به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، پل پیلار از متفکرانی است که هم سابقه کار علمی و دانشگاهی دارد و هم مسئولیت‌های اجرایی در سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی امریکا داشته و دارد. او لیسانس خود را از دانشگاه آکسفورد و پرینستون و درجه دکتری را از دانشگاه پرینستون اخذ کرده است.

پیلار هم‌اکنون استاد دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت‌های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آن‌ها می‌توان به ریاست واحد تحلیل عملیات‌های سازمان جاسوسی سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. او پیش از پیوستن به سیا افسر ذخیره ارتش آمریکا در جنگ ویتنام بود.

او از سال ۱۹۷۷ تا سال ۲۰۰۵ میلادی در سازمان سیا حضور داشت و طی سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ نیز دستیار اجرایی رئیس وقت سازمان سیا (ویلیام وبستر) بود.

پیلار عضو اندیشکده مطرح امریکایی بروکینگز نیز هست. او در مرکز اطلاعات و امنیت قرن ۲۱ این اندیشکده حضور دارد و از نویسندگان نشریه مطرح «نشنال اینترست» است. پیلار همچنین سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.

آنچه در ادامه می‌آید گفتگوی اختصاصی باشگاه خبرنگاران جوان با او درباره طرح «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه در خصوص برجام است.

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه چه هدفی را از میانجی‌گری در روابط ایران و آمریکا دنبال می‌کند؟ آیا تلاش‌های میانجی‌گرانه فرانسه با همکاری آمریکا انجام می‌شود؟

پیلار: با توجه به رویکرد انزواگرایانه دولت فعلی در آمریکا و همچنین ناتوانی دیگر کشور‌های اروپایی برای ایفای نقش به دلایل مختلف، حال فرانسه نوعی نقش رهبری و محوری کشور‌های غربی را برای خودش در نظر گرفته است.

در این ارتباط هدف او در واقع حفظ توافق هسته‌ای و کاهش احتمال جنگ تمام عیار میان ایران و آمریکا در منطقه است و به همین دلیل بر روی ابتکارات سیاسی‌اش کار می‌کند. این که در این مرحله ما شاهد همکاری آمریکا در تهیه و انجام ابتکارات فرانسه باشیم، موضوعی غیرمحتمل است. اما ترامپ مواضع نرم و منعطفی را در خصوص مذاکره و گفتگو نشان داده و مشخص است که او هم متمایل به پذیرش نقش فرانسه و کمک‌های پاریس برای آغاز گفتگوهاست.

متعاقب سفر محمدجوادظریف به فرانسه و حضور در اجلاس گروه هفت (جی هفت) «امانوئل مکرون» اظهار امیدواری کرد که در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل ممکن است که ما شاهد ملاقات میان روسای جمهور ایران و آمریکا باشیم. آیا این اظهارات ناشی از نظرات شخصی مکرون است یا در نتیجه دیدار با ظریف صورت گرفته است؟

پیلار: درباره آن چه که در مذاکرات میان مکرون و ظریف مورد گفتگو قرار گرفته، ما فقط می‌توانیم حدس بزنیم، اما در مورد اظهارات مکرون به نظر می‌رسد این سخنان بیشتر ناشی از نظرات شخصی ماکرون است.

در عین حال باید توجه داشت ظریف اصراری به این سفر و حضور در نشست جی هفت نداشت، اگرچه او همزمان خود را آماده انتقادات در تهران هم کرده است.

رئیس جمهور فرانسه در جریان نشست مشترک با همتای آمریکایی خود، در ارتباط با انعقاد یک توافق جدید با ایران با مزایای اقتصادی بیشتر ابراز امیدواری کرد. در این شرایط به نظر می‌رسد که ماکرون با ترامپ درباره یک توافق جدید که شامل برنامه موشکی ایران و مسائل مرتبط با بند «غروب آفتاب در برجام» و همچنین نظارت بیشتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد، هم نظر است. از سوی دیگر با توجه به این که این موضوعات به عنوان خطوط قرمز برای ایران به شمار می‌روند، ارزیابی شما از هرگونه گفتگوی احتمالی میان آمریکا و ایران چیست؟

پیلار: ترامپ به دنبال یک توافق است که بتواند مدعی یک توافق بهتر از دوره اوباما با ایران شود. مکرون هم از این قصد ترامپ آگاه است و فهمیده که در این شرایط اگر از زبان ترامپ سخن گوید و مانند او شعار «توافق جدید» را سر دهد، لذا امکان جلب همکاری ترامپ بسیار محتمل است.

