به گزارش  خبرنگار  سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، -فاطمه زهرا نصرالهی- به دنبال شعله ور شدن آتش جنگ جهانی اول، در اوائل آگوست ۱۹۱۴ م (مرداد ماه ۱۲۹۳ ش) نیرو‌های نظامی انگلیس در نوامبر (آبان ماه) همان سال، به فرماندهی دلامین، از طریق خلیج فارس به شهر‌های آبادان و خرمشهر رسیده آن‌ها را اشغال کردند.

نیرو‌های انگلیسی، پس از آن به تدریج همه خوزستان را اشغال و از طریق آبادان و خرمشهر، بصره،  فاو و بخش‌های زیادی از خاک عثمانی را در بین النهرین اشغال کردند. دولت ایران در جنگ جهانی اول اعلام بی طرفی کرد، اما هیچ یک از طرف‌های درگیری، به بی طرفی ایران احترام نگذاشت و دولت ایران نیز ضعیف‌تر از آن بود که از ورود قوای بیگانه به خاک خود جلوگیری کند.

تنها مقاومتی که در برابر متجاوزین انگلیسی صورت گرفت، مقاومت اسلامی جهاد عشایر عرب خوزستانی بود. آنها وقتی قوای فتوای مرجع وقت، یعنی مرحوم آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه را شنیدند، با راهنمایی روحانیت محلی و فرماندهی سران عشایر، حماسه‌های جاودانه‌ای را در خوزستان آفریدند.

خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان در این باره گفت‌وگویی را با کیوان ساعدی، کارشناس مسائل سیاسی داشته است.

باشگاه خبرنگاران جوان: لطفا از اهمیت عشایرعرب خوزستان و مقاومت‌های دلیرانه آن‌ها در برابر متجاوزین انگلیسی توضیح دهید.

ساعدی: در جنگ جهانی اول که دولت ایران اعلام بی طرفی کرد، برخی از کشور‌ها به این موضوع احترام نگذاشتند و دست به اشغال کشور ما زدند ، در حقیقت انگلیس از جنوب کشور وارد خوزستان شد و قصد داشت از آنجا مناطق دیگر را نیز به تصرف خود در بیاورد.

یکی از اهداف انگلیس این بود که تاسیسات نفتی شرکت ایران و انگلیس و خود را محفوظ نگه دارد، چراکه ازمناطق نفتی ما در طول جنگ و ادوات جنگی خود بهره برداری‌های گسترده‌ای می‌کرد.

یکی دیگر از اهداف انگلیس تجزیه امپراتوری عثمانی بود، بنابراین خوزستان که گلوگاهی برای ورود شان به حساب می‌آمد، برای آن‌ها اهمیت بسیاری داشت و در نتیجه این پیشروی با مقاومت عشایر عرب خوزستان مواجه شد.

مرحوم آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی از فقهای به نام شیعه بود که فتوای جهاد را برای مقابله با دشمن صادر کرد و فرزند خود را از نجف به خوزستان اعزام کرد، تا این حرکت جهادی ضد انگلیس مردم را رهبری کند.

این رویارویی با سه مرحله به طول انجامید؛ مرحله اول بسیار موفق آمیز بود و عشایر متعددی از طوایف مختلف خوزستان با ادوات جنگی ابتدایی در برابر انگلستان تا پای جان ایستادگی و برای دفاع از خاک کشور خود با آن‌ها مبارزه کردند.

باشگاه خبرنگاران جوان: چه عواملی را در  انسجام  و یکپارچگی عشایر خوزستان در برابر انگلیس موثر می دانید؟

ساعدی: فتوای مرجعیت شیعه و در راس آن آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی که مردم تعلق خاطر خاصی به او و تشیع داشتند، همچنین روحیه سلحشوری طوایف و عشایر عرب منجر به این مقاومت شد.

