شعیب بهمن  کارشناس و تحلیلگر مسائل بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره  عملکرد متناقض آنکارا مبنی برحضور در مذاکرات روند آستانه به عنوان یکی از طرف های عضو و تجاوز نظامی به خاک سوریه اظهار کرد: «مذاکرات روند آستانه» راه حلی است که در زمان شروع بحران سوریه، آنکارا بر آن تاکید و پافشاری می‌کرد. علاوه بر این در طول سال‌های گذشته همواره طرح ایجاد «منطقه حائل» یا ایجاد منطقه امن از سوی آنکارا ارائه شده بود، ولی با موافقت هیچ یک از متحدان ترکیه روبرو نشد.

او ادامه داد: در نتیجه این طرح را ترکیه نتوانست با رضایت و حمایت کشور‌های منطقه به ویژه کشور‌های غربی پیش ببرد، در حال حاضر قطعا اقدامی که ترکیه انجام داده است مغایر با مذاکرات آستانه و اساسا مغایر با یافتن هر نوع راه حل سیاسی برای بحران سوریه است. در شرایط فعلی اقدام ترکیه می‌تواند روند مخربی بر رایزنی‌های سیاسی و حل و فصل مسئله سوریه به واسطه راه‌های مسالمت آمیز داشته باشد.

او با اشاره به سکوت سازمان‌های بین الملل عنوان کرد: این مسئله از لحاظ حقوقی کاملا ابعاد مشخصی دارد، به این  معنا که از لحاظ حقوق و قواعد بین الملل اقدامی که ترکیه به آن دست زده است ، تجاوز آشکار به یک کشور مستقل محسوب می‌شود.

  بهمن با بیان اینکه اقدام اخیر آنکارا تجاوزی آشکار به حریم است، افزود اين اقدام از لحاظ حقوق بشری نیز منجر به کشتار انسان‌های بی گناه می‌شود، ولی واقعیت این است که در شورای امنیت سازمان ملل معادلات قدرت و تعاملات  کشور‌ها با یکدیگر است که تعیین کننده تصمیمات در این شورا می‌شود.

او توضيح داد: در نتیجه با توجه به روابطی که ترکیه با برخی از اعضای شورای امنیت وجود دارد و رایزنی‌هایی که در این خصوص انجام گرفت این شورا نتوانست بیانیه‌ای در این مورد صادر و به صورت همه جانبه‌ای اقدام آنکارا را محکوم کند ،در حقیقت کشور‌هایی که عضو شورای امنیت بوده اند همگی به طور متحد این اقدام ترکیه را محکوم و آن را خلاف موازین بین الملل اعلام کردند.

کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به ورود عناصر داعشی به اروپا در پی اقدام اخیر آنکارا عنوان کرد: درباره سرنوشت آینده زندانیان داعش و افرادی که در اردوگاه‌ها بودند تحلیل‌های جدی وجود دارد واقعیت این است که اگر تجاوز ترکیه به خاک سوریه منجر به آزاد شدن و گسیل شدن عناصر داعش به سمت قاره اروپا شود چند گزینه برای آن‌ها وجود خواهد داشت.

او تشریح کرد: اول احتمال این وجود دارد که این عناصر در داخل سوریه همچنان باقی بمانند و فعالیت خودشان را در نواحی مختلف سوریه ادامه دهند و دوم اینکه مناطقی که هم اکنون کانون درگیری و از نقاط کشمکش و تنش است مانند کشور‌هایی همچون لیبی و شمال آفریقا مهاجرت کنند و درآنجا فعالیت‌های مخرب خود را ادامه دهند یک گزینه دیگر هم وجود دارد و آن اینکه آن‌ها به سمت کشور‌های اروپایی روانه شوند و این سناریو قاعدتا بدترین سناریو برای کشور‌های غربی است و تا جایی که امکان داشته باشند سعی می‌کنند از وقوع آن جلوگیری کنند.

کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: رئیس جمهور ترکیه به صراحت اعلام کرده است که کشور‌های اروپایی اگر بخواهند در برابر اقدام ترکیه ایستادگی کنند و به مخالفت برخواسته در آن صورت آنکارا در اقدامی تلافی جویانه مرز‌های خود را به روی مهاجران باز می‌کند و اجازه می‌دهد گروه‌های زیادی از این مهاجران به سمت کشور‌های اروپایی حرکت کنند.در نتیجه این به عنوان یک کارت بازی و به نوعی کارت برنده در دست دولت ترکیه و رئیس جمهور این کشور قرار گرفته است و به نظر می‌رسد که نوع کنش و واکنش کشور‌های مختلف می‌تواند در آینده این گروه از اعضای داعش تاثیرگذار باشد.

بهمن با اشاره به مثلث استراتژیکی که شامل ادلب، حلب و حما می‌شود و ترکیه در صدد است این مناطق را به اشغال خود در بیاورد اظهار کرد: ترکیه طرحی دارد و این است که به موازات خطوط غربی خود با سوریه بتواند در عمق خاک این کشور پیشروی کند و این مناطق را تحت کنترل خود در بیاورد.

او ادامه داد: قاعدتا اگر آنكارا بخواهد پا را فراتر از این بگذارد با واکنش‌های بین الملل مواجه خواهد شد و عملا نمی‌تواند چنین طرحی را پیش ببرد به خصوص که درباره پیشبرد طرح کیلومتری هم این کشور با چالش‌های متعددی مواجه است و به راحتی نمی‌تواند طرح منطقه حائل را به اجرا دربیاورد؛ بنابراین طرح‌هایی که از سوی دولت این کشور عنوان می‌شود از روی بلند پروازی رئیس جمهور ترکیه ناشی می‌شود و یا عموما به دلیل تهدید‌ها افراد یا رسانه‌های مختلف عنوان می‌شود.

کارشناس مسائل بین الملل در تشریح سفر عمران خان به تهران و اهداف و دستاورد‌های این سفر همچنین گمانه زنی‌ها در خصوص میانجگری کردن  او میان تهران و ریاض توسط اسلام آباد، خاطر نشان کرد: در جریان این سفر هم مسائل دو جانبه مورد توجه قرار گرفته و هم مسائل منطقه‌ای در پایان مذاکرات قرار گرفته است پیش از این اعلام نیز شده بود که هم دولت آمریکا از پاکستان خواسته بود که به میانجی گری بپردازد و هم سعودی‌ها از مقامات پاکستانی خواسته بودند که این نقش را بر عهده بگیرد.

او ادامه داد: بنابراین با توجه به شرایطی که بر منطقه حاکم است و روابط مساعد و مطلوبی که اسلام آباد با طرف‌های درگیر در این تنش دارد قاعدتا می‌تواند بازیگر مهم و موثری در تحولات آتی در سطح منطقه‌ای باشد، ولی مسئله‌ای که نقش کشور‌هایی مانند پاکستان را یا پیشتر میانجی گران دیگری را که وجود داشته‌اند مانند فرانسه و ژاپن می‌تواند پررنگ کند یا نمی‌تواند مامویت آن‌ها را محقق و یا با چالش مواجه کند.

تحليلگر مسائل بين الملل در خاتمه یادآور شد: اینکه طرف‌های مقابل تا چه حد حاضرند انعطاف پذیر باشند و در نتیجه رویکرد طرف‌های مقابل و اینکه خواسته آنها چیست و چگونه می‌خواهند در زمینه مسائل منطقه‌ای نقش آفرینی کنند،  آیا همچنان بر مواضع پیشین خود هستند یا حاضرند رویکرد‌های خود را در قبال کشور‌های منطقه تغییر دهند؟ اینها موارد مهمی است حتی مهم‌تر از اینکه چه کسی یا چه کشوری  به عنوان میانجی در این میانه قرار بگیرد و اینکه بازیگران منطقه‌ای مانند ریاض و واشنگتن بخواهند مواضع پیشین خود را تغییر دهند.

انتهای پیام/