به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

إِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِیَةً یَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ

آن‌ها که کتاب خدا را تلاوت کرده و نماز به پا می‌دارند و از آنچه ما روزیشان کرده‌ایم پنهان و آشکار (به فقیران) انفاق می‌کنند (از لطف خدا) امید تجارتی دارند که هرگز زیان و زوال نخواهد یافت.

فایل صوتی تلاوت آیه ۲۹ سوره فاطر

تفسیر آیه ۲۹ سوره فاطر

ابن مسعود به پیامبر (ص) عرض کرد: «پدر و مادرم فدایت،‌ای رسول خدا! برای من به بازرگانی آخرت چه راهی است»؟ فرمود: «زبانت را از یاد خداوند باز مدار و این کار به این است که بگویی: سبحان الله و الحمد للَّه و لا اله الا الله و الله اکبر پس این است بازرگانی سودمند؛ خدای تعالی می‌فرماید: یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ.‌ای پسر مسعود! آنچه را به چشمت می‌بینی و دلت را آرایش می‌دهی آن را برای خدا قرار ده پس همین است بازرگانی سودمند آخرت، زیرا که خدای تعالی می‌فرماید: ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللهِ باقٍ.

در این آیه سیمای علمای واقعی را شرح می‌دهد که آنان:اُنس با قرآن دارند. نماز به پا می‌دارند و انفاق آنان خالصانه است، زیرا هم عَلَنی انفاق می‌کنند و هم پنهانی و اگر ریاکار بودند تنها علنی انفاق می‌کردند.

«تَبُورَ» از «بوار» به معنای کسادی شدید در تجارت است. از آنجا که این امر موجب فساد و نابودی است به هلاکت هم بوار گفته می‌شود.در آیه قبل «یَخْشَی اللّهَ» مطرح شد و در این آیه «یَرْجُونَ»؛ آری، مردان خدا میان خوف و رجا هستند.

در قرآن بار‌ها نماز و قرآن، در کنار هم مطرح شده اند:

«یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ»؛ کتاب خداوند را تلاوت می‌کنند و نماز به پا می‌دارند.

«یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ»؛ به کتاب آسمانی تمسک می‌کنند و نماز به پا می‌دارند.

«اتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاهَ»؛ آنچه از کتاب به سوی تو وحی شده تلاوت کن و نماز به پا دار.

امتیازات تجارت با خدا

۱- آنچه از سرمایه داریم، (سلامتی، علم، عمر، آبرو، مال و...) از اوست پس به خود او بفروشیم. آری، اگر فرزندی زمین و مصالح و پولی از پدر گرفت و منزلی ساخت بعد افرادی خریدار منزلش شدند که یکی از آنان همان پدر بود، عقل و وجدان می‌گوید خانه را به پدر بفروشد، زیرا خود فرزند و تمام دارایی هایش از اوست و فروش به بیگانه جوانمردی نیست.

۲- خداوند به بهای بهشت ابدی می‌خرد، ولی دیگران هر چه بخرند، ضرر و خسارت است، چون ارزان می‌خرند و زودگذر است.

۳- خداوند کم را می‌پذیرد، «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ»، ولی دیگران کم را نمی‌پذیرند.

۴- خداوند، از روی عفو و اغماض، عیب جنس را می‌پوشاند و با همان نواقص می‌خرد. در دعای بعد از نماز می‌خوانیم:خداوندا! اگر در رکوع و سجود نمازم خلل و نقصی است نادیده بگیر و نمازم را قبول فرما. در دعای ماه رجب می‌خوانیم: «خاب الوافدون علی غیرک و خسر المتعرضون الا لک»؛ یعنی باختند کسانی که در خانه غیر تو آمدند و خسارت کردند کسانی که به سراغ دیگران رفتند.

پیام‌های آیه ۲۹ سوره فاطر

۱- تلاوت قرآن (گرچه مستحب است) امّا قبل از واجبات آمده است. «یَتْلُونَ .. أَقامُوا ... أَنْفَقُوا»

۲- فکر و فرهنگ، مقدّمه‌ی عمل است. «یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ - أَقامُوا الصَّلاهَ»

۳- کسی که عاشقانه مکتب را بپذیرد، نماز و انفاقش قطعی است. (تلاوت کتاب به صورت مضارع آمده که نشانه تداوم عمل و علاقه به تلاوت است، «یَتْلُونَ»، ولی نماز و انفاق به صورت ماضی آمده که نشانه قطعی بودن انجام آن است.) «أَقامُوا - أَنْفَقُوا»

۴- نماز، باید با رسیدگی به محرومان همراه باشد. «أَقامُوا - أَنْفَقُوا»

۵-دارائی‌های انسان، داده الهی است. «رَزَقْناهُمْ»

۶- اگر توجّه داشته باشیم که دارائی‌های ما از خداوند است، در انفاق، بخل نمی‌ورزیم. «أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ»

۷- بخشی از داده‌ها انفاق شود، باقی برای خودتان است. «مِمّا رَزَقْناهُمْ» (کلمه «من» به معنای بعضی است)

۸-مورد انفاق، تنها مال نیست بلکه از علم و آبرو و قدرت نیز باید به مردم کمک کرد. «مِمّا رَزَقْناهُمْ»

۹- انفاق، هم سری باشد هم آشکارا. (در انفاق پنهان، خلوص آدمی رشد می‌کند و در انفاق آشکار، مردم تشویق می‌شوند.) «سِرًّا وَ عَلانِیَهً» البتّه انفاق مخفیانه برتری دارد، لذا نام آن قبل از انفاق علنی برده شده است. «سِرًّا وَ عَلانِیَهً»

۱۰- امید به رستگاری، باید با فکر و عمل و انفاق همراه باشد وگرنه امید بدون کار، پنداری بیش است. «یَتْلُونَ، أَقامُوا، أَنْفَقُوا، یَرْجُونَ»

۱۱- با داشتن علم و خشیت الهی (که در آیه قبل بود) و با تلاوت قرآن و اقامه نماز و کمک به محرومان، باز هم خود را مستحقّ ندانید، تنها امیدوار باشید. «یَرْجُونَ»

۱۲- در معامله با خدا، حتّی یک درصد زیان نیست. «تِجارَهً لَنْ تَبُورَ»

۱۳- گمان نکنید با انفاق، مال شما تمام می‌شود. «تِجارَهً لَنْ تَبُورَ»

۱۴- در فرهنگ اسلام، دنیا بازار است و انسان فروشنده و نعمت‌های الهی، سرمایه و انتخاب مشتری با انسان است. او می‌تواند با خدا معامله کند و می‌تواند غیر خدا را انتخاب کند.

انتهای پیام/