به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، واقعه کربلا، قصه ماندگاری است که یکی از دلایل ثبت و ماندگاری هزاران ساله آن، حضور کودکان و نوجوانان دختر و پسری است که نه تنها در ذهن هم سن و سالان خود بلکه در اذهان تمامی افراد جامعه، از مسلمان و غیر مسلمان به زیباترین شکل ممکن نقش  بسته‌ است.

با نگاهی به حادثه عاشورا و اسطوره‌های بزرگ آن میدان نبرد می‌توان به خوبی این حقیقت را درک کرد که نقش کودکان تا چه اندازه حیاتی و کلیدی بود تا جایی که توانستند نشان دهند قهرمانان هم می‌توانند کودکانی باشند که با ثبت رشادت‌های کودکانه خود هیچگاه فراموش شدنی نیستند و این را می‌توان به درستی از شخصیت‌هایی چون حضرت علی اصغر (ع) و حضرت رقیه (س) درک کرد.

وقتی کودکان، همراه خانواده خود به مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان می‌روند به دیگر هم سن و سالان خود نگاه می‌کنند و حتی در بیان گفتار و اعمال و رفتار خود، تا حدّی از آن‌ها الگو می‌گیرند، به طوری که اگر آن‌ها لباس سیاه بر تن کرده باشند، سینه، زنجیر و یا طبل بز‌نند، به سرعت، تمامی این موارد را از پدر یا مادر خود طلب می‌کنند.

این واقعیت می‌تواند فرصت خوبی باشد که خانواده‌ها از همان دوران کودکی فرزند خود، با زبانی ساده و کودکانه، آن‌ها را متناسب با سنی که دارند با حادثه عاشورا و رشادت‌های قهرمانان آن آشنا کنند.

بیان مصائب این واقعه باید به گونه‌ای باشد که در عین سادگی و ادای حق مطلب، درس بزرگی را به کودکان دهد که این موضوع باید بسیار دقیق مورد توجه بزرگسالان قرار گیرد، به طوری که باید به گونه‌ای روایت گری کنند که در عین تلخی‌های واقعه و ظلم‌هایی که دشمنان کردند شیرینی کار بزرگ ابا عبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایشان را نیز در کلام خود نشان دهند و صرفا جنگ و خون و خونریزی را برای کودکان به تصویر نکِشند.

روش‌های متفاوتی برای آشنا کردن کودکان با واقعه عاشورا و بیان قصه آن وجود دارد که از آن جمله می‌توان به آموزش و روایت گری گام به گام اشاره کرد که این کار باید متناسب با سن کودک و با زبانی ساده و لطیف باشد که در این میان، نیازی به بیان جزئیات و زیاده گویی نیست.

از دیگر روش‌هایی که می‌توان ذکر کرد این است که کودکان نباید لزوما در مراسم‌ هیئات و روضه‌های طولانی مدت, با واقعه عاشورا آشنا شوند، چرا که صبر کودکان کمتر از افراد بزرگسال است و خستگی ناشی از آن باعث بروز دلزدگی در آن‌ها می‌شود و از همه مهم تر اینکه در چنین مجالسی به زبان عام و برای تمام عزاداران روایت گری صورت می‌گیرد که نه تنها خارج از حوصله کودکان بلکه زبانش متفاوت از زبان آن هاست و اگر این مهم رعایت نشود، باعث می‌شود که کودک در سال‌های بعد هم از حضور در مراسم و روضه‌های ایام محرم امتناع کند.

تهیه کردن و خواندن کتاب‌های داستان با موضوع عاشورا از دیگر روش‌های مناسب برای بیان این قصه بزرگ و ماندگار است، چرا که نه تنها تصویرهای آن بلکه آموزش غیر مستقیم برای کودکان به ویژه آن دسته از کودکانی که رده سنی پایین تری دارند، بسیار مفید است.

راحیل شمسایی, روانشناس و کارشناس خانواده در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان, در رابطه با شیوه روایت قصه کربلا برای کودکان و تأثیر اجتماعی مثبت آن در شکل گیری شخصیت آن‌ها اظهار کرد: سوالاتی که با شروع ایام محرم برای اغلب خانواده‌های دارای کودک مطرح می‌شود این است که چگونه به زبان ساده در خصوص واقعه کربلا برای کودک خود توضیح دهند و کودک آن‌ها تا چه حد باید از این واقعه اطلاع داشته باشد؟

وی بیان کرد: روایت گری قصه کربلا برای کودکان, یکی از موضوع های اجتماعی بسیار مهم است و خانواده‌ها باید به آن اهمیت دهند، زیرا درس بزرگی که کودکان از این واقعه مهم تاریخی می‌گیرند تا بزرگسالی آن‌ها همراهشان است و این می‌تواند تأثیر مثبتی روی شکل گیری شخصیت کودکان داشته باشد.

