به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، جلیل بیات پژوهشگر روابط بین‌الملل در یادداشتی نوشت: باید اذعان کرد توسعه اقتصادی تا حدود زیادی در توسعه دو حوزه نظامی و فرهنگی نیز نقش دارد. کشوری که از منابع مالی بالایی برخوردار است امکان تحقیق و توسعه بیشتری در حوزه نظامی یا خرید ادوات تسلیحاتی پیشرفته خواهد داشت.

همچنین اگر مردم را به عنوان سرمایه‌های اصلی یک کشور تلقی کنیم، هرچه درآمد بالاتری داشته باشند فرهنگ قوی‌تری خواهند داشت. البته این رابطه لزوما همیشه درست نیست، اما به هر حال وقتی نیاز‌های اولیه افراد مانند خوراک، پوشاک، مسکن و تشکیل خانواده رفع شده باشد، آنگاه آن‌ها می‌توانند مطالعه کنند، سینما و تئاتر بروند، سفر کنند و به طور کلی بیشتر «فکر» کنند.

جامعه‌ای که دغدغه ذهنی آن پرداخت اقساط، بدهی، اجاره و تامین مایحتاج اولیه زندگی باشد دیگر نیرویی برای «تفکر» ندارد، پس با کوچک‌ترین تهاجم فرهنگ‌های بیگانه فرو می‌پاشد؛ لذا اهمیت تولید ثروت و درآمد در یک کشور کاملا بدیهی است و با این توضیحات اکنون باید دید در صورتی که دو پیش شرط اجماع در داخل و تنش زدایی در خارج در راستای هدف قوی شدن ایران انجام گرفته باشد، چگونه و از چه راه‌هایی می‌توان به توسعه اقتصادی اقدام کرد.

شاید در شرایط مفروض گرفته شده، راه‌های بسیاری برای افزایش درآمد ملی وجود داشته باشد، اما این نوشتار به سه موضوعی اشاره می‌کند که به لحاظ جغرافیایی، مزیت نسبی سرزمین ایران محسوب شده، اما کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.

۱- صنعت گردشگری: صنعت گردشگری یکی از مزیت‌های اقتصادی بالقوه در ایران محسوب می‌شود که مورد غفلت قرار گرفته است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارا است، اما از نظر رقابت پذیری گردشگری در سال ۲۰۱۹ در رتبه ۹۳ قرار گرفته است.

مانع اصلی در عدم موفقیت ایران در جذب گردشگر خارجی، یکی عدم شناخت کافی از جاذبه‌های گردشگری ایران و دیگری تصویر منفی است که از ایران در دنیا ساخته شده است. این فرضیه که ایران کشوری ناامن است و گردشگران خارجی در ایران امنیت ندارند، باعث شده بسیاری از گردشگران علی رغم میل باطنی تمایلی به بازدید از ایران نداشته باشند. متاسفانه در طول چند دهه اخیر مسئولان کشور هم هیچ تلاشی برای تغییر این تصویر و در مقابل تبلیغات مثبت برای سفر مردم دنیا به ایران نداشته اند.

اما چنانچه سیاست تنش زدایی در خارج صورت بگیرد، آنگاه امکان ارائه تصویری مثبت از ایران به افکار عمومی دنیا فراهم خواهد شد. می‌توان با رعایت قوانین فعلی کشور و صرفا با تغییر تصویر ایران در دنیا درآمد سرشاری از این صنعت کسب کرد.

در این مسیر می‌توان با جذب سرمایه‌گذاری خارجی به تامین برخی زیرساخت‌های صنعت گردشگری همچون توسعه راه‌ها و حمل و نقل، ساخت هتل و اماکن اقامتی - تفریحی و... پرداخت. ضمن آنکه قطعا با کشف واکسن و دارو‌های درمان کرونا وضعیت صنعت گردشگری نسبت به شرایط کنونی تغییر خواهد کرد.

۲- صنعت ترانزیت کالا: با رشد جمعیت جهان و نیاز به کالا‌های مصرفی مختلف، یکی از صنایعی که جایگاه مهمی در اقتصاد بین‌الملل پیدا کرده صنعت ترانزیت کالا است. چین با درک اهمیت این موضوع در سال ۲۰۱۳ پروژه ساخت جاده ابریشم جدید را ارائه کرد.

قرارگیری ایران میان قاره‌های آسیا و اروپا، دسترسی به آب‌های بین‌المللی در جنوب، وسعت بالا و تعداد زیاد همسایگان، به لحاظ ترانزیت کالا مزیت‌هایی به ایران داده که کمتر کشوری از آن‌ها بهره‌مند است. ایران بهترین مسیر برای عبور کالا از کشور‌های تولیدکننده در شرق جهان (چین و شبه قاره هند) به کشور‌های مصرف‌کننده در اروپا است. ایران وضعیت مشابهی نیز در خلیج فارس و ورودی اقیانوس هند دارد که در میان کشور‌های تولیدکننده نفت در غرب آسیا بی‌نظیر محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید

• شرکت‌هایی که پس از تحریم از ایران رفتند جریمه می‌شوند؟

با این حال وجود موانع داخلی (سوءمدیریت) و خارجی (تحریم ها)، مانع از برخورداری از این مزیت خدادادی شده است. ناگفته نماند توسعه راه‌ها و حمل و نقل می‌تواند علاوه بر رونق صنعت گردشگری در توسعه صنعت ترانزیت هم موثر باشد و از این لحاظ می‌توان با یک تیر دو هدف را نشانه گرفت.

۳- صادرات برق خورشیدی: سومین مزیت طبیعی سرزمین ایران که می‌توان از آن تولید ثروت کرد، تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی است. در ایران به طور میانگین سالیانه بیش از ۲۸۰ روز آفتابی گزارش شده است که بسیار قابل توجه است. این میزان حتی در برخی نقاط کویری و بیابانی بسیار بیشتر است.

انرژی خورشیدی بر خلاف انرژی هسته‌ای که تکنولوژیی قدیمی و مربوط به ۷۰ سال پیش است، یک تکنولوژی روز محسوب می‌شود و البته حساسیت‌های انرژی هسته‌ای را هم ندارد. ضمن آنکه برخی سازمان‌های بین‌المللی به کشور‌هایی که در زمینه تولید برق خورشیدی فعالیت می‌کنند وام و تسهیلات نیز می‌دهند. همچنین طی سال‌های اخیر خارجی‌ها علاقه بسیاری برای سرمایه‌گذاری در این موضوع در ایران داشته اند.

با این حال در این حوزه نیز با توجه به ظرفیت‌های بالای طبیعی در ایران هنوز در ابتدای راه قرار داریم. این در حالی است که به گفته کارشناسان ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی خورشیدی می‌تواند انرژی مورد نیاز بسیاری از کشور‌های منطقه را نیز تامین و در زمینه صدور انرژی برق فعال شود.

راه‌های بسیار دیگری برای توسعه اقتصادی ایران وجود دارد که در اینجا صرفا به سه مورد که مزیت نسبی سرزمین ایران محسوب می‌شود اشاره شد. البته همانطور که قبلا گفته شد عملیاتی شدن هرکدام از این‌ها نیازمند اجرای دو پیش شرطی است که قبلا توضیح داده شد.

منبع: عصر ایران

انتهای پیام/