چوب حراج خشکسالی بر سر دام‌های عشایر
کاهش ۵۰ درصدی بارندگی و چنبره خشکسالی بر حدود ۶۰ درصد از پهنه خراسان شمالی عشایر را برای تامین علوفه دچار مشکل کرده است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، اگرچه براساس گزارش رسمی به دلیل فقر مراتع خراسان شمالی ناشی از خشکسالی مفرط چندین ساله به خصوص کاهش شدید بارش بارندگی در سال زراعی جاری به ناچار عشایر خراسان شمالی را وادار کرد تا حدود ۲۰۰ هزار راس دام خود را که بیشترشان دام سبک مولد تشکیل می‌دهند، در قالب خرید تضمینی به پشتیبانی امور دام جهاد بفروشند، اما همین برنامه نیز با گذشت حدود یک ماه حداقل در این استان از سوی مسئولان وقت امروز و فردا می‌شود.
بیشتر بخوانید
بر اساس گزارش رسمی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی حدود ۵۹ درصد از پهنه این استان دو میلیون و ۸۰۰ هزار هکتاری واقع در شمال شرق کشور درگیر خشکسالی و تحت تاثیر این پدیده است به طوری که بر اساس شاخص اس. پی. آی (ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎرش اﺳﺘﺎﻧﺪارد شده) در بازه ۱۰ ساله تا پایان اسفند ماه سال گذشته، بیش از نیمی از مساحت استان تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد.
هم اکنون ۱۳.۱ درصد از گستره استان درگیر خشکسالی بسیار شدید، ۱۳.۹ درصد تحت تاثیر خشکسالی شدید، ۱۶.۱ درصد خشکسالی متوسط و ۱۵.۶ درصد خشکسالی خفیف دارد و در بین هشت شهرستان این استان مانه و سملقان به عنوان قطب کشاورزی بیشترین پهنه تحت تاثیر از خشکسالی را دارد و پس از آن شهرستان اسفراین و راز و جرگلان درگیر با این پدیده شدند.
براساس آمار پنج هزار و ۳۵۰ خانوار عشایری با جمعیتی افزون بر ۳۰ هزار نفر در این استان سکونت دارند که در مجموع یک سوم از دو میلیون راس دام سبک (۷۰۰ هزار) شمالشرق کشور در اختیار این اقوام قرار دارد و ۲۵ درصد از گوشت قرمز خراسان شمالی نیز سالانه از سوی این دامداران تولید می‌شود.
افزایش قیمت نهاده‌ها و کاهش قیمت دام
خشکسالی نه تنها یک سوم دام مولد عشایر این استان را به تیغ حراج سپرد که هزینه خرید نهاده‌های مورد نیاز به خصوص علوفه را نیز نسبت به سنوات گذشته افزایش داد به طوری که امسال به دلیل خشکسالی ۷۰ درصد از هزینه این دامداران به تامین علوفه اختصاص یافت و در کنار آن به دلیل این بلایای طبیعی قیمت فروش دام‌شان نیز نسبت به اواخر سال گذشته تا ۵۰ درصد کاهش یافت.
هم اکنون قیمت هر کیلوگرم زنده عشایر بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار ریال در خراسان شمالی به فروش می‌رسد که این قیمت در اواخر سال گذشته (بهمن و اسفندماه) حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار ریال بود و این کاهش قیمت دام زنده در سال جدید در کنار افزایش نرخ نهاده‌های دامی (علوفه) قوز بالای قوز برای عشایر این خطه شمالشرق کشور رقم رده است که تداوم این روند می‌تواند به کاهش بیشتر دام این اقوام منجر و در مجموع آینده زندگی عشایری را با خظر مواجه کند.
یکی از عشایر خراسان شمالی می‌گوید: خشکسالی و افزایش هزینه‌های خرید علوفه و سایر نیازمندی‌های عشایر زندگی ما را در معرض تهدید جدی قرار دارد به طوری که تداوم این روند بدون حمایت دولت در قالب کمک‌های بلاعوض و یا تسهیلات ارزان قیمت مدت دار زندگی را بر ما سخت‌تر از گذشته خواهد کرد.
