به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، سران ایران، ترکیه و روسیه روز دوشنبه در آنکارا به منظور دست یابی به راه حلی غیر نظامی و مسالمت آمیز جهت خاتمه دادن به منازعه در سوریه تحت عنوان مذاکرات روند آستانه تشکیل جلسه دادند. این پنجمین دوره‌ای بود که مذاکرات دو و چند جانبه در سطح روسای جمهور سه کشور‌ با محوریت سوریه برگزار شد. اجلاس اخیر در ادامه رایزنی‌های دور قبل و پیگیری مصوبات آن بود .

اولین دور از مذاکرات سه‌جانبه آستانه در سطح سران نوامبر ۲۰۱۷ در شهر سوچی روسیه برگزار و در نخستین جلسه از آن اعلام شد که سه کشور به حفظ تمامیت ارضی و استقلال سوریه پایبند هستند و از معارضان دولت اسد خواستند که درگفت و گو‌های ملی این کشور شرکت کنند.

علاوه‌ بر این در حاشیه  اجلاس سران شرکت کننده در نشست کشورهای ضامن روند آستانه،  روز  یکشنبه  دستیار ارشد وزیر خارجه در امور ویژه سیاسی کشورمان، لاورنتیف نماینده ویژه پوتین در امور سوریه و اونال معاون وزیر خارجه ترکیه به رایزنی پرداختند و مذاکره کنندگان ارشد سه کشور ضامن روند آستانه هم در این نشست، پیش نویس بیانیه پایانی نشست سران سه کشور  را بررسی و نهایی کردند.

در نهایت سه طرف مذاکره، بیانیه ای را منتشر کرده اند که یکی از بندهای آن  بر ضرورت تسهیل بازگشت ایمن و داوطلبانه آوارگان و اشخاص بی خانمان شده داخلی به مناطق اصلی زندگی شان در سوریه همچنین اطمینان از حق بازگشت و حمایت از آنها تاکید دارد. در همین راستا هم  از جامعه بین المللی خواسته شاد تا کمکهای مناسبی برای اسکان مجدد و زندگی عادی آوراگان سوری فراهم کند.

در بخش دیگری از این بیانیه سران سه کشور بر آمادگی خود برای ادامه تعامل با تمامی طرف‌های ذی ربط شامل دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و دیگر آژانس‌های بین المللی تخصصی تاکید و توافق کردند تا هماهنگی‌های لازم در مورد ابتکارات خود برای برگزاری کنفرانس‌های بین المللی با موضوع کمک‌های بشردوستانه به سوریه و بازگشت پناهجویان سوری را محیا کنند.

بعد از نخستین دوراز مذاکرات روند آستانه،  سران سه کشور دیدار‌هایی را در آوریل سال ۲۰۱۸ در آنکارا، در سپتامبر ۲۰۱۸ در تهران و در فوریه ۲۰۱۹ در سوچی برگزار شد و اجلاس آنکارا که امروز برگزار می‌گردد درهمین راستا، آخرین ایستگاه این دور از دیدار هاست که سران سه کشور بار دیگر در مورد مسئله سوریه گرد هم آمدند و با گذشت پنج دور از رایزنی ها، کاهش تنش‌ها درسوریه نشان می‌دهد که مذاکرات آستانه  با تلاش کشور‌های منطقه به خصوص ایران   سودمند واقع شده است.

در اجلاس روند آستانه، بحث بر سر ضرورت پایان تحرکات تروریستی و تکفیری در سوریه، تحقق امنیت و ثباتی است که همه کشور‌های منطقه از آن سود می‌برند و سفر رئیس جمهور به آنکارا برای شرکت در اجلاس سه‌جانبه هم در همین راستا انجام می‌شود. سه کشور پیش‌تر در قالب اجلاس آستانه مذاکرات متعددی را انجام داده‌بودند که نتایج مطلوبی را به همراه داشت که از آن جمله می‌توان به طرح مباحثی مانند ایجاد مناطق عاری از تنش در سوریه، پیشبرد مجموع تحرکات سیاسی و نظامی اشاره کرد که تحقق هرکدام می‌تواند به تحرکات تروریستی پایان دهد.

