبی توانست بخش‌های تکنوازی را اجرا کند.

در بخش دیگر اسماعیل عظیمی کنسرت خود را با عنوان آنوناکی سیگنال اجرا کرد و حامد حیدری ویژوال آرتیست این برنامه بود. عظیمی از معدود موزیسین‌های الکترونیک ایران است که آثارش را به شکل آنالوگ و بدون استفاده از نرم افزار و لپ تاپ تولید می‌کند.

مجید درخشانی و شاهین فرهت دبیر این دوره از جشنواره هم هنگام اجرای این گروه در سالن حضور پیدا کردند. پس از این اجرا هم در سانس پایانی، گروه رخداد روی صحنه رفته و همچنین سارا صوفی سیاوش هم با تکنوازی در این اجرا روی صحنه رفت.

در ابتدا گروه رخداد به سرپرستی و آهنگسازی سهند شکرزاده و با آواز محمد ذاکر حسین به روی صحنه آمد. پیش درآمد، نوا ساز و آواز تصنیف خموشانه، چهار مضراب شور و اجرای تصنیف قفل زندان از قطعات این گروه جوان بود.

در ادامه سارا صوفی سیاوش به روی صحنه آمد و قطعاتی از بتهوون، چوپین، ربکا آشوقیان و فوزی مجد را با پیانو اجرا کرد.

در برج آزادی، از ساعت ۱۹ «تنور تریو» به‌سرپرستی میلاد زنده‌نام روی صحنه رفت. این گروه که موسیقی‌اش را می‌توان در زیرگونه‌های جَز طبقه‌بندی کرد ابتدا با قطعه‌ی «جَزشوشتری» برنامه خودش را آغاز کرد؛ قطعه‌ای با فواصل و الگو‌های ریتمی‌جز با تمی بر مبنای گوشه‌ی شوشتری اجرا شد

میلاد زنده‌نام پس از اتمام «جَزشوشتری»، توضیحی کوتاه درباره گروه به تماشاگران داد و درخصوص قطعه‌ی بعدی که قرار بود اجرا کنند، گفت: «آهنگ بعدی که برای شما اجرا می‌کنیم «بداهه با علامت» (Q Improvise) نام دارد و در واقع همان‌طور که از نامش هم برمی‌آید قرار است هنگام نواختن به یکدیگر علامت دهیم.»

پس از بداهه با علامت، قطعه‌ «چهارگاه» نواخته شد؛ آهنگی که بر اساس تمی از موسیقی مردمی ایرانی و همراه با بداهه‌نوازی روی گیتار الکتریک، گیتار بیس، درامز و کیبورد اجرا شد.

میلاد زنده‌نام در توضیح این قطعه گفت: «وقتی در ایران نبودم به‌رغم اینکه خودم هیچ‌وقت سختی نکشیدم، اما قطعه‌ی چهارگاه را برای سختی‌هایی که همه‌ی مهاجران کشیده‌اند، ساختم.»

«تنور تریو» پس از اجرای «سبز طلایی» زنده‌نام از تماشاگران خواست در لحظه‌ی خاصی از اجرا، یکصدا و به‌واسطه‌ی آوا نوازندگان را همراهی کنند و یکی دوبار با تماشاگران این تعامل را تمرین کردند. نام این اثر «قایتاقی» و بر اساس یک ملودی آذربایجانی بود.

میلاد زنده نام (گیتار و آهنگساز) آرش اسکندرلو (کیبرد و سینتی‌سایزر)، روزبه فدوی (درامز) و کسری سبکتکین (نوازنده میهمان) (گیتار باس) اعضای تنور تریو در برج آزادی را تشکیل داده‌بودند.

اجرای دوم شب آخر جشنواره در برج آزادی را گروه علی پرکار برگزار کرد. این گروه کار خود را با یک اینترو شروع کرد و سپس علی پرکار؛ سرپرست گروه ضمن خوشامدگویی به تماشاگران و تمجید از اجرای تنور تریو در سانس قبلی برج آزادی به معرفی نخستین ترک اجرایی گروه خود پرداخت. نام این قطعه «یار قاصدی» و شعر آن اثر استاد شهریار بود. اثری که با ریف‌های گیتار الکتریک و نمایش قابل قبول نوازنده‌ی گیتار بیس و همچنین صدای خش‌دار و دورگه‌ی پرکار همراه بود.