علیرضا شعبانی افزود: امسال به دلیل خشکسالی و کمبود علوفه ما به ناچار یک سوم از دام‌های مولد خود را زیر قیمت به فروش رساندیم و در مقابل نسبت به سنوات گذشته علوفه را دو تا سه برابر قیمت خریداری کردیم و این روند آینده زندگی عشایری که وابسته شدیدی به دامپروری دارد را در معرض نابودی قرار داده است.
او قیمت جو را در هر کیلوگرم ۶۰ هزار ریال، کاه ۵۰ هزار تا ۶۰ هزار ریال اعلام کرد و اظهار داشت: اگر هر دام به طور میانگین دو تا سه کیلوگرم علوفه مصرف کند، باید حداقل روزانه حدود ۲۰۰ هزار ریال هزینه کنیم که برای هر دام در ماه ۶ میلیون ریال و در سال ۶۰ میلیون ریال تمام می‌شود و با این هزینه، نگهداری دام برای ما به صرفه نیست.
او خواهان دادن یارانه تولید به عشایر برای خرید علوفه از سوی وزارت جهاد کشاورزی شدند تا آن‌ها بتوانند سال سخت خشکسالی را از سر بگذرانند.
دامداری عشایر خراسان شمالی در معرض نابودی
مسئول بسیج عشایری خراسان شمالی در این باره گفت: خشکسالی از یک سو و گرانی نهاده‌های دام از سوی دیگر باعث شد تا عشایر استان دام‌های خود را برای فروش به دلالان و بازار با قیمت پایین عرضه کنند تا بتوانند علوفه مورد نیاز را برای دام‌های باقی مانده تامین کنند.
عقیل غلامی افزود: در حال حاضر به دلیل عرضه زیاد دام ناشی از خشکسالی قیمت هر کیلوگرم دام زنده در بازار‌های این استان به طور میانگین حدود ۳۰۰ هزار ریال است که نسبت به اواخر سال گذشته قیمت‌ها با کاهش شدیدی مواجه شد و حداقل قیمت‌ها ۵۰ تا ۱۰۰ درصد کاهش یافت و این در حالیست که قیمت نهاده‌ها تا ۲ برابر افزایش نشان می‌دهد و این روند عشایر استان را به ورشکستگی می‌برد.
او افزود: اکنون شماری از عشایر استان در مراتع به سر می‌برند و دام را در شرایط چرا تغذیه می‌کنند، اما کاهش میزان تولید علوفه در عرصه‌های طبیعی آنان را به زودی و زودتر از سال‌های گذشته، به مناطق پایین می‌کشاند و به ناچار باید دام را به صورت دستی تغذیه کنند.
او با بیان این که در سال جاری علوفه دستی به دام‌های عشایر نسبت به پارسال به دلیل خشکی مراتع افزایش یافت گفت : این کار هزینه عشایر را افزایش خواهد داد و با این قیمت هر کیلوگرم کاه ۵۰ هزار ریال هزینه عشایر در حال افزایش است و باید دولت کمک بیشتری به این قشر که ۲۵ درصد از گوشت قرمز استان را بر عهده دارند داشته باشد تا آن‌ها بتوانند خشکسالی سخت امسال را پشت سر بگذرانند.
غلامی افزود: عشایر هر ساله ته چرای کشاورزان را خریداری می‌کنند، اما امسال با توجه به خشکسالی ها، ته چرای کشاورزان هم وضعیت مناسبی ندارد و پاسخگوی نیاز تغذیه دام نیست به طوری که هر هکتار از ته چرای کشاورزان پارسال کمتر از ۱۰ میلیون ریال خریداری می‌شد، اما امسال گفته شده که این رقم چند برابر شده است این در حالی است که ته چرایی در زمین برای تغذیه دام وجود ندارد.
