در اوایل اسفند ۹۹، قوای قزاق به فرماندهی رضا خان تهران را تصرف کرد.

به گزارش  خبرنگار احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، هنگام جنگ جهانی اول ایران به میدان جنگ مبدل شده بود و قدرت دولت مرکزی عملاً به تهران محدود می‌شد. پس از انقلاب اکتبر روسیه و روی کار آمدن بلشویک‌ها آن‌ها تا مدتی صحنه سیاسی کشورمان را ترک کردند و در همین میان انگلیس‌ها فرصت را غنیمت دانستند تا  سلطه خود را افزایش دهند، آن‌ها در ابتدا قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس را امضا کردند که طی آن ایران به صورت مستعمره انگلستان در می‌آمد، اما مردم کشور در برابر آن سکوت نکردند و در نهایت موجب لغو آن شدند. محمدتقی بهار می‌نویسد: نتیجه این قرارداد این بود که مالیه و قشون ایران زیر نظر معلمین و فرماندهان انگلیسی قرار گیرد، به بیانی دیگر این موافقت‌نامه؛ انگلیس را نسبت به دخالت در تمام امور داخلی کشور آزاد می‌گذاشت.

از نظافت اسطبل سفارت هلند تا تکیه زدن بر عمارت پادشاهی

با اینکه این قرارداد هرگز اجرایی نشد اما انگلیس‌ها نیز بیکار نماندند و به هر حربه‌ای برای به دست گرفتن این کشور ثروتمند دست زدند. ا. س. ملیکف می‌نویسد: «وضع سیاسی ایران در پایان سال ۱۹۲۰میلادی بسیار پیچیده شده بود. در گیلان، آذربایجان، خراسان و دیگر ایالت‌ها مبارزه و پیکار با امپریالیسم انگلستان و حکومت شاه دوام داشت... برای امپریالیسم بریتانیا دیگر چون روز روشن بود که قشر‌های گسترده مردم از حکومت فئودال‌های بزرگ بیزار شده‌اند و چنین حکومتی در چشمان مردم سخت بی‌آبرو شده است و دیگر نمی‌تواند در برابر جنبش رهایی بخش خلق پایداری کند. انگلیسی‌ها می‌کوشیدند حکومتی را در ایران سر کار بیاورند که بتواند با نیرنگ و دورویی، زحمت‌کشان را بفریبد و هر چه زود‌تر کار جنبش‌های رهایی بخش را یک سره سازد.

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

با این حال اما جنبش‌های مردمی نظیر نهضت جنگل به رهبری «میرزا کوچک‌خان»، قیام تبریز به رهبری «شیخ محمد خیابانی» از روحانیون مشروطه‌خواه و قیام تنگستانی‌ها در جنوب مهم‌ترین سد بیگانگان برای به دست گرفتن حکومت بودند. اما در نهایت انگلیس به این نتیجه رسید که باید کودتایی به راه بیفتد و یک فرد دست نشانده آنها قدرت را در دست بگیرد، دولتی نظامی و دست نشانده انگلستان که از تخطی سایر کشورها جلوگیری کند، موضوعی که سید جلال‌الدین مدنی به نقل از هاس یک مؤلف آمریکایی گفته است که همین که روشن شد تصرف ایران و تبدیل آن به یکی از مستعمرات انگلستان شدنی نیست، بر آن شدند که با تحکیم ایران همچون دولتی مستقل و گوش به فرمان، از منافع آن‌ها بهتر دفاع شود. آنها برای پیش بردن اهداف خود از نیروهای سرسپرده داخلی هم نهایت استفاده را بردند.

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

قرعه‌ای که به نام رضا قلدر افتاد

انگلیس برای رسیدن به این نقشه خود چندین نام نظیر «سردار همایون رئیس دیویزن قزاق»، «عبدالله خان طهماسبی» و «رضاخان امیر پنجه مازندرانی» را مد نظر داشت اما سرانجام مذاکرات انگلیس با رضاخان در انجام کودتا به نتیجه رسید. در کتاب ایران بین دو انقلاب آمده است: رضاخان پیش از حرکت به سمت تهران احتمالاً با افسران انگلیسی در قزوین مشورت کرد و از آنان برای افرادش مهمات و آذوقه و مواجب گرفت.

