به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، ژانویه سه سال پیش بود که اقتصاد جهانی شاهد تغییراتی در بدنه این حوزه شد، تغییراتی که تا امروز هم ادامه دارد. سال ۲۰۱۸ جنگی تجاری بین دو ابر قدرت جهانی در حوزه اقتصاد و فناوری سر گرفت و هنوز هم برنده و بازنده‌ای برای این نزاع مشخص نشده، آمریکا و چین سه سال قبل وارد بازی اقتصادی-سیاسی شدند که به همین دو حوزه ختم نشد و با تحریم دو شرکت فناوری هوآوی و ZTE از طرف آمریکا، این جنگ شکل تازه‌ای به خود گرفت و به جنگ فناوری تبدیل شد. کارشناسان جهانی حوزه اقتصاد و فناوری بر این باورند که این جنگ هیچ برنده‌ای ندارد و فقط به اقتصاد و رشد هر دو کشور آسیب می‌رساند.

بیشتر بخوانید

• تصمیم هوشمندانه بنیانگذار هوآوی برای بی تأثیر کردن تحریم آمریکا

جنگ اقتصادی چین و آمریکا از کجا شروع شد؟

رقابت بین چین و آمریکا برای تسلط بر اقتصاد جهانی، یکی از دلایل این جنگ است و اگر ادامه پیدا کند، تاثیری بر کاهش رشد جهانی خواهد داشت. رشد کشور چین در حوزه‌های اقتصادی و فناوری، تهدیدی برای آمریکا به حساب می‌آمد و می‌آید، عضویت چین در سازمان تجارت جهانی هم بر بیشتر شدن این تهدیدات برای آمریکا افزود و دولت ترامپ با تصویب سند استراتژی امنیت ملی چین را رقیبی استراتژیک نام برد و این کشور را تهدیدی بزرگ برای تسلط آمریکا بر اقتصاد جهانی دانست. نخستین اقدام آمریکا برای آغاز این جنگ، وضع تعرفه برای کالا‌های چینی بود که تجارت آزاد بین این دو ابر قدرت را تا حدی تضعیف کرد.

اما همه چیز به همین ماجرا ختم نشد و آمریکا یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری چینی که شرکت هوآوی است را تحریم کرد. این تحریم باعث شد که تجهیزات مخابراتی بسیار قدرتمند هوآوی از بازا‌های آمریکا دور شوند. این تحریم همچنین باعث شد که هوآوی نتواند از سیستم عامل‌های اندروید و ویندوز استفاده کند و حتی شرکت‌های سخت افزاری آمریکایی نیز پشتیبانی خودشان از این شرکت چینی را تمام کردند.

این تحریم‌های عجیب علیه فناوری، تاثیر به سزایی در صنعت تولید گوشی‌های هوشمند دارد، هوآوی یکی از سه تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در دنیا است که تلاش دارد به مقام اول برسد و گوی رقابت را از سامسونگ و اپل بگیرد، اما این تحریم یکی از مانع‌ها برای رسیدن به رتبه نخست برای این شرکت چینی است.

عضویت در سازمان تجارت جهانی = قرارگیری تجارت در دستان چین

عضویت چین در سازمان تجارت جهانی باعث شد اقتصاد این کشور در جایگاه بالاتری قرار بگیرد و سرمایه گذاری‌ها نیز در این کشور آسان‌تر شوند. آمریکا یکی از واسطه‌ها برای عضویت چین در این سازمان بود، زیرا ایالات متحده به دنبال تصاحب سهم بزرگی در اقتصاد چین بود و هرکاری می‌کرد تا این موضوع محقق شود.

پس از این عضویت آمریکایی‌ها سرمایه گذاری در بازار چین را آغاز کردند. کشور‌های آمریکایی پیش از این عضویت نیز در چین سرمایه گذاری می‌کردند، اما حضور چین در این سازمان باعث شد سرمایه گذاری‌ها افزایش پیدا کنند و طی ۵ سال، حجم این سرمایه گذاری‌ها دو برابر از قبل شود. اقتصاد چین روز به روز در حال رشد بود و شرکت‌ها بسیاری در این کشور تاسیس می‌شدند و حتی محصولاتشان را نیز به خود آمریکا صادر می‌کردند و این کشور یکی از بازار‌های محصولات چینی شده بود. همین تولیدات بسیار و رشد سریع اقتصاد در چین، مقامات آمریکایی را نگارن کرد.

