به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، رویترز، وال‌استریت ژورنال و... خبر داده‌اند که احتمالا آمریکا تا روز دوشنبه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد؛ اقدامی در ادامه تلاش‌ها برای افزایش تنش‌های غرب آسیا و اهدافی چندوجهی از مسائل امنیتی تا اقتصادی و سیاسی. چند نکته درخصوص این مساله قابل ذکر است.

بیشتربخوانید: ترامپ: ایران می‌خواست اسرائیل را نابود کند / آمریکا را از برجام خارج کردم

اقدام غیرقانونی

تحریم سپاه پاسداران و شناختن این نیروی نظامی رسمی ایران به‌عنوان یک گروه تروریستی در صورت تحقق، یک پدیده بی‌سابقه در روابط و حقوق بین‌الملل خواهد بود، چراکه تا پیش از این از سوی هیچ نهاد بین‌الملل و هیچ کشوری حتی ایالات متحده که ید طولایی در تحریم دیگران دارد، یک مجموعه رسمی و قانونی و شناخته‌شده توسط نهادهای بین‌المللی چون سازمان ملل به‌عنوان تروریست تشخیص داده نشده است. سپاه پاسداران، نیروی مسلح رسمی ایران یعنی یکی از اعضای سازمان ملل متحد است و از این‌رو به‌عنوان یک «ارتش کنوانسیونل» در جهان شناخته می‌شود.

نام این نیرو در قانون اساسی ایران آمده است؛ دارای اساسنامه مشخص و سلسله مراتب فرماندهی معلوم است. این نیرو با یونیفرم و نماد رسمی در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی فعالیت می‌کند و دارای ماموریت‌های تعریف شده و مشروع است و لذا معرفی آن به‌عنوان یک گروه تروریستی یک بدعت حقوقی در جهان خواهد بود. از دیدگاه بسیاری از کارشناسان این اقدام آمریکا باعث بی‌اعتباری مجدد این کشور در سطح بین‌المللی خواهد شد.

به‌هم‌ریختگی در نظام حقوقی جهان و مبارزه با تروریسم

تعریف سپاه پاسداران که نیروی نظامی رسمی ایران است، به‌عنوان «گروه تروریستی»، می‌تواند نظام‌های معنایی در جهان را نیز به هم بریزد، چراکه همه قوانین بین‌المللی مدافع فعالیت‌های رسمی اعضای سازمان ملل و کنوانسیون‌هایی مانند کنوانسیون ژنو هستند و لذا جدا کردن بخشی از نظام بین‌المللی به معنای مختل کردن رژیم حقوقی حاکم بر نزاع‌های مسلحانه خواهد بود. سپاه در سال‌های گذشته با مجموعه‌های تروریستی خطرناکی از صدام حسین گرفته تا داعش و النصره مبارزه کرده است و توانسته موفقیت‌های گسترده‌ای به دست آورد، چنانکه آمریکا و گروه موسوم به «ائتلاف ضدداعش» نتوانست ذره‌ای از آن موفقیت را در راه مبارزه با تروریسم کسب کند و امروز امنیت عراق و سوریه مدیون حضور سپاه پاسداران است. از این رو گنجاندن سپاه در لیست گروه‌های تروریستی احتمالا اقدامی خواهد بود که حداقل در غرب و جنوب غرب آسیا حتی شنیده هم نخواهد شد و در دیگر نقاط جهان موجب بروز انتقادهای جدی و ایستادگی‌های حقوقی و میدانی می‌شود.

ترس از سه‌گانه تلافی‌جویانه ایران

این مخالفت با اقدام هیات حاکمه آمریکا البته صرفا مربوط به کشورهای منطقه یا دیگر کشورها نیست، بلکه شامل برخی دولتمردان و صاحب‌نظران آمریکا نیز می‌شود. به‌طور مشخص مقامات نظامی آمریکایی که به‌ویژه سابقه حضور در منطقه را دارند، به خوبی از واکنش‌های احتمالی سپاه نگرانند و نمی‌دانند که در صورت اعمال این تحریم چه واکنشی پدید می‌آید. علاوه‌بر این آنها از کنارکشیدن سپاه در برخی منازعات در مقابله با تروریست‌ها هم نگران هستند و می‌دانند که نتایج این اقدام ترامپ و نزدیکان او یعنی افرادی چون جان بولتون تا کجا می‌تواند منافع ایالات متحده را خدشه‌دار کند و منطقه را در تلاطم فرو ببرد. از این‌رو با توجه به اظهارنظرهای مقامات آمریکا می‌توان به این تزلزل در تصمیم و اقدام پی برد. آمریکایی‌ها احتمالا اظهارنظر چندی پیش سرلشکر جعفری را نیز به خوبی به یاد دارند. فرمانده کل سپاه در واکنش به خبر تحریم این نیرو گفته بود آمریکا باید پایگاه‌های خود را تا شعاع دو هزار کیلومتری به جای دیگر منتقل کند. با این توصیف باید ذکر کرد که احتمالا اعلام غیررسمی این خبر برای بررسی واکنش احتمالی ایران خواهد بود و نشانه قطعی از اقدام نیست.

علاوه بر این اقدام که ممکن است بیشتر جنبه نظامی و سخت داشته باشد، کارشناسان حداقل دو سناریوی دیگر را نیز به عنوان اقدام تقابلی دیگر مفروض دارند که در جایگاه خود حائز اهمیت است. کارشناسان می‌گویند معرفی سپاه به عنوان گروه تروریستی از سوی آمریکا به احتمال قوی باعث خروج کامل اجرای برنامه اقدام FATF از دستور کار ایران خواهد شد و هرگز آن دسترسی به ریز اطلاعات مالی ایران که آمریکا سال‌هاست به دنبال آن است، محقق نمی‌شود. سناریوی دوم اما احتمالا فرای نگاه آمریکایی‌ها خواهد بود، چراکه خروج از NPT که برخی در ایران مطرح کرده‌اند، آنقدر بزرگ خواهد بود که شرایط حاکم بر فضای بین‌المللی را به کلی به هم خواهد ریخت.

آخر اینکه، زمانی که برای نوشتن این گزارش درگیر تماس با برخی مسئولان و کارشناسان و نمایندگان مجلس بودیم، گذرمان به یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران هم افتاد، پاسخ که گفت، اصلا پشیمان شدم که چرا ذهنش را درگیر این مساله کرده‌ام. در یکی از استان‌های سیل‌زده مشغول امداد‌رسانی بود، حال و احوالی کرد، از سیل گفت و نیاز مردم و دست آخر از اینکه اولویت مجموعه سپاه فعلا کمک به مردم است نه حرافی‌های بی‌سر و ته چند آمریکایی متوهم.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/