به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان،ماه محرم یادآور سوز دل و اشک هاییست که در عین شوری رد شیرینی روی جان و دل برجا می گذارند، ماهی که دلدادگان حسینی با حضور در هیات های مذهبی با گوش جان سپردن به نوحه خوانی و روضه خوانی ها به یاد مرثیه سرایی حضرت زینب کبری(س) پس از شهادت هفتاد دو تن از عزیزانش می افتند و گونه هایشان خیس می شود.

این شد که با یکی از ذاکران اهل بیت خرمشهری به نام حمید عارف هم صحبت شدیم و از آغار مسیر گفت تا پختگی و خاطرات شیرینش...

مداحی را چطور آغاز کردید؟

مداحی را از سال ۷۴ در مسجد جامع خرمشهر آغاز کردم. اما قبل تر از آن در پایه سوم دبستان هم قاری قران و موذن بودم و مقام های کشوری و استانی هم کسب کرده ام. حالا ۲۴ – ۲۵ سالی می شود که مداحی می کنم.

شعر هم می گویید یا اشعار دیگران را می خوانید؟

نه من شعر نمی گویم فقط مداحی می کنم، اما همسرم شاعر است و شعر می گوید.

سبک کارتان چیست؟ سنتی هم می خوانید؟

در گذشته سنتی می خواندم اما از سال ۸۹، ۹۰ سبکم عوض شد به سبک تهرانی مداحی می کنم و متاسفانه دیگر واحد و شور نمی خوانم و بیشتر حالت ترانه دارد به همان سبکی که بیشتر هیئت ها می خوانند، خوزستان سبک خاص خودش را دارد و سبک سنتی در خوزستان هنوز هست، من هم که می خواندم خیلی ها می گفتند شبیه آقای فخری می خوانم و شاید یکی از دلایلی که سبکم را تغییر دادم همین باشد که سبک خودم را داشته باشم.

شما میان صحبت هایتان از کلمه متاسفانه استفاده کردید، آیا دلیل خاصی دارد؟

سنتی سبک قدیمی تری است ، سبک خوزستانی۱۵۰ - ۲۰۰ سال قدمت دارد و زیبا هم هست اما ای کاش شاعران حمایت می کردند و شعرها در آن سبک بود اما چون کمبود هست مجبور می شویم سبک را تغییر دهیم و منی که می خواستم مستقل شوم مجبور شدم سبکم را عوض کنم ، چون بعد شعری سبک تهرانی زیاد و دستگاه های آن عظیم است و اشعار زیادی دارد، راحت تر می شود خواند و به همین خاطر بیشتر شعر ها و سبک هایش جدید است و هر سال در ۱۰ شب محرم هر شب یک شعر جدید برای خواندن هست اما در گذشته اینطور نبود، در سبک سنتی که کار می کردم کارم بیشتر تقلیدی بود اما الان اینطور نیست، چون شعر هست و راحت تر می شود روی آن کار کردن راحت تر است، البته تخصص من بیشتر در روضه خوانی است و همیشه سعی کرده ام مطالب جدید گفته شود برای همین بیشتر مطالعه و از سبک داستانی استفاده کنم تا عام فهم تر باشد و مردم بیشتر روضه را متوجه شوند و استفاده کنند و کسی که از آن مجلس خارج شود چیزی متوجه شده باشد نه اینکه فقط شنیده باشد. اما متاسفانه در کشور ما سبک شور زیاد استفاده می شود که خیلی مورد پسند قدیمی ها نیست اما اکثر جوانان این سبک را دوست دارند و بیشتر مداحان ما به سمت این سبک می رود و شاید بشود گفت از میان چهار مداح سه مداح در این سبک کار بکنند و بیشترشان نوحه خوان هستند.

یعنی بیشتر مداحان نوحه خوانی می کنند؟

بله بیشتر نوحه خوانی می کنند و روضه خوانی خیلی کم شده است و این کار روحانی ها را سخت می کند، چون مداح نوحه اش را می خواند و منبری هم باید منبر برود و هم روضه بخواند که اگر روضه خوان نباشد مجلس خام می ماندم از طرف دیگر کم پیش می آید که یک منبری روضه خوان باشد همینطور که کم است مداح هم روضه خوانی کند و هم نوحه خوانی و این خیلی بد است. یکی از اصول مداحی این است که مداح از روضه خوانی شروع کند و اول روضه بخواند و این روضه خوانی مطالعه زیادی نیاز دارد و این موضوع حتی خطرناک است.

