به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمتهایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند.
از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم میپرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر از مفسران قرآن کریم میپردازیم.
این سوره مؤمنان را به جهاد در راه خدا دعوت و ترغیب و دین اسلام را به نوری درخشان تشبیه میکند که کافران و اهل کتاب میخواهند آن را خاموش کنند؛ اما خداوند آن را کامل میکند و بر هر دینی غلبه میدهد، اگرچه کافران و مشرکان خوش ندارند. در ادامه سوره آمده است که محمد (ص) پیامبری از سوی خداست و عیسی بن مریم (ع) بنیاسرائیل را به آمدن او بشارت داده است. پس بر مؤمنان است که از محمد (ص) پیروی کنند و با جهاد، خدا را یاری رسانند و هرگز آنچه را که عمل نمیکنند به دیگران نگویند و اگر وعده میدهند، در آن تخلف نکنند؛ چرا که این اعمال موجب خشم خدا و آزار پیامبرند.
بیشتر بخوانید
در روایتی از امام محمد باقر (ع) آمده است: هر کس سوره صف را قرائت نماید و آن را در نمازهای واجب و مستحب خود همیشه بخواند، خداوند او را همراه با فرشتگان و پیامبران الهی در یک «صف» قرار خواهد داد.
ایمنی در سفر
رسول خدا (ص) میفرمایند: هر کس در سفرهایش بر قرائت سوره صف مداومت ورزد خداوند او را حفظ میکند و از خطرات دزد و راهزن در امان است تا به خانه اش برگردد.
فایل صوتی تلاوت سوره صّف با صدای ابوبکر شاطری
عمل نکردن به گفتار، گاهی به خاطر ناتوانی است و گاهی از روی بی اعتنایی که این مورد توبیخ است. عالم بی عمل، به درخت بی ثمر، ابر بی باران، نهر بی آب، زنبور بدون عسل، سوزن بدون نخ و الاغی که کتاب حمل میکند، تشبیه شده است.
خداوند، کیفر و پاداش را بر اساس عدل و حکمت خود و عملکرد انسان قرار میدهد. او از طریق عقل و فطرت و فرستادن پیامبران مردم را هدایت میکند، هر کس هدایت را پذیرفت، بر هدایتش میافزاید: «وَ الَّذِینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدیً» و هر کس با علم و اراده، راه انحراف را انتخاب کند، خداوند او را رها میکند. «زاغُوا أَزاغَ اللّهُ»
یکی دیگر از آزارهایی که پیامبر اسلام میدید، سستی بعضی از مسلمانان برای جهاد بود که میگفتند: «إِنَّ بُیُوتَنا عَوْرَهٌ»؛ خانههای ما حفاظ ندارد، «لا تَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ»؛ هوا گرم است، «بَعُدَتْ عَلَیْهِمُ الشُّقَّهُ»؛ راه دور است، «وَ لا تَفْتِنِّی أَلا فِی الْفِتْنَهِ سَقَطُوا»؛ با شرکت در جنگ تبوک ممکن است نگاه ما به دختران و زنان رومی بیفتد و گرفتار شویم، اسلحه و امکانات کم است.
بدون شک آنچه امروز در دست یهودیان و مسیحیان به نام تورات و انجیل قرار دارد، کتابهای نازل شده بر پیامبران بزرگ خدا، حضرت موسی و حضرت مسیح علیهما السلام نیست، بلکه مجموعهای از کتابهایی است که به وسیله یاران آنها یا افرادی که بعد از آنها متولّد شده اند، تألیف شده است. یک مطالعه اجمالی در این کتابها گواه زنده این مدّعاست و خود یهودیان و مسیحیان نیز ادّعایی بیش از این ندارند.
البتّه شک نیست که قسمتی از تعلیمات موسی و عیسی و محتوای کتابهای آنها در ضمن گفتههای پیروانشان به این کتابها انتقال یافته است، به همین دلیل نمیتوان همه آنچه را که در عهد قدیم (تورات و کتابهای وابسته به آن) و عهد جدید (انجیل و کتابهای وابسته به آن) آمده است، انکار کرد، بلکه محتوای کتابهای فوق، مخلوطی از تعلیمات این دو پیامبر بزرگ خدا و افکار و اندیشههای دیگران است.
ظلم بر سه نوع است:ظلم به خود، ظلم به مردم و ظلم به مکتب و از این میان، ظلم به دین و مکتب، مهمّترین و بزرگترین نوع ظلم است.
تاریخ اسلام، تحقق آیه هشتم سوره صف را به اثبات رسانده است، زیرا با این که دشمن از طریقِ استهزا و اذیّت و شکنجه، محاصره اقتصادی و اجتماعی، تحمیل جنگ ها، توطئههای داخلی منافقان، ایجاد تفرقه میان مسلمانان، به راه انداختن جنگهای صلیبی، ترویج فحشا و منکرات، استعمار نظامی و سیاسی لحظهای کوتاهی نکرده، ولی اسلام روز به روز توسعه پیدا کرده است.
غلبه دین اسلام بر سایر ادیان وعده داده شد، ولی تحقق این وعده سه شرط لازم دارد:
الف) قانون کامل و جهانی که همان قرآن است، نوری که خداوند آن را کامل کرده و هیچ کس قدرت خاموش کردنش را ندارد.
ب) وجود رهبر معصوم که حضرت مهدی، بقیّه اللّه و ذخیره الهی است.
ج) آمادگی مردم که در این آیه مطرح شده است.
دنیا، تجارت خانه اولیای الهی است: «الدنیا متجر اولیاء الله»؛ جالب آن که حضرت علی علیه السلام این سخن را به کسی فرمود که از دنیا بدگویی میکرد.
