امیر احمدیان استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آسیای مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره صحبت‌های بایدن و خروج آمریکایی‌ها از افغانستان، اظهار کرد: در مصاحبه شب گذشته بایدن به نظر می‌رسد ابعاد مختلفی دارد، یکی از این ابعاد این است که آمریکا به دلایل ساختار اجتماعی و سیاسی افغانستان نتوانست در این کشور دوام آورد؛ آمریکا در ایجاد یک دولت ملی و فراگیر در افغانستان شکست خورده است.

وی با اشاره به اینکه برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان، آمریکا هزینه‌های بسیاری کرده است، گفت: بیش یک هزار میلیارد دلار به غیر از هزینه‌های جاری صرف تجهیزات شده است؛ این خروج آمریکا نشان می‌دهد ما در شرق با کشوری همسایه هستیم که یک ابرقدرت جهانی با کمک ناتو هم نتوانست ساختار درستی در این کشور بسازند؛ مشکل ما با افغانستان این خواهد بود که بعد از خروج آمریکا، دولت فراگیر، ساختار و وحدت ندارد. ایالات متحده در مدتی که در افغانستان بود، نتوانست موفق شود و هر دولت دیگری هم ساکن این کشور شود موفق نخواهند بود؛ چراکه پیش از آمریکا، روسیه از سال ۱۹۷۹، به مدت ده سال در افغانستان ساکن بود، اما آنچه که مدنظرش بود را نتوانست پیاده کند و این ناآرامی‌هایی که در افغانستان وجود دارد تبعات لشکر کشی‌های ارتش سرخ به این کشور است.

کارشناس مسائل آسیای مرکزی بیان کرد: افغانستان رها شده و احتمال اینکه ناآرامی‌ها اشاعه پیدا کند زیاد است و حالا هم در بدترین شرایط آمریکا، افغانستان را ترک کرد. کشور‌های همسایه و روسیه در مدت‌ها قبل خواستار خروج آمریکا از افغانستان بودند، اما در سال‌های اخیر به دلیل اینکه می‌دانستند خروج آمریکا از افغانستان وضعیت این کشور را بحرانی‌تر می‌کند خواستار این بودند که تا زمانی که آمریکایی نتوانسته تغییراتی در افغانستان ایجاد کنند، باز هم در این کشور بمانند. اما حالا آمریکا نماند و افغانستان را ترک کرد و این نشان می‌دهد که آمریکا جهان‌گیر است، اما جهان‌دار نیست.

احمدیان درباره اهداف آمریکایی‌ها در افغانستان، گفت: آنچه که جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تروریسم موضوع فرامرزی است؛ تروریسم مرزی نمی‌شناسد و ناآرامی ایجاد می‌کند و سیال است؛ وقتی در افغانستان القاعده خطر بزرگی شناخته شد و بعد از آن به عراق کوچ کردند و داعش را تشکیل دادند متوجه شدیم که این فساد همه جا پخش می‌شود. هدف آمریکا این بود که در افغانستان جایی برای القاعده نباشد و حالا طالبان در افغانستان حضور دارند. آمریکا با القاعده مبارزه کرد، به گفته خود آمریکا، سعی می‌کردند کاری کنند که ریشه تروریسم را در افغانستان از بین ببرند، اما باز تولید آن جریان طالبان کنونی است.

وی ادامه داد: آمریکا در شرایطی افغانستان را ترک می‌کند که مبارزه با مواد مخدر، تشکیل یک دولت فراگیر، اتحاد ملی و انسجام در افغانستان به نتیجه نرسیده است و دولت افغانستان در حداقل مشروعیت قرار دارد و مردم مشارکتی در انتخابات نداشتند؛ در این صورت کشور‌های همسایه از تبعات ناامنی در افغانستان متضرر خواهند شد. بایدن می‌گوید که هدف ما ملت سازی در افغانستان نبود اگر این هدف را آمریکا نداشت چرا دولتی تحت حمایت خودشان را در افغانستان ایجاد کردند؟ چرا در ساختار انتخابات، ریاست جمهوری و... افغانستان دخالت داشتند؟ این به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها به نوعی با سرگیجه‌ مواجه شدند و این نشان از مدیریت ضعیف آمریکا نیست بلکه به دلیل ساختار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی افغانستان است چراکه دولت فراگیر در افغانستان سالیان سال است که تشکیل نشده است.

کارشناس آسیای مرکزی درباره عوامل و دلایل خروج آمریکا از افغانستان، تصریح کرد:بی‌نتیجه ماندن اصلاح ساختار سیاسی و اقتصادی افغانستان باعث خروج آمریکا از افغانستان شد؛ اگر دولت افغانستان مخالفینی مانند طالبان را نداشت به نظر می‌رسید که می‌شد یک کشور مدرن تشکیل شود، علاوه بر طالبان وابستگی اقتصادی مردم در مناطق دور افتاده افغانستان به مواد مخدر، از دیگر عواملی بود که باعث شد یک دولت مدرن در افغانستان تشکیل نشود. در افغانستان اقوام مختلف زندگی می‌کنند و هرکدام قلمرو خاص خودشان را دارند مانع تشکیل دولت مدرن می‌شوند، همچنین انزوای جغرافیای افغانستان سبب شد که وحدت ملی در این کشور ایجاد نشود.

وی درخصوص آینده افغانستان پس از خروج آمریکا و نقش مذاکرات بین افغانی با محوریت تهران، تصریح کرد: طالبان تعهدی به مذاکره ندارد، چراکه در فرآیند تحولات افغانستان گفته شده بود که طالبان سلاح را زمین گذارد و وارد فرآیند سیاسی و شراکت در قدرت شود و حزب سیاسی تشکیل داده شود و در یک نظام پارلمانی قدرت را به دست بگیرند، اما افغانستان به دلیل بافت سیاسی و اقتصادی خود نتوانست به این سمت حرکت کند و طالبان با زور و تفنگ اقدام می‌کنند.

احمدیان اضافه کرد: طالبان مدت‌هاست که بر روی نیرو‌های خارجی سلاح نکشیده، اما همچنان ترور می‌کند و با ملت خودش در جنگ است و می‌خواهد بر همین مردم هم حکومت کند و خودش را عمارت اسلامی افغانستان مطرح می‌کند؛ این حرف زیادی است و می‌خواهد خودشان در راس حکومت اسلامی قرار دهند؛ بنابراین جهان اسلامی هم با پدیده جدیدی روبه‌رو است، این تبعات خروج آمریکا از افغانستان است و مذاکره با طالبان نوعی مشروعیت دادن به آن‌هاست و حالا طالبان در هر کجا هیئت می‌فرستند و این درحالی است که هنوز ترور را انجام می‌دهد؛ این مسئله پیچیدگی‌های زیادی دارد.

انتهای پیام/