شخص خواصی هست که آن الگو خود در روضه خوانی بدانید؟

من میرداماد را خیلی دوست دارم و آقای حیدر خمسه و استاد میرزا محمدی از اساتید خوش نفسی هستند که کار می کنند به طور مثال همین آقای میرداماد که من با او در ارتباط هستم روزی ۵ تا ۶ ساعت تمرین می کند و این کار بزرگی است . خودش می گوید هر روز پنج تا ۶ ساعت با شعرا کار آماده می کند و برای همین است که روضه او همیشه کامل است و غزل وقتی به قصیده می رسد اما الان مداح های ما در حد سه تا چهار دقیقه کار می کند.

از نظر شما روش درست مداحی چگونه است؟

دو سال پیش در خرمشهر دوره مداحی برگزار شد و من یکی از مدرسین دوره بودم و در همان کلاس متوجه شدم خیلی از مداحان ما در انتخاب شعر مشکل دارند و ساختار مداح خوب این است که مداح در ابتدا با بعد شعری آشنا باشد، با دستگاه موسیقی آشنا باشد، کارها و سبک ها و آفت ها را بشناسد و بداند چون میکروفن در اختیار ماست نباید از هر تعبیری استفاده کرد و از خودمان نوآوری کنیم و از هر مطلبی استفاده کنیم. معصیت دارد.

در زمینه مقتل خوانی کتاب های خوبی وجود دارد که با مطالعه می توان اطلاعات خودمان را ارتقا دهیم،در رابطه سبک از یک غزل شروع شود و به قصیده برسد و قصیده بعد حماسی و احساسی داشته باشد و با همان قصیده اشک از مردم بگیرد و بعد نوحه خوانی کند و نوحه اش هم باید پیام داشته باشد. شعر خامی که پیام نداشته باشد به درد نمی خورد به قول آیت الله بهجت شور حسینی بدون شعور حسینی بدرد نمی خورد و در غیر این صورت مجلس خروجی ندارد. چون مجلسی خروجی دارد که شعر پیام داشته باشد و آموزنده باشد که این ها مهم است.

در صحبت های خودتان به این موضوع اشاره کردید که مجلس عزای حسینی باید خروجی داشته باشد و یکی از انتقادهایی که به برخی از مداحان یا روضه خوان های گرفته می شود این است که در اشعار یا سخنان خود از تعابیری استفاده می کنند که خیلی با منطق سازگار نیست. نظر شما در این رابطه چیست؟

کار منبری کار مهمی است .منبری وقتی به منبر می رود باید از مطالبی استفاده کند که به واقعیت نزدیک باشد و مداح کار را کامل می کند و این کار را با زبان شعر انجام می دهد.

ما مداحان نمی توانیم با زبان شعر خیلی از واقعیت ها را بگوییم. ما مداحان با پیام موجود در شعر مردم را با این قضیه آشنا می کنیم . قبول دارم و همینطور که خودم مشاهده کرده ام مخاطبین لایوهای اینستاگرامی از لایوهای برخی از روحانیون و مداحان مطرح ما بیشتر است و این نشان می دهد مطلبی که شنونده را جذب کند کم استفاده شده است و یکی از ضعف های ما که باعث می شود مردم سخت باور کنند این است که عمل ما کم شده است، من مداح به عنوان الگو اگر در جامعه رفتار و منش ام اشتباه باشد، تاثیر گذار نخواهم بود. من مداح نباید خود شیفته باشم بلکه باید با رفتار خوبم مستمع را جذب کنم، مثلا شهید علم دار در ۳۰ سالگی می توانست نماز نخوان را نماز شب خوان کند، اگر کارهایمان بر اساس واقعیت نباشد تاثیر گذار نیست. در مرحله بعد مداح ها باید مردم را با فلسفه قیام امام حسین(ع) آشنا کند، اینکه امام حسین(ع) برای چه جنگید؟ شاید برخی بگویند برای آب و جنگ طایفه ای. در صورتی که جامعه آن زمان داشت به سمت کفر می رفت که امام حسین(ع) حاضر به بعیت با یزد نشد و با زن و بچه رفت تا بگوید اسلام واقعی این است، امام حسین(ع) برای احیای اسلام و امر به معروف جنگید تا بگوید شما خلاف پیغمیر ایستاده اید امام حسین(ع) در عاشورا گفت آنقدر شکمتان از حرام پر شده که صحبت من را متوجه نمی شوید.

