به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، نوک پیکان اعتراض انقلابیون ایران به سمت محمدرضا شاه پهلوی به دلیل فساد‌های مالی، اعتقادی و جنسی او بود که نهایتا فرهنگ ایرانی اسلامی و اقتصاد نوپا ایران را به سوی قهقرا سوق میداد. شاه ایران که دوبار به واسطه قدرت‌های بزرگ به اریکه سلطنت تکیه زده بود، بیش از مردم ایران خود را مدیون نظام‌های استعماری و امپریالیستی می‌دانست با مطالعه درباره زندگی شاه معدوم به این نتیجه می‌رسیم که وی بیشتر به جای سلطنت نقش یک دلال برای فروش نفت و ذخایر معدنی ایران و یک واسطه برای خرید تسلیحات نظامی و کالا‌های لوکس وارداتی را ایفا می‌کرده است.

این رفتارغیر توسعه‌ای محمدرضا که در پوشش انقلاب سفید انجام می‌شد به عنوان پاشنه آشیل وی ضربات سختی بر پیکره حکومت بی دوام او زد. او برای حفظ سلطنت خود نظام پلیسی وحشتناکی را با تکیه بر ساواک و تاسیس نهاد‌های همچون دفتر ویژه اطلاعات شکل گرفته بود تقویت کرد، اما حاصلی، چون فروپاشی حکومت دیکتاتوری اش نداشت.

در چند سال اخیر شبکه‌های فارسی زبان وابسته به دستگاه‌های اطلاعاتی کشور‌های استعماری و مرتجع منطقه سعی در تطهیر ۳۷ سال حکومت ظالمانه محمدرضا شاه دارند. این شبکه‌ها با ترفند‌های رسانه‌ای روایت جدیدی و غیر معقول از محمدرضا پهلوی ساخته اند که باور پذیری آن برای نسل جوان بی اطلاع بسیار زیاد است. از این رو ضرورت دارد جامعه نخبه کشور با مطالعه آثار دست اولی درباره زمینه‌های ایجاد انقلاب اسلامی سواد تاریخی خود را درباره جنایت ها، خیانت‌ها و خبائث خاندان پهلوی علی خصوص شاه و خواهر دوقلوش اشرف افزایش دهند.

متاسفانه شیوه تاریخ نگاری درباره انقلاب اسلامی به گونه‌ای است که منبع اکثر متون، کتاب ها، تحقیقات، پایان نامه‌ها و مقالات درباره دوره پهلوی از عناصر وابسته به این خاندان است تا جایی که مراجع عمومی و رسمی بیشتر از این منابع استفاده می‌کنند. این خلع به واسطه کم کاری و عدم تمرکز به روایت انقلابیون و مخالفین حکومت شاه است.

روایت‌های مختلفی درباره شاه ایران و انقلاب اسلامی نگاشته شده که ۱۱ کتاب منتخب جهت آشنایی علاقه‌مندان به تاریخ معرفی می‌شود.

کتاب‌های معرفی شده راوی مناسبی از اتفاقات دوران حکومت و تبعید محمدرضا پهلوی و مواجهه او با عناصر انقلاب می‌باشد، سه کتاب خاطرات اسدالله اعلم، از کاخ شاه تا زندان اوین، پس از سقوط توسط عناصر وابسته به خاندان سلطنت نگارش یافته است، آخرین سفر شاه، شکست شاهانه، شاهنشاه و ایرانیان چه رویایی در سر دارند؟ حاصل تلاش اندیشمندان و خبرنگاران خارجی درباره انقلاب ایران می‌باشد و بقیه متون تاریخ نگاری‌های برگزیده که شامل روایت ها، خاطرات، رمان و اثرات تاریخ پژوهی محققین ایرانی است.

خاطرات اسدالله اعلم

یادداشت‌های عَلَم کتابی است شامل یادداشت‌های اسدالله علم وزیر دربار محمد رضا شاه در ثلث سوم حکومت او. این کتاب که تا کنون هفت جلد از آن به فارسی منتشر شده در دو جلد نیز به‌طور خلاصه به انگلیسی منتشر شده‌است.

