به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، در همان روزها و ساعاتی که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا با همکاری مایک پمپئو وزیر خارجه و جان بولتون مشاور امنیت ملی نقشه خروج از برجام را میکشید، کمی آنسوتر و در یکی از اتاقهای کاخ سفید، مشاوران دونالد ترامپ در حال رایزنیهای مخفیانه برای انتقال فناوری هستهای به عربستان سعودی بودند. دونالد ترامپ ۱۸ اردیبهشت ۹۷ به بهانه عدم حمایت برجام از آمریکا در برابر «تهدید هستهای ایران» و «بیثباتی منطقه خاورمیانه» از توافق هستهای با ایران خارج شد، اما با وجود هشدارهای شورای امنیت ملی آمریکا درباره تبعات انتقال تجهیزات هستهای به عربستان، دولت دونالد ترامپ تلاش کرده بدون توجه به ملاحظات حقوقی و امنیتی هر چه سریعتر به عربستان فناوری بسیار حساس و پیشرفته هستهای بدهد.
خبر اقدام مخفیانه دولت ترامپ برای انتقال تجهیزات هستهای به عربستان را سهشنبه مجلس نمایندگان آمریکا در گزارشی ۲۴ صفحهای افشا کرد. این گزارش میگوید مشاوران و منصوبان ارشد «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا برای فروش تجهیزات حساس هستهای به عربستان سعودی، با وجود مخالفت اعضای شورای امنیت ملی آمریکا تلاشهایی داشتهاند. به گزارش «ایرنا» به نقل از «واشنگتنپست»، در این گزارش ۲۴ صفحهای که توسط «الیجا کامینگز»، رئیس کمیته نظارتی مجلس نمایندگان آمریکا منتشر شده از تلاشهای این افراد در دو سال گذشته برای پیشبرد مذاکرات هستهای با عربستان سعودی سخن به میان آمده است.
بر اساس این گزارش، هدایت این تلاشها را پیشتر «مایکل فلین» مشاور امنیت ملی سابق رئیسجمهوری آمریکا برعهده داشته و بعدها «ریک پری» وزیر انرژی دولت ترامپ بهعنوان یکی از جدیترین موافقان این اقدام مطرح شده است. به نوشته «واشنگتنپست»، موضوع فروش رآکتورهای هستهای به ریاض، آخرینبار هفته گذشته در کاخ سفید مطرح و به بحث گذاشته شده بود. مجلس نمایندگان آمریکا میگوید دولت دونالد ترامپ تلاش کرده بدون توجه به ملاحظات حقوقی و امنیتی هر چه سریعتر به عربستان فناوری بسیار حساس و پیشرفته هستهای بدهد. این گزارش همچنین از مخفی بودن تعلاملات دولت آقای ترامپ با عربستان سعودی اظهار نگرانی کرده است. در این گزارش آمده شرکتهای خصوصی که در تماس نزدیک با آقای ترامپ و دولتش هستند، با توجه به درآمد چند میلیارد دلاری ناشی از ساخت و راهاندازی این فناوری، فشار زیادی برای انتقال آن به دولت آمریکا وارد میکنند.
با وجود این تلاشها، گزارش مجلس آمریکا از مخالفت وکلای کاخ سفید و اعضای شورای امنیت ملی این کشور با این طرح به دلیل احتمال بروز موانع قانونی، تضاد منافع و نیز تهدید علیه امنیت ملی آمریکا نوشته است. این گزارش بر مبنای اسناد به دست آمده و اطلاعاتی است که گروهی از مقامات کاخ سفید برای نمایندگان مجلس آمریکا افشا کردهاند. کامینگز که ریاست کمیته نظارتی این مجلس را عهدهدار است، وعده داده که به این موضوع ورود و تحقیقاتی را در این رابطه آغاز کند. از جمله اتهامهای مطرح علیه نزدیکان ترامپ، مساله تضاد منافع و بهرهمندی شخصی آنها از قرارداد احتمالی با ریاض برای فروش تجهیزات هستهای است. در بخشی از این گزارش آمده است که این اطلاعات را برخی مقامهای دولتی در اختیار نمایندگان مجلس آمریکا گذاشتهاند تا از «تسریع در انتقال فناوری بسیار حساس هستهای آمریکا به عربستان سعودی، در تناقض احتمالی با قانون انرژی اتمی و بدون بررسی کنگره» جلوگیری کنند. این، همسو با گزارشهایی است که پیشتر رسانههای آمریکایی منتشر کرده و از آغاز مجدد مذاکرات هستهای آمریکا و ریاض خبر داده بودند.
