به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،تمامی ملل‌ها شیر را به عنوان سلطان جنگل می‌شناسند، و از این حیوان قدرتمند در تمامی روایت‌ها و آثار هنری از گذشته تا به امروز به عنوان نماد سلطنت و پادشاهی مانند شیردل یاد شده است، در گذشته با ابهت‌ترین شیر جهان متعلق به کشور ایران بود به طوری که از آن در آثار هالیوودی استفاده می‌کردند.

این گونه با ارزش متاسفانه با شکار بی رویه پادشاهان وقت رو به انقراض رفت، اکنون فقط قاره آفریقا، آمریکا و کشور هندوستان دارای شیر هستند که از آن در برابر شکارچیان و قاچاقچیان به شدت حفاظت می‌کنند.

تجمل گرایی به قیمت عذاب حیوانات وحشی

متاسفانه طی سال‌های اخیر شیر و سایر گوشت خواران در راس هرم، به نماد تجمل گرایی تبدیل شده اند و در کشور‌های حاشیه نشین خلیج فارس یا کشور ایران برخی از خانواده‌های ثروتمند اقدام به خرید توله شیر و نگهداری آن‌ها در فضایی نامناسب مانند حیاط منزل می‌کنند.

شیر در آثار مذهبی و ادبی

در روایات تاریخی و مذهبی می توان به تصاویر تعزیه خوانی‌ها اشاره کرد، که در آن شیر در کنار امام اول حضرت علی ابن ابی طالب (ع) نقش بسته است یا شهریار در یکی از آثار ادبی خود امام علی (ع) را به شیر خدا تشبیه کرده است.

نماد قدرت در سینما

این گونه مورد علاقه انسان‌ها در آثار هنری سینما هم نقش برجسته‌ای داشته همانند فیلم ۳ گانه نارنیا که در پایان همه‌ی قسمت هایش شخصیت ازلان شیر قدرتمند قصه، در اوج نا امیدی‌ها ظهور می‌کند و ورق را برای قهرمانان داستان برمی گرداند.

«لئو» شیر محبوب و معروف کمپانی «metro Goldwyn mayer» که سال‌ها با غرش معروف خود در حلقه‌ای با عبارت لاتین «Ars Gratia Artis» به معنی «هنر برای هنر» نمادی ماندگار در اذهان مردم شده است.

انقراض شیر ایرانی به دست پادشاهان

در ۸ دهه گذشته ایران هم مانند سایر کشور‌ها این گونه‌ی با ارزش را داشت که آن را با نام شیر ایرانی می‌شناختند اما متاسفانه در آن زمان به دلیل نبود حکومتی قدرتمند با وجود بیگانگان در کشور شیر ایرانی به دلیل شکار بی رویه پادشاهان و مستشاران نظامی، آلودگی آب، نبود طعمه جانوری مناسب و نابودی زیستگاه‌های آن‌ها منقرض شد.

هیرمان شاهزاده ایرانی در تهران

در سال ۹۸ خبری مبنی بر ورود ۲ قلاده شیر ایرانی با نام‌های هیرمان و ایلدا به کشور رسید، که با استقبال ملی از طرف مردم روبرو شد، سرانجام هیرمان ۹ ساله از باغ وحشی در انگلیس و ایلدا ۴ ساله از باغ وحشی در ایرلند با هدف بازدید و پر شدن جای شیر ایرانی به باغ وحش ارم تهران منتقل شدند.

دکتر ایمان معماریان دامپزشک سابق باغ وحش ارم در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در مورد وضعیت شیر‌های ایران گفت: متاسفانه تعداد شیر‌های آفریقایی با زیر گونه‌های نامشخص در ایران زیاد است و هر مرکز نگهداری حیوانات که با نام باغ وحش شناخته می‌شود، شیر را به عنوان یکی از ارکان اصلی گونه‌های خود دارد.

وی در مورد علت تکثیر زیاد این گونه در ایران گفت: علت زیاد بودن شیر‌های آفریقایی در ایران به دلیل تکثیر بسیار آسان آن‌ها حتی در شرایط نگهداری بد است، قاچاق توله شیر و خرید و فروش آن‌ها در بسیاری از کشور‌های دنیا رونق دارد و سر آخر این توله‌ها از مکان‌های نا معلوم یا از خانه افراد ثروتمند سر در می‌آورند، که متاسفانه در این امر نظارتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست وجود ندارد.

معماریان در مورد شرایط نگهداری شیر‌ها در ایران گفت: شرایط یا جایگاه نگهداری شیر‌ها یا همه‌ی گونه‌های موجود در باغ وحش‌های ایران بسیار نا مطلوب است و با استاندارد‌های اروپایی و آمریکایی بسیار فاصله دارد، یکی از مهم‌ترین قوانین نگهداری از شیر‌ها جلوگیری از تولید مثل زیاد و بی برنامه آن‌ها است , چون در غیر این صورت این کار موجب قاچاق آن‌ها می‌شود.

