به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، بخش کشاورزی خراسان رضوی با سهم ۴۰ درصدی از کل ارزش تولید ناخالص این استان به عنوان یکی از پایه‌های اقتصادی و حیاتی خطه خراسان رضوی محسوب می‌شود که هر سال در بخش‌های زراعی، دامی و باغی نه تنها رشد و افزایش بهره‌وری را تجربه می‌کند بلکه سهمی بسیار در تامین و تولید محصولات مورد نیاز سایر استان‌ها نیز دارد.

رتبه نخست کشور در تولید زیره و مقام نخست در تولید گوشت قرمز، رتبه دوم در تولید تخم مرغ، مقام سوم در تولید شیر و مقام چهارم در تولید گوشت مرغ نشان از جایگاه این استان در حوزه کشاورزی و دام و طیور است و ظرفیت هایی، چون ۱۵.۸ میلیون واحد دامی و تولید سالانه بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول در حوزه دام و طیور و رتبه برتر کشور در این بخش تنها بخش‌هایی از ظرفیت‌های این استان در حوزه کشاورزی و دامپروری است.

همچنین این استان دارای یک میلیون هکتار سطح زیر کشت انواع محصولات زراعی و باغی آبی و دیم با هشت میلیون تن انواع محصولات است. این استان مقام نخست کشور در تولید زعفران، رتبه دوم در تولید پسته، رتبه سوم در تولید انار و مقام چهارم کشور در تولید انگور را هم در اختیار دارد.

خراسان رضوی با ۸.۱ درصد جمعیت کشور ۶ میلیون و ۴۳۴ هزار و ۵۰۱ نفر جمعیت در قالب ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار و ۹۱۶ خانوار دارد که یک میلیون و ۷۳۳ هزار نفر از این جمعیت در روستا‌های استان سکونت دارند.

 

محمدرضا اورانی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: بیش از ۹۸ درصد از تولید محصولات کشاورزی خراسان رضوی وابسته به منابع آب زیرزمینی است و تنها دو درصد کشت استان به صورت دیم است.

او افزود: سطح زیرکشت سبزی و صیفی‌جات در استان ۶۷ هزار هکتار است که حدود ۵۰ هزار هکتار مربوط به کشت سبزیجات و جالیز است و میزان تولید در این سطح زیرکشت برابر با پنج هزار هکتار کشت گلخانه‌ای است.

 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: میزان تولید در هر هکتار گلخانه ۱۰ برابر کشت آبی است و هر هکتار گلخانه برای ۱۰ نفر اشتغال مستقیم و غیر مستقیم ایجاد می‌کند.

اورانی بیان کرد: تا کنون ۳۷۴ هکتار کشت گلخانه‌ای در خراسان رضوی اجرا شده است که این رقم در سال ۹۲ حدود ۱۱۸ هکتار بود.

او تصریح کرد: تعهد ابلاغی خراسان رضوی در بخش ایجاد کشت گلخانه‌ای در سال کنونی ۲۲۵ هکتار است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: خراسان رضوی در اقلیم خشک و نیمه خشک واقع شده است و در تراز منفی سفره‌های آب زیرزمینی بیشترین سهم را در کشور را دارد از این رو باید به سمت کشت‌های گلخانه‌ای تغییر رویکرد دهد.

علیرضا بوستانی رئیس انجمن صنایع تبدیلی خراسان رضوی ارتقای صنایع تبدیلی در جهت ارزآوری و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت محور را موثر دانست و گفت: تسهیل فعالیت سالم، مولد، اشتغال آفرینی، جلوگیری از تولید ضایعات کشاورزی و مهاجرت روستاییان به شهر‌ها از جمله مزایای صنایع تبدیلی برای کمک به بخش کشاورزی و اقتصاد کشور است.

او افزود: بار مشکلات بخش کشاورزی بر دوش صنایع تبدیلی قرار گرفته است به این معنا که محصولات کشاورزی در مورد میزان و نوع استفاده از کود و سم و ماندگاری دچار مشکلاتی هستند و وقتی این محصولات وارد کارخانه می‌شوند نمره استاندارد محصول منفی می‌شود از این رو باید به کشاورزان آگاهی لازم در این خصوص را داد.

رئیس انجمن صنایع تبدیلی خراسان رضوی با اشاره به این که بخش عمده صنایع تبدیلی خراسان رضوی فرسوده است، ادامه داد: روسیه سالانه ۱۶۰ هزار تن واردات رب گوجه فرنگی دارد و نیازمند این محصول است که اگر فقط به نوسازی صنایع تبدیلی در این عرصه اهمیت دهیم چندین برابر سرمایه اولیه باز می‌گردد.