مسئول بسیج عشایری خراسان شمالی با بیان اینکه عشایر در انتظار اجرای طرح خرید تضمینی دام هستند تا از کاهش قیمت دام زنده جلوگیری شود افزود: قرار بود برای جلوگیری از کاهش قیمت دام زنده، دام عشایر به صورت تضمینی خریداری شود، این اقدام در سایر استان‌ها آغاز شده است، اما در خراسان شمالی هنوز عملی نشده است.
خرید تضمینی دام راهکار دم دستی و تسکین موقت
مدیرعامل اتحادیه عشایری خراسان شمالی ضمن ابراز گله مندی از تاخیر در خرید تضمینی دام مازاد عشایر می‌گوید: براساس دستورالعمل قرار بود تا از اوایل خردادماه خرید تضمینی دام مازاد عشایر شروع شود که در این استان همچنان این برنامه به خوبی عملیاتی نشد.
روح الله ارشادی اظهار داشت: خرید تضمینی دام از سوی دولت تا حد زیادی می‌تواند از خروج دام زنده از استان جلوگیری کند و امیدواریم که هر چه سریعتر این برنامه در خراسان شمالی اجرایی شود.
او گفت : براساس برنامه ریزی در سال جاری به دلیل خشکسالی حدود ۲۰۰ هزار راس دام مولد عشایر که یک سوم مجموع دام سبک آن‌ها را تشکیل می‌دهد، آماده عرضه در قالب خرید تضمینی است و اگر هر چه سریعتر این کار با پرداخت نقدی انجام نشود، قطعا دلالان با قیمت پایین چوب حراج بر دارایی‌ها این قشر می‌زنند.
ارشادی قیمت خرید تضمینی دام سبک عشایری را در هر کیلوگرم ۴۵۰ هزار ریال اعلام کرد و گفت: عشایر به ازای تحویل هر کیلوگرم دام زنده، سه کیلوگرم نهاده دامی دولتی دریافت می‌کنند و به نوعی تمام دارایی ناشی از فروش دام زنده صرف خرید نهاده می‌شود و پس اندازی برای عشایر برای ادامه امرار معاش باقی نمی‌ماند و قطعا دولت باید تسهیلات ارزان قیمت و یا در صورت امکان کمک‌های بلاعوض را به عشایر داشته باشد.
مدیرعامل اتحادیه عشایری استان خراسان شمالی می‌گوید: خشکسالی شدید امسال عشایر استان را در تامین علوفه و خوراک دام با مشکل روبه رو کرده است و گرانی نهاده‌ها سبب شده تا تولید به صرفه نباشد و هم اکنون به طور میانگین کاه به ازای هر کیلوگرم ۴۰ هزار ریال، جو محلی ۶۰ هزار و یونجه ۵۰ هزار ریال است.
ارشادی میزان نیاز عشایر به علوفه را حدود ۱۷۰ هزار تن شامل کنسانتره، کاه و یونجه اعلام کرده است و افزود: امسال به دلیل خشکسالی کاهش تولید محصولات کشاورزی به خصوص گندم اکثر استان‌ها خروج کاه و کلش را ممنوع کردند و این کار تامین علوفه را برای عشایر استان دشوار کرد.
او اضافه کرد: در شرایط فعلی برای کمک به عشایر برای تامین علوفه توزیع ۸۵۰ تن جو با قیمت یارانه‌ای در میان عشایر در حال انجام است که اقدام حمایتی دولت از این قشر به شمار می‌رود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هم خرید تضمینی دام را تسکین موقت درد چندین ساله عشایر دانست و گفت: خشکسالی متوالی در استان، دامداران بویژه عشایر را به شدت در فشار قرار داده است و برای کاهش اثرات خشکسالی بر زندگی عشایر باید به دنبال راهکار‌هایی در سطح ملی به خصوص کمک مالی در قالب تسهیلات ارزان قیمت باشیم.