«حواریون» به یاران خاص حضرت عیسی گفته میشود که دوازده نفر بودند و نامشان در انجیلهای کنونی ذکر شده است. ریشهی این کلمه از «حور» به معنای شستن و سفید کردن است و به خاطر پوشیدن لباسهای سفید و داشتن قلبهای پاک و یا این که هم خود باطنی پاک داشتند و هم دیگران را دعوت به پاکی میکردند، این واژه دربارهی آنان بکار رفته است.
امام صادق (ع) فرمودند:شیعیان ما حواریّون ما هستند، حواریّون عیسی علیه السلام او را در برابر دشمنان و یهود یاری نکردند، ولی شیعیان، ما را یاری میکنند و در راه ما شهید یا شکنجه و تبعید میشوند. خداوند در برابر این همه سختی که به خاطر ما میکشند، پاداش نیکو به آنان عطا کند. «ینصروننا و یقاتلون دوننا و یحرقون و یعذبون و یشردون فی البلاد جزءاهم الله عنا خیرا»
۱- ایمان باید با عمل و صداقت همراه باشد وگرنه مستحقّ سرزنش و توبیخ است.
۲- قبل از این که انتقاد کنید، به بیان نقاط مثبت بپردازید. شما که ایمان دارید، چرا عمل نمیکنید؟ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ... لِمَ ... لا تَفْعَلُونَ
۳- یکی از روشهای تربیت، توبیخ بجا و به موقع است. «لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ»
۴- وفای به عهد، واجب و خلف وعده، از گناهان کبیره است. «کَبُرَ مَقْتاً»
۵-چه زشت است که تمام هستی در حال تسبیح خداوند باشند، «سَبَّحَ لِلّهِ»، ولی انسان با سخنان بدون عمل، خداوند را به غضب آورد. «کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّهِ»
۶- در تربیت، قهر و مهر هر دو لازم است. (در آیه قبل سخن از قهر الهی بود و در اینجا سخن از مهر الهی است). «إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ »
۷- برای بازداشتن از کار ناپسند انذار لازم است، لِمَ تَقُولُونَ ... کَبُرَ مَقْتاً، ولی واداشتن به کار نیک، تشویق لازم دارد. «یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ»
۸- جلب رضایت و محبت خداوند، بالاترین تشویق برای مؤمنان است، حتّی برتر از بهشت و امثال آن. «إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ »
۹- گاهی خودیها بیش از بیگانگان مشکل آفرینی میکنند. «یا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِی»
۱۰- در نهی از منکر، از اهرم عاطفه استفاده کنید. «یا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِی»
۱۱-اذیّت یاران، نباید سبب قهر و طرد آنها شود. «یا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِی»
۱۲- علم و آگاهی، مسئولیّت آور است. از آگاهان انتظار میرود که به علم خود عمل کنند. «لِمَ تُؤْذُونَنِی وَ قَدْ تَعْلَمُونَ»
۱۳- عیسی، رسول خدا است، او را خدا ندانید. «أَنِّی رَسُولُ اللّهِ»
۱۴- در تربیت الهی، کلاسهای متعدّدی وجود دارد که هر کلاس، مقدّمهی کلاس بعدی و هر استاد تصدیق کننده استاد قبلی است. «و مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراهِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ»
۱۵- اسلام، کاملترین ادیان است، زیرا بشارت، در مورد چیز بهتر و کاملتر است. «وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ»
۱۶- کسی که نه بشارت عیسی و نه معجزات پیامبر اسلام را میپذیرد و همه را یکسره سحر میداند، مرتکب بزرگترین افترا گردیده و ظالمترین فرد است. «سِحْرٌ مُبِینٌ وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری»
۱۷- افترا به انبیای الهی، افترا بر خداست. آنان به پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: «سِحْرٌ مُبِینٌ»، خداوند عمل آنان را افترا بر خدا معرفی میکند.
۱۸- دشمن دائماً در فکر خاموش کردن چراغ هدایت و نور خداست. «یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللّهِ»
۱۹- قرآن نور الهی است. «لِیُطْفِؤُا نُورَ اللّهِ»
۲۰- آینده از آنِ اسلام است. «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ»
۲۱- مکتب اسلام، امید آفرین است. «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ»
۲۲- تجارت معنوی برای همه قابل درک نیست، فقط مؤمنان به خدا این معنا را درک میکنند. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ ...
۲۳-انسان فطرتاً به دنبال سود است، آن هم سودی ثابت و پایدار. «هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی تِجارَهٍ تُنْجِیکُمْ»
۲۴- سود واقعی، نجات از قهر الهی است. «تِجارَهٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ»
۲۵- تمام پاداشها در آخرت نیست، بخشی از آنها در دنیاست. «وَ أُخْری تُحِبُّونَها»
۲۶- مؤمن باید گام به گام رشد کند، در آیات قبل دعوت به تجارت با خدا بود، در این آیه رسماً به انصار اللّه بودن دعوت میکند، «کُونُوا أَنْصارَ اللّهِ» (یعنی برای همیشه بر نصرت قانون و اولیای الهی پایدار باشید).
۲۷- خداوند نیازی به نصرتِ ما ندارد، زیرا همهی نصرتها و پیروزیها از اوست. «نَصْرٌ مِنَ اللّهِ»، ولی انصار خدا بودن، برای ما افتخار است. «کُونُوا أَنْصارَ اللّهِ»
۲۸- انبیای الهی مردم را برای خدا میخواهند، نه برای خود و یا گروه و حزب خود. «مَنْ أَنْصارِی إِلَی اللّهِ»
انتهای پیام/