به گزارش خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، در حال حاضر، چالش‌های بسیاری برای کنکور وجود دارد، از جمله این چالش‌ها می‌توان به عدم توازن بین عرضه و تقاضای رشته‌های دانشگاهی، طبقاتی شدن کنکور و کاهش دسترسی طبقات متوسط و پایین به دانشگاه‌های رده بالا، تبلیغات نامناسب کنکور در برخی برنامه‌های صدا و سیما، مسئله سهمیه‌بندی‌های کنکور و موسسات آموزشی غیرمجاز و کتب کمک آموزشی غیراستاندارد، اشاره کرد.

به منظور رفع چالش‌های کنکور، پیشنهاد حذف کنکور و استفاده از معیار سابقه تحصیلی به عنوان جایگزین کنکور مطرح شده است. بررسی و تحلیل این معیار نشان می‌دهد که سیستم آموزش ‌و پرورش کشور در آینده با چالش‌های جدیدی مواجه خواهد بود، از جمله:

١- مشکل روایی آزمون‌ها (کیفیت آزمون‌ها): آزمونی از روایی کافی برخوردار است که پوشش نسبتا کاملی به اهداف ماده درسی، در دو حیطه سطوح محتوایی و سطوح شناختی، داشته باشد. در حال حاضر گرچه پوشش نسبتا مناسبی به سطح محتوایی داده می‌شود، اما سطوح شناختی در هنگام طراحی آزمون‌ها چندان مورد توجه نبوده‌اند.

٢- پایین بودن قدرت تفکیک امتحانات نهایی: به طور معمول اگر ضریب دشواری یک آزمون از حد معمول بالاتر یا پایین‌تر باشد، آن آزمون از قوه تمیز کمتری برخوردار است.

٣- مشکل پایایی تصحیح: نحوه کنونی تصحیح و نمره‌گذاری برگه‌های امتحانات نهایی در حوزه‌های تصحیح قابل اتکا نیست.

۴- چالش‌های برگزاری امتحانات نهایی: تامین امنیت برگزاری امتحانات که هم نامتمرکز و هم در بازه زمانی وسیعی انجام می‌شود، در مقایسه با کنکور که در ۴ ساعت برگزار می‌شود، سخت‌تر است.

۵- گسترده‌تر شدن بازار سودجویان عرصه کنکور: با قطعی شدن تاثیر معدل بر نتیجه کنکور، مافیای جدیدی برای ترمیم معدل و کلاس‌های خصوصی شکل می‌گیرد، همچنین می‌توان با پول، نمره خرید و هر دانش‌آموزی که به مدارس غیرانتفاعی برود، در کنکور هم رتبه بهتری را کسب می‌کند.

۶- مخالفت داوطلبان با تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور: طبق نظرسنجی سازمان سنجش ۸۵درصد و طبق نظرسنجی صداوسیما ۸۰درصد داوطلبان با تاثیر قطعی ۳۰ درصدی معدل مخالف هستند.

٧- بروز نمره‌گرایی و شهوت نمره بیست در میان دانش‌آموزان: نمره‌گرایی در سیستم آموزشی از سه سال قبل از کنکور شروع می‌شود و از سوی دیگر بستر آماده‌ای برای شیوع تخلفات و تقلبات و رانت‌های مالی و حتی جنسی برای کسب نمره بیست ایجاد می‌شود.

راهکارهای حل مشکلات موجود

دستیابی، حفظ و ارتقای شاخص‌های پذیرش دانشجو نیازمند رویکردهای مشارکتی و مبتنی بر عدم تمرکز است که باید با حضور همه نهادها و ذی‌نفعان سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و ارزشیابی انجام شود. در این راستا، مجموعه‌ای از راهکارها در قالب بسته سیاستی پیشنهاد می‌شود:

١- لزوم توجه به نیازمحوری به جای تقاضامحوری در رشته‌های دانشگاهی: بازنگری در رشته‌های دانشگاهی و ایجاد رشته‌های جدید دانشگاهی متناسب با نیاز جامعه، برنامه‌ریزی درسی هر دانشگاه بر اساس مسائل استانی خود، تدوین گزارش جمعیتی و مشخص کردن میزان تقاضا برای آموزش عالی براساس پیک جمعیتی.