یادداشت‌های علم اهمیت تاریخی دارد؛ چون علم تنها کسی در حکومت پهلوی بوده که یادداشت‌های خود را به یادگار نهاده‌است. همچنین وی اغلب اوقات خود را با شاه می‌گذراند؛ چه در سفر‌های تفریحی چه سیاسی. نقش وی در تصمیم‌گیری‌های شاه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار بود. چنان‌که خود او چندین بار نیز به این نکته در یادداشت‌های خود اشاره کرده‌است.

از کاخ شاه تا زندان اوین

خاطرات احسان نراقی مشاور فرح پهلوی است. وی به گفته خویش در سال آخر حیات رژیم پهلوی هشت مرتبه با شاه دیدار و گفتگو می‌کند. در قسمت اول کتاب از کاخ شاه تا زندان اوین دلیل ملاقات‌ها و گفتگو‌های خود با شاه را سعی در مجاب ساختن شاه دربارهٔ اقدام به پاره‌ای اصلاحات و گردن نهادن به قانون اساسی می‌داند و در ضمن آن به گوشزد نمودن نقاط ضعف رژیم در زمینه‌های عدم شناخت صحیح جامعه و نیرو‌های تشکیل‌دهندهٔ آن به ویژه قدرت و نفوذ روحانیت، ترویج فرنگی‌مآبی، فقدان فضای باز سیاسی، دادن امتیاز‌های گوناگون به غربی‌ها، حیف و میل بیت‌المال در اموری همچون جشن‌های دو هزار و پانصد ساله، گسترش فساد و رشوه‌خواری در اطرافیان شاه و بنیاد پهلوی و… می‌داند.

پس از سقوط

کتاب “پس از سقوط” سرگذشت خاندان پهلوی در دوران آوارگی است، این کتاب، خاطرات احمدعلی مسعود انصاری از خویشاوندان فرح دیبا و دوست نزدیک و مشاور مالی رضا پهلوی ـ پسر شاه معدوم ـ است، که اختلاف مالی وی و ولیعهد سابق ایران در مطبوعات غرب بازتاب یافت. شدت این درگیری تا بدان حد بود که رضا پهلوی برای پیشبرد دعوی خود در دادگاه فدرال آمریکا مجبور به انکار ملیت ایرانی خود شد و این امر بحث‌های شدیدی را در محافل وابستگان رژیم گذشته در اروپا و آمریکا برانگیخت. افشاگری‌ها درباره فساد مالی، اعتقادی و جنسی دنباله‌های خاندان پهلوی از منبع دست اول در این کتاب است که عمق فاجعه در این خاندان را نشان میدهد.

انقلاب اسلامی (زمینه ها، چگونگی و چرایی) - دوره پنج جلدی

این اثر به بررسی ۱۴ قرن تلاش تشیع از بدو تاریخ تا انقلاب اسلامی پرداخته است. روح الله حسینیان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در مجلد اول این مجموعه با نام “۱۴ قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه” از بدو پیدایش تشیع تا برافتادن رضاخان را توصیف و تحلیل کرده است.

وی از مجلد دوم تا پنجم با عناوین، “۲۰ سال تکاپوی اسلام شیعی”، “۳ سال ستیز مرجعیت شیعه”، “۱۴ سال رقابت ایدئولوژیک شیعه” و “یکسال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه” نیز رخداد‌های پس از سقوط رضاشاه، نهضت امام خمینی (ره) در سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳، رخداد‌های پس از تبعید امام (ره) تا بهمن ۱۳۵۶ و پیروزی انقلاب اسلامی (بهمن ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷) را بررسی کرده است. این دوره پنج جلدی منبع خوبی برای مطالعات تاریخی است

