نگاهی به حواشی گرانی بازار در یک سال گذشته
واردکنندگان، تولیدکنندگان را متهم کردند که علت جهش قیمت‌ها صادرات بیش از حد و حصر آن‌ها بوده است و تولیدکنندگان معتقد بودند تجار دلار ارزان می‌گیرند و با سود‌های کلان کالایشان را می‌فروشند.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دلار، سکه طلا، گوشت قرمز و مرغ، خودرو و موبایل کالا‌هایی هستند که از سال ٩٧ حواشی زیادی ایجاد کردند. جهش قیمت این کالاها بار‌ها خبرساز شد و تحلیل‌های مختلفی در رسانه‌ها برای آن نوشتند.
واردکنندگان، تولیدکنندگان را متهم کردند که علت جهش قیمت‌ها صادرات بیش از حد و حصر آن‌ها بوده است و تولیدکنندگان معتقد بودند تجار دلار ارزان می‌گیرند و با سود‌های کلان کالایشان را می‌فروشند. از آن سمت عده‌ای از مدیران هم موضوع را به قاچاقچی‌ها و گاهی دلال‌ها نسبت می‌دادند.
حواشی این بازار‌ها تا آن‌جا پیش رفت که وحید مظلومین و حمیدرضا باقری درمنی سلاطین سکه و قیر به جرم دلالی و اختلال در بازار اعدام شدند. از آن سمت تقریبا تمام واردکنندگان اصلی موبایل راهی اوین شدند و بازار دوباره به دست قاچاقچیان و واردکنندگان چمدانی موبایل افتاد.
بیشتر بخوانید: جزییات کاهش گرانی کالاها در بهمن ماه
در این میان تعیین قیمت واقعی کالاها بسیار پیچیده شد. از یک سمت قیمت دلار برای واردات کالا‌های مختلف چند نرخی شد. از دلار ٤٢٠٠ تومانی گرفته تا دلار ٨هزار تومانی نیمایی و دلار آزاد و... همه و همه برای واردات کالا مورد استفاده قرار گرفتند و از سمت دیگر تولیدکنندگان به چند برابرشدن قیمت مواد اولیه تولید اشاره می‌کردند.
با این حال مدیران آمار‌هایی از افزایش تولید و واردات کالا به رسانه‌ها می‌دانند و می‌گفتند با تأمین زیاد از اندازه کالا در بازار، بهانه‌ای برای گرانی وجود ندارد.
در این شرایط یک پرسش اساسی برای مصرف‌کنندگان باقی ماند و آن این‌که قیمت واقعی کالا درشرایط فعلی اقتصاد چقدر است؟
قیمت واقعی دلار چند؟
قیمت واقعی دلار ٨هزار تومان است. این موضوع را فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد می‌گوید و توضیح می‌دهد که مدل‌های مختلفی برای تعیین قیمت دلار درنظر گرفتند و حتی عدد‌های ٥ تا ٦هزار تومانی هم درآورده‌اند، اما قیمت واقعی دلار حدود ٨هزار تومان است. او توضیح می‌دهد: «اگر به شرایط نرمال اقتصادی برگردیم، حتما قیمت ارز به زیر ۸هزار تومان خواهد رسید.»
با این حال تعیین قیمت واقعی دلار کار بسیار پیچیده و سختی است و برخی فعالان اقتصادی با اشاره به کاهش فروش نفت و میزان فعلی ذخایر ارزی می‌گویند، قیمت واقعی ارز همان قیمتی است که در بازار خریدوفروش می‌شود.
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در این‌باره می‌گوید: «درکشور ما با توجه به وجود تورم، سال‌به‌سال بر قیمت تولید افزوده می‌شود و از طرفی نرخ ارز طی ١٥، ١٦سال گذشته به جز چند جهشی که در دو سه مقطع داشته و در آن مقطع موجب رونق بعضی محصولات شده، در طول سال‌ها ثابت بوده است.
همین موضوع باعث شده که محصولات ایرانی روزبه‌روز در رقابت‌پذیری دچار مشکل شده و عملا بازار را ببازیم. معتقدم این محاسبه هم درست نیست و محاسباتی که ما داریم، نشان می‌دهد قیمت واقعی دلار، همان قیمتی است که در بازار آزاد خریدوفروش می‌شود.»
البته بهاءالدین هاشمی، کارشناس ارشد بازار‌های مالی می‌گوید: «اگر به یکباره تحریم‌ها لغو شود، به‌طور قطع قیمت دلار به کانال ٨هزار تومان برمی‌گردد. این در واقع نشان می‌دهد که دلار ١٣هزار تومانی در بازار آزاد هیچ منطق اقتصادی نداشته و ناشی از هیجانات سیاسی و اقتصادی است.»
