به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، امروز چهارشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۰، پنجمین مناظره اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، پیرامون موضوع "چالش های صنعت خودرو برای دولت آینده" با حضور علی علیلو رئیس سابق کمیته تحقیق و تفحص مجلس  و مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان خودرو برگزار شد.

در ابتدای این مناظره، علیلو بیان کرد: افزایش قیمت خودرو اغلب بی منطق است؛ البته گاهی نیز با منطق می‌شود یعنی مسئولان کاغذ‌ها و آمار‌هایی می‌آورند که به دلیل گرانی مواد اولیه و قطعات باید فلان درصد قیمت‌ها افزوده شود، اما اکثر موارد پس از بررسی مشخص می‌شد که نسبتی میان گرانی مواد اولیه و قطعات با افزایش قیمت خودرو وجود ندارد. یعنی سوءاستفاده‌ای نیز در این میان صورت گرفته یا گاهی اوقات قطعه سازان نیز از شرایط بازار سوءاستفاده کرده اند و قطعات خود را با قیمت چند برابر قیمت واقعی به خودروسازان تحمیل کرده اند.

علیلو گفت: اخیرا در جلسه ای معاون اول رئیس جمهور تاکید بر افزایش قیمت تعدادی از خودروها داشت. حتی در یک جلسه معاون اول بیان کرده که فلان خودرو باید فلان میزان افزایش قیمت داشته باشد اما باید این مسئله از طریق شورای رقابت مطرح شود. 

۸۰ درصد قیمت تمام شده خودرو مربوط به قطعه است

در ادامه این مناظره بیگلو گفت: در قطعه سازی و خودروسازی، دو تناسب به هم ریخته و مردم را ناراحت می کند. اول این که قیمت خودرو بر اساس ارز است اما درآمد مردم بر اساس ریال و دوم این که بازار کنترل نمی شود.

وی گفت: قیمت تمام شده خودرو بالغ بر ۸۰ درصد به قطعه و مواد اولیه ارتباط دارد و ۲۰ درصد دیگر مربوط به دستمزد می‌شود. یعنی ۵۰ درصد قیمت خودرو شامل آلومینیوم، آهن، مس و محصولات پتروشیمی است. قیمت مواد اولیه به طور میانگین، هشت برابر شده یعنی بر اساس قانون مصوب مجلس در سال ۱۳۹۱، کشف قیمت مواد اولیه بر اساس FOB جهانی صورت می‌گیرد در حالی که نرخ ارز از سال ۹۱ تا کنون، بسیار تغییر کرده است.

بیگلو در ادامه بیان کرد: اتفاقاتی که در خودرو رخ می‌دهد کاملاً سیاسی است. خودروسازها از سال ۹۱ به بعد زیان کردند اما تولیدکنندگان مواد اولیه، یک سود مطلق چندین برابری به دست آوردند. یعنی دو قشر خودروسازان و مردم ضرر کردند.

او ادامه داد: موضوع جالب دیگر در زمان قرعه کشی خودروها بود که به طور مثال دیدیم، ۴۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برای یک دوره از قرعه کشی ثبت نام کردند، یعنی در حالی که نیاز واقعی کشور چنین چیزی نیست و این مسئله نشان دهنده ثبت نام دلالانی است که به دنبال حاشیه سود خود بودند.

این فعال صنعت خودرو گفت: البته قطعه سازان نیز سوءاستفاده هایی داشته اند که باید نهادهای نظارتی به آن ورود کنند.

نعمت زاده اعلام کرد قیمت خودرو باید بر مبنای دلار تعیین شود!

در ادامه مناظره علیلو اظهار کرد: در مجلس نهم بیان کردیم صنایعی که تامین کننده مواد اولیه بسیاری از صنایع داخلی ما هستند، مانند پلیمری ها، پتروشیمی ها و فولاد، برایشان یارانه تعریف شده یعنی مثلا در رابطه با خوراک گاز پتروشیمی ها، این طور است که کمتر از یک چهارم قیمت صادراتی به آن ها گاز داده می شود برای آنکه محصول پتروشیمی با همین میزان تخفیف به تولید کننده برسد.

او تصریح کرد: با این حال مشاهده کردیم که وزیر وقت صمت یعنی آقای نعمت‌زاده رسماً اعلام کرد که قیمت باید طبق دلار آزاد باشد. یعنی یک فعالیت غیرقانونی از طرف شخص اول صنعت انجام شد و مجلس این موضوع را به تمام نهادهای نظارتی اعلام کرد اما اقدامی نشد.

ردپای دولتی‌ها در افزایش غیرقانونی قیمت خودرو

علیلو نیز در ادامه این مناظره گفت: ریشه ارزان بودن قیمت خودرو داخلی در خارج از کشور نسبت به داخل کشور این است که عده‌ای در داخل دولت و وابسته به دولت هستند که ما را مشغول حاشیه کردند. این بازی است که برای خودروساز‌ها و رسانه‌ها راه انداخته اند.