باشگاه خبرنگاران جوان: به عقیده شما تلاش های انگلیس برای نفوذ به داخل کشور به چه بخشی از زندگی و اعتقاد عشایر خوزستان لطمه وارد شد که منجر به قیام آن‌ها شد؟

ساعدی: انگلیسی‌ها قصد داشتند سرزمین مسلمانان را تحت تصرف خود در آوردند و طبق قاعده قرآنی نفی سبیل منجر به قیام عشایر شد، چرا که این مردم به عنوان عرب‌هایی که ساکن ایران هستند بر خوزستان تعصب داشتند و دارند.

باشگاه خبرنگاران جوان: در زمان جنگ جهانی عشایر با حداقل امکانات آن زمان وارد نبرد با انگلیس شدند، در رابطه با اختلاف  ادوات  طرفین درگیری در آن زمان توضیح دهید؟

ساعدی: انگلیس به تمام ادوات روز مانند توپخانه وتفنگ مسلح بود و در حقیقت جنگی نا برابر بود.

باشگاه خبرنگاران جوان: نبرد عشایر ایران با استعارگران چه نتیجه ای به دنبال داشت؟

ساعدی: عشایر عرب سه مرحله با انگلیس رویارویی داشتند؛ در مرحله اول جنگ در سال اسفند ۱۲۹۳ شمسی حدود ۵۰۰ شهید داشتیم و تحت عنوان حرب المنیور برای آن‌ها یادواره برگزار می‌شود؛ در منابع انگلیسی گزارش داده شد، ۱۲۰۰۰ نفر در این جنگ شرکت کرده بودند؛ عشایر عرب سیم‌های مخابرات ارتش را قطع می‌کردند و در شمال اهواز در منطقه ملاثانی لوله‌های نفت را منفجر کردند چراکه انگلیس از نفت ما برای کشتی‌ها و جنگ بهره برداری می‌کرد. در این مرحله شکستی برای نیرو‌های انگلیسی رقم خورد بنابراین مرکز فرماندهی انگلیسی دستور می‌دهند که نیرو‌های تازه نفس هندی و انگلیسی و ادوات جنگی بیشتری را به سمت منطقه آن‌ها فرستاده شود.

در مرحله دوم جنگ عشایر خوزستان خسارات و تلفات سنگینی متحمل شدند چرا که انگلیس حمله ناجوانمردانه‌ای را انجام داد و بسیاری از خانه‌های مردم را در اطراف سوسنگرد با مسلسل به آتش کشاند.

در مرحله سوم این رویارویی ناجوانمردانه، با توجه به اینکه در مرحله دوم تلفات زیادی داشتیم و انگلیس در عراق گرفتار شده بود، همان مردمی که در سوسنگرد، شادگان و شمال اهواز بودند، انگیزه بیشتری پیدا کردند که شکست قبلی خود را جبران کنند و در نهایت موفق به بیرون راندن نیرو‌های انگلیسی از خوزستان شدند.

باشگاه خبرنگاران جوان: سیاست‌های استعماری در طول تاریخ علیه ایران ادامه داشت، آیا انگلیس به غیر از این حملات باز هم تلاشی برای نفوذ و ورود به ایران از طریق این مناطق و فعالیت‌های استعماری خود انجام داد؟

ساعدی: به طور کلی حرکات استعماری آن‌ها برای ایجاد تفرقه در میان اقوام، مذاهب و گروه‌های مردمی وجود دارد و ما امروزه هم شاهد این موضوع هستیم که دشمن تلاش می‌کند از طریق ایجاد اختلاف قومیتی تشتت ایجاد کند.

باشگاه خبرنگاران جوان:نمونه‌ای از تلاش رسانه‌های غربی برای تفرقه افکنی میان اقوام و گروه‌ها همچنین مطالبی که به نحوی دیگر منعکس می کنند را برامون مثال بزنید؟

ساعدی: به طور کلی قومیت‌های ایرانی یک سری مطالبات قانونی که طبیعی است را دارند، ولی رسانه‌های بیگانه موج سواری می‌کنند و برخی از این مطالبات را منحرف می‌کنند و به همان شکلی که خود می‌خواهند، بیان می‌کنند در حالی که این مطالبات بسیار مشروع و قانونی است، این موضوع در مورد عرب‌های خوزستان نیز صدق می‌کند.