در مرکز این فعالیتهای غیرقانونی، نام شرکتی تازهتاسیس موسوم به «رونق و نیروی صلح بینالمللی» (International Peace Power & Prosperity) یا به اختصار «آیپی ۳» (IP۳) مشاهده میشود. مدیریت این شرکت را «مایکل هیوئیت» برعهده دارد که از آشنایان «تام باراک»، سرمایهدار و از دوستان نزدیک رئیسجمهوری آمریکاست. بازیگر دیگر این ماجرا، «رابرت مکفارلین»، مشاور «رونالد ریگان» چهلمین رئیسجمهوری آمریکاست که بنابر ادعای نشریه آنلاین پروپابلیکا، به فلین مشاور وقت ترامپ پیشنهاد حمایت کاخ سفید از طرح «آیپی ۳» برای ساخت نیروگاه برق هستهای در عربستان سعودی و تعیین باراک بهعنوان رابط پروژه را داده بود. سیاستمداران و قانونگذاران آمریکایی نگرانند که بیتوجهی کاخ سفید به تخطی احتمالی ریاض از تضمینها و تعهدات امنیتی مرتبط با بازپردازش ضایعات هستهای، بعدها به تهدیدی جدی علیه امنیت ملی آمریکا تبدیل شود.
در این گزارش قید شده که «شرکت مدیریت دارایی بروکفیلد» که با جرد کوشنر داماد ترامپ مشارکت اقتصادی دارد، طرف مهم کنسرسیوم «آیپی۳» که قصد فروش فناوری هستهای به عربستان را داشت، به چشم میخورد. در گزارش اولیه این کمیسیون آمده است: «این تشکیلات تجاری به لطف قراردادهای مربوط به ساخت و اجرای عملیاتی زیرساختهای هستهای در عربستان میلیاردها دلار پول گرفته و در این چارچوب مرتبا با رئیسجمهوری دونالد ترامپ و دفتر او در تماس بوده است.»
کمیسیون تحقیقاتی مجلس نمایندگان که اکثریت اعضا آن را نمایندگان دموکرات تشکیل میدهند، بیم آن دارند که عربستان سعودی از این فناوری آمریکایی برای ساخت سلاح هستهای استفاده کنند. بر پایه منابع مورد استناد کمیسیون تحقیق، دونالد ترامپ از لحظه به قدرت رسیدن در جستوجوی راهی برای به تصویب رساندن طرح ساخت نیروگاه به دست گروه آیپی۳ بوده است. اما به دلیل اختلاف منافع با فلین مشکل پیدا میکند. کمیسیون همچنین با ذکر اطلاعات و شواهدی از پایگاه اینترنتی «اکسیوس» میگوید با این حال تلاش آیپی۳ متوقف نشده و آقای ترامپ همین هفته پیش با نمایندگانی از این شرکت دیدار کرده است.
عربستان سعودی به بهانه کاهش وابستگی به نفت و تامین بخشی از نیازش به برق، پیشتر اعلام کرده بود که میخواهد تا سال ۲۰۳۰، ۱۶ رآکتور اتمی بسازد. محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی برای اجرای این پروژه که بخشی از برنامه ابتکاری موسوم به چشمانداز ۲۰۳۰ بود، اقدام به لابی با سیاستمداران و سرمایهداران آمریکایی کرد.
سال گذشته نشریه آنلاین «پروپابلیکا» در گزارشی افشا کرد که از آغاز دولت ترامپ، گروهی از سیاستمداران و سرمایهداران آمریکایی در حال لابی برای نهایی کردن پروژه توسعه تاسیسات هستهای عربستان سعودی بودهاند. اما آنچه نگرانی مقامات آمریکا و کنگره را به دنبال داشته، اقدامات مرموزانه سعودیها در سالهای گذشته و بهویژه پس از روی کار آمدن محمد بنسلمان است. در حالی که فناوری هستهای در عربستان سعودی در ابتدای راه است و آبان ماه گذشته مراسم آغاز اجرای اولین رآکتور تحقیقات هستهای این کشور برگزار شد، ریاض برخلاف همسایه کوچک و دنبالهروی خود یعنی امارات، نهتنها حاضر به تعهد برای عدمانجام غنیسازی هستهای نشده بلکه پروتکل الحاقی را نیز نپذیرفته تا نگرانیهای بینالمللی از پنهانکاری بخشی از فعالیتهای هستهای این کشور و تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای قوت گیرد. جدا از عدم پذیرش پروتکل الحاقی، عربستان در سالهای گذشته تحرکاتی در حوزه تولید موشکهای بالستیک نیز داشته است.
