سارا قادری، فعال سوزن دوزی در استان سیستان و بلوچستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به آغاز فعالیتش از سال ۸۵ در زمینه سوزن دوزی اظهار کرد: مادرم بنیانگذار مجموعه ما در سال ۸۰ بود. در کنارش فعالیتم را در این زمینه آغاز کردم. ابتدا فعالیتم در زمینه طراحی بود. اکنون عضو هیئت مدیره مجموعه هستم و ۷۰۰ خانم بدسپرست، در زمینه سوزن دوری با ما همکاری می‌کنند.

وی افزود: بانوان استان سیستان و بلوچستان در منزلشان هنرسوزن دوزی را انجام می‌دهند و دستمزدشان را دریافت می‌کنند. حدود ۵ سال است که سوزن دوزی هایمان را به کشور‌های ترکیه، فرانسه و امارات صادر می‌کنیم. از این هنر به خوبی استقبال شده است. هنوز صادرات این هنر به توجه نیاز دارد. امکان گسترش هنر سوزن دوزی وجود دارد. از این هنر می‌توان در همه زمینه‌ها از جمله پوشاک و دکوراسیون استفاده کرد.

بیشتربخوانید

• معرفی هنر سوزن‌دوزی

فعال حوزه سوزن دوزی ادامه داد: ابتدا خانواده ام راضی نبودند به حرفه سوزن دوزی وارد شوم. پس از ورودم به این حوزه از من زیاد حمایت کردند. به تمام دوخت‌های سنتی که با استفاده از دست و سوزن انجام می‌شود، سوزن دوزی می‌گویند. این هنر در سیستان و بلوچستان در سطح بسیار گسترده‌ای دیده می‌شود. در هرمنطقه این استان سوزن دوزی خاص آن منطقه دیده کی شود. از جمله آن‌ها می‌توان به سوزن دوزی‌های پرکار در پلیوار و سراوان، چپی دوزی در منطقه سرحد وخامک دوزی در منطقه سیستان اشاره کرد.

قادری با اشاره به موفقیتشان در زمینه دریافت دو نشان جهانی در زمنیه خامک دوزی و ثبت آن برای ایران در این سازمان ادامه داد: توانستیم ۲۶ نشان ملی را در زمینه سوزن دوزی به ثبت برسانیم. این مسئله به ما در زمینه معرفی و ارزشگذاری این هنر بسیار کمک کرد. اسامی و تنوع زیادی در سوزن دوزی وجود دارد؛ از جمله آن‌ها می‌توان به دوخت‌ها و تکنیک‌های فراوان این هنر در سراوان، دوخت جوک در منطقه سرحد، سوزن دوزی پرکار در ایرندگان و قاسم آباد، پلیوار در نیکشهار، قصرقند، لاشار و چابهار و خامک دوزی در منطقه سیستان و بلوچستان اشاره کرد.

وی گفت: سوزن دوزی هایمان را بدون داشتن طرح و نقش فقط بر اساس ذهنیت و آموزش‌های سوزان دوزان در خانواده و مراکز آموزشی تهیه می‌کنیم. هرمنطقه‌ای هم براساس ویژگی‌های آب و هوایی از رنگ بند‌های خاصی در این هنر استفاده می‌کند. برای مثال به دلیل گرمای هوا در ایرانشهر تا چابهار از رنگ‌های گرم مانند نارنجی و قرمز استفاده می‌شود. رنگ‌ها به دلیل خنک‌تر بودن زاهدان و خاش به سمت تیرگی می‌رود. در منطقه سیستان برای خامک دوزی و سیاه دوزی از رنگ سفید استفاده می‌کنند. در لباس‌های مردان خامک دوزی و در لباس‌های زنان سیاه دوزی دیده می‌شود.

فعال حوزه سوزن دوزی افزود: هرکدام از گل‌ها و نقش‌های به کار رفته در سوزن دوزی یک المان دارد که در طبیعت وجود دارد از سوی دیگر به دلیل قرار گرفتن استان سیستان و بلوچستان در جاده ابریشم تعاریفی که با آمدن تجار به منطقه از یک نوع سوزن دوزی استفاده می‌کردند. برای مثال زیه در سوزن دوزی بلوچی همان زیچ است که در علم نجوم وجود دارد احتمالا از این روش برای حفظ اطلاعاتشان بهره می‌بردند. امروزه از آن‌ها برای تزئینات استفاده می‌شود.

قادری ادامه داد: بیشترین هزینه در زمینه تولید سوزن دوزی برای دستمزد افراد صرف می‌شود از سوی دیگر از آنجایی که مواد اولیه این هنر در کشور وجود دارد، می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد. سفارش‌هایی از کشور‌های ترکیه، امارات و فرانسه دریافت می‌کنیم. ترکیه برای تزئین در کروبات، امارات برای حجاب از جمله شال و فرانسه برای تزئین کفش هایش به ما سفارش می‌دهد. نزدیک به ۵۰ درصد سودآوری مجموعه مان در زمینه صادرات است.

وی تصریح کرد: درحالی که سوزن دوزی در سیستان و بلوچستان وجود دارد محصولات مرتبط با این هنر از افغانستان به کشور به صورت قاچاق وارد می‌شود. از سوی دیگر رنگ بندی سوزن دوزی ما از بین رفته است. این مسئله در بخشی از دوخت‌های پرکار دیده می‌شود.

انتهای پیام/