سرزمین تمساح‌های پوزه کوتاه جاذبه‌ای زیبا و بکر برای گردشگران
شهرستان سرباز در جنوب سیستان و بلوچستان به عنوان تنها زیستگاه تمساح‌های پوزه کوتاه ایرانی یا گاندو‌های بلوچستان؛ گردشگران و مسافران نوروزی را به دیدن جاذبه‌های زیبا، بکر و شگفت انگیز خود فرا می‌خواند.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، «گاندو» یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی تنها گونه از راسته تمساح‌ها در ایران است که پهن‌ترین پوزه را در مقایسه با سایر تمساح‌ها دارد.
این جانور باقیمانده‌ای از راسته کروکودیل که خود خزندگانی بوده اند که در دوران مزوزوئیک (۲۲۵ تا ۲۶۵ میلیون سال قبل) می‌زیسته اند، آن‌ها در طول ۶۵ میلیون سال گذشته تغییرات اندکی یافته اند.
رودخانه سرباز مهمترین ناحیه زیست این گونه در ایران است و برخی از گاندو‌ها نیز در رودخانه باهوکلات و کاجو قصرقند نیز حضور دارند.
گاندو جانوری بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است و به سختی می‌توان آن را مشاهده کرد حداکثر طول این حیوان چهار تا پنج متر است، اما با طول کمتر و بیشتر نیز دیده می‌شود و غذای اصلی آن به طور عمده ماهی، لاک پشت، پرندگان آبزی و لاشخورهاست.
به گفته کارشناسان رنگ عمومی بدن گاندو در ناحیه پشت زیتونی تا قهوه‌ای و به لحاظ وجود استخوان‌های استئودرم در زیرپوست و روی ماهیچه، سطح پشت جانور خشن و سپر مانند است، ناحیه شکم این حیوان به رنگ سفید متمایل به زرد است، دم حیوان که نیمی از طول بدن آن را تشکیل می‌دهد آنقدر قدرتمند است که می‌تواند استخوان بدن برخی پستانداران را با ضربه‌ای قوی خرد کند.
کروکودیلها یا به گویش محلی گاندو از هندوستان، سیلان تا پاکستان غربی و بلوچستان جنوبی پراکنده اند و رودخانه سرباز غربی ترین نقطه انتشار کروکودیل در آسیاست و ارزش توام ملی و بین المللی دارد.
یکی از ویژگی‌های مهم گاندو پا‌های قوی آن است شاید به همین دلیل است که می‌تواند تا خانه‌های مردم روستا برود هرچند دلیل معمول آن وجود سیلاب‌های فصلی و انتقال گاندو‌ها به نزدیکی خانه هاست.
نسل این گونه در سطح جهان در معرض خطر نابودی قرار دارد و به عنوان یک جانور نادر در جهان مطرح است.
گاندو حیوانی کاملا اجتماعی است و از رفتار‌های جالب این حیوان حفر کانال‌های عمیق در کنار رودخانه‌ها و آبگیر‌های محل زندگی خود است.
این حیوان با حفر این کانال‌ها که چندین متر عمق داشته و طول آن‌ها تا ۱۵ متر می‌رسد هم پناهگاهی برای زندگی و استراحت خود در ساعت‌های گرم روز تهیه می‌کند و هم از تبخیر آب جلوگیری کرده و با ذخیره آب در کانال‌ها به حفظ آب برکه‌ها و تالاب‌ها در فصل‌های گرم و ایام خشکسالی کمک می‌کند به همین دلیل مردم بومی علاقه زیادی به این حیوان دارند و معتقدند که هر جا گاندو باشد آب فراوان است.
وجود دره ها، نگاره ها، آبشار‌ها و ده‌ها جاذبه تاریخی، طبیعی و جانوری بی نظیر و منحصر به فرد، سرباز را به یک منطقه ویژه از لحاظ گردشگری تبدیل کرده که همه ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران از نقاط مختلف کشور است.
وجود آثار و جاذبه‌های طبیعی و جانوری شامل دره‌های سرسبز با چشم انداز‌های متنوع و دیدنی، رودخانه پرآب، چشمه‌های معدنی و آبشار‌های پله‌ای حیرت انگیز و ده‌ها جاذبه دیگر این منطقه را به عنوان یکی از قطب‌های مهم گردشگری در جنوب سیستان و بلوچستان مطرح کرده است.