بوستانی بیان کرد: هم اکنون ۷۰ درصد صنایع تبدیلی کشور در این استان مستقر است و تولیدات صنایع تبدیلی در این استان دو برابر میزان مصرف خراسان رضوی است لذا مازاد تولید در این بخش به خارج از کشور صادر می‌شود.

او تصریح کرد: ۹۰ درصد صاحبان صنایع تبدیلی را بخش خصوصی تشکیل می‌دهند و فعالان این عرصه زیر پوشش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فعالیت می‌کنند.

در حالی که بخش عمده‌ای از سهم ۹۵ درصدی زعفران ایران در جهان متعلق به خراسان رضوی است سهم ما از بازار جهانی این محصول حدود چهار درصد است.

تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی و به تبع آن کشاورزان خراسان رضوی کمترین منفعت را از بازار جهانی زعفران به دست می‌آورند در حالی که صادرات این محصول در قالب صادرات غیر نفتی می‌تواند نجات بخش اقتصاد کشور و محوری اصلی در تحقق اقتصاد مقاومتی باشد و بی‌توجهی به این نکته هنوز هم در روند کشت تا صادرات و بازاریابی این محصول موج می‌زند.

 

ایران به عنوان تولیدکننده منحصر به فرد و بهتر است بگوییم بی رقیب زعفران در دنیا مطرح است، اما مقایسه ارزش و حجم صادرات این قلم ارزشمند صادراتی مبین این واقعیت تلخ است که از نظر ارزش وزنی تغییر چندانی حاصل نشده و اگر هم در ارزش دلاری و ریالی آن تغییراتی ایجاد شده آن هم به دلیل افزایش قیمت‌های جهانی بوده است و دیگر هیچ.

 

---

این اوضاع تلخ و تامل برانگیز در شرایطی رخ می‌دهد که زعفران در گروه محصولات با ظرفیت بالا برای ایجاد اشتغال، توسعه اقتصاد و ارزآوری برای کشور مطرح است و با توجه به این که افزایش تولید آن سرمایه کلان نمی‌خواهد می‌توان با ایجاد صنایع تبدیلی، فرآوری و بسته بندی سود حاصل از صادرات آن را به میزان قابل توجهی افزایش داد.

سهم اندک ایران از تجارت طلای سرخ در جهان در عین تولید حدود ۹۵ درصدی این محصول خود گویای عمق فاجعه است و شکوه‌هایی که هر از گاهی از کشت و تولید زعفران در کشور‌هایی مانند افغانستان شنیده می‌شود و داد و فغان از این که زعفران ما را در اسپانیا به نام زعفران خودشان بسته بندی و به فروش می‌رسانند تنها گلایه‌هایی است که در بی توجهی متولیان به سکوت منتهی می‌شود.

هاشم نقیبی مدیرامور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان این که فرآوری محصول ارزشمند و راهبردی زعفران در داخل کشور ضرورتی است که تاکنون مغفول مانده، گفت: بیش از ۱۲۰ واحد بسته بندی زعفران در خراسان رضوی گرچه فعالیت مناسبی دارند، اما تمام این واحد‌ها محصول را به صورت خام بسته بندی می‌کنند.

او افزود: این در حالی است که باید با هدف کسب آورده اقتصادی بیشتر و استفاده کامل از تمام ظرفیت‌های این محصول ارزشمند، در زمینه فرآوری زعفران اقدام کرد.

مدیرامور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در زمینه فراوری محصول زعفران بسیار مختصر و در حد تولید چای و برخی نوشیدنی‌های زعفرانی فعالیت‌هایی انجام شده، اما در بسیاری از زمینه‌های فعالیت در این حوزه هنوز اقدامی نشده است.

نقیبی بیان کرد: باید به فکر تولید فرآورده‌های جدید از زعفران باشیم که شامل نوشیدنی‌های جدید، اسانس گیری، طعم گیری و تولید محصولات با اندازه‌های مختلف با توجه به ویژگی‌های زعفران از جمله شادی آفرینی آن است.

او تصریح کرد: سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی بیش از ۸۶ هزار هکتار است و بیش از ۳۰۰ تن محصول از این سطح برداشت می‌شود و در مجموع ۱۴۴ هزار بهره بردار در حوزه کشت زعفران در این استان فعالیت دارند و به ازای هر هکتار سطح زیر کشت زعفران ۲۰۰ نفر روز اشتغال و یک فرصت شغلی دایم ایجاد می‌شود.

