به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،  از زمانی که تهران پایتخت سلسله قاجار شد، علاوه بر روش‌های سنتی که از گذشته برای اداره شهر‌ها وجود داشت، حاکمان و کلانتران شهر هم وظایفی بر عهده گرفتند که از آن دست می‌توان به نظافت معابر، جلوگیری از تجاوز و تخلف و فریب در کسب اشاره کرد که در حیطه تکالیف کنونی شهرداری‌ها قرار گرفت.

پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان، به واسطه آشنایی آن‌ها با اصول تقسیم کار و روند اداره شهر در جوامع غربی تصمیم بر آن شد طبق ضوابط خاصی به ساماندهی اوضاع شهر تهران پرداخته شود.

طرح ایجاد سازمان بلدیه پس از استعفای میرزا نصرالله خان مشیرالدوله به عنوان رئیس نخستین کابینه قانونی در تاریخ ۲۹ اسفند سال ۱۲۸۵ هجری قمری در مجلس اول مطرح شد.

هدف از تأسیس بلدیه حفظ منافع شهر‌ها و برآورده کردن خواسته شهرنشینان مثل اداره کردن اموال منقول و غیر منقول، نگهداشت سرمایه‌های متعلق به شهر، ایجاد تسهیلاتی برای دسترسی آسان مردم به مواد غذایی، تمییز نگه داشتن کوچه‌ها و میادین بود.

انجمن بلدیه دارای اختیارات گسترده‌ای در امور شهری بود.

بر اساس مصوبه مجلس مقرر شد تا نظام‌ نامه بلدیه تدوین و جزوه‌ای با موضوع وظایف بلدیه و مأموران و محدوده فعالیت و اختیارات آن تنظیم شود که به نظام‌ نامه بلدیه معروف شد که پنج فصل و ۱۰۸ ماده داشت.

این قانون که ترجمه و اقتباس از قوانین شهرداری‌های فرانسه و بلژیک بود بعد‌ها پایه و اساس شکل گیری شهرداری در تهران شد.

این نظام‌ نامه در سال ۱۳۲۵ قمری به تصویب نمایندگان مجلس رسید و نامگذاری بسیاری از خیابان‌ها و کوچه‌های شهر و حتی شماره گذاری خانه‌ها و دکان‌ها را به دنبال داشت.

از دیگر اقدام‌ها تأمین روشنایی چند خیابان شهر در شب‌ها و رساندن آب آشامیدنی به خانه‌ها با گاری‌های بشکه دار، نظافت و آب پاشی خیابان‌ها بود.

عزل و نصب‌های پیاپی شهرداران که از سال‌های اولیه بعد از شهریور ۱۳۲۰ شروع شده بود در سال‌های بعد نیز همچنان ادامه یافت که اسامی‌ این شهرداران به ترتیب عبارتند از نصرالله امینی، سید محسن نصر، سرتیپ محمد علی صفاری، نصرت‌الله منتصر، سرلشکر محمد دولو، موسی مهام، ناصر ذوالفقاری، فتح الله فرود، احمد نفیسی، مصطفی قلی رام، محمد خلعتبری، حسام‌الدین دولت آبادی، محمد مهران، مهدی نامدار، ارسلان خلعتبری، علی اکبر توانا، ضیاء‌الدین شادمان، تقی سرلک، محمد سجادی، سید مهدی عماد السلطنه، فضل‌الله بهرامی، عباسقلی گلشائیان، غلام‌حسین ابتهاج، محمود نریمان، مهدی مشایخی، منوچهر پیروز، جواد شهرستانی و غلامرضا نیک‌پی که از جمله شهردارانی است که بیشترین طول دوره ریاست را در شهرداری تا قبل از انقلاب داشته است.

با پیروزی انقلاب اسلامی بیشتر از آن که بحث بر سر تقلید قانون شهرداری‌ها باشد، بحث بر سر تدوینی قانونی برای تشکیل شورا‌ها بود که با آن ساختار شهرداری هم متحول شد و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز چهاردهم تیرماه برای نخستین بار، روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در سالنامه رسمی کشور درج شد.