دره‌های سرسبز کریم آباد، دورک، بندان، گتان، سامگان وکزور، سد آشار، آبشار گراوانیگ، منطقه و دره کوه روک با آبشار دیدنی، درخت‌های کهنسال کنار نوت و دپکور، درخت قدیمی انجیر معابد یا مکر زن در پارود، غار قدیمی کزور، نخلستان و مزارع سنگ مسجد، مساجد دز، انزا، علی آباد و پیشین، سنگ نگاره‌های پیردان، سوبتگ کوه فیروز آباد، روستا‌های گردشگری پیردان و لهاباد، محوطه برکه سالونکان (دامادان)، کوه‌های گردو، پسکوه، تگردکوه و کوه نیل گوران از دیگر جاذبه‌های گردشگری شاخص سرباز به حساب می‌آید.
**غذا‌های سنتی سرباز
از انواع معروفترین خوراک‌های محلی شهرستان سرباز می‌توان به انواع خوراک خرما، کَتُّک، لَده، هارگ، چانگال، شیرگ، پُرانی و هَلَکاری اشاره کرد.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت: با برنامه ریزی و فراهم کردن امکانات مناسب از سوی دستگاه‌های دولتی و مردم میهمان نواز، این شهرستان آماده استقبال از مسافران نوروزی است.
خلیل نبات زهی افزود: ایام نوروز فرصت مناسبی برای معرفی جاذبه‌های گردشگری و تاریخی این شهرستان است.
وی ادامه داد: محوطه‌های باستانی، تاریخی و فرهنگی شناسایی شده که برای مسافران نوروزی جذاب و دیدنی است.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت:در ایام نوروز ضمن جانمایی پایگاه‌های اطلاع رسانی در ورودی شهر، از میهمانان در محل نمایشگاه صنایع دستی با نان محلی و خرما پذیرایی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: این نمایشگاه با آثار صنایع دستی از قبیل: حصیر بافی، سوزن دوزی و سکه دوزی تا پایان فروردین پذیرای بازدید کنندگان و علاقه‌مندان است.
نبات زهی اظهار داشت: قلعه سرباز، قلعه آشار، قلعه فیروز آباد، قلعه ایرفشان، قلعه پیشین، گورستان قدیمی مورتان، سنگ نگاره‌های پیر دان، حمام قدیمی پارود، دره زیبا و رودخانه سرباز، روستا‌های کوهپایه‌ای حاشیه رودخانه سرباز، سد پیشین، پل بزرگ سرباز، قلعه برنجی، قلعه پشامگ، دره پر پیچ و خم پیردان و محوطه‌های باستانی از جمله مکان‌های دیدنی و تاریخی هستند که برای بازدید مسافران نوروزی آماده شده است.
وی ادامه داد: این شهرستان با وجود این آثار می‌تواند در عرصه جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و باستانی گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به خود جذب کند.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت: برخی از قلعه‌ها و محوطه‌های تاریخی از قدمت و وسعت زیادی برخوردار هستند.
وی ادامه داد: ستاد تسهیلات نوروزی در شهرستان سرباز با برگزاری نشست‌های متعدد در قالب کمیته‌های مختلف درصدد است تا همانند گذشته میزبان شایسته‌ای برای مسافران و گردشگران نوروزی باشد.
راسک مرکز شهرستان سرباز در ۵۰۰ کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این شهرستان از شمال به شهرستان سراوان و ایرانشهر و از طرف شرق به کشور پاکستان با حدود ۱۲۰ کیلومتر خشکی از جنوب به شهرستان چابهار و از غرب به نیکشهر محدود می‌شود.
سرباز دارای هشت هزار و ۵۹۴ کیلومتر مربع وسعت و تراکم جمعیت ۹ نفر در کیلومتر است.
این شهرستان یکی از قدیمی‌ترین مناطق بزرگ بلوچستان و مقر تمدن‌های بزرگی درادوار مختلف بوده است.
تنوع آب و هوایی درمنطقه باعث شده میوه‌های متنوع مانند خرما، خربزه درختی، موز، کنار، انبه، چیکو، گوواوا و انواع مرکبات از قبیل: لیمو، پرتقال، نارنگی و ... کاشت شود.
سرباز به دلیل سرسبز بودن و وجود دره و رودخانه پرآب به طول ۳۱۳ کیلومتر زیستگاه انواع ماهی‌ها و تمساح پوزه کوتاه ایرانی است.
آب و هوای شهرستان سرباز در تابستان گرم و خشک و در بعضی از ماه‌های سال به علت تاثیر باد‌های موسمی با رطوبت (شرجی) و در زمستان معتدل است و باد‌های باران آور موسمی در فصل تابستان بصورت رگبار‌های شدید و گاهی سیل آسا و باد‌های باران آور غربی در فصل زمستان در این منطقه موجب ریزش پراکنده باران می‌شود.
انتهای پیام/ع