علیلو اظهار کرد: در مجلس نهم بیان کردیم صنایعی که تامین کننده مواد اولیه بسیاری از صنایع داخلی ما هستند، مانند پلیمری ها، پتروشیمی‌ها و فولاد، برایشان یارانه تعریف شده یعنی مثلا در رابطه با خوراک گاز پتروشیمی ها، این طور است که کمتر از یک چهارم قیمت صادراتی به آن‌ها گاز داده می‌شود برای آنکه محصول پتروشیمی با همین میزان تخفیف به تولید کننده برسد.

انحصار، درد اصلی بازار خودرو

همچنین علیلو بیان کرد: خودروسازها در بعضی موارد قیمت‌های تمام شده ای را می دادند که در تحقیق و تفحص های مجلس مشخص شد که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد با واقعیت اختلاف داشت.

او افزود: شورای رقابت هم افزایشی را بر اساس تورم نقطه به نقطه، روی قیمت خودرو در نظر می گیرد. در حالی که وظیفه اصلی این شورا رفع انحصار و کمک به مردم است.

رئیس سابق کمیته تحقیق و تفحص مجلس ادامه داد: در اکثر خودروهایی که اکنون ساخته می‌شود نهایتاً ۱۵% ارزبری وجود دارد که من عقیده دارم این پانزده درصد به دلیل رانت است یعنی ما می توانیم ۱۰۰ درصد نیاز را در داخل برطرف کنیم.

خودروهای ناقص معطل قطعات خارجی که در داخل تولید می شود!

او گفت: شاهد بودیم چندین هزار خودرو در پارکینگ ها به دلیل نداشتن یک قطعه خاص باقی مانده بود در حالی که وقتی بررسی کردیم متوجه شدیم آن قطعه توسط یک شرکت داخلی به صورت انحصاری تولید می شد و وظیفه شورای رقابت برطرف کردن این انحصار بود.

علیلو بیان کرد: طبق قانون قطعه‌ساز نمی تواند عضو هیئت مدیره شرکت‌های خودروسازی باشد اما شورای رقابت و وزارت صنعت مانع این کار نشدند. این موضوع را به آقای نعمت‌زاده وزیر وقت صمت اعلام کردیم اما او بیان کرد که زورش بیش از این نمی رسد به همین دلیل این موضوع را به معاونت حقوقی ریاست جمهوری منتقل کردیم.

او گفت: آنها نیز اعلام کردند که زورشان نمی رسد و وقتی خواستیم که به قوه قضاییه شکایت کردند باز هم اعلام کردند که نمی توانند این کار را انجام دهند. تنها شرکتی که با حمایت دولت می تواند چنین تخلفی انجام دهد "کروز" است و هیچ قطعه سازی نمی تواند چنین تخلفی را انجام دهد.

دستمزد نیروی انسانی تاثیر زیادی بر قیمت خودرو ندارد، آدرس غلط ندهیم

بیگلو نیز در ادامه مناظره بیان کرد سود و زیان خودروسازی به دولت بر می‌گردد اما سود و زیان قطعه‌سازی به بخش خصوصی که وقتی انحصار ایجاد شود، این اتفاقات رخ می دهد. با ورود شورای رقابت نیز فقط حاشیه بازار را حفظ کرده است.

دبیر انجمن قطعه سازان خودرو گفت: قیمت مواد اولیه به صورت آزاد در بورس مشخص می‌شود اما قیمت خودرو را به صورت دستوری در شورای رقابت اعلام می کنند. مشکل ما صرفاً انحصار نیست زیرا در صنایع دیگر نیز خیلی رقابتی مطرح نیست اما این اتفاقات رخ نمی دهد.

او اظهار کرد: صنعت خودروسازی مانند نانوایی است که مردم آسیابان را نمی‌شناسند و اگر قیمت نان اضافه شود فقط با نانوا درگیر می شوند. عقیده دارم نباید ۸۰ درصد مشکل را رها کنیم و به ۲۰ درصد مابقی بپردازیم.

بیگلو گفت: برخی از نمایندگان کمیسیون صنایع مجلس عقیده دارند که تعداد پرسنل در خودرو سازهای داخلی خیلی زیاد است و روی قیمت خودرو اثر می گذارد. در حالی که نهایتاً ۱۱% تاثیر گذار است که حتی اگر تعداد نیرو را کاهش دهیم و تاثیرگذاری را به ۲ درصد نیز برسانیم، باز هم مشکل حل نمی‌شود چون مشکل اصلی در جای دیگری است و نباید آدرس غلط بدهیم.

دولت اجازه تامین ورق مورد نیاز خودروسازها در داخل کشور را نداد

رئیس سابق کمیته تحقیق و تفحص مجلس نیز در این بخش بیان کرد: دولت پس از یکسال و نیم دوندگی اجازه نداد که ورق های مورد نیاز خودروسازی در داخل کشور تولید شود.

