به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، فست فود‌ها انواعی از مواد غذایی هستند که به سرعت آماده شده و همین ویژگی موجب می‌شود تا فرد بتواند به سرعت احساس گرسنگی خود را برطرف کند، سابقه تاریخی فست فود‌ها شاید به فروش نان و زیتون در روم باستان، رشته فرنگی در شرق آسیا و فلافل در خاورمیانه بازگردد، اما تولد این پدیده به سال ۱۹۱۲ میلادی و راه‌اندازی فروشگاه «اتومات» در آمریکا می‌رسد که با شعار «ما کار مادران را کم کرده‌ایم» کار خود را آغاز کرد.

با گذشت زمان، مجموعه فروشگاه‌های «وایت کسل» (قلعه سفید) به عنوان شناخته شده‌ترین فست فود‌ها جای خود را در جامعه آمریکایی باز کرد تا سال ۱۹۴۰ که «مک‌دونالد» با یک دستگاه باربیکیو توانست با موفقیت وارد این عرصه شود.

اکنون کره زمین شاهد صنعتی گسترده از شبکه‌های تولید مواد غذایی فست فود است که هر روز با رنگ و لعابی دلپذیرتر و ابداعات چشمگیر، خود را زیباتر و دلچسب‌تر از همیشه به خانواده‌ها معرفی می‌کنند.

کارشناسان سلامت با نگاهی جامع به این مقوله نوپدید، گسترش شهرنشینی، شتاب زندگی‌های امروزی و کاهش زمان حضور اعضای خانواده در منزل را از مهم‌ترین عوامل بروز شکاف از شیوه‌های گذشته تهیه مواد غذایی و گرایش شیوه‌های سریع طبخ مواد غذایی می‌دانند.

در کنار این عوامل، طعم مواد غذایی به کار گرفته شده در فست فود‌ها به عنوان عاملی موثری دیگر در سرعت یافتن گستره روزافزون گرایش مردم دنیا به فست فود‌ها مورد توجه کارشناسان قرار گرفته که با طعم‌های دوست داشتنی خود توانسته اند به محبوبیت دست یابند و البته، ثمره این محبوبیت؛ اتفاقات نامبارکی در سلامت جوامع بوده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اهمیت شیوه انتخاب مواد غذایی در رژیم غذایی خانواده ها، این امر را یک مسوولیت جدی می‌داند که در سال‌های اخیر، با قوت گرفتن مفهوم «خودمراقبتی»، توجه به این موضوع نیز گسترش یافته است.

دکتر «عبدالرسول همتی» معتقد است: در دنیای امروز با گسترش موج توجه دست اندرکاران نظام سلامت به مقوله بهداشت و امور پیشگیرانه، سلامت رژیم غذایی بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته و همین امر نقش کارشناسان تغذیه را در تیم سلامت، پررنگ‌تر ساخته است.

او افزایش گرایش خانواده‌های امروزی به مواد دارای ارزش غذایی پایین را تهدیدی جدی برای سلامت اکنون و فردای جامعه ایرانی می‌داند که ارمغان ناخوشایند آن برای خانواده ها، بیماری‌های ناگواری، چون سکته‌های ناگهانی، سرطان‌ها و بیماری‌های قلب و عروق است.

همتی با اشاره به حضور کارشناسان تغذیه در مراکز خدمات جامع سلامت استان که به صورت رایگان پذیرای مردم هستند، این اقدام را ظرفیتی مناسب می‌داند که خانواده‌ها می‌توانند از این فرصت برای بهبود برنامه غذایی خود استفاده کنند.

چربی‌های اشباع؛ میهمان ناخوانده سلامت عروق

مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با هشدار نسبت به این روند از گرایش خانواده‌های ایرانی به غذا‌های سریع، می‌گوید: این مواد غذایی در کنار طعم دلچسب خود، حجم بالایی از چربی‌های اشباع و نمک را وارد عروق ما می‌کنند که موجب شده تا این روز‌ها شاهد گسترش بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ها و سرطان‌ها در جامعه باشیم.

مهندس «رضیه شناور» کالری بالای این مواد غذایی را دیگر عاملی می‌داند که باید مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس ارشد تغذیه، می‌افزاید: ورود فست فود‌ها به خانواده‌ها پیامد دیگری نیز به همراه داشته که افزایش چاقی و اضافه وزن است؛ خانواده‌های امروزی از کودک تا بزرگسال، اکنون بیش از گذشته با معضل چاقی، چه از لحاظ ظاهری و چه تهدید سلامت مواجهند و بی توجهی و غفلت برخی، موجب شده تا این تهدید، جدی شده و بیش از هر چیز، سلامت قلب‌ها را نشانه گرفته است.

