به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، دکتر علی باقری کنی معاون امور بین الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در چهارمین نشست علمی کنفرانس ملی «امام رضا (ع) و علوم روز» که با عنوان «بررسی بنیاد‌های حقوقی در سیره و تعالیم امام رضا (ع)» به همت دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) برگزار شد، گفت: مفهوم حقوق بشر و آنچه که از آن در ساحت‌های حقوقی و رسانه‌ای و سیاسی از آن یاد می‌شود، مولود جهان جدید است، اما باید دقت داشت که آنچه به عنوان حقوق بشر مطرح می‌شود، ریشه در دین و مبانی دینی ما دارد.

او افزود: وقتی از حاکمیت دینی صحبت می‌کنیم باید الزامات آن را هم باور‌ها و نیاز‌ها و مقتضیات آن را تأمین نماییم؛ زیرا قرن‌ها دین در بدنه اصلی حاکمیت نبوده و صرفا مباحث دینی بر نیاز‌ها و اقتضائات فرد در جامعه متمرکز بوده است.

معاون امور بین الملل قوه قضائیه ادامه داد: با اتکاء به مبانی دینی و سیره اهل بیت (ع) می‌توان به بسیاری از جلوه‌های حقوق بشر عینیت بخشید و در عرصه حاکمیت تنها به عنوان مصرف کننده مبانی و اصول و قواعد حقوق بشر نباشیم بلکه خود به عنوان مبدع و مبتکر در این عرصه فعال باشیم.

فقدان وجود مؤلفه‌های دینی در عرصه حقوق بشر

باقری کنی بیان کرد: یکی از نیاز‌های مهم در عرصه حقوق بشر در ساحت داخلی و بین المللی وجود دارد، فقدان وجود مؤلفه‌های دینی و مبانی دینی است که می‌توان ایده‌ها و ساختار‌هایی را ایجاد کرد که حقوق انسان را در بستر حاکمیتی دینی تعریف کند و الزمات ایفای آن حقوق را در این جایگاه ببیند.

او با اشاره به وجود شکاف بین واقعیت جامعه و ایده‌های دینی، تصریح کرد: وجود این شکاف باعث شده است تا ساختار‌ها و سازوکار‌هایی که غربی‌ها روی آن بیش از ۲۰۰ سال کار کردند و منجر به ادبیات سازی شده است در کنار ابزار‌های رسانه‌ای که به دنبال آن می‌آید و فضاسازی و القای ذهنی می‌کند، در ساحت‌های علمی و اجرایی جایگزین و مبنا قرار می‌گیرد.

این مقام مسئول در حوزه قضایی کشور تاکید کرد: ضرورت دارد تا با مشارکت نخبگان علمی و اجرایی ایده‌ها و آموزه‌های مورد نیاز حاکمیت با مبانی دینی و شاخص‌هایی که بر آمده از احکام و باورد‌های دینی است، تعریف شده و در این حوزه ادبیات سازی گردد.

باقری کنی در ادامه اظهار کرد: یکی از نکات مهمی که باید در سیره حضرت رضا (ع) به آن دقت داشت آن است که ایشان در مورد هر حکمی، غیر از بیان آن حکم علت و فلسفه آن را هم بیان می‌کردند، زیرا حکومت بستری برای تکامل انسان در مسیری که دین معرفی کرده، می‌باشد و صرفاً وظیفه بیان بایدها، نباید‌ها و مجازات افراد را ندارد بلکه به دنبال تربیت انسان است.

بیشتربخوانید

• اصول بنیادی تبلیغ در سیره امام رضا (ع) در مشهد بررسی شد

بیان بنیاد‌های حقوقی مورد نیاز بشریت در متون اسلامی

در ادامه این نشست دکتر سیدحسن وحدتی شبیری رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه ائمه اطهار (ع) دارای اولین و آخرین علم هستند، گفت: این بزرگواران بر اساس مقتضیات زمان و پرسش‌هایی که از آن‌ها می‌شد علم خود را در اختیار بشریت قرار می‌دادند.

او افزود: بنیاد‌های حقوقی مورد نیاز بشریت تا روز قیامت در متون اسلامی و فرمایشات گوهربار اهل بیت (ع) آمده است.

این استاد حوزه و دانشگاه، با بیان اینکه در کلام و سیره حضرت رضا (ع) موارد متعددی وجود دارد که در دنیای امروز قابل عرضه است، ادامه داد: نگاه امام هشتم (ع) و سایر ائمه اطهار (ع) به بشریت نگاهه الهی است و در نگاه الهی همه افراد با هم برابر هستند و تبعیض معنایی ندارد.