این روانشناس تصریح کرد: خانواده‌ها در مرحله اوّل باید با زبانی کاملا ساده, از شخصیت‌های ملموسی چون حُرّ, حضرت ابوالفضل(ع), امام حسین(ع), مسلم بن عقیل(ع) و...برای کودکان خود بگویند و سپس آن‌ها را با شخصیت‌هایی چون حضرت علی اصغر(ع), حضرت قاسم (ع), حضرت عبدالله بن الحسن(ع), حضرت رقیه و حضرت سکینه (س) که از لحاظ سنی به آن‌ها نزدیک تر هستند، آشنا کنند.

شمسایی گفت: به طور کلی اغلب کودکان به ویژه پسران به شخصیت‌هایی که جنگاوری می‌کنند و قهرمان می‌شوند علاقه خاصی دارند، بنابراین ایام محرم و صفر بهترین فرصت است برای آشنا کردن قهرمانان واقعه کربلا که با رشادت‌های خود درس جنگ و خونریزی ندادند، بلکه انسانیت و احیای دین را به معنای واقعی کلمه تعریف کردند.

وی ادامه داد: در مرحله اوّل روایتگری باید نشان داد که ایثار و جوانمردی زنان و مردان حادثه عاشورا در مقایسه با عطش‌های آن‌ها اولویت بیشتری دارد، چرا که آن‌ها به خاطر حفظ ارزش‌ها و  دارایی شان که دین خداست به مبارزه با دشمنان پرداختند و به خاطر داشتن ویژگی‌های منحصر بفرد خود, ستودنی ترین قهرمانان جهان شدند که نام و رشادت های آن‌ها هنوز پس از هزاران سال ماندگار است و از صفحه تاریخ, پاک شدنی نیست.

این کارشناس خانواده افزود: برای کودکان دختر, باید از حضرت سکینه و حضرت رقیه(س) گفت که با وجود اسیر شدن و داشتن مشکلات و مصائب سخت, پدر و مادر و عمه و عموهای خود را تنها نگذاشتند و قدرتمندانه و به زیباترین شکل, از آرمان‌های خود و خانواده شان دفاع کرده و معنای خانواده و اتحاد را به خوبی و به زیبایی هرچه تمام تر معنا کردند که تمامی این روایت‌ها باید به گونه‌ای داستانی و ساده باشد تا کودکان را خسته نکند.

شمسایی با اشاره به اهمیت تصویرسازی در بیان واقعه عاشورا برای کودکان افزود: تصویرسازی در بیان داستان عاشورا برای کودکان بسیار مهم است تا جایی که می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. بنابراین باید به کودکان اجازه داد تا  شخصیت‌های مهم واقعه عاشورا را به تصویر بکِشند و در صورتی که به سیاهپوش کردن اتاق خود, علاقه داشتند باید این فرصت را در اختیارشان قرار داد تا با سلیقه خود, فضای اختصاصی شان را محرمی کنند و در صورتی هم که علاقه‌ای به انجام این کار نداشتند به هیچ عنوان با آن ها مقابله نکرد.

وی تاکید کرد: پس از روایت شخصیت‌ها و رشادت‌های شخصیت‌های مهم واقعه عاشورا برای کودکان, باید اجازه داد که آن‌ها متناسب با سن خود پرسشگری کنند تا هیچ گونه ابهامی در ذهن آن ها باقی نماند و باید تأکید کرد که اگرچه این شخصیت های مهم مورد ظلم دشمنان  قرار گرفتند، امّا به هیچ عنوان زیر بار ظلم نرفتند تا جایی که اقتدار و منزلت خود و خاندانشان را به خوبی حفظ کردند و نشان دادند که آرزو  و هدف اصلی آن ها حفظ و احیای دین خداوند بوده است.

این روانشناس با بیان اینکه خانواده‌ها باید به صحت و قابل فهم بودن روایتگری واقعه عاشورا برای کودکان توجه کنند, خاطرنشان کرد: باید واقعه عاشورا را به گونه‌ای برای کودکان روایت کرد که از سنین کودکی تا بزرگسالی از آن درس بگیرند و الگو و قهرمانان حادثه کربلا را در ذهن خود ثبت کنند و صرفا این تصور را نداشته باشند که محرم و مراسم و روضه‌های اباعبدالله الحسین(ع) و هیئت رفتن, صرفا در طبل زدن و نذری  دادن خلاصه می‌شود، بلکه متوجه شوند که آزادگی, جوانمردی, انسانیت و دین خدا, درس‌های مهم عاشورا و قهرمانان آن هستند.

بیشتر بخوانید

• آسیب‌های دعوا کردن کودک در جمع را بدانید
• دلیل بی خوابی کودک چیست؟

انتهای پیام/