عبدالله یوسفی گفت: خرید تضمینی دام عشایر هم به عنوان درمان موقت بخشی از مشکل عشایر در دست پیگیری است و برای کمک بیشتر به عشایر استان باید تمام دستگاه‌ها به خصوص بانک‌ها پا پیش بگذارند.
به گفته او عشایر خراسان شمالی ۷۰۰ هزار واحد دامی در اختیار دارند که ۹۰ درصد درآمد آنان وابسته به دام و محصولات دامی است و عدم کمک مالی به نگهداشت دام‌های عشایری می‌تواند زندگی عشایری را نیز به ورطه نابودی بکشاند.
دست دست کردن پشتیبانی امور دام برای خرید دام
مدیرعامل پشتیبانی امور دام خراسان شمالی بدون ارایه دلیل تاخیر در خرید دام زنده گفت که قرار بود که برنامه از ۱۷ خردادماه اجرایی شود که با گذشت ۱۳ روز همچنان عملیاتی نشد.
علی رضا توسلی افزود: مقدمات کار برای خرید دام زنده عشایر در استان فراهم نیست و در صورت فراهم شدن شرایط در این هفته برنامه برای خرید حدود ۲۰۰ هزار راس دام اجرایی می‌شود.
افزایش هزینه تولید عشایر با خشکسالی
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی هم گفت : به دلیل کاهش بارندکی و کاهش علوفه، هزینه نگهداری دام برای تمام دامداران به خصوص عشایر به بخشی از علوفه دامی را در قالب ییلاق و قشلاق تامین می‌کنند، افزایش زیادی یافت و در مقابل به دلیل افزایش عرضه دام به بازار قیمت دام کاهش زیادی نسبت به سنوات گذشته دارد.
محمدرضا قلی پور افزود: به دلیل کمبود علوفه مرتعی ناشی از خشکسالی بخشی از دام عشایر به صورت ایستاده دستی تغذیه می‌شود و این کار با گرانی علوفه هزینه تولید را برای عشایر چندین برابر افزایش داد و باید در سطح ملی برای این مشکل عشایر به خصوص کمک مالی به آن‌ها چاره اندیشی شود.
او گفت : خشکسالی و کساد بازار دام سبک، سبب شده تا دامداری برای عشایر مقرون به صرف نباشد، اکنون عرضه دام در بازار زیاد شده، اما قیمت‌ها رضایت بخش نیست و پیشنهاد می‌شود که دولت به نوعی با تامین مالی عشایر آن‌ها را کمک کند دام‌شان را نگهدارند تا از عرضه زیاد و کاهش قیمت جلوگیری شود و یا این که اجازه صادرات بخشی از دام مازاد عشایر را صادر کند تا قیمت‌ها افزایش یابد.
مدیرکل امور عشایری خراسان شمالی گفت: با پیگیری‌های انجام شده، تامین ۶۰ هزار تن نهاده مورد نیاز عشایر استان در دست تامین است، که ۴۰ هزار تن توسط سازمان امور عشایر تعهد و ۲۰ هزار تن توسط سازمان جهاد کشاورزی استان تامین می‌شود و تاکنون بیش از چهار هزار تن از طریق سازمان عشایری تامین شده که در اختیار دامداران قرار می‌گیرد.
او پرداخت تسهیلات کم بهره به عشایر را با بازپرداخت بلند مدت از جمله مهمترین راهکار‌ها برای ادامه زندگی عشایری در استان خراسان شمالی اعلام کرد.
عشایر خراسان شمالی با تولید ۲۵ درصد گوشت استان، هشت درصد گوشت قرمز عشایر کشور را تولید می‌کنند و سرانه دام آنان بیش از میانگین کشوری است و به طور میانگین هر خانوار عشایر این استان ۱۸۰ راس دام سبک دارد که این سرانه در کشور ۱۳۰ راس است.
منبع : ایرنا
انتهای پیام/ه
