به گزارش خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان،حال و هوای انتخابات ریاست جمهوری و تغییراتی که به تبع آن حاصل خواهد شد سرآغازی است تا چالش‌ها و فرصت‌ها در حوزه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد؛ چالش‌ها و فرصت‌هایی که معمولا در نظام تعلیم و تربیت آنطور که باید و شاید تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است و در گذار رفت و آمد متعدد وزرا و تغییر دولت همواره با خلأ‌ها و درد‌هایی مزمن مواجه بوده است.

ابراهیم سحرخیز معاون اسبق آموزش متوسطه در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش با اشاره به خلأ‌های آموزشی موجود اظهار کرد: آنچه در سال‌های اخیر به وضوح در نظام تعلیم و تربیت قابل مشاهده بوده، دو برابر شدن تعداد دانش آموزان در مدارس غیر دولتی است و این به معنای شتاب بخشیدن به آموزش و پرورش طبقاتی و تضعیف روزافزون مدارس دولتی است.

اعتقادی به اجرای سندتحول بنیادین نبود

او ادامه داد: در چهار سال اخیر دولت برنامه ویژه‌ای برای آموزش و پرورش نداشت و درباره سند تحول بنیادین هم که به عنوان نقشه راه آموزش و پرورش مطرح می‌شود، چون اعتقادی به اجرا وجود نداشته پیشبرد این سند به طور کامل انجام نشده است.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش با اشاره به اینکه طبق آمار‌های اعلام شده از سوی آموزش و پرورش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از سند تحول بنیادین اجرا شده است، تصریح کرد: عمده اجرای سند تحول بنیادین به سال ۹۱ برمی‌گردد که استقرار نظام آموزشی ۳-۳-۶ محقق شد و پس از آن حذف دوره پیش دانشگاهی، ۶ ساله شدن دوره ابتدایی و تغییرات در کتاب‌های درسی ناگزیر به انجام رسید.

او اضافه کرد:، اما در عمل مشاهده می‌کنیم برخی برنامه‌ها ذیل سند تحول بنیادین همچون اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان استقرار نظام جامع هدایت تحصیلی و تغییر در ارزشیابی دانش آموزان هنوز به سرانجام نرسیده است.

ابرچالش دولت دوازدهم در حوزه تامین نیروی انسانی

معاون اسبق آموزش متوسطه با بیان اینکه دولت دوازدهم ابرچالشی در حوزه نیروی انسانی آموزش و پرورش ایجاد کرده است، تاکید کرد: این چالش برای دولت سیزدهم مشکلاتی ایجاد خواهد کرد و تا زمانی که ساز و کاری برای رفع مشکل نیروی انسانی آموزش و پرورش نداشته باشیم نمی‌توانیم در این عرصه موفق عمل کنیم.

سحرخیز با اشاره به اینکه طبق آمار اعلامی از سوی آموزش و پرورش حدود ۱۹۰ هزار معلم برای سال تحصیلی آینده کمبود وجود دارد، گفت: سال گذشته وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که این رقم ۱۹۷ هزار نفر است و امسال تغییراتی را در آمار مشاهده می‌کنیم که به نظر می‌رسد آمار اعلامی امسال چندان دقیق نباشد.

به گفته سحرخیز در حوزه تامین نیروی انسانی آموزش و پرورش برای آنکه مدارس ما تعطیل نشود روش‌های مختلفی، چون افزایش تراکم کلاس‌های درس و استفاده از معلمان غیر رسمی مورد توجه قرار گرفت و این درحالی پیش می‌رود که اگر کرونا وجود نداشت کلاس‌های درس تراکمی بیش از ۳۵ نفر را به طور میانگین داشت.

معاون اسبق آموزش متوسطه ادامه داد: برای تامین کمبود نیروی انسانی عملاً از نیرو‌های بازنشسته، خرید خدمات، آموزشیاران نهضت و افرادی از این قسم استفاده شد، اما اگر به دنبال افزایش کیفیت در عملکرد باشیم نمی‌توان با چنین روش‌هایی به هدف تعیین شده دست پیدا کنیم.

تنزل کیفیت در سایه افزایش ساعات کاری معلمان

او به موضوع افزایش اضافه کار معلمان به عنوان حق التدریس شاغل هم اشاره و بیان کرد: زمانی که معلم بیش از ۲۴ ساعت در یک هفته به تدریس می‌پردازد طبیعتا با افت محسوسی از نظر کیفیت در ادامه روند کار مواجه خواهد شد بنابراین تامین معلم مورد نیاز یکی از ضرورت‌های مهم در نظام تعلیم و تربیت باید مورد توجه قرار گیرد و بازخورد‌های خلا آن را می‌توانیم در مسائلی همچون عملکرد آزمون‌های بین المللی مشاهده کنیم که نشان داد وضعیت آموزشی دانش آموزان تعریف چندانی ندارد.

سحرخیز تصریح کرد: دولت آینده باید موضوع تامین نیروی انسانی را به طور جدی مورد توجه قرار دهد و تا حد امکان خصوصی‌سازی را که موجب شده است آموزش و پرورش جایگاهی در حد یک کالا داشته باشد به سمت حداقل شدن پیش ببرد.

این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت به میزان دریافتی معلمان هم اشاره و بیان کرد: با وجود تغییر و تحولاتی که در میزان دریافتی معلمان طی سال‌های اخیر حاصل شده است، اما همچنان آن‌ها در روند دریافتی از بسیاری از کارکنان دولت میانگین کمتری دریافتی دارند متاسفانه مشاهده کردیم که موضوع افزایش امتیازات بر اساس فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری هم به طور کامل برای معلمان اجرا نشده است علاوه بر آن در موضوع رتبه بندی هم افزایش حقوق و بار مالی این طرح چندان در نظر گرفته نشده و همین عامل باعث شد تا اجرای رتبه بندی هم همچنان بلاتکلیف باشد.