کارشناس گربه سانان در مورد زیر گونه‌های شیر‌ها افزود: زیر گونه‌های زیادی در قاره آفریقا وجود دارد، اما فقط یک گونه در آسیا زندگی می‌کرد به نام Panthera leo persica یا همان شیر ایرانی که متاسفانه به دلیل شکار شاهان ایران این گونه با ارزش رو به انقراض رفت اما اکنون این گونه با زیر شاخه ایرانی در جنگل «گیر» واقع در غرب ایالت گجرات کشور هندوستان وجود دارد.

معماریان در مورد علت اصلی بازگرداندن شیر ایرانی به کشور گفت: شیر نماد و سنبل ایران است و در تمام سنگ نوشته‌ها و کاشی کاری‌های قدیمی و تاریخی وجود دارد، از قبل از انقلاب تلاش‌های زیادی برای بازگرداندن شیر ایرانی به کشور شد که این تلاش‌ها بی نتیجه ماند ,، اما ما از ۸ سال قبل از ورود هیرمان به کشور رایزنی‌های خود را برای بازگرداندن این شیر ایرانی آغاز کردیم، که هدفمان از این کار بازدید و شناخت مردم از شیر ایرانی بود، ما می خواستیم تا توجه مردم به حیات وحش ایران جلب شود و بدانند اگر به گونه‌های موجود در کشور مانند پلنگ و یوزپلنگ توجه نشود، آن‌ها هم به سرنوشت شیر ایرانی دچارمی شوند.

وی در مورد عدم احیای شیرایرانی تصریح کرد: در گذشته زیستگاه‌های ما دارای گوزن‌های زرد ایرانی بودند و شیر‌ها هم از این گوزن‌ها تغذیه می‌کردند ,، اما با منقرض شدن گوزن‌ها و نبود فضایی برای رها سازی، دیگر طبیعت یا زیستگاهی برای تکثیر شیر‌ها وجود ندارد، شاید در آینده دور زیستگاهی مجدد برای آن‌ها فراهم شود.

ایمپلنت ضد بارداری ماده شیر

دامپزشک سابق هیرمان و ایلدا افزود: ایلدا ماده شیر ایرانی باغ وحش ارم ایمپلنت ضد بارداری دارد که یک داروی زیر پوستی برای عدم بارداری حیوان است.

معماریان تاکید کرد: جایگاه هیرمان در باغ وحش ارم بار‌ها از جانب اروپایی‌ها بازرسی وتمام استاندارد‌های آن کنترل شده و بدون تعارف می توان گفت بهترین و استاندارد‌ترین جایگاه موجود در ایران، جایگاه هیرمان در باغ وحش ارم است و هیچ جایگاه دیگری که استاندارد‌های لازم را رعایت کرده باشد نداریم.

وی افزود: هیرمان و ایلدا تنها شیر‌های زیر گونه ایرانی موجود در ایران هستند و اگر به گذشته برگردیم باز هم برای بازگشت هیرمان و ایلدا به ایران اقدام خواهیم کرد.

معماریان در پایان گفت: مراکز نگهداری حیوانات در ایران چشم انداز مناسبی برای حیوانات خود ندارند و سازمان محیط زیست به عنوان متولی نظارت و قانون گذاری برای این مراکز، نه دانش کافی و نه نظارت مستمر بر این مراکز را دارد.

بیشتر بخوانید

• از استقبال اروپایی‌ها از ببر مازندران تا تولیدمثل پلنگ ایرانی توسط روس‌ها

همچنین دکتر موسوی کارشناس گربه سانان ایران در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: گونه‌هایی که به دلیل تخریب زیستگاه منقرض می‌شوند، شانس احیای آن‌ها با وجود هزینه و زمان زیاد بسیار کم است، پس بهتر است اکنون به فکر همین اندک گونه‌های موجود در حال انقراض کشور مانند پلنگ و یوز ایرانی باشیم.

وی افزود: در گذشته علم و اطلاعاتی برای نگهداری از این گونه‌ها وجود نداشت، اما اکنون با وجود مقالات علمی گربه سانان، راه‌های بیشتری برای حفظ و حراست گونه‌های نادر کشور وجود دارد، که باز هم نیازمند هزینه‌های بسیار و فراهم کردن شرایط مطلوب در زیستگاه‌ها است.

به جز شیر ایرانی، گونه‌های با ارزش دیگری هم در مناطق حفاظت شده کشور سکونت دارند، برخی از این گونه‌ها به علت شکارو قاچاق پوست و اعضای بدن در معرض انقراض قرار دارند، حال باید دید با وجود منقرض شدن گونه‌های با ارزش کشور در گذشته، درس عبرتی برای سازمان‌ها و مردم شده است? یا باید در سال‌های اتی باز هم شاهد انقراض سایر گونه‌های دیگر کشورمان باشیم.

انتهای پیام /