به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، عبارت «بیماری روانی» به گسترهای از بیماریها اطلاق میشود که اختلالات رفتاری و مربوط به روان و ذهن افراد را در بر میگیرند. بیماریهای روانی الگوهایی از نشانههای رفتاری و روانشناختی هستند که بخشهای مختلفی از زندگی افراد را تحت تاثیر قرار میدهند. به عبارت دیگر بیماریهای روانی با توجه به مشکلاتی که فرد با ذهن، افکار و حالات روحی و اخلاقی خود تجربه میکند تعریف میشوند. این بیماریهای در درجات مختلف باعث ایجاد زحمت و درماندگی برای شخصی که این نشانهها را تجربه میکند میشوند.
انواع اختلالات و بیماریهای روانی
علل این اختلالات به طور کامل و دقیق شناسایی و درک نشده اند، اما نشانهها و علائم بیماریهای روانی از لحاظ علمی معتبر و شناخته شده هستند. درمان این اختلالات ترکیبی از روان درمانی و دارو درمانی است.
معیارهای تشخیصی این بیماریها ترکیبی از چک لیستهای مربوط به نشانههایی است که اصولاً روی رفتارها و افکار فرد متمرکز شده اند. اگر چه بیماریهای روانی را در دسته بندیهای مختلف قرار میدهند، اما ممکن است یک بیماری در زیر چندین دسته از این تقسیم بندیها قرار گیرد. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با شایعترین و شناخته شدهترین اختلالات و بیماریهای روانی در قالب چندین بخش آشنا کنیم.
۱- بیماری روانی دو قطبی و اختلالات مرتبط با آن
اختلال دو قطبی (Bipolar disorder) که در برخی از نقاط جهان با عنوان افسردگی شیدایی نیز شناخته میشود یک بیماری روانی است که با تغییرات شدید و قابل توجه در خلق و خوی افراد همراه است. اختلال دوقطبی بر اساس تغییرات ناگهانی در اخلاق و رفتار و همچنین تغییرات در سطح فعالیت و انرژی شناخته میشود. این اختلال معمولاً شامل تجربه تغییرات مداوم در حالات خوشایند روحی و روانی و دورههایی از افسردگی است. این حالات سرخوشی بی دلیل بسیار قابل توجه بوده و معمولاً از آنها با عنوان شیدایی یا شیدایی خفیف یاد میشود. بیماری روانی دو قطبی بودن شخصیت به دو دسته تقسیم میشود که شباهت بسیاری با هم دارند.
شیدایی (Mania): شیدایی با احساس هیجان بیش از حد و فزاینده شناخته میشود. دورههای شیدایی معمولاً با احساس حواس پرتی، زودرنجی و اعتماد به نفس بیش از حد همراه است. همچنین افراد مبتلا به این نوع از اختلال دو قطبی بیش از دیگران مستعد حضور در فعالیتهایی که عواقب منفی طولانی مدتی دارند خواهند بود، فعالیتهایی مانند قمار و خریدهای بیش از حد. چنین افرادی به طور کلی بیش فعال شده و نیاز آنها به خوابیدن کاهش مییابد. وجود یک یا دو مورد از نشانههایی شیدایی بدین معنا نیست که شما به بیماری روانی شخصیت دو قطبی مبتلا هستند، زیرا ممکن است دلایل دیگری مانند ترومای عاطفی، آسیب مغزی، واکنش به داروها و مواد مخدر یا بیماری اضطراب تشخیص داده نشده عامل تغییر رفتار و حالت روحی شما به صورت ناگهانی باشند. از نشانههای شیدایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییرات در اخلاق و حالت روحی
تغییرات ناگهانی در انرژی و فعالیتهای فیزیکی
اختلال در گفتار
مشکل در قضاوت و تصمیم گیری
تغییر در الگوهای تفکر
افزایش حالت روان پریشی
کاهش نیاز به خواب
پرحرفی
پرواز ایدهها
براحتی پرت شدن حواس
اعتماد به نفس بیش از حد
افزایش تمایل به فعالیتهای و رفتارهای پرریسک و خطرناک
توهم و رویا پردازیهای غیر معمول
دورههای افسردگی (Depressive episodes): این نوع از اختلاف دو قطبی با احساس شدید غم، گناه، خستگی و زودرنجی و حساس بودن همراه است. در طی دوره افسردگی، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است علاقهای به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرده اند نداشته باشند، در خوابیدن با مشکل مواجه شده و یا حتی افکار خودکشی داشته باشند. این افراد ممکن است احساس درماندگی، تنهایی و بی پناهی کنند. به طور متوسط، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است تا سه سال خلق و خوی نرمال را بین هر دوره افسردگی تجربه کنند.