٢- نظارت بر فعالیت موسسات آموزشی: مشخص کردن نهادی به منظور ارزیابی صلاحیت مشاوران، مؤسسات آموزشی و کتب آموزشی با حضور تیمی از نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس، وزارتخانه‌های آموزش‌ و پرورش، علوم، وزارت بهداشت، بخش خصوصی، صداوسیما، سمن‌ها، موسسات و تشکل‌های غیردولتی.

٣- نظارت بر برنامه‌های مشارکتی صداوسیما در زمینه کنکور

۴- اتخاذ تصمیماتی در رابطه با موضوع سهمیه‌ها: تصویب «لایحه توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات تحصیلی در آموزش عالی» به منظور ساماندهی سهمیه‌های ورود به مقاطع مختلف آموزش عالی، حذف سهمیه‌ها در رشته‌های پرطرفدار و پررقابت، شفاف‌سازی دقیق در رابطه با وضعیت و تعداد سهمیه‌ها

۵- اعتمادسازی در موضوع سوابق تحصیلی: برگزاری امتحانات نهایی در سه سال پایانی متوسطه، تامین امنیت برای برگزاری امتحانات نهایی و جلوگیری از لو رفتن سوالات، توزیع مناسب سوالات براساس ضریب دشواری

۶-افزایش دقت و سرعت تصحیح و بالا بردن ضریب پایایی تصحیح: برای افزایش دقت و سرعت تصحیح و بالا بردن ضریب پایانی تصحیح  لازم است از چند روش استفاده کرد:

• استفاده از شیوه کدگذاری: در این روش برای هر سوال امتحانی به جای پاسخنامه همراه با بارم‌بندی، یک برگه کدگذاری با انواع پاسخ‌های ممکن به سوال، شامل پاسخ‌های درست کامل، پاسخ‌های درست ناکامل، پاسخ‌های نادرست، بدون پاسخ یا مخدوش طبقه‌بندی می‌شود.
• استفاده از سامانه تصحیح در نقاط گسترده: در این روش هر برگ پاسخنامه در مبادی برگزاری امتحان توسط اسکنر، اسکن شده و بر اساس بارکد هر سوال در سامانه تصحیح قرار می‌گیرد. سپس هر سوال توسط تعداد محدودی مصحح در نقاط مختلف کشور تصحیح می‌شود.

٧- طراحی نظام تست استاندارد: می‌توان از تجربه موسسات جهانی (مانند سازمان سنجش آمریکا) استفاده یا با آنها همکاری کرد.

٨- تغییرات ساختاری و ارتقای دامنه فعالیت و جایگاه سازمان سنجش: ارتباطات میان وزارت عتف و آموزش و پرورش باید نظام‌مند اما ضعیف باشد. همچنین سازمان سنجش در سیاستگذاری آموزشی حضور کمرنگی دارد و بیشتر نقش اجرایی دارد، بنابراین باید دامنه فعالیت این سازمان وسیع تر شود.

٩- جدایی سنجش از پذیرش: پذیرش دانشجو باید بر اساس معیارها و جداول امتیاز مطرح شده توسط دانشگاه و بر اساس گواهینامه‌های مختلفی که توسط سازمان سنجش صادر می‌شود، صورت گیرد. برای مثال در آمریکا، تست‌های استاندارد (آزمون SAT)، برای ورود به دانشگاه وجود دارد.

١٠- ارتقای برنامه‌های استعدادیابی در آموزش‌وپرورش: توجه به نقش مشاوران در آموزش به جای آماده‌سازی برای کنکور، پایش پیوسته مهارت و دانش محصلان از دوره ابتدایی با برگزاری آزمون‌های استاندارد.

١١- اصلاحات در شیوه برگزاری کنکور: برگزاری کنکور در ٢ تا ٣ نوبت؛ تبدیل ۵ زیر گروه به ١۵ تا ٢۵ زیر گروه که در عمل باعث هدایت تحصیلی و کاهش تعداد درس‌های استرس‌زا می‌شود؛ گزینه‌های سوالات کنکور به این شکل باید طراحی شود که اگر فرد گزینه درست را انتخاب کرده ١٠٠ امتیاز، اگر راه حل را درست رفته و در دام تستی افتاده ۵٠ امتیاز و اگر بی‌ربط پاسخ داده هیچ امتیاز و اگر اصلا سؤال را متوجه نشده، امتیاز منفی دریافت کند.

پ.ن: این مطالعه توسط مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با همکاری سیما رفسنجانی نژاد در سال ١٣٩٨ انجام شده است.

منبع: سایت جامعه اندیشکده‌ها

انتهای پیام /