حقوق بشر، حقوقی جهانی و فراگیر است

در ادامه این نشست علمی دکتر حسین فرحی استاد و تحلیل‌گر حقوق بین‌الملل و اولین دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی جمهوری اسلامی ایران بیان اینکه حقوق بشر در حقوق بین المللی از اصلی‌ترین و اولین موضوعات است، گفت: حقوق بشر حقوقی است که با تولد انسان محقق می‌شود و مستقل از حکومت و قدرت است و این حقوق هیچ ارتباطی به تابعیت، نژاد و جنسیت انسان‌ها ندارد بلکه این حقوق ذاتی بوده و به همین دلیل حقوق بشر حقوق جهانی است و مهم‌ترین ویژگی آن جهان شمول بودن آن است.

او در ادامه با بیان اینکه حقوق بشر جامعه جهانی دو سند منشور ملل متحد و اعلامیه حقوق بشر دارد که بسیار معتبر است، افزود: قوانین حقوق بشر در ماده ۵۵ منشور ملل نهفته شده است و این منشور قانون اساسی ملل جهان است؛ حقوق بشر یک حقوق بنیادین است و حق حیات یکی از آنهاست که هر کسی در هر جای جهان باید از آن بهره‌مند شود و حقوقی همچون رعایت کرامت انسان، تعلیم و تربیت، آزادی، مساورات در برابر حقوق و قوانین  از دیگر حقوق بشر است.

نقض حقوق بشر توسط مدعیان آزادی و حقوق بشر

استاد و تحلیل‌گر حقوق بین الملل ادامه داد: اگر به عمق واقعیات کنونی و به ویژه در دهه‌های اخیر توجه کنیم به راحتی متوجه می‌شویم که حقوق بشر به صورت جهانی و ثابت در دنیای واقعی وجود ندارد و در حقیقت کسانی که دم از حقوق بشر و آزادی می‌زنند، آن حقوق را نادیده می‌گیرند.

فرحی در ادامه به موضوع دفاع از حقوق اقلیت‌ها اشاره و بیان کرد: امروزه یکی از مهم‌ترین مباحث حقوق بشر دفاع از حقوق اقلیهاست و رفتار و سیره امام رضا (ع) می‌تواند الگوی خوبی در خصوص برخورد با اقلیت‌ها باشد، همچنین آن حضرت در برخورد با مأمون برای دفاع از حقوق مظلومین بدون ذره‌ای ملاحظه، کوتاه نمی‌آمدند.

او با بیان اینکه ایمان به خدای بزرگ ضمانت اجرای حقوق بشر نزد ما مسلمانان است، تصریح کرد: این ایمان به خدا را در سیره تمام ائمه اطهار (ع) بویژه امام رضا (ع) می‌توان مشاهده کرد و تمام رفتار‌ها و سکنات این حضرت به نوعی آموزش حقوق بشر برای جامعه امروز است.

نقش ائمه اطهار (ع) در مبانی قانون‌گذاری حقوق بشر

حجت‌الاسلام و المسلمین رضا دانشورثانی؛ معاون حقوقی آستان قدس رضوی نیز در ادامه این نشست به نقش اولیای دین و ائمه اطهار (ع) در حقوق بشر اشاره کرد و گفت: پیامبر و ائمه اطهار (ع) نقش قانون‌گذاری را ایفا نکردند بلکه تمام دغدغه آنان این بود که مبانی قانون گذاری را به بشر بیاموزند.

او افزود: این قوانین با توجه به اهداف و آموزه‌های ائمه اطهار (ع) همواره باید مد نظر قانون گذاران در هر زمانی قرار گیرد؛ قانون برای زندگی بشر وضع شده است و در هر زمانی مقتضیات قانونی خود را دارد از همین رو تمام بزرگان دین دو عنصر زمان و مکان را در اجتهاد و قانون‌گذاری مورد توجه قرار می‌دهند.

حجت الاسلام دانشورثانی با بیان اینکه تمام مبانی قانون‌گذاری ائمه اطهار (ع) ریشه عقلی دارند و به دو دسته اهداف اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند، بیان کرد: هدف اولیه حفظ و صیانت از حیات انسان‌هاست و اولین چیزی که در قانون‌گذاری باید به آن توجه شود حفظ حیات است.

او اهداف ثانویه قانون‌گذاری ائمه (ع) را نیز در امور حقوقی، کیفری، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و اجتماعی  در جامعه دانست که باید در کلمات ائمه (ع) مورد توجه قرار داد و در جامعه محقق کرد.

معاون حقوقی آستان قدس رضوی با بیان این نکته که اصل قانون تعادل در جامعه است، تاکید کرد: هدف اساسی و کلیدی قانون‌گذاری تعادل در جامعه است و ائمه (ع) این تعادل را متذکر شدند.

او به شیوه اهل بیت (ع) در پیشگیری از جرم اشاره و تصریح کرد: اهل بیت (ع) در این خصوص به جای آگاهی دادن به مردم که در مقابل ظلم قرار نگیرند، مجرمین را تربیت می‌کردند که مرتکب جرم نشوند.

انتهای پیام//ف. ح