شناور استفاده از انواع نوشابه و سس در کنار فست فود‌ها که گویی به جزئی جدایی ناپذیر از آن‌ها تبدیل شده را از دیگر خطرات این مواد غذایی می‌داند که تهدید فست فود‌ها علیه سلامت ما را جدی‌تر ساخته و باعث شده تا بدن ما، به یکباره، با حجم بالاتری از مواد مضر مواجه شود.

او خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان معده، پروستات و سینه را از مهم‌ترین دلایلی برشمرد که لازم است با حساسیت بیشتر، برنامه غذایی خود را تنظیم کرده و از فست فود‌ها پرهیز کنیم.

مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز استفاده از آرد‌های تصفیه شده برای نان مصرفی در فست فود‌ها و حرارت بالای فرآیند طبخ این مواد غذایی را نیز در ردیف عواملی دانست که باید قبل از انتخاب فست فودها، به یاد داشته باشیم.

این کارشناس ارشد تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به سمومی که این مواد غذایی به بدن‌های ما وارد می‌کند، «کبد» را از نخستین ارگان‌های قربانی این انتخاب نادرست می‌داند.

سبزی‌ها و میوه ها؛ نجات بخش ما در برابر تهدید فست فودها

اما در کنار همه این هشدارها، می‌گوید: با توجه به میزان علاقه مندی به این مواد غذایی، خوب است با کمک ترفند‌هایی بتوانیم آسیب‌های ناشی از این مواد غذایی را به کمترین میزان ممکن کاهش دهیم.

«شناور» تهیه فست فود‌ها در خانه و به شیوه‌هایی سالم‌تر با حرارت طبخ پایین‌تر و روغن‌های سالم‌تر با حجم کمتر را از جمله این ترفند‌ها می‌داند و می‌افزاید: استفاده از سبزی‌ها به شیوه خام یا پخته در کنار فست فود و یا جایگزینی دوغ و آبمیوه‌های طبیعی بدون قند به جای نوشابه‌های گازدار نیز راهکار دیگری برای کاهش خطر فست فودهاست.

عضو هیات علمی دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز نیز با بیان اینکه فست فود‌ها یا غذا‌های آماده به علت محتوای بالای روغن و به ویژه روغن‌های ترانس، نمک زیاد و همچنین موادی از جمله نیترات ها، آکریلامید و آمین‌های هتروسیکلیک مصرف کنندگان را در خطر چاقی و بیماری‌های مزمن قرار می‌دهند، توصیه کرد خانواده‌ها تا حد امکان مصرف این مواد را کاهش داده و در صورت مصرف، خطرات این نوع غذا را بر سلامتی کاهش دهند.

توصیه‌های مرضیه اکبرزاده، تهیه غذا‌های فست فود در منزل، استفاده از روغن‌های مناسب و همچنین، گوجه فرنگی، سالاد‌ها و سبزی‌های تازه به مقدار زیاد، پرهیز از مصرف سیب زمینی سرخ شده در کنار فست فودها، کاهش مصرف سوسیس، کالباس، پنیر پیتزا و سس مایونز، استفاده از دوغ یا آبمیوه طبیعی به جای نوشابه بود.

او همچنین انتخاب پیتزای سبزیجات با پنیر کمتر به جای دیگر انواع فست فود را راهکاری دیگر برای کاهش مضرات این گروه از مواد غذایی برشمرد.

به هر روی، فست فودها؛ این میهمانان ناخوانده خانواده ها، با شتابی قدرتمند، هر روز فروشگاه‌های بیشتر و وعده‌ها و سفره‌های غذایی بیشتری را تسخیر می‌کنند، اما جا دارد همه ما با حساسیت بیشتر به سلامت خود، «خودمراقبتی» را از یک مفهوم، به یک «سبک زندگی» ارتقا دهیم تا کمتر شاهد بیماری و از دست دادن عزیزانمان به بهای برخی غفلت‌ها باشیم.

بی شک در این مسیر، یاری اصحاب رسانه با دست اندرکاران نظام سلامت برای افزایش آگاهی عمومی، برنامه ریزی خانواده‌ها برای طبخ مواد غذایی به شیوه‌های سالم تر، انتخاب مواد سالم‌تر مانند گوشت آبزیان، سبزی‌ها و نوشیدنی‌های طبیعی می‌تواند در کنار هم، می‌تواند جامعه ما را در برابر آسیب‌های فست فودها، ایمن‌تر سازد.
انتهای پیام/م