مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به حرف‌های دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس مبنی بر تامین مالی جمعی چیست؟، گفت: تامین مالی جمعی یا crowdfunding به عبارت ساده، روشی برای تامین مالی طرح‌های کوچک تا سقف ۱۰ میلیارد تومان است که دستورالعمل اولیه آن در سال ۱۳۹۷ در سازمان بورس به تصویب رسید و وزارت خانه‌های مختلف و نهاد ریاست جمهوری و سازمان بورس و فرابورس ایران در فرایند تشکیل نهاد جدید تامین مالی جمعی، نقش داشتند.

کارشناس بازار سرمایه در ادامه بیان کرد: در حقیقت عملکرد این سکو‌ها مشابه یک بانک مینیاتوری است، با این تفاوت که سپرده گذاری وجود ندارد و خود سرمایه گذار در رابطه با اینکه، در کدام طرح سرمایه گذاری کند، تصمیم می‌گیرد، برعکس بانک که خود را وکیل سپرده گذار می‌داند و از جانب او تصمیم به اعطای وام یا سرمایه گذاری می‌گیرد.

وی ادامه داد: در حقیقت در پلتفرم تامین مالی جمعی، اطلاعات طرح‌های کوچک نیازمند پول برای جذب سرمایه گذار است و با نظارت سازمان بورس به اشتراک گذاشته می‌شود و در قالب قرارداد‌های مورد تایید سازمان این سهم الشرکه منتقل می‌شود.

وی افزود: شرکت‌های تامین سرمایه، سبدگردان ها، مشاوران سرمایه گذاری و کارگزاری‌ها برای اخذ مجوز فعالیت تامین مالی جمعی می‌توانند اقدام کنند و در حال حاضر بیشتر تامین سرمایه‌ها و چند سبدگردانی و مشاوره سرمایه گذاری موفق به اخذ این مجوز شده اند، ولی چهار سکوی تامین مالی توسط این نهاد‌ها عملیاتی شده اند، سکوی تامین مالی جمعی، نام پلتفرم‌های تامین مالی جمعی است و چهار سکوی پارس فاندینگ، کارن کراد، دونگی و هم آفرین تاکنون گواهینامه تامین مالی جمعی را اخذ کرده اند.

کارشناس بازار سرمایه در راستای پاسخ به این سوال که آیا این شرکت‌های مطرح شده تامین مالی کردند؟، پاسخ داد: روش کار عمدتا به این شکل است که طرح‌های کوچک تا سقف ده میلیارد تومان که توسط شرکت حقوقی ارائه شده به سکو (اشخاص حقیقی متقاضی به تامین مالی در این بازار باید شکل حقوقی به کسب و کار خود بدهند)، پس از بررسی اولیه توسط عامل یا شرکتی که مجوز فعالیت تامین مالی جمعی دارد، به کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان بورس و فرابورس و شرکت عامل که نماینده سازمان ارائه می‌شود و در صورت تصویب، کد تامین مالی خاصی برای طرح اخذ می‌گردد و در پلتفرم مخصوص اطلاعات طرح و میزان سرمایه مورد نیاز و میزان جمع آوری شده و باقی مانده در چهارچوب دستورالعمل‌های مشخص منتشر می‌شود، پس از جمع آوری کل مبلغ که توسط سرمایه گذاران خرد پرداخت شده و بعد از تصویب سازمان بورس، مبلغ به ارائه دهنده طرح پرداخت می‌شود و سپس گزارشات دوره‌ای عملکرد طرح در سامانه مربوطه منتشر می‌شود.

کارشناس بازار سرمایه در ادامه بیان کرد: شرکت عامل و فرابورس هم موظف هستند، برای طرح‌های با ارزش بیش از ۲ میلیارد تومان بازار ثانویه برای سهم الشرکه‌ها در این طرح‌ها ایجاد کنند که شرایط آن در فرابورس اعلام شده است.

