فرشته سادات شجاعی روانشناس بالینی و خانواده درمانگر در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علت بروز کمال گرایی در افراد، اظهار کرد: فشار والدین کمال گرا، داشتن باور‌های غلط، فشار و اثرات سیستم آموزشی (همیشه ۲۰ باید باشیم و همیشه اول باید باشیم) از دلایل بروز کمال گرایی در افراد است.

وی با اشاره به اینکه افراد کمال گرا، یک سری ویژگی عجیب و غریب دارند که باعث می‌شود به موفقیتی نرسند، افزود: ترس از ریسک کردن، ترس از انتقاد کردن دیگران، تنبلی و اهمال کاری، کاهش اعتماد به نفس از ویژگی کمال گرایان است.

شجاعی درباره راه‌های درمان کمال گرایی، گفت:  از همین الان شروع کنید، همیشه لازم نیست کامل باشید، بهتر است متوسط باشیم. اهداف واقع گرایانه برای خود تعیین کنید، راه‌ها و فرصت‌های جدید را امتحان کنید، به صورت گروهی کار کنید،مهلتی برای انجام کارهایتان تعیین کنید، با قانون یک اشتباه در ماه برای خود تعهد ایجاد کنید، چابک باشید.

این روانشناس درباره افراد کمال‌گرا از نوع منفی، گفت: فرد به دنبال بی‌نقص و کامل بودن در همه زمینه‌ها بوده و بیش از حد نگران ارزیابی و قضاوت‌های منفی دیگران است و با نادیده گرفتن خود واقعی خویش و آرمانی کردن افراطی آن در نظر خود و دیگران، به طرق مختلف تحت استرس و فشار روانی قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: چنین فردی ممکن است با بسیاری از مشکلات روانی، چون اضطراب، افسردگی، بدخلقی، یا مشکلات جسمانی مثل ضعف سیستم ایمنی، بیماری‌های قلبی و عروقی، کلیوی، کبدی و... دست و پنجه نرم کند. اعتقاد به برتر بودن، یک تفکر غلط است و لطمه های بسیاری را بر فرد وارد می‌کند. در قطب مقابل کمال گرایی منفی، کمال گرایی مثبت قرار دارد که فرد می‌تواند با ایده آل گرایی درست و بجا و بر اساس تجارب به‌دست آمده، احساسات مثبتی در خود شکل دهد و به نتایج خوشایندی نیز دست یابد.

شجاعی با بیان اینکه کمال‌گرای مثبت باشید، اضافه کرد: درکمال گرایی مثبت، فرد خود واقعی اش را می‌شناسد و انتظار آرمانی و به دور از حقیقت از خویش ندارد و برای بهتر کارکردن و بهتر بودن در حد توان، کوشش می‌کند. یک کمال گرای مثبت برای انجام بهتر کار‌ها تا آن جایی که می‌تواند سعی کرده، اما هیچ گاه کار و کوشش بیش از حد را به خود تحمیل نمی‌کند. اکثر اوقات از نتایج فعالیت‌های خویش راضی است و احساس رضایت و موفقیت می‌کند.

این روانشناس افزود: انگیزه فعالیت و حس رقابت سالم در کمال گرایان مثبت بسیار مشهود است و اغلب با انتخاب اهداف بلند‌مدت، پرتوان و با اعتماد به نفسی بسیار بر صحنه عمل وارد می‌شوند و فعالیت مورد نظر خود را انجام می‌دهند. انتقادپذیر هستند؛ بدون هیچ هراسی و با رویی گشاده از نقد‌ها و اظهارنظر دیگران استقبال می‌کنند و در صورت لزوم نیز پیشنهادات مناسب را می‌پذیرند و در پیشبرد بهتر اهداف خود، از آن‌ها بهره می‌گیرند. شکست ناپذیر هستند و معتقدند با سعی و تلاش مجدد می‌توانند موفق شوند.

وی درباره فرق کمال گرایی با کامل گرایی، گفت: فرد کمال گرا، همیشه سعی می‌کند کارهایش به بهترین نحو ممکن انجام شود و نقطه ضعف‌هایی که دارد را به مرور برطرف کند. (که اتفاقاً یک ویژگی عالی است.). ولی کامل گرایی یعنی کسی که تا همه چیز کامل نباشد کارش را شروع نمی‌کند و احتمالاً هیچ وقت هم نمی‌تواند کار را شروع کند. چون اصلاً هیچ آدم و کار کاملی وجود ندارد.

شجاعی با اشاره به اینکه اکثر افراد از این دو کلمه جا به جا استفاده می‌کنند، ادامه داد: در واقع تفاوت افراد کامل گرا با کمال گرا در همین شروع کردن یا نکردن است. آیا کمال گرایی همیشه بد است؟ پاسخ مسلماً خیر است. مشکل کمال گرایی زمانی است که ما در کار‌هایی که لازم نیست بسیار دقیق انجام شود را انجام دهیم. حساسیت بیش از حد در کار‌ها، می‌تواند یک مشکل باشد در حالی که اگر در تخصصی احتیاج به حساسیت نشان دادن زیاد است، کمال گرایی ضروری است.

این روانشناس درباره پایان کمال گرایی، خاطرنشان کرد: حالا که تمام معایب، تعاریف، راه‌های درمان و… کمال گرایی گفته شد، خودتان قضاوت و انتخاب کنید. می‌خواهید با ادامه دادن به این عادت، باز هم موفقیت را از خودتان دور کنید، یا شروع کنید به تغییر این نقطه ضعف و آن را از بین ببرید.

بیشتر بخوانید

• چگونه بر کمال‌گرایی خود غلبه کنیم؟
• کمال گرایی بزرگتر‌ین مانع رسیدن به موفقیت
• همه آنچه که باید درباره «کمال گرایی» بدانید! + انواع و نشانه‌های آن

انتهای پیام/