«او» با شعری از استاد علی‌اقاواحد دیگر آهنگی بود که گروه اجرا کرد، اما یکی از دراماتیک‌ترین ترک‌های دوشنبه‌شب گروه علی پرکار «حیدربابا» با شعر ماندگار محمدحسین شهریار بود که آهنگسازی استاندارد و تلفیق درست شعر و موسیقی، آن را به قطعه‌ای درخور تبدیل کرده بود.

سپس «آغیز ییمیشی» که نام آلبوم علی پرکار هم بوده است اجرا شد. شعر این قطعه هم از آثار استاد شهریار است.

«کونول» با شعر علی باباواحد، «بایاتی بلو» از مجموعه بایاتی‌ها، «یالان دنیا» با شعری استاد شهریار، «گلیر» با شعری از دکتر بزرگ امین، «عزیزیم» با شعری از مجموعه اشعار فولکلور آذربایجان و سرانجام قطعه‌ی «سن‌سیز» با شعری از علی آقاواحد قطعات دیگری بود که گروه علی پرکار روی صحنه‌ی برج آزادی اجرا کردند.

از نکات جالب توجه این اجرا نوازندگی درامز فرزند علی پرکار یعنی کارن پرکار بود که بنا بر اعلام سرپرست گروه ۱۲ سال بیشتر نداشت.

موسیقی جنوب پایان بخش جشنواره موسیقی فجر در تالار سوره حوزه هنری بود. عبدالله مقاتلی سرپرست گروه «شالو» بود.

او درباره اجرای قطعه‌ای به اسم «شالو» توضیح داد: «می‌خواهیم ترانه «شالو» را برایتان اجرا کنم. شالو پرنده ماهیخوار مهاجری است که از مهر ماه تا فروردین به بوشهر مهاجرت می‌کند و ما به زبان محلی آن را شالو صدا می‌زنیم. این پرنده خیلی مظلوم است و اگر دریا موج باشد نمی‌تواند برای خودش غذا تهیه کند و مردم به آن‌ها غذا می‌دهند. اسم گروه ما هم «شالو» است و اگر کنسرت نداشته باشیم نمی‌توانیم نان زن و بچه‌هایمان را دربیاوریم.»

خیام خوانی با همکاری و تشویق یک دست حاضران در سالن سوره حوزه هنری همراه بود. اجرای قطعه «چوبی وشکی» بخش بعدی کنسرت بود.

سرپرست گروه در ادامه برنامه از شورای شهر بوشهر که هزینه رفت و آمد گروه «شالو» را برای حضور در جشنواره موسیقی فجر پرداخت کرده، تشکر کرد. نِیمه خوانی و شاخ قطعه‌های دیگری بود که در این برنامه اجرا شد.

او همچنین در بخش دیگری از اجرا گفت: «ما سازهایمان را خودمان می‌سازیم و این ساز‌ها تا راه‌های دور هم رفته است. به عبارتی اقتصاد مقاومتی را می‌توانید در گروه ما ببینید.»

قطعاتی از جمله «شالو»، «ساحل نشین»، «زمانه»، «چوبی و شکی»، «هله مالی»، «بندری»، «شروه»، «یزله» را اجرا کردند. اجرای گروه «میسان» در آخرین روز از سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.

اعضای گروه میسان با دشداشه‌های یقه دار سفید بلند و سربند خاص منطقه خوزستان به صحنه آمدند و قطعاتی را اجرا کردند. مهدی سواری سرپرست این گروه بود.  قطعه «اُبوگوزیله» ابتدا با زبان عربی در ادامه با ترانه فارسی این قطعه اجرا شد.  میسان در زمینه‌ی موسیقی ردیفی (روستایی) و موسیقی مقامی‌شهری با ساز‌های زهی، بادی و کوبه‌ای فعالیت می‌کند.  این گروه قطعاتی از جمله مقام فولکلور اهوازی، «یخلی مالک مالک»، «مرنی مرنی الیل» و «من اغلی ناسی» اجرا کرد. علی ثابت نیا مدیر عامل انجمن موسیقی از مهمانان اجرای گروه «میسان» بود.

به این ترتیب آخرین روز جشنواره موسیقی فجر با اجرای گروه‌های مختلف پاپ، سنتی، نواحی و کلاسیک در ۶ سالن به پایان رسید.

انتهای پیام/

در آخرین روز اجراهای موسیقی فجر چه گذشت؟