عرب‌های خوزستان ایرانی‌هایی هستند که دلبستگی‌های بسیاری به ایران دارند، در جنگ بین انگلیس و عشایر، حکومت اسلامی نبود، ولی عرب‌ها به این سرزمین تعصب داشتند و از این خاک دفاع کردند.

در حقیقت رسانه‌های بیگانه که ضد قومیت عرب و اسلام هستند، سعی دارند که انشقاقی در بین مردم ایجاد کنند در حالی که مطالبات مردم کاملا به جا است.

به عنوان مثال مطالبه‌های مردم در اشتغال این است که اولویت استخدام با نیرو‌های بومی خودشان باشد، ولی دشمن سعی می‌کند که این مطالبه را تحریف کند.

باشگاه خبرنگاران جوان: از دیر باز شاهد استعمارگری‌های انگلیس بودیم و حتی امروزه هم شاهد این موضوع هستیم، هدف شان چی هست و اینکه چقدر به هدفشان رسیدند؟

ساعدی: به طور کلی غرب امروزه به دنبال توسعه استعمارگری خود به روش‌های نوین است، چراکه غرب در دورانی یکه تاز میدان بود، اما هم اکنون این امتیاز را از دست داده است بنابراین می‌خواهند کشوری مانند ایران که به لحاظ  موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، استراتژیک‌ترین نقطه دنیا است، را تحت سلطه خود قرار دهند و بدون، چون و چرا در اختیار آن‌ها باشد همچنین فرد حاکم بر کشور دست نشانده خودشان باشد چراکه بعد از انقلاب این موضوع از زیر سلطه آن‌ها خارج شد.

غربی‌ها خواستار این هستند که نفت، معادن و نیرو‌های جوان ما را در جهت اهداف و خدمت خود قرار دهند در حقیقت استقلال ایران خوش آیند غرب نیست، در حقیقت کشور‌های غربی از الگو سازی ایران برای کشور‌های ضعیف‌تر هراس دارند.

باشگاه خبرنگاران جوان: در برهه هاى مختلف شاهد همگرایى و وحدت ملى دربین عشایر و به طور کلی هموطنانمان بودیم، چه چیزی موجب این وحدت بود؟

ساعدى: یکى از ویژگى هاى بارز عشایر عرب خوزستان، روحیه سلحشورى و حماسه آفرینى است که از گذشته تاکنون آن را حفظ کرده اند؛ در سیل اخیر شاهد همکارى مردم در جاهایى که سیل بند شکسته بود، بودیم و دیدیم که دوشادوش یکدیگر با بدن‌های خود جلوی آب را می‌گرفتند؛ در حقیقت این همگرایى را درهیچ جاى دنیا دیده نمی‌شود و انتظار مى رود که در رسانه هاى ما بیشتر و بهتر به آن پرداخته شود.

ما در این سیل پتروس‌های واقعی داشتیم، کودکانى که از پدر هاى خود الگو مى گرفتند چراکه در طیف عشایر روحیه و آداب و رسوم معمولا به خوبی به نسل‌های بعد منتقل مى شود و کودک هم از این تجربه استفاده مى کند؛ اگر به درستى از آن‌ها استفاده شود، در آینده سرمایه هاى بزرگى براى مملکت به شمار مى آیند.

باشگاه خبرنگاران جوان: در مورد تحرکاتى که براى از بین بردن وحدت مردم و تفرقه افکنى بین آن‌ها از سوى غرب صورت گرفته برامون بگین؟

ساعدى: به شکل هاى مختلفى در فضاى رسانه اى تلاش مى شود بین مردم انشقاق القا شود، این عشایر عرب خود را ایرانى مى دانند و در بزنگاه هایى مانند جنگ شاهد مقاومت جانانه آن‌ها بودیم در حالى که رسانه هاى غربى آن را به شکلی دیگر نشان می‌دهند همچنین رهبر معظم انقلاب از اعراب بار‌ها تجلیل کرده است و دشمن تلاش مى کند که این همگرایى را کمرنگ نشان دهد.

