به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، شنیدن نام سرطان برای بسیاری از افراد ترسناک و رعب آور است و آنها را به یاد مرگ زودرس می‌اندازد؛ این نکته که سرطان بسیار سخت و کشنده است، امری بدیهی به شمار می‌رود اما باید به این نکته نیز توجه کرد که در واقغ عامل اصلی این بیماری خود فرد و عدم توجه به نحوه زندگی است. زیرا عواملی که با پژوهش‌های فراوان و توسط متخصصصان این حوزه انجام شده  بیشتر به تغذیه و سبک زندگی مربوط است.

درباره عوامل ایجاد کننده  این بیماری و راه‌های پیشگیری از آن با چند متخصصان این حوزه گفت وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

آمار نگران کننده سرطان در کشور

محمدرضا قوام نصیری رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره وضعیت سرطان در کشور اظهار کرد: سرطان در حال حاضر  پس از بیماری‌های قلبی عروقی در جایگاه دوم مرگ و میر در کشور قرار دارد که سالیانه حدود ۶۰ هزار نفر را می‌کشد.

وی افزود: هر ساله بیش از ۱۱۰ هزار مورد جدید سرطان در کشور اضافه می‌شود که این عددی قابل ملاحظه‌ است و باعث مرگ تعداد زیادی از افراد می‌شود؛ بنابراین باید عوامل مساعد کننده این بیماری شناسایی و تشخیص داده شوند تا بتوان از آن پیشگیری کرد.

علت اصلی سرطان شناخته شده نیست

قوام نصیری گفت: علت اصلی این بیماری هنوز شناخته نشده است، ولی عوامل مختلفی از استرس تا آلودگی هوا، دخانیات، شیوه ناصحیح طبخ غذا، مصرف فست فود، گوشت قرمز و نمک هر کدام در جای خود باعث ایجاد این بیماری می‌شوند.

بیشتر بخوانید:  همه آنچه درباره انواع سرطان باید بدانید/ سرطان با بافت‌های بدن چه می‌کند؟

رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران افزود: به طور مثال تغذیه به سرطان دستگاه گوارش مربوط است و سرطان مری، معده و روده بزرگ به شیوه طبخ غذا و استفاده از فست فود مربوط می‌شود. همان طور که در آمریکا سرطان روده بزرگ به دلیل استفاده از فست فود افزایش یافته است در ایران نیز به دلیل تغییر عادات تغذیه‌ای و تمایل بیشتر افراد به سمت مصرف فست فود آمار این سرطان زیاد شده است.

استرس؛ عامل ایجاد سرطان در شهرهای صنعتی

وی بیان کرد: استرس در کشور به خصوص در شهر‌های صنعتی زیاد است، این استرس روی سیستم ایمنی بدن اثر دارد و هر چه میزان آن بیشتر باشد فعالیت سیستم ایمنی بدن کمتر می‌شود، بنابراین استرس یکی از عوامل مهم ایجاد سرطان است.

قوام نصیری افزود: استرس روی نقاط مختلف بدن به‌خصوص غددی که ترشح مواد طبیعی را در بدن بر عهده دارند، تاثیر می‌گذارد؛  اگر ترشحات به طور طبیعی باشد نافع خواهد بود و اگر به دلیل استرس این ترشحات از حالت طبیعی خود خارج شوند برای بدن زیان‌بار است و سلول‌ها را به سمت سرطانی شدن می‌برد.

تاثیر روش طبخ غذا در ایجاد سرطان

رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران بیان کرد: روش نادرست طبخ غذا یکی دیگر از عوامل ایجاد سرطان است، بنابراین باید از روغن‌های حیوانی در طبخ غذا کمتر استفاده کرد. متاسفانه ایرانی‌ها در طبخ غذای خود تمایل زیادی به غذا‌های سرخ کردنی از جمله ماهی، کتلت، کوکو و غیره دارند که این کار بسیار برای بدن مضر است، زیرا اگر درجه حرارت طبع روغن از ۸۰ درجه سانتیگراد بالا برود و روغن بسیار داغ باشد بر روی دستگاه گوارش تاثیر منفی داشته و مری و معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی گفت: در گذشته گوشت را بیشتر به صورت نمک سود استفاده می‌کردند، اما امروزه این کار بسیار کم شده است. استفاده از گوشت و نان‌های غیر سبوس دار یعنی نان سفید باعث افزایش سرطان  روده بزرگ می‌شود.

قوام نصیری اظهار کرد: آلودگی هوا یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده سرطان در کشور است؛ سرب وارد شده به بدن با توجه به ترافیک و خودرو‌هایی که دستگاه احتراق آنها صحیح کار نمی‌کند و بنزین پالایش نشده‌ای که سرب بیشتر از حد مجاز دارد؛ روی مغز استخوان تاثیر گذاشته و در نهایت باعث ایجاد سرطان خواهد شد.

رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران گفت: در حال حاضر جوانان درگیر مصرف دخانیات شده‌اند و آمار از افزایش قابل توجه این امر حکایت دارد. متاسفانه قلیان‌های تنباکو و میوه‌ای که حاوی مواد روان گردان هستند، رواج پیدا کرده است. استفاده از قلیان علاوه بر سیگار اگر خطرات بیشتر از آن نداشته باشد کمتر هم نیست و شایع‌ترین سرطان‌هایی که ایجاد کننده آن سوخت توتون باشد شامل سرطان ریه و مثانه است.

