به گزارش حوزه فناوری گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، چهل‌ودومین قسمت از برنامه «چرخ» به گفت‌وگویی درباره جزییات نسل جدید لباس‌های فضایی اختصاص داشت. «میز فناوری» برنامه‌ی دوشنبه ۲۹ مهر، میزبان محمدرضا رضائی، کارشناس فناوری فضایی بود. 

در بخش اول این گفت‌وگو، رضائی درباره‌ی لباس‌های فضایی جدیدی که هفته‌ی گذشته در ناسا از آن‌ها رونمایی شد توضیح داد: ناسا از دو لباس فضایی جدید رونمایی کرده است؛ یک لباس برای راهپیمایی در ماه و یک لباس هم برای سفر به ماه و مریخ که در حین سفر می‌پوشند که به لباس فشار معروف هستند. وقتی فضانورد به فضا پرتاب می‌شود و از فضا به زمین بازمی‌گردد، این لباس به فضانورد کمک می‌کند از فشاری که به بدن‌شان وارد می‌شود، محافظت کند. در واقع این لباس از هر آنچه که هنگام پرتاب و بازگشت فضانوردان را مورد خطر قرار می‌دهد، مراقبت می‌کند.

از آپولو تا آرتمیس
این کارشناس فناوری فضایی در ادامه‌ی صحبت‌هایش به تفاوت نسل‌های مختلف لباس‌های فضایی و جزییات دیگری از لباس‌های پروژه‌ی آرتمیس پرداخت: «لباس‌های فضایی طی سال‌های گذشته بیشتر در ملاحظات ایمنی ارتقا پیدا کرده‌اند. وقتی لباس‌های نسل جدید را با لباس‌های نسل قدیم مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که سیستم‌هایی که ایمنی جان فضانورد را تامین می‌کنند، خیلی قوی‌تر و بهتر شده‌اند. به‌طور مثال فضانوردان آپولو خبر داده بودند که راه رفتن روی سطح ماه با آن لباس‌های قدیمی سختی‌هایی داشته و هنگام خم شدن دچار مشکل بودند یا خاک وارد لباس آن‌ها می‌شده اکنون این مشکلات اصلاح شده است.

این لباس‌ها سیستم پشتیبانی حیات اضافه هم دارد تا در شرایط اضطراری بتوانند از آن استفاده کنند. به‌طور کلی لباس‌های راهپیمایی برای وقتی است که فضانورد از فضاپیما خارج می‌شود؛ چه وقتی که در سطح سیارات قرار بگیرد، چه در فضای آزاد کیهانی. مهم‌ترین نکته بعد از ایمنی این است که فضانورد وقتی لباسش را می‌پوشد، احساس راحتی داشته باشد و بتواند راحت با آن کار کند. مثلا دستکشی که فضانورد‌ها می‌پوشند، آن‌قدر ضخامت دارد که وقتی می‌خواهند یک پیچ را ببندند، به زحمت در فضا می‌توانند این کار را انجام بدهد. لباس‌های راهپیمایی فضایی نسل جدید در سطح زمین جرمی بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم دارد.

بیشتر بخوانید: ویژگی های لباس فضانوردان که از آنها بی خبرید

لباس‌های آمریکایی سنگین است و روسی‌ها سبک
رضائی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بررسی تفاوت‌ لباس‌های فضایی آمریکایی و روسی گفت: وقتی یک فضانورد می‌خواهد لباس‌های فضایی آمریکایی را بپوشد، حتما یک نفر باید به او کمک کند، چون انعطاف‌پذیری کمتری دارد، ولی لباس‌هایی که روس‌ها استفاده می‌کنند، یک‌نفره هم می‌توان پوشید. چون اصل برنامه‌ی آن‌ها این بود که زمانی که می‌خواهند به ماه سفر کنند، یک نفر در سطح ماه فرود بیاید، پس آن فضانورد به تنهایی باید بتواند این لباس را بپوشد. درباره‌ی اندازه‌ی لباس‌ها هم باید گفت که قالب کلی لباس‌ها یکسان است، ولی برای هم‌سایز شدن با فضانوردان، لایه‌های داخلی را اندازه می‌کنند.

فضانوردانی که قد بلندی دارند، لباس‌های بهینه‌تری می‌پوشند. مثلا برای یکی از فضانوردان شاتل که یک متر و ۹۰ سانتی‌متر قد داشت، لباس اختصاصی طراحی کردند. معمولا لباس‌ها با اندازه‌ی آزاد هستند. هر فضانورد با لباس خودش به فضا می‌رود و با لباس خودش برمی‌گردد. اما در راهپیمایی فضایی این‌طوری نیست. در راهپیمایی‌ها دو سه لباس وجود دارد؛ لباس‌ها را می‌پوشند، ماموریت را انجام می‌دهند و برمی‌گردند. فضانورد‌هایی که در ایستگاه بین‌المللی هستند، هم استفاده از لباس‌های فضایی آمریکایی را آموزش می‌بینند، هم استفاده از لباس‌های روسی را.

یک ساعت راهپیمایی فضایی، چهار ساعت کار سخت

این کارشناس فناوری فضایی درباره‌ی لباس‌های راهپیمایی فضایی توضیح داد: این لباس معمولا برای ۸ ساعت هوا دارد، اما در راهپیمایی‌های فضایی سعی می‌کنند برنامه را شش ساعته در نظر بگیرند. فضانورد وقتی وارد فضای آزاد کیهانی می‌شود، عملا فشار جو وجود ندارد. اگر لباس راهپیمایی تن فضانورد نباشد، بلافاصله بدنش متلاشی می‌شود. این لباس تامین فشار را انجام و جان فضانورد را نجات می‌دهد. این لباس‌ها اکسیژن را هم تامین می‌کنند.

تشعشعات خطرناک کیهانی و خورشیدی در فضا می‌تواند بدن فضانوردان را در کسری از ثانیه نابود کند که این لباس از ورود این تشعشعات و برخورد آن‌ها به بدن فضانورد جلوگیری می‌کند. فضانورد در هنگام راهپیمایی فضایی خیلی عرق می‌کند، به خاطر همین یک‌سری لایه‌های جذبی وجود دارد که این عرق‌ها و رطوبت بدن را جذب می‌کند. داخل کلاه هم لوله‌ای از کوله‌پشتی وجود دارد که برای خوردن غذا و آب از آن استفاده می‌شود. هر یک ساعت راهپیمایی فضایی معادل چهار ساعت کار سخت روی زمین است.

او در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: حدود ۶۰ سال است که سفر‌های فضایی آغاز شده است. در مقایسه با تمدن انسانی، مثل دورانی است که انسان تازه از غار بیرون آمده! در نتیجه فضا هنوز برای بشر یک ناکجاآباد است و خیلی آن را نمی‌شناسد. به خاطر همین در ابتدای این فناوری‌های فضایی هستیم و قطعا در ۱۰۰-۲۰۰ سال آینده، تکنولوژی این روز‌ها را قبول نخواهیم داشت.

انتهای پیام/

نسل جدید لباس‌های فضایی