دژ بسطام یکی از کاندیدهای اصلی ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو است
حسن سپهر فر گفت:بر اساس منابع تاریخی و باستان شناسی، دژ_شهر اورارتویی بسطام در نیمه اول قرن هفتم پیش از میلاد در زمان روسای دوم(۴۵۶-۶۸۵ پ. م.) پادشاه "اورارتو" بنیان گذاری شده و "روسایی –اورو-تو" (RUSAII-URU-TUR) یعنی شهر کوچک "روسا"نامیده شد.
وی ادامه داد:این محوطه باستانی بر روی کوه تقریبا منفردی در محل خروجی رودخانه آغ چای از میان درههای میان کوهی و ورود آن به دشت چایپاره قرار گرفته و شامل سه بخش عمده:پایین قلعه (شامل دروازه جنوبی به عنوان اصلیترین ورودی به داخل قلعه و فضاهای مرتبط با این دروازه نظیر اتاق نگهبانی، اسلحه خانه، انبار آذوقه و تالار ستون دار)، میان قلعه (شامل بنای معبد خدای خالدی و انبار ذخیره مایعات) ،بالا قلعه شامل بناهای مختلفی است، که احتمال میرود به حاکم قلعه اختصاص داشته است.
وی افزود:در دامنه کوه، جهت شرقی و شمالی قلعه، ساختارهای معماری دیگری نظیرمحله مسکونی، ساختمان شرقی و دروازه شمالی قرار دارد،علاوه بر این، در جهت غربی قلعه و در امتداد بستر رودخانه، دیوار سنگی طویل و بزرگی توسط "ولفرام کلایس"آلمانی کشف گردید که به نظر میرسد، در ارتباط با سیستم آب رسانی قلعه بوده باشد.
سپهرفر معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی عنوان کرد: یکی از ویژگیهای بنای حمام بیگ جوان اتصال به معماری دوران قاجاریه و دوران پهلوی اول میباشد و فرم طاق به صورت نیم دایره بوده و کلیه گنبدهای عرق چین آن هم شکل و به یک اندازه طراحی شده و فقط گنبد اصلی رختکن بزرگتر و با فرم دیگری اجرا شده است و بنا فاقد تزئینات ریز هندسی و هنری میباشد.
وی افزود: پیها از سنگ لاشه، بالای پی از آجر چهارگوش ۵*۲۰*۲۰ و با ملات ماسه و آهک و بندکشی آهکی میباشد و در آبندی مخزنها با استفاده از ملات ساروج منطبق با اقلیم منطقه (خاکستر چوب، شیره آهک، ماسه بادی) استفاده گردیده است.
روستای چورس
روستای چورس از توابع بخش قره ضیاءالدین، در هفت کیلومتری جنوب شرقی بخش قره ضیاءالدین واقع شده است. این روستا در زمینی به مساحت ۶۴۵/۲۱۸ کیلو متر مربع واقع شده است و در ادوار تاریخی به ویژه دوره صفویه از اعتبار خاصی برخوردار بوده است و آثار تاریخی گوناگونی را در درون خود جای داده است.
شهرستان چایپاره با دارا بودن اماکن تاریخی و طبیعی مختلف، پذیرای گردشگران سراسر کشور است.