شهرداران پس از انقلاب

محمد توسلی اولین شهردار تهران بود که از تاریخ هفتم اسفند ماه ۵۷ تا سوم دی ماه سال ۵۹ به مدت ۲۴ ماه شهردار تهران بود که از سمت خود کناره گیری کرد.

پس از کناره گیری توسلی، سید رضا زواره‌ای به عنوان سرپرست از تاریخ سوم دی ماه سال ۵۹ تا بیست و چهارم دی ماه ۵۹ به مدت ۲ هفته بر مسند شهرداری تهران نشست.

مهم‌ترین باور و عقیده مدیریتی زواره‌ای مخالفت با ساخت بزرگراه و مترو بود؛ او اعتقاد داشت تا زمانی که بارش یک برف موجب نارضایتی شهروندان می‌شود، انصاف نیست به سمت ساخت بزرگراه برویم.

پس از دوره مدیریتی دو هفته‌ای زواره‌ای بر شهرداری تهران کمال الدین نیک روش شهردار تهران شد.

نیک روش از تاریخ ۲۴ دی ماه ۵۹ تا ۱۶ شهریور ۶۰ شهردار تهران بود و کلیدی‌ترین صحبت نیک روش نارضایتی از هزینه کرد تمام وجوه در تهران بود.

غلامحسین دلجو پس از نیک روش بر مسند شهرداری تهران نشست که از ۱۶ شهریور ماه ۶۰ تا ۲۲ مهرماه ۶۱ کلید دار شهرداری تهران بود، از مهم‌ترین وعده‌های دلجو انتقال تمامی انبار‌های خصوصی و عمومی از شهر تهران به خارج بود.

محمد کاظم سیفیان دیگر شهردار تهران بود که از تاریخ ۲۲ مهرماه ۶۱ تا تاریخ ۲ شهریور ماه ۶۲ بر این مسند تکیه زد.

پس از سیفیان حسین بنکدار سرپرست شهرداری تهران شد که از تاریخ ۲ شهریور ۶۲ تا دی ماه ۶۲ مسئولیت نهاد شهرداری تهران را به مدت ۴ ماه بر عهده داشت.

محمد نبی حبیبی هفتمین شهردار تهران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که از دی ماه ۶۲ تا آذر ماه ۶۶ مسئولیت شهرداری تهران را به عهده گرفت.

حبیبی ۴ سال شهردار تهران بود که به دلیل سیل مرگبار تجریش که به جان باختن ۱۶۷ نفر منجر شد، از سوی وزیر وقت کشور برکنار شد.

از سابقه مدیریتی حبیبی می‌توان به قائم مقامی رئیس بنیاد مستضعفان، رئیس ستاد اقامه نماز جمعه تهران، فعالیت در سازمان هواپیمایی کشور اشاره کرد.

پس از برکناری حبیبی، سید مرتضی طباطبایی از آذر ۶۶ تا اسفند ۶۸ به مدت ۱۶ ماه بر مسند شهرداری تهران نشست و پس از آن جای خود را به غلامحسین کرباسچی داد.

دوره شهرداری غلامحسین کرباسچی را می‌توان یکی از جنجالی‌ترین دوره‌های نهاد شهرداری دانست.

کرباسچی از سال ۶۸ تا سال ۷۷ شهردار تهران بود که ماحصل ۹ سال فعالیت او‌ در شهرداری تهران پاسخگویی به اتهامات مالی در دادگاهی به ریاست غلامحسین محسنی اژه‌ای بود.

کرباسچی به اتهام سوء استفاده مالی از منابع شهرداری تهران به ۳ سال زندان و محرومیت از تصدی پست‌های مدیریتی محکوم شد.

با تشکیل نهاد شورا‌ها انتخاب شهردار در حیطه وظایف این نهاد تعریف شد و در اولین دوره فعالیت شورای شهر تهران در سال ۷۸ مرتضی الویری به عنوان شهردار تهران انتخاب شد که این انتخاب در ادامه به استیضاح او از سوی شورای شهر تهران منجر شد.

الویری از تاریخ ۱۲ خرداد ۷۸ تا ۳۰ بهمن ۸۰ بر مسند شهرداری تهران تکیه زد و در ۳۲ ماه مدت فعالیت خود در شهرداری تهران به دلیل اختلاف شدید با اعضای شورای اول شهر تهران استعفا کرد.