سکه ٤٠٠هزار تومان حباب دارد
قیمت واقعی سکه درحال حاضر بین ٣میلیون و ٩٠٠هزار تا ٤میلیون تومان است. این اعتقاد فعالان صنفی طلا و جواهر است. کمبود ارز و سختگیری‌ها در خریدوفروش ارز، بخش زیادی از تقاضای سرمایه‌ای و سفته‌بازی بازار ارز را به بازار طلا سرریز کرد.
بر مبنای سیاست‌های دولت و بانک مرکزی و به منظور کنترل صادرات و واردات طلا طی سال‌های اخیر و حتی قبل از آغاز تحریم‌ها، سکه همواره دارای یک حداقل حباب هفت‌درصدی قیمت بود که عملا در میان فعالان بازار از آن به‌عنوان حباب پایه یاد می‌کنند، در نتیجه هنگام بررسی و تحلیل وضع حباب سکه به نظر می‌رسد حباب پایه باید مدنظر قرار گیرد.
آنگونه که عبادالله محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان طلا می‌گوید: «درحال حاضر حباب سکه در بازار چیزی حدود ٣٨٠ تا ٤٠٠هزار تومان است و در واقع قیمت واقعی سکه را باید منهای این رقم درنظر بگیرید.»
قیمت تمام شده گوشت چقدر در می‌آید؟
قیمت واقعی هرکیلوگرم گوشت گوسفند بیشتر از ٧٠هزار تومان نیست، اما حالا گوشت قرمز در بازار ایران گاهی تا دو برابر این قیمت فروخته می‌شود.
در حال حاضر قیمت بزغاله و بره در استان‌های مختلف بین ٣٥ تا ٤٢هزار تومان است و با احتساب ٥٠درصد گوشت هر دام زنده، قیمت هر کیلو گوشت برای دامدار بیش از ٧٠هزار تومان نخواهد بود، ولی چه اتفاقی می‌افتد که همین گوشت با قیمتی حدود ١٢٠هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟
علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در این‌باره می‌گوید: «متاسفانه بین تولیدکننده و مصرف‌کننده حلقه‌های زیادی وجود دارد که هر کدام سود می‌برند؛ یعنی تولیدکننده دام گاهی١٠درصد سود هم برای بیش از ١٠٠ روزی که برای پرورش دام زحمت کشیده نصیبش نمی‌شود، ولی واسطه‌ها ٤٠ تا ٥٠درصد سود می‌برند؛ به عبارت دیگر واسطه‌های بین مصرف‌کننده و تولیدکننده ٤ تا ٥ برابر تولیدکننده دام، سود می‌برند.
قیمت مرغ چقدر واقعی است؟
تشکل‌ها و اتحادیه‌های مرغداران رقم‌های متفاوتی برای قیمت تمام شده هر کیلوگرم مرغ و قیمت آن برای مصرف‌کننده اعلام می‌کنند. مردم قیمت‌های اعلامی را بالا می‌دانند و مرغداران آن را منطقی عنوان می‌کنند. اما قیمت واقعی هر کیلوگرم مرغ چقدر است؟ آیا مرغ گران به دست مصرف‌کننده می‌رسد یا قیمت‌ها مناسب است و باید به مرغداران حق داد؟ درحال حاضر هر کیلوگرم مرغ این روز‌ها در بازار حدود ١٢هزار تومان فروخته می‌شود.
هرچند که از دید مردمی که تجربه خرید مرغ ١٨هزار تومانی را هم داشته‌اند، این قیمت‌ها منطقی است، اما محمود حجتی، وزیرکشاورزی قیمت واقعی هرکیلوگرم گوشت مرغ را برای مصرف‌کنندگان ۱۰ هزارتومان می‌داند. برومند چهار آیین، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور، اما عرضه به قیمت‌های فعلی را به زیان مرغداران می‌داند.
او توضیح می‌دهد که اگر تولیدکننده هر کیلوگرم کنجاله سویا با نرخ مصوب ٢٦٥٠ تومان، ذرت ١٥٠٠ تومان، روغن ٥٨٠٠ تومان، کنستانتره ١٢هزار تومان و جوجه ١٥٠٠ تومان خریداری کند، به انضمام سود ١٠ درصدی تولید، قیمت تمام شده مرغ حداقل ٩٢٠٠ تومان است.