وی افزود: چندین طرح کوچک و بزرگ تا سقف تعیین شده توسط چهار سکوی مجوزدار تامین مالی شده اند، عمده این طرح‌ها از ۵۰ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان بوده اند، هر چند طرح‌های بزرگتر هم با موقعیت الان نیز وجود دارند.

قلی پور در راستای پاسخ به این سوال که، چه تفاوتی تامین مالی جمعی با عرضه اولیه و پذیره نویسی در بورس دارد؟ اظهار کرد: تاکنون تفاوت اصلی تامین مالی جمعی با پذیره نویسی یا عرضه اولیه در مقیاس سرمایه گذاری، یعنی مبلغ تامین مالی است که حتی طرح‌هایی با ارزش ۷۰ میلیون تومان هم موفق به تامین مالی شده اند.

قلی پور در ادامه گفت: تفاوت دوم قرارداد مشارکت به جای خرید یا پذیره نویسی سهام است و لذا محدود به ارزش اسمی سهم نیست و این قرارداد‌های اختصاصی برای تامین مالی، ابزار حقوقی تعیین کننده مالکیت هستند و نه برگه سهم، البته نهایتا اگر طرح موفق شود مالکیت شرکت به صورت سهامی امکانپذیز است.

‎کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که، تامین مالی جمعی مناسب چه کسب و کاری است و شرکت‌های بزرگ هم تامین مالی می‌کنند؟ تصریح کرد: هیچ محدودیتی برای کسب و کار تعیین نشده البته طبق دستورالعمل، صرفا فعالیت‌های مجاز تا سقف ۱۰ میلیارد تومان در داخل کشور، بنابراین امکان تامین مالی برای شرکت‌ها و طرح‌های بزرگ وجود ندارد و بیشتر به درد کسب و کار‌های کوچک و کارآفرینان کوچک تا متوسط مخصوصا نوآوران می‌خورد.

قلی پور در پاسخ به این سوال که، به چه علت شرکت‌ها از این روش تامین مالی می‌کنند و مزیت آن چیست؟ گفت: ویژگی این نوع سرمایه گذاری ریسک بالای آن است، بنابراین هر چند برای شرکتی که طرح مناسبی دارد، امکان معرفی کردن طرحش در پلتفرم یا سکو وجود دارد، ولی تضمینی برای موفقیت طرح برای شرکت و سرمایه گذاران احتمالی وجود ندارد.

وی افزود: مزیت عمده برای یک کارآفرین این است که به جز یک ایده قانع کننده و داشتن حداقل ۱۰ درصد مبلغ مورد نیاز و مدون کردن ایده در قالب طرح کسب و کار به چیز دیگری نیاز ندارد، البته طرح ریسک عدم تامین مالی نیز وجود دارد، چرا که انواع طرح‌ها در سکو در حالت موقعیت باز قرار دارند و قانع کردن سرمایه گذار دشوارتر است.

کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که ریسک تامین مالی جمعی چه میزان است؟ گفت: مهم‌ترین ریسک برای سرمایه گذار عدم موفقیت طرح است، چرا که تضمینی برای سودآوری طرح طبق بیزنس پلن اولیه حتی با الزام شرکت به ارائه گزارشات دوره‌ای وجود ندارد، بنابراین ریسک بسیار بالایی دارند هر چند در صورت موفقیت، بازده بسیار بالایی هم خواهند داشت، بنابراین سرمایه گذاران باید بخش بسیار کوچکی مثلا، ۵ درصد سرمایه شان را در این بخش پرریسک سرمایه گذاری کنند.

وی در ادامه بیان کرد: ریسک دوم هم محدودیت معاملات ثانویه و نقدشونگی این قرارداد‌های مشارکت است که ممکن است امکان نقد شدن قرارداد در کوتاه مدت میسر نباشد، هر چند فرابورس در تلاش برای ایجاد سامانه معاملات ثانویه برای طرح‌های بزرگ‌تر از دو میلیارد تومان است.

انتهای پیام/