به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، اصولا مشارکت سیاسی به معنای «فرصتهای پرداختن شمار زیادی از شهروندان به امور سیاسی» است؛ و به عنوان نقطه تلاقی ساختار فرهنگی و سیاسی درهرجامعهای محسوب میشود.
در حقیقت اندیشه مشارکت سیاسی عبارت از درگیر شدن تودههای مردم در فعالیت سیاسی و تعیین سرنوشت خود است.
مشارکت سیاسی میتواند در دو سطح توده ها (مانند شرکت در انتخابات، عضویت در احزاب و انجمنها و تجربههای اجتماعی) و نخبگان (حضور در مجلس، قوه مجریه وداشتن مناصب عالی) معنا یابد.
امروزه در روند اجتماعی نیازمند به دولتی با ویژگیهای خاص و جامعهای است که بین اعضای آن همراهی و همکاری باشد.
در کشور ما ظرفیتهای مختلف مانند قانون اساسی، چشم انداز ۲۰ ساله و حتی برنامههای توسعه برای هدایت نظام سیاست گذاری به سمت برقراری الگوی حکمرانی خوب وجود دارد که با ابلاغ سیاست کلی نظام اداری و اخیرا سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی رویهها و فرآیند های استرتژیک و راهبردی در جهت حرکت به مسیر الگوی حکمرانی خوب طراحی شده است.
در نظامهای سیاسی دموکراتیک، مشارکت شهروندان به عنوان موثرترین بازیگران فضا در فرایندهای سیاسی از عمدهترین دغدغههای سیاستمداران و دولتمردان به شمار میرود.
مشارکت شهروندان در امور حکومت شکلهای مختلفی دارد که بارزترین جلوه آن انتخابات است که در برخی کشورها نشان دهنده میزان مشروعیت نظام سیاسی نیز میباشد.
انتخابات و رفتار انتخاباتی کنش و نگرشی سیاسی است که با کارکردهای ساختاری زیر سیستمهای اقتصادی و فرهنگی در سطح کلان نظام اجتماعی رابطه دارد.
در واقع انتخابات در بسیاری از کشورها یک نظرسنجی فراگیر از شهروندان است و کمیت و کیفیت مشارکت انتخاباتی مردم میتواند میزان مشروعیت، کارآمدی نظام سیاسی، سیاست گذاریها و مقبولیت کارگزاران سیاسی را نشان دهد.
شناخت رفتار انتخاباتی شهروندان و الگوی شرکت در انتخابات برای احزاب، سیاستمداران و دولتها از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا مشارکت فعال، گسترده و فراگیر جامعه در انتخابات به منزله پشتوانه ملی در سطح داخلی و اعتبار در سطح بین المللی و منطقهای میباشد.
انتخابات در ایران زمینه مشارکت مدنی شهروندان در امور سیاسی را فراهم کرده و به نظر میرسد مشارکت شهروندان در انتخابات پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیانگر حضور ایدئولوژیکی و رویکرد قومی- قبیلهای ناشی از حس خاص مکانی شهروندان میباشد.
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروز امسال با اشاره به ورود به قرن جدید از نگاه عرفی، مقایسهای کوتاه میان اوضاع ایران در سال ۱۳۰۰ و ۱۴۰۰ کردند و فرمودند: سال ۱۳۰۰ سال کودتای انگلیسی به دست رضاخان و استقرار حکمرانی وابسته و دیکتاتوری بود، اما سال ۱۴۰۰ سال انتخابات است یعنی حکمرانی متکی بر استقلال و آرای مردم و مبتنی بر اتکاء و اعتماد به نفس ملی.
حضرت آیتالله خامنهای، انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ۱۴۰۰ را در ابعاد داخلی و خارجی بسیار مهم برشمردند و با اشاره به نقشه و تلاش گستردهی دشمنان برای ناامید کردن مردم از حضور در انتخابات تأکید کردند: ریاست جمهوری با اختیارات بسیار وسیع، مهمترین و مؤثرترین مدیریت کشور است و مردم برای ناامید کردن دشمن و نوسازی دستگاه اجرایی، در انتخاب رئیسجمهور خصوصیاتی مانند مردمی بودن، کفایت، قدرت مدیریت، ایمان، عدالتخواهی، ضد فساد بودن، عملکرد انقلابی و جهادی، اعتقاد به توانمندیهای داخلی، امیدواری به آینده و اعتقاد به جوانان را مورد توجه قرار دهند.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: علاج دردهای مزمن کشور در انتخابات پرشور و انتخاب اصلح است.
ایشان حضور پُر شور مردم را در انتخابات ریاست جمهوری خردادماه ۱۴۰۰ و در درجه بعد انتخاب صحیح و اصلح را باعث تضمین آینده کشور خواندند و افزودند: انتخابات هر چه پُر شورتر و با اقبال عمومی بیشتری همراه باشد، آثار و منافع بیشتری برای کشور خواهد داشت.