این البته به این معنا نیست که توافقات جدید متفاوت از برجام نخواهد بود. ترامپ تا کنون – از جمله در جریان توافق تجاری جدید آمریکای شمالی- نشان داده که او فقط متمایل به پذیرش یک توافق جدید، حتی با تغییرات اندک در مقایسه با توافقات پیشین است تا بتواند مدعی شود که موفق به انعقاد یک توافق بهتر و پرسودتر از قبل شده است.

به احتمال خیلی زیادی توافق جدید با ایران دارای تغییرات اندک و جزئی بویژه در بند «غروب در برجام» خواهد بود تا ترامپ با همین تغییرات اندک بتواند مدعی شود که یک توافق جدید را امضا کرده است. هیچ توافقی درباره محدودیت‌های موشکی صورت نخواهد گرفت، مگر این که یک توافق چندجانبه صورت گیرد که محدودیت‌های موشکی را شامل دیگر کشور‌های خاورمیانه مانند ایران کند.

پیشنهاد گفتگوی مستقیم با ایران می‌تواند به نفع کمپین ترامپ برای انتخاب مجدد در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ باشد. با این حال روحانی، رئیس جمهور ایران این پیشنهاد را رد و اعلام کرده که واشنگتن ابتدا باید تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. چه پیشنهادات و امتیازاتی ممکن است ایران را متقاعد کند و رضایت تهران را به دست آورد؟

پیلار: مشخص‌ترین امتیازی که در ابتدا می‌تواند از سوی دولت آمریکا ارائه شود، بازگرداندن معافیت‌ها برای خرید نفت ایران به چند کشوری است که طی چند ماه گذشته مشتریان عمده نفت ایران بوده‌اند.

بعید است که ترامپ همه تحریم‌های اعمال شده علیه ایران را قبل از هرگونه مذاکره‌ای لغو کند و دولت روحانی نیز احتمالا چنین تقاضایی برای لغو کامل تحریم‌ها  نخواهد داشت، اما برای پیشبرد وضعیت کنونی لازم است تا حداقل بخشی از این تحریم‌ها از طریق اعطای معافیت به خریداران عمده نفت ایران برداشته شود.

از آن‍جایی که ترامپ سابقه خوبی در معاملات و توافقات بین‌المللی ندارد، آیا توافقات احتمالی با آمریکا ضمانت اجرایی خواهد داشت؟ ضمن این که باید توجه داشته باشیم که ترامپ در حالی از توافق برجام خارج شد که این توافق براساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مورد تائید و تصویب قرار گرفته بود و اعضای شورای امنیت به آن رای داده بودند.

پیلار: هیچ راهی نیست که بتوان تضمینی بسیار سفت و محکم را برای توافقات ایجاد کرد. حتی توافقاتی هم که در قالب پیمان‌نامه‌ها شکل می‌گیرند، اغلب دارای بند‌هایی برای خروج هستند.

اما رهبران ایران باید از این موضوع آگاه باشند که اگر بتوانند از طریق مذاکره با ترامپ به یک توافق جدید درباه برنامه هسته‌ای دست یابند، این توافق دیگر مانند توافق دوران اوباما نیست که پس از امضای آن حزب اوباما در انتخابات باخت و از قدرت کنار رفت. حتی اگر دموکرات‌ها در انتخابات بعدی ریاست جمهوری آمریکا پیروز شوند، رئیس جمهور جدید آمریکا آن چه را که میان ایران و ترامپ امضا شده، نقض نخواهد کرد.

انتهای پیام/

گفت‌وگوی اختصاصی پل پیلار با باشگاه خبرنگاران جوان