دانشگاه فرهنگیان نتوانست جبران معلمان بازنشسته باشد

معاون اسبق دفتر آموزش متوسطه به موضوع تربیت معلم و تضعیف دانشگاه فرهنگیان هم اشاره و بیان کرد: در سال ۹۱، ۲۳ هزار دانشجو در این دانشگاه پذیرفته شدند، اما این رقم در سال ۹۵ به ۳۸۰۰ نفر رسید؛ این نشان می‌دهد که شیب نزولی در جذب دانشجو شدت زیادی داشته است و هر چند به تازگی مدعی افزایش جذب دانشجو در این دانشگاه هستند، اما هنوز ظرفیت‌های لازم در این دانشگاه به کار گرفته نشده است.

او افزود:‌های اخیر ۴۲۰ هزار معلم بازنشسته شده اند و دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی با روند جذب دانشجویی که داشته‌اند نتوانسته جبران کمبود معلم و خروج نیرو‌ها را داشته باشند هرچند که نباید فراموش کنیم علاوه بر کاهش جذب دانشجو در دانشگاه‌های آموزش و پرورش، مصوبات مجلس هم کمتر موضوع تربیت معلم را جدی گرفته و بیشتر این موضوع را به سمت استخدام نهضتی‌ها و مربیان پیش دبستانی سوق داده است.

سحرخیز موضوع کمبود معلم و توزیع نامتناسب آن را از دیدگاه توزیع جنسیتی در مدارس مورد توجه قرار داد و گفت: آمار اعلامی از سوی آموزش و پرورش حاکی از آن است که ۶۱ درصد از نیروی انسانی این مجموعه را خانم‌ها تشکیل می‌دهند و با توجه به کمبود معلمی که در کشور وجود دارد مشکل تامین معلم مرد در دوره دوم متوسطه به طور ویژه تری باید مورد توجه قرار گیرد چرا که در کشور کلاس‌های مختلط وجود ندارد و برای دانش‌آموزان پسر مقاطع تحصیلی بالاتر نمی‌توان از معلم خانم استفاده کرد.

او تامین معلم از طریق حق التدریس را هم نامناسب تلقی کرد و گفت: اگر به دنبال کیفیت و عدالت آموزشی هستیم باید به سمت رویه‌های جدیدی حرکت کنیم، شیوه‌های منسوخ تامین معلم پاسخگوی شرایط فعلی نخواهد بود.

معاون اسبق دفتر آموزش متوسطه تصریح کرد: البته باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که در طول سالیان زیاد موضوع تربیت نیروی و تربیت معلم همواره با چالش‌هایی مواجه بوده است و همین موضوع باعث شد تا معلمان زیادی در فواصل زمانی حدود یک تا دو ماهه از یکدیگر بازنشسته شدند و حتی باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که اگر طی یکی دو سال آینده موضوع نیروی انسانی آموزش و پرورش رفع شود باز هم ۳۰ سال بعد وزارت آموزش و پرورش با مشکل مواجه خواهد شد.

آموزش و پرورش در ارائه آمار دچار مشکل است

سحرخیز نبود حوزه وظایف مشخص برای مدیریت نیروی انسانی در آموزش و پرورش را مورد انتقاد قرار داد و گفت: همواره آموزش و پرورش در ارائه آمار دچار مشکل است بر همین اساس شاهد هستیم که معمولاً آمار‌های اعلام شده از سوی وزیر، معاونان و مدیران کل در مواردی با هم تناقض دارند.

این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت با تاکید بر اینکه آمار درست الفبای برنامه ریزی برای تامین نیروی انسانی مناسب است، بیان کرد: در آموزش و پرورش روزمرگی‌ها باعث شده است تا برنامه ریزی به طور کامل انجام نشود.

سحرخیز درباره اولویت‌هایی که باید در دولت سیزدهم برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شود گفت: مهمترین نکته این است که نگاه به این دستگاه به صورت کالایی نباشد و دولت آینده نگاه تربیتی به مسائل آموزش و پرورش داشته باشند آنطور که خصوصی سازی در آموزش و پرورش فعلی حاکم شده است در آمریکا هم، چنین شرایطی وجود ندارد، در این کشور ۱۰ درصد مدارس غیر دولتی هستند و این در حالی مطرح می‌شود که اصل ۳۰ قانون اساسی از آموزش و پرورش رایگان صحبت می‌کند، اما در عمل شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورده است.

معاون اسبق دفتر آموزش متوسطه اجرای طرح رتبه بندی را یکی دیگر از موارد ضروری در ایجاد انگیزه برای معلمان دانست و اظهار کرد: اجرای این طرح موجب تحرکی در جامعه معلمان خواهد شد، اما متاسفانه تاکنون شاهد اجرای کامل آن نبودیم.

فردی توانمند در دولت وزیر آموزش و پرورش شود

سحرخیز تصریح کرد: مورد بعدی که باید در دولت سیزدهم جدی گرفته شود این است که آموزش و پرورش را از مخمصه تعارض منافع نجات دهند؛ سردمداران این وزارتخانه باید نگاه تعلیم و تربیتی به این مجموعه داشته باشند نه آنکه با داشتن مدرسه غیر دولتی و مواردی دیگر از این دست ذینفع باشند.

او تاکید کرد: امیدوارم در دولت آینده فردی که برای وزارت خانه به عنوان وزیر انتخاب می‌شود، اعتقاد کامل به دستگاه تعلیم و تربیت داشته باشد و از چهره‌های توانمند و آشنا به شرایط باشد.

انتهای پیام/