چین و آمریکا در نزاعی نابرابر

دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، در وعده‌های انتخاباتی اش به مقابله با چین و کارخانه‌هایش اشاره کرد و همین موضوع باعث شد تا او در انتخابات این کشور پیروز شود. پس از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور، شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین آمریکا را تهدید به تحریم کرد، تهدیدی که پاسخی منطقی برای تقابل ترامپ با این کشور نبود.

از اولین اقدام‌هایی که ترامپ برای مقابله با اقتصاد چین، خارج کردن آمریکا از قرارداد Trans-Pacific Partnership بود. این قراردادی تجاری بین کشور‌های سترالیا، مالزی، چین، ویتنام، نیوزلند، سنگاپور، ژاپن، بورنئو، شیلی، کانادا، مکزیک و آمریکا بود. خروج از این شراکت ترامپ دیوانه را راضی نکرد و او اقدامات شدیدتری را علیه این کشور انجام داد. ترامپ در مارس سال ۲۰۱۸، سه میلیارد دلار از کالا‌های چینی را شامل تعرفه‌ای سنگین کرد. این کالا‌ها قطعات الکترونیکی و تجهیزات مخابراتی، لباس و تجهیزات پزشکی بود. چین هم در پاسخ به این اقدام، تعرفه‌هایی را روی کالا‌های سویا، طلا و پنبه آمریکا وضع کرد.

در ادامه نیز ترامپ در اقدام عجیبی، شرکت تولید کننده تلفن‌های هوشمند هوآوی را تحریم کرد. این تحریم تا جایی ادامه پیدا کرد که دیگر شرکت‌های آمریکایی تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری به هوآوی نداد و این شرکت با بحران رو به رو شد. چین هم استفاده کاربرانش از پیامرسان‌های غیر بومی را ممنوع و مردم این کشور فقط از پیامرسان‌های بومی ساخته شده در کشورشان استفاده می‌کنند.

تحریمی که برای هوآوی به فرصت تبدیل شد

شرکت‌های گوگل، اینتل و کوالکام در پی تحریم‌های آمریکا اعلام کردند که دیگر به این کشور خدمات نمی‌دهند. هوآوی هم در پاسخ به این اقدام شروع به ساخت و طراحی تجهیزات سخت افزاری و سیستم عامل اختصاصی برای محصولات خودش کرد. هوآوی مدتی قبل سیستم عامل اختصاصی خودش به نام هارمونی را برای محصولاتش معرفی کرد و آن را در دسترس همه کاربران و مشتریان خودش قرار داد. همه محصولات این شرکت این سیستم عامل را در اختیار دارند و محصولات جدیدی هم که به بازار عرضه می‌شوند به طور پیش فرض این سیستم عامل را دارند.

فرصت دیگری که در پی این تحریم‌ها در برای چین و هوآوی بدست آمد، ساخت تجهیزات مخابراتی بود که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به دستیابی این شرکت به فناوری 5G اشاره کرد. فناوری که دسترسی به اینترنت را با سرعتی عجیب و سرسام آور برای مردم به ارمغان آورد.

فناوری 5G چیست؟

تکنولوژی نسل پنجم، در مقایسه با نسل قبلی یعنی 4G سرعت دانلود و آپلود بالاتر، گستردگی بیشتر حجم پهنای باند و تاخیر کم در پردازش اطلاعات را برای کاربران به ارمغان آورد و می‌توان اینترنت اشیا را مهمترین مزیت این فناوری نامید. اینترنت اشیا، نوعی از فناوری است که باعث ایجاد ارتباط بین دستگاه‌های پیشرفته الکترونیکی و انسان‌ها می‌شود و هوش مصنوعی را نیز گسترش می‌دهد. هوش مصنوعی را می‌توان در جراحی‌های از راه دور، کنترل خودرو‌ها و دستگاه‌های خانگی و صنعتی استفاده کرد.

پیشرفت چین در این فناوری باعث شد که آمریکایی باز هم احساس نگرانی کنند. خصوصا اینکه کشور‌های حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی، قطر و امارات که از شرکای تجاری آمریکا نیز هستند، روی این فناوری چینی سرمایه گذاری کنند. در سال ۲۰۱۰، این سه کشور گام‌هایی را برای استفاده از فناوری نسل پنجم آغاز کردند.