پس از الویری محمد حقانی از تاریخ ۳۰ بهمن ۸۰ تا ۱۳ اسفند ۸۰ به عنوان سرپرست در شهرداری تهران مشغول به فعالیت شد که پس از آن نوبت به فعالیت و تصدی گری محمد حسین ملک مدنی بر شهرداری تهران رسید.

از ملک مدنی به عنوان شهردار هلی کوپتر سوار نام برده می‌شود که برای تردد از شهر از این وسیله استفاده می‌کرد.

دوره ملک مدنی نیز یکی از دوره‌های پر چالش مدیریت شهری بود تا جایی که اعضای شورای شهر در مخالفت با فعالیت ملک مدنی در جلسه شورای شهر تهران حاضر نمی‌شدند تا جلسه از اکثریت بیوفتد تا تشکیل نشود.

پس از ملک مدنی نوبت به فعالیت محمد حسین مقیمی در شهرداری تهران رسید که از تاریخ ۳۰ دی ماه سال ۸۱ تا تاریخ ۳۰ اردیبهشت ماه ۸۲ در این سمت مشغول به فعالیت بود.

مقیمی یکی از چهره‌های نزدیک به اصلاح طلبان بود.

در دوره دوم شورای شهر تهران نوبت به تصدی گری محمود احمدی نژاد بر شهرداری تهران رسید که از تاریخ ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۸۲ تا تاریخ ۷ تیر ۸۴ در شهرداری تهران مسئولیت داشت.

تشکیل نمایشگاه سالانه عطر سیب برای تأمین مایحتاج تکایا و مساجد یکی از اقدام‌های شهرداری تهران در زمان تصدی گری احمدی نژاد بود.

پس از احمدی نژاد علی سعیدلو یکی از نزدیکان او از تاریخ ۷ تیر ماه ۸۴ تا تاریخ ۲۸ شهریور ماه ۸۴ سرپرست شهرداری تهران شد، سعیدلو در زمان شهرداری احمدی نژاد در سمت معاونت مالی اداری شهرداری مشغول به فعالیت بود.

طولانی‌ترین دوره تصدی گری شهرداری تهران مربوط به دوره سوم و چهارم شورای شهر تهران بود که محمد باقر قالیباف از تاریخ ۲۸ شهریور ماه ۸۴ تا تاریخ ۱ شهریور ۹۶ به مدت ۱۲ سال مسند دار این سمت بود.

با روی کار آمدن اصلاح طلبان در شورای شهر پنجم مصطفی سلیمی تا تاریخ ۵ شهریور ماه ۹۶ سرپرست شهرداری تهران شد و پس از آن محمد علی نجفی از تاریخ ۵ شهریور ماه ۹۶ تا تاریخ ۲۱ فروردین ماه ۹۷ بر مسند شهرداری تهران نشست.

دوره فعالیت نجفی در شهرداری تهران یکی از دوره‌های داغ شهرداری تهران بود که با توجه به حواشی موجود پیرامون نجفی شورای شهر پنجم مجبور به پذیرفتن استعفای نجفی شد.

پس از استعفای نجفی سمیع الله حسینی مکارم از تاریخ ۲۱ فروردین ماه ۹۷ تا تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه ۹۷ سرپرست شهرداری تهران شد.

پس از پایان دوره سرپرستی مکارم محمد علی افشانی شهردار تهران شد که عمر مدیریت او بر شهرداری تهران تنها از تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه ۹۷ تا ۲۶ آبان ماه سال ۹۷ بود که به دلیل قانون منع به کارگیری بازنشستگان استعفا داد.

در نهایت نوبت به پیروز حناچی رسید که پس از سرپرستی کوتاه مدت بر مسند شهرداری تهران از ۷ آذر ماه ۹۷ تا به امروز شهردار تهران باشد.

بیشتر بخوانید

• دو طرفه شدن زیر گذر استاد معین نتیجه کار کارشناسی
• دپو شاخ و برگ علت آتش سوزی ضلع شمالی بازار گل ابوذر
• نقش وزارت بهداشت در صدور مجوز فعالیت پزشکی در پهنه مسکونی
• توجه به ایمنی ساختمان‌ها مناسبتی است

انتهای پیام/