اوایل بهمنماه روزنامه «واشنگتنپست» با استناد به تصاویر ماهوارهای، نوشت که عربستان سعودی برای اولین بار یک کارخانه تولید موشکهای بالستیک ساخته است. این کارخانه که در صورت عملیاتی شدن توان تولید موشکهای بالستیک را به سعودیها میدهد، در یک پایگاه موشکی در منطقه «الوطح» واقع در جنوب غربی ریاض واقع شده است. «واشنگتنپست» مدعی شده است که راهاندازی این کارخانه میتواند نشاندهنده میل سعودیها به دستیابی به تسلیحات اتمی باشد.
«جفری لوئیس»، کارشناس تسلیحات اتمی موسسه مطالعات بینالملل «میلدبری» که همراه همکارانش هنگام بررسی تصاویر ماهوارهای به وجود این کارخانه پی برده، میگوید: «این احتمال وجود دارد که عربستان سعودی در حال ساخت موشکهای بالستیک دوربردتر و به دنبال تسلیحات اتمی است. ما تصور میکنیم که نمیتوانند چنین کاری کنند. با این حال، ممکن است که این نشانگر میل و توانمندی آنها باشد.»
اقدامات سه سال گذشته محمد بنسلمان بهویژه پس از قتل وحشیانه جمال خاشقجی روزنامهنگار سعودی، قانونگذاران آمریکایی را متوجه خطر احتمالی این رژیم کرده است. بر همین اساس و پس از افشای انتقال تجهیزات هستهای به عربستان، «رو خانا» یکی از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار پیامی در توئیتر نوشت: «این تعجبآور است که مقامات دولت ترامپ در زمانی که عربستان سعودی القاعده را تسلیح میکند و غیرنظامیان را در یمن میکشد اسرار هستهای آمریکا را به ریاض میفروشند.»
ریاکاری آمریکا
در دوران تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ وعده پاره کردن توافق هستهای با ایران را میداد. او معتقد بود این توافق نتوانسته نگرانیهای آمریکا را درباره برنامه هستهای ایران برطرف کند. پس از انتخابات ریاستجمهوری و انتخاب او بهعنوان رئیسجمهور، ترامپ در کنار برنامه هستهای، نفوذ منطقهای و برنامه موشکی را موضوعاتی دانست که باید درباره آن دوباره مذاکره شود. او درنهایت در ۱۸ اردیبهشت به بهانه تهدید هستهای ایران برای آمریکا از برجام خارج شد. اما حالا در مرزهای جنوبی ایران، عربستان سعودی در حال توسعه دیوانهوار برنامه هستهای است و با وجود مخالفت قانونگذاران آمریکایی، ترامپ در حال کمک به این پروژه است. از ماهها پیش و پس از قتل جمال خاشقجی، نگرانیهایی درباره رابطه دفاع ترامپ از ولیعهد سعودی در این پرونده و تجارت شخصی ترامپ با عربستان سعودی در محافل سیاسی آمریکا شنیده میشد.
حضور جرد کوشنر، داماد ترامپ در پرونده فروش تجهیزات هستهای به عربستان، این گزاره را که ترامپ به دنبال تجارت شخصی است تقویت کرده است. مواضع متناقض ترامپ درباره برنامه هستهای کشورها با واکنش جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان مواجه شد. ظریف در صفحه توئیتر خود نوشت: «هر روز آنچه برای ما همیشه روشن بود، برای جهان روشنتر میشود، نه حقوق بشر و نه برنامه هستهای نگرانی واقعی ایالات متحده نیستند، اول یک روزنامهنگار قطعهقطعهشده و اکنون فروش غیرقانونی فناوری هستهای به عربستان سعودی بهطور کامل ریاکاری آمریکا را افشا میکنند.»
منبع: روزنامه فرهیختگان
انتهای پیام/