در سال ۲۰۱۸، مقامات عربستان اعلام کردند که شهر الخبر عربستان در خاورمیانه اولین منطقه‌ای است که به این فناوری مجهز شد. اکتبر ۲۰۱۹ شرکت ارتباطی Zain هم با همکاری هوآوی با پوشش دهی ۲۰ شهر و بیش از ۲۰۰۰ برج به فناوری 5G پیوست؛ و کشور‌های امارات و قطر نیز با سرمایه گذاری‌هایی این فناوری را به کشورشان وارد کردند.

جنگ سرد دیجیتال چین و آمریکا

در نتیجه آغاز این جنگ دیجیتالی، چین و هوآوی به سمت تولید فناوری‌های پیشرفته‌تر قدم برداشتند که یکی از آن‌ها 5G بود. چین این فناوری تازه را در بیش از ۸۰ کشور آمریکای لاتین، آسیایی، آفریقایی و اروپایی گسترش دادند و آمریکا برای ممانعت کشور‌های متحد خودش در استفاده از این فناوری چینی، منگ وانژو مدیر مالی هوآوی را در کانادا دستگیر و صادرات فناوری پیشرفته چینی را خصوصا در حوزه هوش مصنوعی محدود کرد.

این جنگ پیامد‌های بسیاری را به همراه داشت و آمریکا نیز نگران گسترش فناوری چینی در کشور‌های متحد خودش در حوزه‌های سیاسی، امنیتی و نظامی بود. آمریکا نگران این بود که استفاده از فناوری‌های چینی در تجهیزات نظامی و سایبری کشور‌های متحدش باعث جاسوسی از اطلاعات این کشور در کشور‌های دیگر شود. اکثر تجهیزات نظامی کشور‌های عربی و کشور‌هایی که از فناوری 5G استفاده می‌کنند آمریکایی است و ایالات متحده ادعا می‌کند توسعه شرکت‌های تحت کنترل چین مثل هوآوی در این کشور‌ها به جمع آوری اطلاعات این تجهیزات و اشخاص مرتبط با آن خواهد شد.

آمریکا به دنبال برتری در فناوری‌های ارتباطی

آمریکا به دنبال برتری در حوزه فناوری‌های ارتباطی تلفن همراه است، ظهور و توسعه فناوری‌های نوین ارتباطی در چین، این کشور را به رقیبی جدی برای آمریکا تبدیل کرد. چین برای دهه‌های آینده بیش از ۴۱۱ میلیارد دلار روی صنعت 5G سرمایه گذاری کرد و به موفقیت‌هایی هم دست پیدا کرد، همین موضوع آمریکا را نگران کرد. چین توانست در این حوزه از آمریکا پیشی بگیرد و این کشور را به قدرتی نوظهور در این صنعت تبدیل کند و کشور‌هایی آمریکایی نیز قصد و رغبت همکاری با چین را داشتند که باز هم آمریکا و تحریم هایش به مانعی بزرگ برای همکاری‌ها بدل شدند.

توسعه ۷۰۰ هزار سایت 5G در چین

چین سال گذشته اعلام کرد که توانسته حدود ۷۰۰ هزار سایت 5G را در این کشور بسازد که این تعداد بیش از هدف گذاری در برنامه اصلی بود. مقامات این کشور هم اعلام کردند که این تعداد بیش از دو برابر تمامی ایستگاه‌های نصب شده در سراسر جهان است. ماه گذشته نیز معاون وزیر ارتباطات چین اعلام کرد که این کشور تا پایان ماه فوریه سال جاری در مجموع ۷۹۲ هزار ایستگاه پایه ۵G می‌سازد که تعداد تلفن‌های همراه متصل به این شبکه به عدد ۲۶۰ میلیون دستگاه می‌رسد.

موفقیت‌های چین در فناوری‌های نو به همین 5G محدود نشده و این کشور در زمینه ایجاد شبکه 6G در جهان از باقی کشور‌ها پیشی گرفته است. چین ۳۵ درصد از ۳۸ هزار حق امتیاز ثبت اختراع سازمان مالکیت فکری این کشور را که مربوط به فناوری 6G در اختیار دارد. در این بین، اما چین رقیب دیگری نیز دارد که سایه به سایه دنبال او می‌آید و با تصویب قوانین و وضع تحریم‌هایی سعی دارد مانعی برای پیشرفت آن‌ها شود. آمریکا در حوزه فناوری نسل شش، رقیبی جدی برای چینی‌ها است که تاکنون توانسته ۱۸ درصد از حق امتیاز اختراعات را به نام خود ثبت کند.