یکی دیگر از انتقادها که به مداحان وارد است استفاده از واژه های غیر متعارف مثل منتسب کردن خود به عنوان حیوان خانگی اهل بیت است. شما در این رابطه چه نظری دارید؟

من خودم از این واژه ها استفاده نمی کنم و مداحانی که به سمت نوحه خوانی می روند باید در نظر داشته باشند که در اشعار ما بلید رضای خدا و اهل بیت در نظر گرفته شود. خودم اشعاری که اینگونه کلمه های در آن باشد را یا نمی خوانم یا آن بخشش را حذف می کنم ، بعضی ها می گویند این احساس است اما این حرف اشتباه است، درباره اهل بیت(ع) باید از کلماتی استفاده کرد که در شان اهل بیت باشد، چون خود اهل بیت هم بنده خدا هستند و آنقدر شعر پر مغز وجود دارد که نیازی به استفاده از این واژه ها نیست، با دقت در دعای عرفه هم می توان متوجه شد که امام حسین(ع) از چه واژه هایی استفاده کرده.

درست است که اهل بیت عشق هستند و داشته های خود را مدیون آنها هستیم اما وقتی ما خدا را با این همه عظمت داریم در نهایت اهل بیت بنده خدا هستند و نباید آنها را در جایگاه خدا قرار داد. باید از کلماتی استفاده کرد که در شان اهل بیت باشند، شانشان پایین نیاید و همینطور رضای خدا و اهل بیت(ع) لحاظ شود نه رضای مردم. مطمئن باشید کسی که اهل عمل باشد و به حرف های خود عمل کند تاثیر گذار خواهد بود و نیازی نیست از کلماتی استفاده کند که احساسات مردم را تحریک کند.

خاطره خاصی از دوران مداحی خود دارید؟

خاطره ای که می گویم در مسجد جمکران هم ثبت شده یعنی واقعیت دارد و کسانی هستند که تایید کنند. در سال ۷۹ با کاروان دانشجویی به مشهد سفر کرده بودیم در مسجد امام علی(ع) مستقر شدیم یکی از خدام امام رضا(ع) آنجا مراسم داشتند ،بعد از مراسم از من پرسید چند شب اینجا هستید؟ گفتم پنج شب و خلاصه در این روزها هر کجا مراسم می رفت من را هم می برد و این شد که باعث شده به عنوان خادم امام رضا خدمت بکنیم و چند وقت یکبار آنجا بخوانم و در زمان بازگشت در یک شب جمعه به مسجد جمکران رفته بودیم. خواندن در مسجد جمکران سخت است اما بخاطر این آشنایی طوری شد که در همان مسجد برای ما سیستم آوردند و من شروع کردم به خواندن دعای ندبه. در جمع ما فقط یک خانم سید بود و همه عام بودیم در حین دعای ندبه حال آن خانم منقلب شد، گفت وقتی شروع کردی به خواندن در باز شد و یک سید نورانی در را باز کرد وارد مسجد شد و کنار مداح ایستاد و همه را مورد عنایت قرار داد و رفتند. که این خاطره به عنوان دانشجویان آبادان ثبت شده است که از شیرین ترین خاطره ای بود که در حین خواندن من پیش آمد.

یکی دیگر از خاطرات این بود وقتی برای اولین بار به مکه مشرف شدم. شب قبل در تهران گفتند برای مداح مشکل پیش آمده و نمی تواند بیاید و این شد که قسمت شد من در مکه مداحی کردم.

به عنوان سوال آخر اگر بخواهید به جوانان یا کسانی که قصد دارند وارد این عرصه شوند یک توصیه به عنوان خط سیر داشته باشید، چه هست؟

من همیشه به دوستان توصیه کرده ام که کسی که می خواهد وارد مداحی شود برود روضه خوان شود. چون هم ثواب روضه خوان زیاد است و هم خیلی سفارت شده است. در زمان امام حسین(ع) هم جبرئیل و زینب کبری(س) برای امام حسین روضه خوانند. روضه خوانی هم خیلی قدمت دارد و هم ارزشمند است و به اعتقاد خیلی از بزرگان اگر روضه خوانی یاد بگیرند به طور حتم نوحه خوانی هم یاد خواهند گرفت. حسین طاهری تعریف می کند یک بار یک شعر خواندم که پدرم خوشش نیامد به من گفت حق نداری مداحی کنی. او می گفت من ۲ سال تنبیه شدم مداحان هم سعی کنند که شعرهایی که مورد رضای خدا و اهل بیت باشند(ع) استفاده کنند.

انتهای پیام/ ه