سرطان‌های خطرناک اما با شیوع کم

وی درباره سرطان‌هایی که شیوع کمتری دارند اظهار کرد: برخی از سرطان‌ها از جمله تومور‌های استخوان شیوعی کمتر دارد، ولی اگر فرد را مبتلا کند در سنین تکامل یعنی بلوغ و جوانی خواهد بود، همچنین آن شخص در زمان ابتلا و بعد از سیر درمانی و معالجه کوتاه جان خود را از دست می‌دهد.

قوام نصیری افزود: سرطان پوست یا ملانوم بدخیم در برخی از نژاد‌های خاص دیده می‌شود؛ این بیماری در افرادی که دارای پوست سفید هستند و در معرض نور آفتاب زیاد قرار می‌گیرند، دیده می‌شود، بنابراین اگر پوست تیره‌تر باشد شیوعی کمتر دارد. این بیماری در کشور ما به دلیل اینکه پوست اغلب افراد گندم گون است دارای شیوع کمتری است، ولی دارای پیش آگهی بسیار بد و مرگ و میر بسیار بالاست.

تولید روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ سلول سرطانی در بدن

در ادامه احمد جوانمرد پزشک و PHD  تغذیه و سرطان از دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علل بروز سرطان در بدن اظهار کرد: سرطان یک پدیده غیر طبیعی در بدن نیست و یک تکثیر سلولی غیرمتعارف است، هرچند اتفاقی غیر طبیعی به شمار می‌رود.

وی افزود: روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ سلول سرطانی در بدن تولید می‌شود، ولی سیستم ایمنی بدن این سلول‌های غیر طبیعی را شناسایی کرده و از بین می‌برد.

جوانمرد بیان کرد: سلول‌های سرطانی دور از دسترس سیستم ایمنی بدن شروع به تکثیر می‌کنند این سلول‌ها دارای سرعت تکثیر بالایی هستند و مقدار گلوکز بیشتری مصرف می‌کنند؛ بنابراین به سرعت رشد کرده و بیماری سرطان را به وجود می‌آورند.

عوامل اصلی ایجاد سرطان کدام است؟

این پزشک تغذیه و سرطان درباره مهمترین عوامل ایجاد این بیماری بیان کرد: سه عامل کلی یعنی دخانیات، انواع عفونت‌ها و سبک زندگی ناسالم باعث ایجاد این بیماری در فرد می‌شود.

جوانمرد افزود: هر درد و عفونت مزمن طولانی مدت در بدن می‌تواند منجر به بیماری سرطان شود؛ حتی مشکلات گوارشی، هضم نادرست غذا و سوء هاضمه در طولانی‌مدت یعنی ۲ تا سه سال که با ترش کردن همراه است می‌تواند باعث ایجاد سرطان شود.

نقش تغذیه در سرطان

وی گفت: در سبک زندگی مهم الگو و شیوه تغذیه مناسب است، زیرا تغذیه هم می‌تواند در بهبود این بیماری موثر باشد و اگر تغذیه نامناسب باشد باعث مبتلا شدن فرد به سرطان شود.

این پزشک تغذیه و سرطان گفت: همچنین مصرف غذا‌های چرب و چربی‌هایی که در مجاورت شعله زیاد قرار دارند از جمله کباب ذغالی و انواع فست فود و سرخ کردنی‌ها که با گرم کردن تابه و شعله زیاد همراه است می‌تواند فرد را به سرطان مبتلا کند، زیرا این مواد غذایی موادی به نام رادیکال‌های آزاد از خود متصاعد می‌کنند که این رادیکال‌ها به شدت مستعد سرطانی کردن سلول‌ها هستند.

وی اظهار کرد: بنابراین بهتر است غذا‌ها با حرارت ملایم پخته شده  و از هر روغن تنها یک بار استفاده شود؛ همچنین غذا‌های مانده باید حداکثر یک بار گرم شوند.

بیشتر بخوانید: سرطان؛ پیامد‌ تلخ صنعتی شدن مواد غذایی/ دردی که همه وجودتان را فرا می‌گیرد

جوانمرد بیان کرد: نکته قابل توجه این است که میزان بالای نیتریت در مواد غذایی باعث ایجاد سرطان در بدن می‌شود، متاسفانه سبزیجاتی که با کود‌های حیوانی تولید می‌شوند میزان نیتریت بالایی دارد؛ این نیتریت در کنار گوشت ممکن است باعث بیماری شود. بنابراین توصیه می‌شود برای طبخ غذا از سبزی تازه استفاده شده و از مصرف سبزی‌های فریز شده تا حد ممکن اجتناب شود زیرا میزان نیتریت در سبزی‌های فریز شده افزایش می‌یابد و نیتریت‌ها هنگامی که در کنار آمین قرار بگیرند ماده‌ای به نام نیتروزانین تولید می‌کنند که باعث بروز سرطان‌های گوارشی می‌شود.

شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان و زنان

وی گفت: در حال حاضر در کشور سرطان سینه در خانم‌ها و سرطان پروستات در آقایان بیشترین آمار مرگ و میر را دارد؛ همچنین سرطان‌های مربوط به گوارش به طور مثال سرطان کبد دارای کشندگی بالایی است، اما افراد مبتلا به سرطان روده یا معده امکان طول عمر بالاتری دارند.

جوانمرد افزود: یکی دیگر از سرطان‌های خطرناک، سرطان پوست است که زمان تشخیص، درمان تا فوت بیمار بسیار کوتاه است و تشخیص در آن به راحتی نیست.

این پزشک تغذیه و سرطان درباره راه‌های پیشگیری از سرطان گفت: اصلاح سبک زندگی، ورزش کردن، مصرف به موقع و اندازه غذا، عدم استعمال دخانیات و درمان عفونت‌های بدن از مهم‌ترین راهکار‌های پیشگیری از سرطان است.

انتهای پیام/