به گزارش حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، افشین استوار، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی دیابت در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدیوکنفرانس برگزار شد، اظهار کرد: شعار امسال روز جهانی دیابت را «پرستاران در دنیای دیابت تغییر را ایجاد می‌کنند» نامیده ایم. 

او افزود: سازمان بهداشت جهانی همراه فدراسیون بین المللی دیابت از سال ۱۹۹۱، روز ۱۴ نوامبر همزمان با سالروز تولد فردریک بانتینگ (کاشف انسولین) برابر با ۲۴ آبان ماه را با نام «روز جهانی دیابت» نامگذاری کرده اند و ما نیز در ایران هفته دیابت را پس از آغاز روز جهانی برگزار می‌کنیم تا به این بهانه روز و هفته‌ای برای بالا بردن سطح اطلاعات و آگاهی همه مردم دنیا از این بیماری شایع داشته باشیم و همراه با ۱۷۰ کشور جهان با بیماران دیابتی هم صدا شویم. تلاش می‌کنیم موضوعات پیرامون این موضوع را بیش از پیش به اطلاع مردم برسانیم.

استوار با اشاره به اینکه امسال صدمین سال کشف انسولین است، اظهار کرد: در هفته دیابت این موضوع را به اطلاع مردم می رسانیم. دیابت با افزایش قند خون در بدن، خود را نشان می‌دهد، درصورتی که این قندخون افزایش یافته کنترل نشود، عوارض بسیارجدی مانند سکته قلبی، سکته مغزی، اختلال اعصاب محیطی، نارسایی کلیوی، اختلا شنوایی، زخم دیابتی و قطع عضو ناشی از آن، افسردگی و زوال عقل را در فرد به وجود خواهد آورد.

او افزود: خوشبختانه هرچند دیابت یک بیماری درمان پذیر نیست، اما راه‌های خیلی موثری برای کنترل قندخون و کاهش عوارض ناشی از آن وجود دارد. پیشرفت تکنولوژی و دارو‌های موثر در اختیار بیماران قرار دارد و با کنترل قندخون می‌توانند از عوارض جدی ذکر شده جلوگیری کنند. انواع مختلفی از دیابت وجود دارد از جمله دیابت نوع یک که معمولا بیماری خود ایمنی است و علت آن تقریبا نامشخص است. دیابت نوع دوم که بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهد و ۹۰ درصد موارد دیابت را به خود اختصاص می‌دهد. عوامل خطری مانند چاقی، سن بالا، سابقه دیابت در خانواده، وجود فشارخون و چربی خون بالا عوامل خطری هستند که فرد را مستعد ابتلا به دیابت نوع۲ می‌کند.

بیشتر بخوانید 

• دیابت؛ تلخ‌ترین شیرینی دنیا/ این گونه غذا بخورید تا قندخون نگیرید

 استوار با اشاره به شیوع بالای دیابت در دنیا، تصریح کرد: دیابت پرهزینه‌ترین بیماری غیرواگیر در سراسر دنیا است. حدود ۴۶۰ میلیون نفر در سراسر دنیا به دیابت مبتلا هستند و بالغ بر ۴ میلیون و ۲۰۰ هزارنفر سالانه به علت دیابت و عوارض آن، جان خود را از دست می‌دهند. در کشور ما هم حدود ۱۱ درصد از بزرگسالان ۲۵ سال به بالا به بیماری دیابت مبتلا هستند که تقریبا معادل ۵.۵ میلیون نفر در سراسر کشور است. متاسفانه علاوه بر شیوع بالای بیماری، روند شیوع هم روند افزایشی است و بنابراین، وزارت بهداشت در سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر متعهد شده تا این شیوع افزایشی را متوقف کند و برنامه‌های خود را به گونه‌ای تدوین کند که مبتلایان دیابت خدمت با کیفیت دریافت کنند.

نقش موثر پرستاران در زنجیره کنترل بیماران دیابتی

او با اشاره به نقش پرستاران در زنجیره کنترل بیماران دیابتی، تصریح کرد: از این رو شعار امسال با توجه ویژه به نقش پرستاران انتخاب شده است که با همکاری پزشکان و بهورزان برای کنترل بیماری و آموزش به مردم تلاش می‌کنند.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت افزود: بیماران مبتلا به دیابت در زمان بحران کرونا با مشکلات زیادی مواجه هستند؛ از طرفی با توجه به محدودیت‌هایی که برای کم کردن انتقال بیماری کرونا در جامعه رخ می‌دهد، ارائه و دریافت خدمات مربوط به دیابت دچار اختلال شده است و مراکز درمانی بخشی از خدمت خود را به سمت ارائه خدمات مرتبط با کووید۱۹ برده اند و درمانگاه‌های سرپایی هم بعضا خدماتشان کاهش یافته است. بنابراین، بیماران مبتلا به دیابت از این جهت برای دریافت خدمت دچار مشکل هستند. از طرف دیگر آنان در معرض ابتلا به انواع شدیدتر کرونا هستند و در صورت ابتلا به کرونا احتمال اینکه انواع شدیدتر بیماری را تجربه کنند، متاسفانه بالاتر است و احتمال فوت در مبتلایان دیابتی که دیابت کنترل نشده دارند، بسیار بیشتر است؛ بنابراین قندخون بیماران مبتلا به دیابت باید کنترل شده باشد.