بیشتر بخوانید
ایشان هدف دشمن از بیان ادعاهای تکراری درباره انتخابات را دلسرد کردن مردم دانستند و گفتند: برغم این ادعاها، انتخابات برای کشور یک امکان و ذخیره مهم است که باید با مشارکت پر شور مردم همراه باشد البته اگر مشارکت پرُ شور با یک انتخاب درست یعنی انتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان، با انگیزه، علاقهمند و پرُ کار همراه شود، نورٌ عَلی نور و تضمینکننده آینده کشور است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: علاج دردهای مُزمن کشور در پر شور بودن انتخابات و حضور عمومی مردم، و بعد، انتخاب اصلح و شخصیت مناسب در انتخابات ریاست جمهوری است.
به طور کلی سه نوع نظام انتخاباتی برای شوراها وجود دارد:
اکثریتی، تناسبی، تناسبی_منطقهای
در نظام اکثریتی که نظام انتخاباتیِ فعلی شوراهای شهر در ایران نیز محسوب میشود، در هر شهر چند کاندیدا داوطلب میشوند و هر کدام که بیشترین رای را بیاورند به عنوان نماینده انتخاب خواهد شد، اما نظام انتخاباتی تناسبی نقطهی مقابل اکثریتی است؛ به عبارت بهتر در هر شهر چند لیست ارائه میشود و هر لیست با توجه به درصد آرای کسب شده صاحب کرسی در شورا میشود.
در نظام تناسبی_منطقهای که کاملترین نوعِ نظام انتخاباتی برای شوراها در جهان محسوب میشود علاوه بر اینکه هر لیست با توجه به درصد رای خود در شورا صاحب کرسی میشود، هر منطقه یا بخش از شهر نیز جداگانه یک نماینده مختص به خود را در شورا خواهد داشت.
ایسلند
کشوری کوچک در شمال اروپا نزدیک به یک قرن است در مدیریت شهری خود از شورا استفاده میکند. پایتخت ایسلند شورای ۱۵ نفره دارد که هر ۴ سال یکبار توسط مردم انتخاب میشوند.
سوئد
انتخاب افراد در شورای شهر از طریق رای دادن به احزاب و همزمان با انتخابات مجلس برگزار میشود. در استکهلم پایتخت این کشور ۱۰۱ نفر در شورای شهر حضور دارند و جالب است که بدانید حضور مردم در جلسات این شورا آزاد است.
فرانسه
اعضای شورای شهر پاریس برای یک دوره ۶ ساله انتخاب میشوند که ۹ تا ۱۱ بار در سال تشکیل جلسه میدهند در این شهر احزاب برای انتخابات شوراها لیست ارائه میدهند و سر لیست حزب پیروز شهر دارپاریس و رئیس شورا میشود.
شورای شهر استانبول ترکیه ۲۰۸ عضو دارد که رئیس شورا شهر دار هم هست اعضای این شورا به طورمستقیم و بارای مردم انتخاب میشوند.
سئول
شورای شهر سئول پایتخت کره جنوبی ۱۰۶ عضو دارد که از این تعداد ۹۶ نفر از حوزههای انتخاباتی محلی و ۱۰ نماینده دیگر از حوزههای جانبی یا حومهشهر به شوراراه پیدا میکنند.
قطر
در کشور قطر اعضای شورای شهر ۲۹ نفر است و نکته جالب اینکه شورای شهر در این کشور به صورت مرکزی برگزار میشود و اعضای شورا در مورد تمام شهرها و مناطق قطر تصمیم گیری میکنند.
امارات
در کشور امارات و شهر دوبی هم شورا دارد البته اعضای این شورا بدون برگزاری انتخابات و با حکم حاکم شهر منصوب میشوند.
همچنان که شرکت در انتخابات یک وظیفه است، گزینش خوب و آگاهانه هم یک وظیفه است.
یکی از بخشهای مهم انتخابات ۱۴۰۰ متعلق به تعیین تکلیف کرسیهای شوراهای اسلامی شهری و روستایی است که بهعنوان پارلمان محلی از اهمیت خاصی برخوردار هستند و در این راستا نیز باید شایستهترین افراد انتخاب شوند که امانتدار و خدمتگزار باشند.
رسیدگی به عمران، آبادسازی، دوری از اسراف و حفظ بیت المال باید سرلوحه امور منتخبان شوراهای اسلامی شهر و روستا قرار گیرد و این تکلیف سنگین بر عهده مردم است تا با مطالعه عمیق بهترینها را برای شوراها گزینش کنند.
منتخبان شوراهای اسلامی باید به موضوعات ترافیک، پاکیزگی هوا، بهداشت، اشتغال، خانواده و سلامت محیط زیست توجه خاص داشته باشند و برای آن برنامهریزی عملیاتی ارایه دهند و این مردم هستند که با تک تک آرای خود وزن شوراها را مهر تایید میگذارند و باید متخصصان و خوش فکران را به این نهاد بفرستند.
انتهای پیام/ش