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

از شب جمعه سی ام بهمن، اجازه حرکت افراد عادی به سمت تهران به دلایل امنیتی سلب شد. دو هزار نفر از قوای قزاق و یکصد نفر ژاندارم به سمت تهران حرکت کردند و در صبح شنبه به کرج وارد شدند. سرانجام در اوایل اسفند ۱۲۹۹ شمسی، قوای قزاق به فرماندهی رضا خان تهران را تصرف کرد. احمد شاه قاجار هم از سر ترس  رضاخان را به عنوان فرمانده کل قوا و همدست وی، سیدضیاءالدین طباطبایی را به سمت نخست وزیری منصوب کرد. رضا خان که به سبب سرسپردگی‌اش به انگلیس به شدت مورد حمایت این کشور قرار داشت روز به روز پله‌های ترقی را طی کرد و  چهار سال بعد به پادشاهی ایران رسید و تا سال ۱۳۲۰ مستبدانه از منافع انگلیس در ایران حمایت و حراست کرد. اما در جریان جنگ جهانی دوم، به دلیل گرایش رضاخان به آلمان، انگلیس وی را از پادشاهی خلع و تبعید کرد. او در همان سال‌های ابتدایی حکومت خود  ارتفاعات آرارات را به ترکیه و قسمت‌هایی از شرق ایران را به افغانستان و شط العرب را به عراق بخشید.  

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

داستان از این قرار است که در روز چهارم اوت نزدیک به غروب آفتاب، سرهنگ باقرخان با ماموریتی که از طرف سید ضیاء و رضاخان میرپنج داشت، به کاخ فرح آباد می‌رود و تقاضای تشرف به حضور شاه می‌نماید که شاه او را می‌پذیرد. شاه از او پرسید چرا به تهران آمده‌اید؟ او گفت: به منظور تقویت حکومت مرکزی و اجرای اوامر اعلیحضرت همایونی. شاه پرسید: این رضا خان میرپنج کیست و چطور آدمی است؟ سرهنگ باقرخان گفت: شخصی است کاملا شاه دوست و وطن پرست. او به شاه اظهار داشت که «برای اینکه خاطر مبارک آسوده گردد بایستی دولتی تشکیل تا جبران گذشته شود.» لذا تشکیل دولت را بنام سید ضیاء و نیز دریافت لقب سردار سپهی را برای رضاخان میرپنج درخواست کرد و کودتاگران آنچه را که خواستند حاصل کردند.

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

کجا باید برم

محمد حسن قدیری ابیانه تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌و‌گو با  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به کودتای سوم اسفندماه گفت: حکومت پهلوی تنها حکومتی در تاریخ ایران بود که توسط بیگانگان به ایران تحمیل شد، در حالی که قبل تر لشکر کشی‌های داخلی باعث تغییر حکومت از خاندانی به خاندان دیگر می‌شد. در آن زمان انگلیس نیاز به یک فرد قلدر، بی سواد و کاملا مطیع داشت که رضاخان از این نظر مهره مناسبی بود. او در گذشته مسئول نظافت اسطبل سفارت هلند بود و در اطاعت از بیگانگان مطیع بودن خود را به نمایش گذاشت و در تمام مدت سلطنت دست از این اطاعت نکشید.

از نظافت اسطبل سفارت هلند تا تکیه زدن بر عمارت پادشاهی

قدیری ابیانه گفت: در زمان جنگ جهانی که آلمانی‌ها پیروزی‌هایی در جنگ به دست آورده بودند او را شیفته خود ساختند و این شیفتگی باعث شد تا انگلستان به کار او خاتمه دهد، انگلیسی ها سلطنت را به او اهدا کرده و روزی هم که او را نخواستند به او اعلام کردند که باید برود و او حتی نپرسید چرا باید بروم؟ فقط پرسید کجا باید بروم؟ سوار کشتی کردند و به مقصدی دیگر فرستادند.