او افزود: خودروسازی که بهترین خط تولید را تهیه کرده اما دولت هیچ حمایتی از آن نکرد و حتی تسهیلاتی که برای آن با پیگیری‌های زیاد تصویب شده بود را نیز با دخالت وزیر وقت صنعت به سایپا دادند و مانع از تولید این شرکت شدند. تمام اینها کار مافیا و دست‌های پشت پرده است که دولت از آنها حمایت می‌کند.

علیلو تاکید کرد: در کشور ما وقاحت مدیریتی در حدی است که وام را از شرکت خصوصی می گیرد و به سایپا می‌دهد که در نهایت نیز سایپا، کاری که باید را انجام نداد.

۵۰ هزار میلیارد تومان رانت در دست انحصارطلبان صنعت خودرو

بیگلو نیز بیان کرد: ۵۰ هزار میلیارد تومان رانت در دست کسانی است که مانع از برطرف شدن انحصار می شوند. ۲۵ خودروساز ثبت شده در انجمن خودروسازان کشور داریم که باید پرسید چرا فقط خودروساز های دولتی می توانند خوب کار کنند؟

او گفت: نیاز به ورود شرکت‌های خارجی برای حل مشکلات صنعت خودرو نیست، چرا به خودروسازان داخلی وام داده نمی‌شود و از آنها حمایت های لازم صورت نمی گیرد؟

در یک قابلمه کثیف می خواهیم غذای سالم بپزیم!/مشکل خودرو در کشورما داخلی است نه تحریم

علیلو ادامه داد: قصد داریم در یک قابلمه کثیف مسموم زنگ زده، غذای سالم بپزیم. بسیاری از مشکلاتی که در رسانه‌ها مطرح می‌شود را همگی به آن واقف هستند اما اصل موضوع چیزی است که در گزارش تحقیق و تفحص مجلس به آن رسیدیم.

او گفت: در یکی از گزارش‌های ارائه شده به کنگره آمریکا توسط معاون وقت خزانه داری این کشور بیان شده که با تعلیق موقت تحریم های ایالات متحده بر صادرات محصولات خودرو برای کشورهای ثالث به ایران، تخمین زده می شود که ایران بتواند با استفاده از این شرایط، حدود ۵۰۰ میلیون دلار کسب درآمد نماید.

این فعال صنعت خودرو ادامه داد: در ادامه گفته شده که این به شرطی است که تولید، مجدد به سطوح قبلی خود بازگشته و قادر به احیا صادرات گردد. ما واقف هستیم که صنعت خودرو ایران با مشکلات ساختاری پیچیده ای مواجه بوده و در شیب تند نزولی قرار دارد و حتی قبل از اعمال تحریم‌ها نیز دچار این وضع بوده است یعنی خود تحریم کننده متوجه بوده که مشکل اصلی ما تحریم نیست!

سوءمدیریت های بازار خودرو عمدی است نه سهوی!

بیگلو دبیر انجمن خودروسازان نیز در ادامه گفت: فقط ۱۰ درصد از مشکلات ما مربوط به تحریم است و ۹۰ درصد مابقی کاملاً مربوط به سوء مدیریت داخلی است که حجم عمده آن عمدی است نه سهوی!

او افزود: رئیس کل سابق بانک مرکزی می گفت که ارز برای بانک مرکزی است و چیزی به نام ارز اشخاص وجود ندارد در حالی که ما می‌خواستیم از این ظرفیت برای حل مشکلات خودروسازان استفاده کنیم.

بیگلو اظهار کرد: بزرگترین فاجعه ای که در صنعت اتفاق افتاد، پنج بار تغییر وزیر صنعت در این دولت بود که به همین دلیل مجبور شدیم به سراغ مجلس برویم نه دولت!

ریاضی دان شدن مردم برای کشف نحوه قیمت گذاری خودرو!

این فعال صنعت خود را ادامه داد: خودروها باید به دسته تقسیم شوند یعنی خودروهایی که مصرف عام دارند، باید توسط نهادهایی قیمت تمام شده آنها محاسبه شود و با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار دهند و خودروهایی مانند شاهین سایپا و دنا پلاس ایران خودرو که در زمره خودروهای تشریفاتی قرار می‌گیرند را نیز، در اختیار خودروسازان قوی تر قرار دهند.

او در ادامه گفت: واردات خودرو نیز باید با تعرفه گمرکی و عرف آزاد شود. با این کار حداقل کاری که انجام می شود، آرامش روانی دادن به مردم است. مردم تبدیل به کارشناس ریاضی شده اند تا بتوانند فرمول های قیمت گذاری شورای رقابت را کشف کنند!

بیگلو در پایان اظهار کرد: باید رقابت ایجاد شود تا خودروسازانی که توان رفع نیاز مردم را ندارند، حذف و آنهایی که این توان را دارند، در بازار باقی بمانند و نیاز مردم برطرف شود.

بیشتر بخوانید

• پخش زنده مناظره پیرامون چالش‌های صنعت خودرو برای دولت آینده

انتهای پیام/