به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ یَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۖ وَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۖ وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۖ وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ۚ ذَٰلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ .

و هرگز به مال یتیم نزدیک نشوید جز به آن وجه که نیکوتر است تا آنکه به حدّ رشد و کمال رسد؛ و به راستی و عدالت، کیل و وزن را تمام بدهید. ما هیچ کس را جز به قدر توانایی او تکلیف نکرده‌ایم؛ و هرگاه سخنی گویید به عدالت گرایید هر چند درباره خویشاوندان باشد، و به عهد خود وفا کنید. این است سفارش خدا به شما، باشد که متذکر و هوشمند شوید.

فایل صوتی تلاوت آیه ۱۵۲ سوره انعام

تفسیر آیه ۱۵۲ سوره انعام

خداوند، کار‌های خود را به نحو احسن انجام می‌دهد: «أَحْسَنُ الْخالِقِینَ»، «أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ»، «نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ»، از ما هم خواسته که کارهایمان به نحو احسن باشد، «لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»، چه در تصرّفات و فعالیّت‌های اقتصادی، «إِلاّ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»، چه در گفتگو با مخالفان، «جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»، چه در پذیرش سخنان دیگران، «یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» و چه بدی‌های مردم را با بهترین نحو جواب دادن، «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ السَّیِّئَهَ»، که در تمام این موارد، کلمه‌ی «احسن» به کار رفته است.

بیشتر بخوانید

• چه رهبری در میان مردم موفق است؟ +صوت

قوم حضرت شعیب، به خاطر کم فروشی گرفتار عذاب شدند. در قرآن نیز سه بار از کم فروشی نهی شده است. کلمه «کیل» هم به معنای پیمانه است و هم به معنای پیمانه کردن. کلمه «قسط» هم می‌تواند مربوط به «أَوْفُوا» باشد یعنی پرداخت، عادلانه باشد و هم مربوط به «کیل و میزان» باشد، یعنی خود پیمانه و ترازو سالم باشد، البتّه نتیجه هر دو یکی است.

پیام‌های آیه ۱۵۲ سوره انعام

۱-چون یتیم مدافعی ندارد و اموالش لغزشگاه است مواظب باشیم. «لا تَقْرَبُوا»

۲-برای حفظ حقوق ایتام باید بهترین طریقه بهره گیری از اموال و دارایی او انتخاب شود. «بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ». جز کسانی که اهلیّت اقتصادی و تقوای کافی دارند، نباید دیگران به مال یتیم نزدیک شوند. «لا تَقْرَبُوا ... إِلاّ»

۳-وقتی ایتام به رشد و تجربه کافی رسیدند، سلطه خود را از آنان بردارید. «حَتّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ»

۴-نظام اقتصادی جامعه اسلامی باید بر اساس قسط باشد. «بِالْقِسْطِ»

۵-اگر اجرای عدالت در حدّ اعلی ممکن نیست، لااقلّ در حدّ توان و امکان مراعات کنید. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها»

۶-هیچ یک از دستورات و اوامر و نواهی الهی، فوق طاقت انسان نیست. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها»

۷-بدون قدرت، تکلیفی نیست. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها»

۸-عدالت، هم در رفتار و هم در گفتار، یک اصل است. «أَوْفُوا الْکَیْلَ ... وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا» (در گواهی ها، وصیّت ها، قضاوت ها، صدور حکم ها، انتقاد‌ها و ستایش ها، عدالت را مراعات کنیم.)

۹-به پیمان‌های الهی (که شامل فرمان‌های عقل و وحی و وجدان وفطرت می‌شود) وفادار باشیم. («عهد اللّه» هم شامل پیمانی است که خدا با انسان دارد و هم پیمانی که انسان با خدا می‌بندد) «بِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُوا»

۱۰-رابطه خویشاوندی را بر ضابطه حقّ و عدل، ترجیح ندهیم. «فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی»

انتهای پیام/