باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی- محمدامین اقامیری، رئیس مرکز ملی فضای مجازی با حضور در برنامه «صف اول» که پیرامون موضوع حکمرانی فضای مجازی بود، با بیان اینکه اقدامات برداشتن فیلترینگ از مهر شروع شده اند، توضیح داد: «اوایل مهر با توجه به نظر رئیس جمهور، مکاتبه‌ای با اعضای شورای عالی شد و درخواست کردیم طرح‌ها و چارچوب‌هایی که برای این مسئله دارند را برای مرکز ملی فضای مجازی ارسال کنند.»

محمدامین آقامیری ادامه داد:« تا اواسط آبان، دیدگاه‌ها ارسال شد. ماموریت اصلی این موضوع با وزارت ارتباطات بود و این وزارتخانه یک طرح خوب عملیاتی آماده کرده بود. طرح‌ها به اعضای شورا ارائه و بعد ملاحظات اعضای شورا مطرح شد و وزیر ارتباطات برنامه خود را ارائه کرد. جلساتی برگزار و جمع بندی‌هایی انجام شد. و در ده روز گذشته جلسات نهایی را داشتیم که بسیار فشرده بود.»

دبیر مرکز ملی فضای مجازی گفت: «وظیفه شورا سیاست گذاری مباحث کلان است. در این موضوعات، مهم‌ترین بحث این است که تمام ابعاد را ببینیم. باید بتوانیم نگاه‌های مختلف و جریان های مختلف را کنار هم بچینیم و با فهم نگاه همدیگر، جمع بندی مشترک از موضوع داشته باشیم.»

محمدامین آقامیری درباره نقشه راه گفت:« یک مسیر راه مصوب شده که دستگاه‌ها هم باید وظایف خود را انجام دهند تا در نتیجه آن، شرایط بهتر مردم برای زیست بهتر در فضای مجازی فراهم شود. نکته مهم این است که سیاست گذار باید بداند چه نقاط قوتی را تقویت می‌کند و چه نقاط ضعفی در مسیرش است.»

رئیس مرکز ملی فضای مجازی بیان کرد: «سکو‌های مختلف در قالبی که کشور‌ها تعیین می‌کنند فعالیت می‌کنند. کشور‌ها در حوزه خدماتی و زیرساختی شرایط متفاوتی دارند. سکو‌های بزرگ دنیا با همه کشور‌ها تفاهمنامه‌هایی دارند. یکی از اصلی‌ترین مسائل ما این است که بتوانیم با سکو‌ها تفاهم‌‌نامه‌هایی داشته باشیم که در چارچوب ما فعالیت کنند؛ این نیاز به تلاش بیشتری دارد.»

چرا واتساپ رفع فیلتر می‌شود؛ اما تلگرام نه؟

دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره اینکه آیا مذاکراتی با واتساپ انجام شده که رفع محدودیت شده است، مطرح کرد:« در رابطه با این سکو‌ها بحث‌های مختلفی انجام شد. برخی سکو‌ها خدماتی هستند شاید مذاکره‌ای با آن‌ها انجام نشده باشد، اما مضرات و مزایای آن بررسی شده و خیلی خارج از چارچوب نبوده است.»

چقدر طول می کشد تا فیلترها برداشته شود؟

محمدامین آقامیری درباره زمان بندی رفع محدودیت‌ها گفت: «در سند زمان بندی قید نشده است؛ اما رئیس جمهور و سایر رؤسای قوا تاکید دارند که این فرایند تسریع شود تا اقدامات تعیین شده هرچه زودتر بتواند به نتیجه برسد.»

اینستاگرام هم رفع فیلتر می‌شود؟

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است اینستاگرام هم با این فرمان رفع محدودیت شود، گفت:« در این مصوبه چارچوب‌هایی مشخص شده که بر اساس این چارچوب‌ها همه پلتفرم‌ها می‌توانند در آن قرار بگیرند و اگر در این چارچوب قرار بگیرند بازگشایی می‌شوند.»

حکمرانی قانومند چه مفهومی دارد؟

رئیس مرکز ملی فضای مجازی درباره حکمرانی قانونمند بیان کرد:« حکمرانی قانونمند یعنی ما بتوانیم محیطی که در آن زندگی می‌کنیم مثل فضای مجازی که مردم  از جهات مختلفی از آن استفاده می‌کنند، ضابطه دار و مشخص باشد و نسبت افراد عرضه و مصرف کننده و کاربران مشخص باشد. مثل شهر واقعی اگر از مغازه‌ای خرید می‌کنیم می‌دانیم مجوز دارد. اگر کسی کلاهبرداری کرد می‌دانیم کجا مراجعه کنیم؛ این باید در فضای مجازی هم اعمال شود. فضای مجازی باید با محیط شفاف با وظایف و حقوق مشخص برای طرفین و قوانین قابل اعمال باشد؛ این حکمرانی در فضای مجازی است. پیچیدگی‌های فضای مجازی  بیش‌تر از فضای حقیقی است. در فضای مجازی بحث هویت و دسترسی مطرح است. »

محمدامین آقامیری گفت:« فیلترینگ در کنار راهکار‌های دیگر جزئی از ابزار‌های هر حاکمیتی است که کشور‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند تا بتوانند قوانین خود را پیاده کنند.  از طرفی مردم به دسترسی به فضای مجازی نیاز دارند و ممکن است راه‌های مختلفی را برای رسیدن به این هدف امتحان کنند. ما باید مسیر درستی را پیش روی مردم بگذاریم.»

واکنش سایر کشورها در برابر نافرمانی پلتفرم ها

رئیس مرکز ملی فضای مجازی بیان کرد: « سازوکار سایر کشور‌ها در مقابل  پلتفرم‌ها این است که تفاهم می‌کنند، اگر نافرمانی کردند، دستگیر می‌کنند یا پلتفرم را می‌بندند و یا جریمه‌های سنگین اعمال می‌کنند. در دنیا حکمرانی کشور‌ها محترم است و کشور‌های ضعیف حکمرانی ندارند و تابع هستند. اگر به هر دلیلی تفاهم ایجاد نشد سازوکار‌های دیگری هم به این منظور وجود دارد و ما فضا را بازتر کردیم. بسیاری از سکو‌های بزرگ مطرح، ابزار‌های رسمی ارائه می‌دهند. بجای اینکه خودشان تفاهم کنند، نسخه دیگری از خود را ارائه می‌دهند تا چارچوب موردنظر بر روی آن اعمال شود. نگرانی هم کمتر است.»

محمدامین آقامیری درباره رشد سکوهای داخلی در ۲ سال اخیر گفت: « حرکت‌هایی که جوانان و نخبگان خودمان در این بازه انجام دادند حیرت آور بود. این اتفاق از نظر فنی، زیر ساختی، طراحی، معماری، نرم افزار، پایگاه داده و ... کاری پیچیده‌ و قابل افتخار است.»

چه تضمینی وجود دارد که تعهدات ادامه دار باشد؟

دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد پلتفرم ها به تعهدات خود عمل کنند، گفت: «وقتی چارچوب تعیین می‌شود جریمه‌هایی هم تعیین می‌شود. خیلی از سکو‌ها خودشان چارچوب‌هایی دارند و قوانین ما، پیش فرض قوانین آن‌ها هم است. هرچند که در کشور، ما شاهد نقض‌ قوانین خودشان هم بودیم.»