به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، ‏١١١‌سال پیش در چنین روزی، برابر ٥ خرداد ١٢٨٧ خورشیدی (٢٦ می‌١٩٠٨ میلادی) نخستین چاه نفت خاورمیانه که ‏بعد‌ها نام «چاه شماره یک» بر آن گذاشته شد در مسجد سلیمان به نفت رسید. این کشف نگاه امپراتوری بریتانیا را بیش از ‏پیش متوجه ایران کرد و این میان تاجر انگلیسی ویلیام ناکس دارسی، به نوعی نقش پل را برای ورود کشور متبوع خود به ‏عرصه صنعت نفت ایران بازی کرد. درواقع دارسی ضمن کسب سود شخصی، منافع پادشاهی بریتانیا را نیز در بهره‌گیری ‏از خوان گسترده‌ای که به واسطه این کشف جدید در خاورمیانه پهن شده بود لحاظ داشت، اما این‌که پای او چگونه به ایران ‏باز شد خود داستانی جدا و مفصل دارد. ‏

بیشتربخوانید: به مناسبت ملی شدن صنعت نفت

ویلیام ناکس دارسی خوش شانس

در زندگی‌نامه دارسی چنین آمده است که او پس از مهاجرت خانواده‌اش به استرالیا، تحصیلات خود را در رشته حقوق به پایان ‏برد و قصد داشت وارد حرفه پدر خود یعنی وکالت شود، اما ازدواج با دختر یک مهندس معدن زندگی‌اش را به کلی دگرگون ‏کرد. دارسی پس از ازدواج به کشف معدن علاقه‌مند شد و این علاقه سرمایه‌گذاری او در یک معدن سنگ آهن را پی داشت. ‏از خوش‌شانسی داماد جوان، معدن سنگ آهن فوق در برخی لایه‌ها به رگه‌های طلا رسید و دارسی که سهامدار عمده معدن ‏سنگ‌آهن بود، طی مدتی کوتاه به سودی عظیم دست یافت. او پس از فروش سهام خود با ثروتی هنگفت به ‏انگلستان بازگشت و این درحالی بود که ٣٣‌سال بیشتر نداشت. در‌سال ١٩٠٠ میلادی بود که ویلیام ناکس دارسی متوجه ‏خاورمیانه و جالب‌ترین کشور منطقه یعنی ایران شد. تب کشف نفت در جهان بالا گرفته بود و دارسی که اینک ٥٠ سالگی را ‏پشت سر می‌گذاشت تصمیم گرفته بود شانس خود را در سرزمین پارس آزمایش کند. ‏

کشف امید در عمق ٦٠٠ متری زمین

عاقبت قرارداد اکتشاف در‌سال ١٩٠٠ میلادی بین آنتوان کتابچی‌خان رئیس ارمنی گمرکات - در زمان حکومت مظفرالدین ‏شاه قاجار - و ویلیام ناکس دارسی امضا شد، با این قید که در صورت کشف نفت به مدت ٦٠‌سال امتیاز استخراج در اختیار ‏دارسی بوده و او سالانه ١٦‌درصد از سود شرکت را به حساب دولت ایران واریز کند. دارسی تا‌سال ١٩٠٣ میلادی چیزی ‏در حدود ٥٠٠‌هزار پوند در ایران سرمایه‌گذاری کرده بود بدون این‌که حتی یک قطره نفت به دست بیاورد. با ته کشیدن ‏منابع، او شرکت نفت برمه را نیز در منافع این اکتشاف سهیم کرد و بالاخره ٨‌سال پس از امضای قرارداد و درحالی‌که ‏دارسی ورشکست شده و عملیات می‌رفت که برای همیشه متوقف شود، چاه حفر شده در مسجد سلیمان در عمق ٦٠٠ متری ‏به نفت رسید تا عصر نفت در خاورمیانه از ایران آغاز شود. پس از این کشف، دارسی با تأسیس شرکت نفت ایران و ‏انگلیس که بعد‌ها نام بریتیش پترولیوم به خود گرفت، عملیات استخراج را به شکلی جدی آغاز کرد.

منبع: شهروند

انتهای پیام/