شناسایی و درمان:
هر دوی این موارد میتوانند برای خود شخص و خانواده او ترسناک باشند. مانند دیگر بیماریهای روانی، محققان هنوز نمیتوانند با قاطعیت در مورد علت بروز اختلالات دو قطبی صحبت کنند، زیرا نمیتوان یک ریسک فاکتور تنها، ژن خاص یا پیش نیاز را موثر در ابتلای فرد یا بالا بردن ریسک ابتلا به این اختلالات دانست. مجموعهای از فاکتورها مانند ساختار متفاوت مغزی و شیوه عملکرد آن، برخی فاکتورهای ژنتیکی، سابقه خانوادگی (این بیماری معمولاً در میان افراد و نسلهای مختلف یک خانواده یافت میشود) میتوانند در این اختلالات نقش داشت باشند.
بیماری روانی دو قطبی
شیدایی و دورههای افسردگی ممکن است بسیار کوتاه مدت و برای چند ساعت یا چند روز ادامه داشته باشند یا در مواردی طول هر دوره ممکن است طولانی بوده و به چندین هفته یا ماه نیز بکشد. طول این دورهها از شخصی به شخص دیگر متفاوت است و بسته به طول آنها ممکن است فرد به هیچ وجه از اختلال روانی خود آگاه نباشد.
بر اساس طبقه بندی انجمن روانشناسی آمریکا، ۴ نوع اصلی از اختلال شخصیت دو قطبی وجود دارد: اختلال دو قطبی نوع یک (شیدایی)، اختلال دو قطبی نوع ۲ (شیدایی خفیف که همان علائم شیدایی را داشته، اما دوره آن بسیار کوتاه مدت و دستکم برای ۴ روز است)، اختلال ادواری و اختلال دو قطبی که در اثر بیماریهای دیگر مانند اعتیاد به مواد مخدر ایجاد شده است. اختلال دو قطبی در کودکان نشانههای متفاوتی نسبت به بزرگسالان داشته و با عنوان اختلال بی نظمی خلقی اخلال گرانه (disruptive mood dysregulation disorder) شناخته میشود.
اختلال دو قطبی (Bipolar disorder)
خوشبختانه ترکیبی از دارو و روان درمانی میتوانند به فرد کمک کنند که علائم و نمایشهای خارجی این اختلال را تحت کنترل داشته باشند. تمام اختلالات دو قطبی معمولاً به درمان خوب پاسخ داده و در طی چند سال به نتیجه مطلوب میرسد. در درمان این اختلالات معمولاً از داروهای تثبیت کننده شرایط روحی و روانی مانند لیتیوم استفاده میشود. ۵۰ درصد افراد تنها به لیتیوم پاسخ مناسب میدهند، اما ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران با مصرف داروهای دیگر یا ترکیبی از چند دارو احساس بهتری دارند.
۱۰ تا ۲۰ درصد افراد نیز علیرغم دریافت داروها و روان درمانی همچنان با علائم و نشانههای اختلال دو قطبی مواجه هستند. روی هم رفته درمان ۱۰ درصد از بیماران مبتلا به این اختلال روحی بسیار دشوار است و پاسخ مناسبی به دارو و روان درمانی نمیدهند.
اختلال دو قطبی (Bipolar disorder)
داروهای ضد تشنج، داروهای ضد روان پریشی یا همان داروهای مُسکن اعصاب و داروهای ضد افسردگی و در موارد پیشرفته روش شوک الکتریکی از روشهای دیگر درمان این نوع اختلال در بیماران هستند. البته باید توجه داشت که پزشکان از واژه «درمان» برای این اختلالات استفاده نمیکنند، زیرا روشهای درمانی تنها برای کنترل علائم و کاهش اثرات آنها به کار گرفته میشوند.
یکی از نکات مهم در مورد زندگی با شخصیت دو قطبی این است که یاد بگیریم روتینهایی را در زندگی ساخته و به آنها متعهد بمانیم، در هر شرایطی. چیزهایی که تجربه نشان داده میتواند باعث ورود فرد به حالت شیدایی یا دورههای افسردگی شود باید از این روتین حذف شده باشد. معمولاً در طول درمان فاصله بین وقوع دورههای اختلال افزایش مییابد، اما با ادامه ندادن درمان، رفته رفته فاصله بین این دورهها کاهش مییابد. به طور متوسط میتوان گفت که یک فرد مبتلا به اختلال دو قطبی در طول زندگی خود بین ۸ تا ۹ دوره مربوط به این بیماری را تجربه خواهد کرد.
منبع: روزیاتو
انتهای پیام/