مدیرامور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: سال گذشته ۳۱۰ تن زعفران از ۸۶ هزار و ۴۰۰ هکتار مزرعه در خراسان رضوی برداشت شد که حدود ۲۵۰ تن آن به ارزش ۳۵۵ میلیون دلار به کشور‌های مختلف صادر شد.

نقیبی اظهار کرد: در امر دسته‌بندی کردن و تولید زعفران هنوز هم برای گل پر کردن زعفران دستگاهی وجود ندارد و به رغم اینکه ایران رتبه نخست تولید زعفران جهان را دارد، اما همچنان در زمینه تحقیقات و ابداعات برای تسهیل امور کاشت، داشت، برداشت و دسته بندی زعفران دچار خلاء و کمبود هستیم.

او افزود: ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه تولید به بخش کاشت زعفران اختصاص دارد، ۳۵ درصد هزینه نیز مربوط به برداشت و ۴۰ درصد دیگر در بخش گل پرکنی و خشک کردن محصول مورد استفاده قرار می‌گیرد بنابراین مکانیزاسیون در این حوزه بسیار مهم است.

سید سعید سجادی رئیس اداره امور فناوری‌های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: توسعه مکانیزاسیون بر افزایش بهره‌وری، تولید و نیز کاهش دورریز و پرت محصولات کشاورزی تاثیر به سزایی دارد.

او افزود: تا سال ۱۳۹۲ سالانه ۶۰ میلیارد ریال تسهیلات به مکانیزاسیون کشاورزی خراسان رضوی تعلق می‌گرفت، اما از سال ۱۳۹۲ تاکنون در مجموع چهار هزار و ۱۷۰ میلیارد ریال تسهیلات در این بخش در خراسان رضوی پرداخت شده است.

رئیس اداره امور فناوری‌های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، ادامه داد: پرداخت تسهیلات مکانیزاسیون کشاورزی در این استان از سال ۱۳۹۲ تاکنون نسبت به قبل از آن ۷۰ برابر شده که زمینه‌ساز جهش تولید است.

 

سجادی بیان کرد: در شاخص درجه مکانیزاسیون نیز در زمینه برداشت گندم به عنوان یک محصول راهبردی از حدود ۳۰ درصد به ۶۳ درصد رسیده‌ایم به این معنا که هم اکنون ۶۳ درصد کشت گندم آبی استان به صورت مکانیزه کشت می‌شود که این رقم امسال با حمایت‌های دولت قرار است به ۶۷ درصد ارتقا پیدا کند.

نجفقلی صالحی سرپرست پیشین سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی چندی پیش در این زمینه گفت: فرآوری محصولات کشاورزی در این استان دچار ضعف است و خام فروشی از مشکلات این بخش می‌باشد در حالی که خراسان رضوی دارای ظرفیت‌های بالقوه در بخش کشاورزی است.

او افزود: ۳۶۳ هزار بهره بردار در بخش کشاورزی خراسان رضوی فعالیت دارند و حجم تولید سالانه انواع محصولات باغی، زراعی و دامی این استان هشت میلیون تن است، همچنین دو میلیون و ۱۳۸ هزار هکتار عرصه مستعد کشاورزی در خراسان رضوی وجود دارد.

سرپرست پیشین سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار زمین در این استان زیر کشت ۸۳ نوع محصول می‌رود که ۹۰۰ هزار هکتار از این سطح مربوط به زراعت و ۳۰۰ هزار هکتار آن باغ است.

صالحی بیان کرد: بیشتر محصولات کشاورزی استان به صورت خام صادر می‌شود در حالی که در صورت فرآوری برخی از محصولات و صادرات آنها، ارزآوری و سودآوری بیشتری به همراه دارد.

او تصریح کرد: گیاهان دارویی به سبب ارزش افزوده بسیار می‌توانند اشتغال‌زا و درآمدزا باشند، اما به رغم این که خراسان رضوی منطقه‌ای مستعد و دارای مزیت در گیاهان دارویی است، اما عمده این گیاهان به صورت فله‌ای از استان صادر شده و ارزآوری کمتری دارد لذا تقویت صنایع تبدیلی در این حوزه هم نیازمند جذب سرمایه‌گذار است.

سرپرست پیشین سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: فرهنگ صرفه‌جویی آب در کشور ضعیف و بخش کشاورزی نیز با کمبود منابع آب مواجه است و در صورت ضعف حوزه حمل و نقل، فشار بیشتری بر منابع حوزه کشاورزی وارد می‌شود لذا در این شرایط نیاز مبرمی به سرمایه‌گذاری در حوزه حمل و نقل داخلی و صادرات بخش کشاورزی استان هم وجود دارد.

 

منبع:ایرنا

 

انتهای پیام//ف.س