درخصوص عملکرد ترکیه در سال‌های اخیر که بار‌ها تغییر کرده است. می‌توان گفت این کشور در آغاز اگرچه در صف معارضین قرار داشت، ولی به تدریج با توجه به اینکه حمایت‌های لازم را از آمریکا به دست نیاورد، سیاست خود را تغییر داد به نحوی که ما امروز شاهد هستی که در زمره‌ای از گروه‌های تروریستی شواهدی وجود داشته که آنکارا از این گروه‌ها حمایت می‌کند.

ترکیه در حال حاضر نه تنها حمایت‌ها را از سیاست‌های آمریکا کاهش داده، بلکه پای میز مذاکره آمده و دنبال الگوی‌های صلح آمیز و مذاکراتی برای آینده سوریه است؛ بنابراین یک تغییر نگرش و چرخه‌ای در سیاست آنکارا مشاهده می‌شود و این موضوع کمک قابل توجهی کرده است تا بخش مهمی از مسئله سوریه از طریق راه حل‌های غیر نظامی درمذاکرات سه جانبه آنکارا حل و فصل شود.

اهمیت مذاکرات روند آستانه این است که پیش از این در بحران‌ها و مناقشات مهم،  قدرت‌های غربی بودند که  تصمیماتی تعیین کننده اتخاذ می کردند و در جلسات مختلف دستیابی به راه حل حضور داشته و در واقع به نوعی میدان دار این نوع جلسات بودند ، اما در حال حاضر در رابطه با بحران سوریه شاهد آن هستیم که این روند تغییر کرده است و امروز دو کشور مهم منطقه یعنی ایران و ترکیه پای میز مذاکره هستند، د رضلع سوم آن روسیه قرار دارد و عملا نشست عاری از حضور کشور‌های غربی است که  این امر بیانگر آغاز روند جدیدی در سطح منطقه بوده و حاصل تداوم همکاری‌های درون منطقه‌ای بین بازیگران و عناصر مهم درمنطقه است؛ بنابراین نشست مذاکرات روند آستانه از این حیث مهم تلقی می‌شود که نشان دهنده توانایی قدرت‌های منطقه‌ای در حل و فصل مناقشات بدون مداخله غرب است.

رایزنی  ایران، روسیه و ترکیه، تلاشی برای سامان بخشی به آشفتگی سوریه

برخی رسانه ها از جمله رویترز مذاکرات آستانه را  تلاشی برای برقراری آتش بس پایدار در شمال غرب سوریه دانسته اند. در همین حال ارتش سوری به کمک نیروی هوایی روسیه، کنترل بیشتر سرزمین‌های از دست رفته در جنگ را به دست آورده اند، اما درگیری‌ها در شمال غربی سوریه همچنین خطر ایجاد موج مهاجرتی جدید را افزایش داده است. 

با این تفاسیر می توان گفت که اجلاس آنکارا محفلی برای گرد آمدن کشور‌هایی است که در جنگ سوریه با یکدیگر متحد بودند و بر منطقه ادلب تمرکز خواهند کرد که آخرین محل باقی مانده در دست شورشیانی است که در پی سرنگونی اسد هستند.

اردوغان پیشتر گفته بود اجلاس دوشنبه با هدف جلوگیری از مهاجرت‌ها از ادلب و برقراری آتش بس برای جلوگیری از کشته شدن غیرنظامیان انجام می‌شود. پیش بینی می‌شود پیش از برگزاری نشست سه جانبه، روسای جمهور سه کشور فوق دیدار‌های دوجانبه‌ای بایکدیگر داشته باشند.

صبح دوشنبه در نشست خبری مشترکی که میان سران سه کشور برگزار شد،  روسای جمهور  اعلام کردند‌ که درجهت کاهش درگیری ها در ادلب گفت‌وگو هایی انجام شده ولی با این وجود توافقی در این راستا انجام نشد. پیش از این هم آقای روحانی در سخنرانی خود در این اجلاس،  با حضور آمریکا در شرق فرات مخالفت کرده بود  و آن را "نامشروع" خوانده است.  او خواستار خروج نیروهای آمریکایی شده، همچنین تاکید کرد که  حضور نیروهای نظامی ایالات متحده در سوریه تمامیت ارضی این کشور  را به خطر می اندازد. در پایان طرف  های مذاکرات روند آستانه شب گذشته و همزمان با  پایان گرفتن  اجلاس بیانیه پایانی را قرائت کردند.

انتها ی پیام/

مذاکرات روند آستانه این بار درایستگاه آنکارا