آخرین تلاش‌ها در آخرین روز‌ها

آخرین تلاش‌ها در آخرین روز‌ها (مطالبی ناگفته پیرامون انقلاب اسلامی ایران) عنوان کتابی است از ابراهیم یزدی رئیس فقید نهضت آزادی و از اعضای دولت موقت بازرگان که روند تکوین و پیروزی انقلاب۵۷ را مورد بررسی و تبیین قرار میدهد. نگاه لیبرال گرایانه به انقلاب اسلامی از ویژگی‌های این کتاب است. نویسنده از جریانی است که به دلیل سواد آکادمیک در آن دوره خود را رهبران آینده انقلاب ایران بدون تصور بر قانون اساسی اسلامی می‌دانستندو تلاش داشتند رهبران انقلاب به واسطه خدماتی که آن‌ها به انقلاب داشته اند تصمیم برای سرنوشت مردم با هژمونی غرب گرایانه به آن‌هاواگذار کنند.

تودرقاهره خواهی مرد

تو در قاهره خواهی مرد نام رمانی از حمیدرضا صدر که در این کتاب به دوگانگی شخصیت محمدرضا شاه و درون متزلزل و هراسانش پرداخته‌است. داستان از نوروز سال ۱۳۴۴ و سوء قصد به جان او آغاز شده و با فلش بک و فلش فوروارد گذشته و آینده او را روایت می‌کند. رخداد‌هایی که با جزئیات روایت شده‌اند برپایه مستندات کتابخانه ملی و کتابخانه مجلس هستند. این کتاب به علت عمق نگاه نویسنده از آثار برتر درباره زندگی محمدرضا پهلوی است.

ایران بین دوانقلاب

یرواند آبراهامیان استاد ایرانی‌الاصلِ در کتاب “ایران بین دوانقلاب” به تحلیل تأثیرات متقابل سازمان‌های سیاسی و نیرو‌های اجتماعی ایران از سده‌ی نوزدهم میلادی تا انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ می‌پردازد. نیرو‌های اجتماعی را به «گروه‌های قومی» و «طبقات اجتماعی» تقسیم می‌کند و با توجه به دستاورد‌های جامعه‌شناسان تأثیرات نظام‌های سیاسی بر نظام‌های اجتماعی را بررسی می‌کند. آبراهامیان کارش را با تبیین ساختار اجتماعی سیاسی دوره‌ی قاجار و علل و پیامد‌های انقلاب مشروطیت آغاز می‌کند، با بررسی دوره‌ی رضاشاه و سقوط او و سال‌های بحرانی شهریور ۲۰ تا مرداد ۱۳۳۲ ادامه می‌دهد و بر این دوره، به‌ویژه تأثیر و تأثر‌های نیرو‌های سیاسی، تأکید می‌کند، سال‌های پس از کودتا را تا آستانه‌ی انقلاب اسلامی به انگیزه‌ی ریشه‌یابی علل وقوع انقلاب و نیرو‌های مؤثر در آن از نظر می‌گذراند و اهم حوادث و نیرو‌های سیاسی و اجتماعیِ مؤثر این دوره را تجزیه و تحلیل می‌کند و این‌گونه نتیجه می‌گیرد که علت وقوع انقلاب توسعه‌ی ناهمگونی بود که رژیم محمدرضاشاه، خواه ناخواه، درپیش گرفته بود. آبراهامیان با بررسی نقش مهم اسلام و نیز نقش تعیین‌کننده‌ی شخص امام‌خمینی (ره) در پیروزی انقلاب بررسی‌اش را به پایان می‌برد. بی‌گمان ایران بین دو انقلاب کتابی منحصر به‌فرد در بررسی تاریخ هفتادساله‌ی ایران است. آبراهامیان اندیشه‌های سوسیالیستس دارد و در برخی مواقع این نگاه بر آثار او تاثیر می‌گذارد.