کودتا می‌کرد وقتی کودتا مُد نبود

تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: فرزندش محمدرضا نیز تکلیف خود را نمی‌دانست، نماینده‌اش را نزد نفر دوم سفارت انگلیس فرستاد و پرسید تکلیف من چیست؟ من هم باید بروم یا بمانم؟ اما به شما قول می‌دهم که هر جا منافع انگلیس به منافع ایران در تضاد قرار گرفت منافع انگلیس را به منافع ایران ترجیح دهم. در طول حکومت پهلوی هم چنین اقدامی را انجام داد و زمانی هم که نوبت رفتن او شد نپرسید کجا بروم فقط پرسید کجا باید بروم. هم رضا خان و هم فرزندش محمدرضا ثروت بسیاری از این کشور را تصاحب کرده و محمدرضا توانست لقب بزرگترین دزد خود تاریخ را نصیب خود کند.

انتهای پیام/

 

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۳
در انتظار بررسی: ۰
Canada
ناشناس
۱۹:۴۹ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لیاقت کشور ایران زمین یک بیسواد سرباز نبود
انگلیس با کودتا او را سلطان کرد
کشور ما در اصل زاندار یا پاسبان امریکا در منطقه بود
فقیرترین کشور و در اصل کشور مصرف کننده بدون تکنولوژی بودیم
تاریک ترین تاریخ ایران زمین بودتد
جوانان خام و جاهل به چرندیات کانالهای معاند گوش میدهند
دو تا کانال تلویزیون .در بیشتر شهرها اب در خانه ها نبود
یک شیر اب سر چهار راه بود که بچه ها برای اب اوردن میرفتند
ترابخدا گذشته زشت و کیرهه تاریخ را به یاد گذشتگان نیاورید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۹ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
طبق نوشته های تاریخی در کتاب درسیهای دوره خودمان او در ابتدا خواهان ایجاد جمهوری در ایران بود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۰ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
ای کاش شما خوب و بد تاریخ رضا شاه رو مینوشتید و قضاوت را به دوش ملت وطن پرست ایران میگذاردید

ما از تاریخ 1300 تا 1357 فقط تلخی شنیدیم یعنی یه روز خوب هم نداشته این دوران؟مثلا 13 سال قیمت ها ثابت بود اینا در تاریخ نوشته نشده است؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۰۶ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
سر تیتر ایراد داره

در اوایل اسفند ۹۹، قوای قزاق به فرماندهی رضا خان تهران را تصرف کرد.

اسفند 99 ؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۰۱ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لطفاتاریخ رابخوانیدوبعدوجداناقضاوت کنید.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۸ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
خدمت نحس سربازی رو ابداع و اجباری کرد زمانی که مد نبود!!!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۸ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
به معیشت و مشکلات و گرفتاری الان مردم بپردازین، این پدر و پسر (خدابیامرز) استخوانهاشان هم خاک شده دست بردارین از این همه تکرار مکررات هرچی بودن شما عبرت بگیرین و مثل اونها نباشین و خوب باشین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۴ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
این لات دیکتاتوردرزمان خودش کشوررا۲۰۰سال به جلوبرد.
عیب می آنچه بگفتی، عریزجان هنرش نیزبگو!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۷ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لعنت بر رضا خائن پالان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۶ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لعنت به رضا خائن پالان
با سیاست های کثیفش
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۲۲ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لعنت به خودش و پسرش و تطهیر کنندگان او
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۰۴ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لعنت خدا بر رضا شاه وپسرس
Iran (Islamic Republic of)
رضا
۰۸:۴۳ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
لات؟ ببین دوست عزیز چنین حرفهایی باعث کم شدن مخاطب سایت میشه پس موقع نوشتن احساسات رو غلبه کن الان وضعی هست که همه خوب رو از بد تشخیص میدن کی لات بود کی خوب بود وضع جامعه الان گویای خیلی مسایل
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۴ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
درود بر شما.
Iran (Islamic Republic of)
مهدی
۱۰:۵۹ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
احسنت همه چی واقعا" گویاست دوره این حرفا دیگه تموم شده
Iran (Islamic Republic of)
شهرام
۱۱:۲۸ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
دمت گرم خدایی حرف از این قشنگتر نداریم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۴۰ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
روحش شاد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۵۱ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
روحش شاد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۰۵ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
در اوایل اسفند ۹۹ !!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۹ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
1299 منظورشه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۹ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
بله اوایل اسفند 1299
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۰۰ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
بله اوایل اسفند 1299
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۳۴ ۰۴ اسفند ۱۳۹۹
1299
آخرین اخبار