وحدت اقوام خوزستان بسیار مورد توجه دشمن است و آن‌ها سعى می‌کنند بین اقوام تفرقه بیاندازند چراکه هنگام درگیرى و مشغول شدن به مسائل پیش پا افتاده، قدرت ملى ما کمتر و آسیب پذیرى بیشتر مى شود؛ برخى از گروه هاى سیاسى داخل کشور به این موضوع توجه اى نمى کنند و گسل هاى قومیتى را تحریک مى کنند، در نتیجه این موضوع در بلند مدت براى کشور ضرر هاى گسترده اى را در پى دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان: راه مقابله با استعمارگران چیست و دستگاه دیپلماسی چه کاری می‌تواند انجام دهد؟

ساعدى: در حقیقت غرب با استقلال خواهى ملت‌ها مخالف است؛ امروزه هم در برجام شاهد این موضوع هستیم، چراکه  غربی ها همچنان نگاه از بالا به پایین به ایران دارند، به عبارت دیگر بد عهدى‌ها و ظلم خود نسبت به مردم ایران را بار‌ها نشان دادند به عنوان مثال در برجام، جنگ ٨ سال دفاع مقدس، خباثت هایى که در پیروزى انقلاب و قرار داد هاى یک جانبه نفتى که سرمایه کشور را با ارزش کم چپاول کردند، شاهد این موضوع هستیم.

راه مقابله با این دشمن مقاومت و ایستادگى است همان طور که عشایر عرب خوزستان در ١٠٥ سال پیش مقابله کردند، اگر تصور کنیم که با عقب نشینى و دادن امتیاز هاى بیشتر مى توانیم استعمارگران را راضى نگه داریم اشتباه مى کنیم چراکه آن‌ها باز هم جلوتر مى آیند و امتیازات بیشترى را طلب مى کنند.

در واقع ما باید به توان داخلى خود اکتفا کنیم و چشم به کمک هاى دشمن ندوزیم همچنین با تکیه بر نیروى جوان، معادن اقتصادى و جلوگیرى از مفاسد اقتصادى مى توانیم در برابر این دشمن غربى ایستادگى کنیم.

یکى از مهم‌ترین ماموریت هاى نمایندگى هاى سیاسى و سفارت‌ها در کشورهاى میزبان این است که از ظرفیت هاى آن کشور استفاده درستى کنند و با شناسایی کمبود‌ها و کاستى کشور میزبان و صادرات تولیدات کشور خود را با این کاستى‌ها تنظیم کند همچنین تسهیلات بیشترى در مورد صادرات غیر نفتى داشته باشیم.

همچنین برخى از دولتمردان ما که کارهاى تجارى، بازرگانى و واردات انجام مى دهند نباید رقیب بازرگان داخلى شوند و مکمل صادر کننده ایرانى شود چرا که ما به صادرات غیر نفتى احتیاج داریم.

اگر نفت کشور ما در دست غرب بود، به قیمت بسیار بیشتر و با بهانه هاى بى شمار به کشور‌های دیگر مى فروخت در حالى که ما به قیمت بسیار کم به آن‌ها می فروشیم.
در حقیقت کشور هاى غربى با نیروهاى نظامى به سایر کشور‌ها تسلط پیدا نکردند بلکه با قدرت علم این جایگاه را تصاحب کردندبنابراین هرچقدر بتوانیم توان علمى و فناورى خود را تقویت کنیم، قدرت ملى و تاثیر گذارى ما بر دیگر کشور‌ها افزایش مى یابد.

وزارت خارجه و سفارت هاى ما مى تواند با معرفى ظرفیت هاى پزشکى، گردشگرى، توریستى سود آورى بیشتر و ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشد.

انتهاى پیام/