شکست شاهانه

شکست شاهانه اثری است از پروفسور ماروین زونیس. است که تلاش دارد از دیدگاه روانشناختانه از شخصیت محمدرضا پهلوی از کودکی تا مرگ و بررسی رابطه این شخصیت با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران بپردازد

در این کتاب آمده است شاه به دلایل بسیار زیادی دچار نوعی از کمبود شخصیتی بوده که بر اساس آن فرد به دیگران وابسته می‌گردد. بر اساس ادعای نویسنده مهم‌ترین این دیگران عبارت بودند از رضاشاه، اشرف پهلوی، تاج الملوک مادر شاه، ارنست پرون، اسدالله علم و حسین فردوست (دوستان دوره کودکی)، فرح پهلوی، و در نهایت دولت آمریکا و در ادامه چنین نتیجه می‌گیرد که شاه در دوره انقلاب به هیچ‌یک از این سرچشمه‌های روانی دسترسی (و یا اعتماد) نداشته است. پدرش، ارنست پرون و علم پیش‌تر مرده بودند. اشرف در خارج از کشور بود. همسرش و فردوست کمتر مورد اعتماد بوده‌اند و سرانجام آمریکا دست از حمایت وی برداشته بوده است.

شاهنشاه

کتاب ”شاهنشاه“ اثر ریشارد کاپوشچینسکی روایت سال‌های آخر حکومت محمدرضا پهلوی در ایران است و وقایع اجتماعی و سیاسی دهه‌ی چهل و پنجاه قرن سیزدهم ایران را به تصویر می‌کشد. این نویسنده با توصیف فضای حاکم بر ایران مناسبات میان مردم و صاحبان قدرت دلایل شکل‌گیری انقلاب ۱۳۵۷ را واکاوی می‌کند. او در همان سال‌ها در ایران حضور و خود از این رویداد تاریخی در سده‌ی گذشته‌ی ایران تجربه‌ی نزدیک داشت. او با رفتن در میان مردم، صحبت با آن‌ها و زیر نظر گرفتن زندگی‌شان سعی در انتقال این برهه از تاریخ داشت. او باشخصیت‌های مختلف، مخالف و موافق گفتگو کرده است و حاصل تلاش‌هایش را در کتاب شاهنشاه به چاپ رسانده است.

کتاب شاهنشاه اثر خوبی برای اطلاع از فضای سقوط حکومت شاهنشاهی در ایران است، این کتاب هم مانند هیچ کتاب دیگر مستندترین و کامل‌ترین اثر تاریخی درباره‌ی آن زمان نیست.

آخرین سفر شاه

«آخرین سفر شاه» اثر ویلیام شوکراس یکی از جالب‌ترین و مستندترین کتاب‌هایی است که تاکنون در باره مسائل سال‌های آخر رژیم شاه، جریان‌های دوران انقلاب اسلامی، زندگی شاه در تبعید، سیر بیماری او، جنجال معالجه اش توسط پزشکان مختلف، چگونگی مرگ وی، به رشته تحریر درآمده است.

”شوکراس“ در این کتاب یک پیام اصلی برای خواننده دارد و صریحاً این مفهوم را القا می‌کند که در ماجرای سرنگونی شاه و رژیم سلطنتی، خود او بیشتر از همه مقصر بوده است.

ایرانیان چه رویایی در سر دارند؟

“ایرانیان چه رویایی در سر دارند؟ ” اثری از میشل فوگو است. با توجه به دانش گسترده و عمیق فوکو، تحلیلِ وی در این کتاب، ناظر بر پرسشی عمیق نسبت به ماهیت حیرت‌آمیز انقلاب اسلامی برای غرب است. تعابیری نظیر اینکه «نظام حقیقت آنان، با نظام حقیقت ما یکی نیست» یا «اسلام در سال ۱۹۷۸ افیون مردم نبوده است، دقیقتا روح یک جهان بی‌روح بوده است»، نشان از عمق دیدگاه فوکو دربارۀ انقلاب اسلامی ایران دارد.

منبع: فارس

انتهای پیام/