سود سیب زمینی بیشتر از خودرو!
خودروسازان در تازه‌ترین گفته‌های خود قیمت تمام شده تولید پراید را بالای ٤٠میلیون تومان اعلام کرده‌اند، اما صورت‌های مالی خودروسازان درحالی برای افزایش دوباره قیمت‌ها به سازمان حمایت ارسال شده که وزیر صنعت قیمت تمام شده پراید را حدود ۳۵ تا ۳۶میلیون تومان می‌داند.
البته سعید موتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان اتومبیل نظری متفاوت داشته و می‌گوید: «پراید باید به قیمت کمتر از ٣٠میلیون تومان فروخته شود.» او می‌گوید اگر تولید در ایران انحصاری نبود و واردات به کشور با تعرفه صفر‌درصد آزاد بود، هیچ‌کس حاضر نمی‌شد برای پراید حتی ٣٠میلیون تومان هم پرداخت کند.
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو نظری متفاوت داشته و می‌گوید: «درست است که خودروسازی ایران در مقایسه با کشور‌هایی همچون ژاپن و کره و چین خیلی عقب مانده، اما به‌هرحال قیمت تمام شده خودرو هم همانند هر کالای دیگری برای اساس هزینه تأمین مواد اولیه، حقوق و دستمزد و سایرهزینه‌های جاری و سربار تعیین می‌شود.»
او با بیان این‌که بر خلاف تصور عموم تورم بخشی خودرو کمتر از سایر بخش‌هاست، ادامه داد: «حتی با فرض دو برابر شدن قیمت خودرو و رشد صد‌درصدی قیمت‌ها در یک‌سال گذشته، متوجه می‌شویم که در سایر بخش شرایط به مراتب بدتر است. به‌عنوان مثال قیمت مسکن نزدیک به ٣ برابر شده یا قیمت سیب‌زمینی نزدیک به ٣٠٠درصد رشد پیدا کرده است.
درواقع اگر سرمایه خود را صرف خرید سیب‌زمینی کرده بودیم، الان سود بیشتری به جیب می‌زدیم.» او معتقد است قیمت‌های منطقی را نظام عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. البته این نکته را هم اضافه می‌کند که دخالت نهاد‌ها دولت در نظام عرضه و تقاضا موجب می‌شود که بازار در کشف قیمت‌ها دچار خطا شود.
قیمت جهانی موبایل چقدر است؟
گوشی سامسونگ گلکسی اس ١٠ در بازار جهانی حدود ٦٠٠ دلار است. در بازار ایران این گوشی بنا به امکاناتی مانند حافظه و ... درحال حاضر بین ١٤میلیون و ١٠٠هزار تا ١٤میلیون و ٨٠٠هزار تومان فروخته می‌شود. با دلار ١٣هزار تومانی این گوشی حدود ٧میلیون و ٨٠٠هزار تومان قیمت دارد که اگر بخواهیم ١٤درصد عوارض گمرکی و ریجستری را به آن اضافه کنیم، قیمت آن حدود ٨میلیون و ٨٩٠هزار تومان در می‌آید.
گوشی آیفون ایکس اس در بازار جهانی حدود ٧٣٠ دلار است و در بازار تهران بین ١٨میلیون و ١٥٠ تا ١٨میلیون و ٧٥٠هزار تومان فروخته می‌شود. قیمت این گوشی با دلار ١٣هزار تومانی حدود ٩میلیون و ٤٩٠هزار تومان می‌شود که با ١٤درصد عوارض گمرکی و ریجستری حدود ١٠میلیون تومان درمی‌آید.
در حال حاضر قیمت جهانی گوشی سامسونگ نوت ٩ با بالاترین امکانات چیزی حدود ٧٠٠ دلار است و با عوارض گمرکی و ریجستری رقمی حدود ١٠میلیون و ٣٧٠هزار تومان قیمت آن می‌شود. این گوشی درحال حاضر در بازار ایران بین ١٤میلیون تا ١٤میلیون و ٧٠٠هزار تومان قیمت دارد.
البته خوب است که بدانید قیمت پایه هرگوشی در گمرک برای پرداختن عوارض و هزینه ریجستری بسیار پایین‌تر از قیمت‌های گفته شده است و نرخ عوارض و ریجستری موبایل برای واردکنندگان بسیار کمتر از عدد‌های گفته شده درمی‌آید. ضمن این‌که واردکنندگان درحال حاضر موبایل را با دلار حدود ٨هزار تومانی نیمایی وارد می‌کنند.
منبع: روزنامه شهروند
انتهای پیام/