فناوری‌هایی که چین توانسته حق امتیاز آن‌ها را کسب کند مربوط به هوش مصنوعی است. در دهه گذشته ۳۹۰ هزار درخواست ثبت اختراع ثبت شده که چین با توسعه این فناوری در سال ۲۰۲۰، توانست رتبه اول را به خود اختصاص دهد و ۴۷.۷ درصد از ۵۲۰ هزار درخواست ثبت اختراع را به نام خود بزند.

موضع دولت بایدن در برابر چین و هوآوی

بالاخره بعد از بالا و پایین رفتن‌های عجیب و غریب و تحریم‌های وضع شده توسط ترامپ، دولت این رئیس جمهور در آمریکا به پایان رسید و جو بایدن، منتخب مردم ایالات متحده شد. بایدن، اما در وعده‌هایی سخنرانی‌های انتخاباتی اش، لغو برخی تحریم‌ها و قوانین غیرمنطقی ترامپ را نام می‌برد و شاید یکی از دلایل انتخابش را بتوان همین وعده‌ها دانست.

جو بایدن هنوز موضع مشخصی در مقابل هوآوی از خود نشان نداد و این شرکت نیز برای دور زدن تحریم‌های آمریکا تصمیم گرفت که نرم افزار‌های خود را توسعه دهد که شامل تحریم‌های آمریکا نمیشد. شرکت هوآوی راه حل‌های بسیار زیادی را برای برون رفت از این تحریم‌ها در نظر گرفت و باتوجه به اینکه بایدن هم این تحریم‌ها را لغو نکرد این شرکت باید دنبال راه حل‌های دیگری باشد تا بتواند برون رفتی مناسب از تحریم داشته باشد و بتواند جایگاه یک کشور‌های تولید کننده تلفن‌های هوشمند را از اپل آمریکایی بگیرد.

تحریم دوباره چین در دولت بایدن

دولت بایدن برخلاف وعده‌های انتخاباتی اش مبنی بر لغو تحریم ها، چند هفته قبل دوباره دستوری را امضا کرد که در این دستور ممنوعیت سرمایه گذاری در شرکت‌های چینی که در دولت ترامپ آغاز شده بود را تکمیل می‌کند. در این دستور بایدن، ۵۹ شرکت چینی نام برده شدند که با نیروی نظامی چین یا صنعت این کشور مرتبط هستند. نام شرکت هوآوی و شرکت‌های مخابراتی نیز در این دستور باز هم به چشم می‌خورد.

این دستور بایدن ادامه سیاست‌های دولت ترامپ است و به گفته کارشناسان این رئیس جمهور نیز پا جای پای ترامپ گذاشته و از رشد اقتصاد و فناوری‌های چینی واهمه دارد.

برنده جنگ بین چین و آمریکا کیست؟

این جنگ عجیب و نابرابر بین دو ابر قدرت اقتصادی و فناوری، برنده‌ای هم دارد و کارشناسان این برنده را شرکت ویتنام نامیدند. بسیاری از کشور‌های آمریکایی برای در امان ماندن از تحریم‌های آمریکا کارخانه‌هایی که در چین داشتند را به ویتنام منتقل کردند و تجار چینی هم به جای چین محصولات خودشان را به تولیدکنندگان ویتنامی سفارش دادند.

تحریم چین و شرکت‌های فناوری این کشور خصوصا هوآوی سبب خیر و پیشرفت بیشتر چین در حوزه فناوری شد. چین در پی این تحریم‌ها توانست به قلب اقتصاد آمریکا دست پیدا کند و به این کشور‌های صادرات داشته باشد. چین توانست صنعت فضایی خود را تقویت کند و مریخ نورد، فضانورد و فضاپیما‌هایی را به خارج از جو بفرستد. در ادامه این جنگ اقتصادی که حالا به جنگ فناوری تبدیل شده باید دید کدام کشور پیروز است و آیا آمریکا می‌تواند در زمینه نسل پنجم و ششم فناوری جلوی چین زانو بزند یا خیر.

گزارش از مائده زمان فشمی

انتهای پیام/