او با تاکید بر اینکه انسولین جایگاه مهمی در میان بیماران مبتلا به دیابت وابسته به انسولین دارد، عنوان کرد: انسولین باید به اندازه کافی در دسترس بیماران قرار بگیرد، متاسفانه شرایط تحریم و بحران کووید۱۹ باعث شده است تا در مقطعی با کمبود این داروی حیاتی روبرو شویم و هنوز هم تاحدودی این کمبود احساس می‌شود، اما همکاران ما در سازمان غذا و دارو تمام تلاش خود را برای این دارو انجام می‌دهند و امیدوار هستیم همانطورکه کمبود انسولین تا حد زیادی برطرف شده است، بیماران دیابتی اطمینان داشته باشند که انسولین مورد نیازشان را به میزان کافی دریافت خواهند کرد.

 استوار در خصوص احتمال بروز اختلالات جنسی به واسطه ابتلا به دیابت، تاکید کرد: یکی از انواع عوارضی که به دنبال دیابت کنترل نشده رخ می‌دهد، اختلالات در عملکرد جنسی به ویژه در آقایان است. اختلال در نعوظ و باروری ممکن است در بیماران مبتلا به دیابت رخ دهد. زخم پای دیابتی و در صورت عدم کنترل بیماری، قطع عضو یکی از جدی‌ترین عوارض دیابت کنترل نشده است و درصورتی که درمان مناسب دریافت نشود، این امکان وجود دارد که زخم بزرگ و بزرگ‌تر شده و در نهایت منجر به قطع عضو  شود.

او گفت: بروز این دو عوارض به طور مستقیم به کیفیت درمان وابسته است. خوشبختانه وضعیت آگاهی ما از بیماری دیابت نسبت به آمار جهانی خیلی بهتر است. در حالی که در دنیا حدود ۵۰ درصد مبتلایان دیابت از بیماری خود آگاه هستند در کشور ما این عدد ۷۵ درصد است و با این وجود هنوز ۲۵ درصد مبتلایان دیابت از بیماری خود آگاه نیستند و احتمال بروز عوارض در آن‌ها وجود دارد.

دیابت در زنان بیش از مردان

اوگفت: شیوع ابتلا به کرونا در سنین بالای ۶۵ سال حدود دو برابر سنین کمتر از ۶۵ سال است. البته در سال‌های اخیر مسائلی مانند چاقی، اضافه وزن و تحرک ناکافی در افزایش شیوع دیابت در سنین پایین‌تر موثر بوده است. ضمن اینکه شیوع دیابت در زنان اندکی بیش از آقایان است به طوری که در ایران حدود ۱۰ درصد مردان و ۱۱.۵ درصد زنان به دیابت مبتلا هستند.

استوار افزود: در برنامه کنترل دیابت ایران، آموزش دانش آموزان درباره سبک زندگی، تغذیه مناسب و کنترل چاقی و اضافه وزن در دستور کار است، اما اپیدمی کرونا و غیر حضوری شدن مدارس تا حدی اجرای این برنامه را دچار وقفه کرده است.

او ادامه داد: در نظام مراقبت‌های اولیه حدود دو میلیون بیمار دیابتی ثبت شده اند و در قالب بسته خدمات بیماری‌های غیر واگیر خدمات تشخیص، مراقبت و درمان دیابت در شبکه‌های بهداشت ادغام شده است و برای افراد ۳۰ سال و بالاتر که به مراکز بهداشتی مراجعه می‌کنند، این خدمات از جمله کنترل و اندازه گیری قند خون انجام می‌شود و خدمات درمانی لازم هم توسط پزشک به صورت منظم ارائه می‌شود و خدمات پیشگیری و درمان دیابت در نظام شبکه بهداشتی ایران ادغام شده است.

استوار گفت: تغذیه نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از دیابت به خصوص برای افراد پیش دیابتی دارد، این افراد باید مصرف کربوهیدرات‌ها را کم کنند، به جای گوشت قرمز بیشتر از گوشت سفید استفاده کنند و مصرف سبزی، میوه و غلات را بیشتر در برنامه غذایی خود داشته باشند و از روغن‌های سالم مانند روغن زیتون استفاده کنند.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت عنوان کرد: کنترل مداوم قند خون نقش مهمی در پیشگیری از دیابت دارد و باید توجه داشت که متاسفانه به علت شیوع بیماری کووید۱۹، کاهش خدمات پزشکی و جراحی غیر کرونایی در مراکزدرمانی، بیماران دیابت در خطر بیشتری قرار دارند. متاسفانه بعد از کرونا حدود ۱۰ درصد خدمات کنترل فشار خون در مراکز بهداشتی کاهش یافته و در مراکز خصوصی این کاهش بیشتر است، بنابراین، توجه بیشتر به نیاز‌های بیماران دیابت بسیار مهم است. زیرا در صورت ابتلای این بیماران به کووید۱۹ خطرات بیشتری آنان را تهدید می‌کند.

انتهای پیام/